بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این مقاله بررسی ابعاد مختلف کشاورزی ارگانیک و در نهایت بیان تفاوت های و تمایزات این نوع از کشاورزی با کشاورزی پایدار می باشد. ر.ش تحقیق اسنادی بوده و از منابع مختلف داخلی و خارجی در آن استفاده شده است.
نتایج حاکی از گسترش قابل توجه کشاورزی ارگانیک دارد . این نوع از کشاورزی بالاخص در اروپا و امریکای شمالی رشد وسیعی داشته است. با این همه دو چالش کلیدی در آن مطرح است , یکی مساله هزینه ها و دیگری مساله توان این نوع از کشاورزی در تامین مواد غذایی جامعه است . از طرفی بیشترین رویکرد کشاورزی ارگانیک زیست محیطی بوده ولی کشاورزی پایدار جنبه های اقتصادی و اجتماعی را نیز در بر دارد.
کلمات کلیدی: کشاورزی ارگانیک, کشاورزی پایدار, چالش اقتصادی
مقدمه
امروزه توجه به کشاورزی ارگانیک به علت جنبه های زیست محیطی آن گسترش یافته است . لذا بسیاری از تحقیقات امروز متوجه آن شده است. در این راستا این مقاله با هدف بررسی ابعاد مختلف کشاورزی ارگانیک تدو .ین شده است.عواملی که سبب شده تا کشاورزی ارگانیک مورد توجه قرار بگیرد عبارتند از:
▪ افزایش جهانی تقاضا برای محصولات ارگانیک
▪ فرصت های جدید برای صادرات محصولات ارگانیک
▪ سطح زیر کشت محصولات ارگانیک افزایش یافته است
▪ جنبه های اقتصادی محصولات ارگانیک اعم از بازدهی و (Oja:6)...
مفهوم کشاورزی ارگانیک
عواملی که منجر به ظهور کشاورزی ارگانیک , بیولوژیک و اکولوژیک و بالاخره جنبش کشاورزی تجدید شونده شد , به انتشارات آلبرت هووارد برمی گردد . کشاورزی تلفیقی, غیر متمرکز و عاری از مواد شیمیایی , بوسیله نورث برن در سال 1940 مطرح گردید. وی اولین کسی بود که کلمه ارگانیک را به کار برد و بدین ترتیب فلسفه و روش مربوطه را معرفی نمود. در دهه 1940 بارلو اثرات کشاورزی بر تخریب خاک و کاهش تنوع را مورد انتقاد قرار داد . در این دهه مطالب زیادی
298
هم
ت بل ا م ا ار هم بل ی س
ند د ر هک رد ن روزگ از ت ند هب جای ر یدهاند
مقالات درج شده در مجموعه مقالات اولین همایش تخصصی توسعه کشاورزی استانهای شمال غرب کشور، مشکین شهر : دانشگاه پیام نور، 18 و 19 آبان
در این مورد به رشته تحریر درآ مد. فالکنر تراژدی بیولوژیکی و انسانی ناشی از تکنولوژی نامطلوب را تشریح کرد (کوچکی و دیگران:.(10 :1375
بنابراین می توان گفت که یک شیوه نوین از کشاورزی محسوب نمی شود . نکته اساسی در کشاورزی ارگانیک , مدیریتی است که در راستای سازگاری و هماهنگی با طبیعت اعمال می شود و ثبات کشاورزی در آن به عنوان ارگانیزمی شناخته می شود که اجزای متشکله آن بشر,خاک و اجتماع جانوری و گیاهی می باشند(جباری و دیگران:.(38-45::1386
در این نوع از کشاورزی از نهاده های سنتز شده مانند کودهای شیمیایی , آفت کش ها, داروهای دامپزشکی, گیاهان اصلاح شده ژنتیکی, مواد نگهدارنده, مواد افزودنی و از تابش اشعه ها استفاده نمی شود . کشاورزی ارگانیک مدیریت تولید مناسبی است که باعث تقویت و توسعه سلامت اکوسیستم های زیستی , چرخه های زیستی و فعالیت بیولوژیکی خاگ می شود . این نظریه تاکید دارد که از نهاده های داخل م زرعه استفاده شده و از نهاده های بیرونی استفاده ای نشود . و برای این منظور احتیاج به سیستم های تطابق پذیری در هر منطقه داریم . این کار باعث استفاده از روش های کشاورزی زیستی , مکانیکی و بدون استفاده از نهادهای خارجی سنتز شده صورت می گیرد(چقماقی یزدی و دیگران:.(18-19 :1386
ضعف هایی که در کشاورزی متعارف وجود دارد که موجب شده توجهات به سمت کشاورزی ارگانیک جلب شود عبارتند از:
▪ استفاده گسترده از نهاده های خارجی(سم, کود, علف کش, بذور خاص و ...)
▪ تولید بیش از حد(کاهش پیوسته قیمت محصولات کشاورزی, نیاز به یارانه ها و ...)
▪ تاثیرات منفی زیست محیطی(آلودگی آب سطحی, زیر زمینی و خاک,افزایش ترکیبات نیترات, تهدید تنوع زیستی)
▪ تاثیرات منفی بلند مدت روی سلامت انسان(ورود علف کش ها در زنجیره غذایی)
▪ کاهش جمعیت نواحی روستایی((Leibl:3
تفاوت کشاورزی ارگانیک را با کشاورزی قرار دادی به شرح زیر می توان نشان داد:
جدول شماره:1فاکتورهای تولیدی در کشاورزی ارگانیک و قراردادی((Anderson:2008:12
کشاورزی ارگانیک کشاورزی قراردادی فاکتور
منابع ارگانیک غیر GMOs GMOs ژنتیک(بذر)
کود طبیعی, کمپوست و سبز نهاده های شیمیایی و خطرناک و کود
آلوده کننده
مدیریت تلفیقی آفات, تناوب شیمیایی و مبتنی بر عملکرد بالا مدیریت آفات
بارندگی, آبیاری بارندگی, آبیاری رطوبت
زیاد کم نیروی کار
299
هم
ت بل ا م ا ار هم بل ی س
ند د ر هک رد ن روزگ از ت ند هب جای ر یدهاند
مقالات درج شده در مجموعه مقالات اولین همایش تخصصی توسعه کشاورزی استانهای شمال غرب کشور، مشکین شهر : دانشگاه پیام نور، 18 و 19 آبان
مخصوص, بدون ابعاد خاص بزرگ, گران تجهیزات
ارزش افزوده محصولات ارگانیک
▪ افزایش مزه و طعم
▪ افزایش ویتامین ها و اسیدهای آمینه
▪ افزایش مواد غذایی
▪ افزایش امنیت غذایی از طریق حذف مواد سمی
▪ کاهش مواد ضد غذایی
▪ وجود آنتی اکسین ها
▪ استفاده از مواد حفاظت کننده ای همچون نمک
▪ افزایش کیفیت بهداشتی((Bhattacharyya:14
وضعیت جهانی محصولات ارگانیک
در راستای تولید محصولات سالم , بسیاری از کشورهای جهان خط مشی های اقت صادی خود را تبیین می کنند . مصرف کنندگان در کشورهای توسعه یافته , محصولات ارگانیک را به بهای 10 تا 40درصد بیشتر از محصولات غیر ارگانیک می خرند. همچنین اختصاص یارانه های دولتی به سرعت گسترش پیدا کرده است. هم اکنون بیش از 23 میلیون هکتار ز زمین های کشاورزی جهان به کشت ارگانیک اختصاص یافته است که بیشترین سطح زیر کشت با 31/8 درصد به قاره اقیانوسیه, 30/1 درصد به قاره امریکا و 23/1درصد به اروپا اختصاص دارد. در این میان دو قاره آسیا و آفریقا از سطح زیر کشت کمی
