بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
فصل 9
نیروی کار فناوری اطلاعات
مقدمه
در فصل قبل به بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر حوزه کار و اشتغال پرداخته شد این فصل به مطالعه دقیق مشاغل و نیروی کار مرتبط با فناوری اطلاعات خواهد پرداخت .
نیروی کار فناوری اطلاعات کیست ؟
جوامع اطلاعاتی مبتنی بر عنصر دانایی و دانش هستند لذا نیروی انسانی به عنوان سرچشمه مغز افزاری ، مهم ترین رکن جنین جوامعی محسوب می شود. ورود موفق به عصر اطلاعات لازمه آشنایی و استفاده صحیح از فناوری اطلاعات می باشد و آن نیز بدون توجه به تدارکم زیر ساخت انسانی مناسب امری محال محسوب می گردد. بنابراین ضروری است تا کشورها برای نیل به اهداف خود در کنار منابع فیزیکی و مالی به نیروی کار مورد نیاز درعرصه فناوری اطلاعات نیز توجه نمایند. همچنان که قبلاً نیز بیان گردید فناوری اطلاعات موجب تحولات شغلی در جامعه خواهد شد به گونه ای که برخی از مشاغل حذف و فرصت های شغلی جدید ایجاد می شود. بی گمان اجرای موفق چنین مشاغلی از عهده افرادی بر می آید که از دانش و مهارت های لازم در زمینه فناوری اطلاعات برخوردار باشند. چنین شاغلین به عنوان نیروی کار فناوری اطلاعات یا کارگران اطلاعاتی شناخته می شوند. اما :
اسلاید 2 :
تعریف دقیق کارگر اطلاعاتی چیست ؟ نیروی کار فناوری اطلاعات از چه ویژگی هایی برخوردار است ؟ مشاغل مرتبط با فناوری اطلاعات چه مشاغلی هستند و چگونه طبقه بندی می شوند ؟
پاسخ به این گونه سوالات مقدمه هر گونه برنامه ریزی و توسعه نیروی انسانی در حوزه فناوری اطلاعات است . تعاریف مختلفی از نیروی کار فناوری اطلاعات وجود دارد که ذیلا برخی از آنها ارائه می گردد.
تعریف اول : « پورات » کارگران اطلاعاتی را به صورت ذیل تعریف می کند :
« کارگران اطلاعاتی فقط کسانی نیستند که با ماشین ها و فناوری های اطلاعاتی کار می کنند بلکه همه کسانی هستند که در امر تولید ، توزیع ، هماهنگی و پردازش دانش فعالیت دارند » .
همانطور که ملاحظه می شود این تعریف بسیار گسترده بوده و شامل بسیاری از مشاغل از جمله: روان پزشکان ، معماران و فروشندگان نیز خواهد بود.
تعریف دوم : انجمن فناوری اطلاعات آمریکا زمینه های کاری IT را در محدوده مطالعه ، طراحی ، توسعه ، پیاده سازی ، مدیریت و پشتیبانی از سیستم های مبتنی بر کامپیوتر تعریف می کند.
اسلاید 3 :
تعریف سوم : کمیته دولتی فناوری اطلاعات ایالت ویرجینیا در آمریکا تعریف ذیل را ارائه می کند.
« یک شغل IT در رابطه با ایجاد، ذخیره سازی ، تبادل و یا استفاده از اطلاعات به کمک ادوات فناوری بوده و به صورت مشخص مشاغلی را در بر می گیرد که نیازمند طراحی و توسعه نرم افزار و سیستم های سخت افزاری ، پشتیبانی فنی کامپیوتر و سیستم های جانبی ، تولید و مدیریت سیستم های شبکه ای و پایگاه های اطلاعاتی است » .
تعریف چهارم : وزارت تجارت آمریکا ، که چندین گزارش مختلف را در رابطه با نیروی کار IT ارائه کرده است دو تعریف مستقل را برای نیروی کار اصلی IT و مشاغل مرتبط با IT مطرح می کند که ذیلا آمده است :
نیروی کار اصلی فناوری اطلاعات
نیروی کار اصلی اطلاعات به مشاغلی باز می گردد که در توسعه فناوری اطلاعات مهم وبده و در مرکز تنگناها یا کمبودهای مهارتی IT قرار دارند و شامل چهار حرفه : دانشمندان کامپیوتر ، مهندسین کامپیوتر ، تحلیلگران سیستم و برنامه نویسان کامپیوتر هستند.توصیفی از این حرف ذیلا آمده است :
اسلاید 4 :
الف- دانشمندان کامپیوتر
افرادی هستند که در زمینه طراحی کامپیوتر ، اجرای پژوهش های مورد نظر نیاز برای بهبود طرح ها و توسعه کاربردهای جدید فعالیت دارند. آن ها از نوآوری و دانش تئوریک بالایی در زمینه حل مسائل پیچیده و تولید یا کاربرد فناوری جدید نسبت به سایرین برخوردارند . این گونه افراد معمولاً در استخدام مؤسسات و مراکز آکادمیک هستند که در زمینه های تئوریک ،سخت افزار و طراحی زبان کار می کنند. برخی از آنها روی پروژه های ترکیبی نظیر توسعه کاربردهای واقعیت مجاری تحقیق می نمایندبرخی دیگر نیز درصنایع خصوصی و زمینه های نظیر کاربرد تئوریها ، توسعه زبان های تخصصی ، طراحی ابزارهای نرم افزاری ، سیستم های مبتنی بر دانش و یا بازی های کامپیوتری فعالیت دارند.
ب- مهندسین کامپیوتر
در زمینه طراحی و توسعه وجوه نرم افزاری و سخت افزاری سیستم ها فعالیت دارند آنها ممکن است در تیم های طراحی تجهیزات جدید کامپیوتری نیز همکاری نمایند. همچنین ممکن است به عنوان مهندسین نرم افزار در زمینه طراحی و توسعه بسته های نرم افزاری و یا نرم افزارهای سیستمی فعالیت نمایند.
اسلاید 5 :
ج- تحلیلگران سیستم
تحلیلگران سیستم از دانش و مهارت های خود در زمینه حل مسئله ، ارائه روش های مبتنی بر فناوری کامپیوتر برای رفع نیازهای ویژه یک سازمان ، پردازش اطلاعات مهندسی ، علمی و تجاری و طراحی راه حل های جدید با استفاده از کامپیوتر استفاده می کنند. تحلیلگران سیستم ممکن است سیستم های جدید را که شامل سخت افزار و نرم افزار است طراحی نموده یا یک کاربرد نرم افزاری جدید را برای بهره گیری بیشتر از توان کامپیوتر ارائه کنند. آنها به سازمان ها کمک می کنند تا حداکثر استفاده از سرمایه گذاری خود در زمینه های تجهیزات ، نیروی انسانی ، و فرایندهای تجاری را به عمل آورند .
د- برنامه نویسان کامپیوتر
برنامه نویسان کامپیوتر در خصوص نوشتن و نگهداری از دستورالعمل ها، فراخوانی نرم افزارها یا برنامه های مورد نیاز در توالی منطقی اجرای توابع فعالیت می نمایند . در بسیاری از سازمان های بزرگ برنامه نویسان کامپیوتر از اطلاعات ارائه شده توسط تحلیلگران سیستم استفاده می نمایند . حرکت از محیط های برنامه نویسی کامپیوترهای بزرگ یا مین فریم ها به محیط های مبتنی بر کامپیوتر شخصی تمایز بین کاربران و برنامه نویسان کامپیوتر را با ابهام مواجه کرده است . چنان که تعداد زیادی از بسته های نرم افزاری پیچیده به کاربران و تحلیلگران سیستم اجازه برنامه نویسی می دهد.
اسلاید 6 :
مشاغل مرتبط با فناوری اطلاعات
مشاغل مرتبط با فناوری اطلاعات نیز شامل چندین حرفه است که در رابطه نزدیک با IT قرار دارند. برخی از این حرف در جدول 1 آمده است . عناوین این حرف بر اساس طبقه بندی استاندارد وزارت تجارت آمریکا می باشد که مطابق جدول عبارتناد از :
همان طور که دیده می شود چهار حرفه : دانشمندان کامپیوتر ، مهندسین کامپیوتر ، تحلیلگران سیستم و برنامه نویسان کامپیوتر که در گروه اول قرار داشت نیز به عنوان حرف مرتبط با IT شناخته شده اند اما اما مشاغل متنوع دیگری نیز در زمره این دسته قرار دارند.
تعریف پنجم : صنعت فناوری اطلاعات و نیروی کار مرتبط با آن ، توسط یکی از مراجع دیگر به صورت ذیل تعریف شده است : صنعت فناوری اطلاعات ، صنعت عرضه کننده کالاها و خدماتی است که کسب و کار الکترونیکی ، تجارت الکترونیکی و اینترنت را پشتیبانی می کند.
نیروی کار اصلی IT شامل کسانی است که در طراحی ، توسعه ، پشتیبانی و مدیریت سخت افزار ، نرم افزار ، مالتی مدیا و خدمات یکپارچه سازی سیستم ها فعالیت دارند. 9 حرفه اصلی در این زمینه شناخته شده اند که شامل: برنامه نویسان کامپیوتر، تحلیلگران سیستم،مدیران مهندسی، مهندسین برق ، مدیران پایگاه اطلاعات،مهندسین کامپیوتر،متخصصین پشتیبانی کامپیوتر،متصدیان کامپیوتر،و دانشمندان کامپیوتر می باشند.
اسلاید 7 :
همچنین این مرجع ، در یک تعریف بازتر سایر حرف مرتبط با IT را شامل مشاغل می داند که در تولید ، به کارگیری و نگهداری زیر ساخت مورد نیاز IT برای تسهیل تجارت الکترونیکی و سایر فعالیت های مبتنی بر شبکه یا اینترنت استفاده می شوند. همچنین مشاغل دیگری نظیر تایپیست که به نوعی تحت تاثیر فناوری اطلاعات قرار می گیرند به عنوان مشاغل متاثر از فناوری اطلاعات محسوب می شوند.
این تعریف مشاغل اصلی و مرتبط با IT را مطابق جدول 2 از حیث مدارج تحصیلی و آموزش های مورد نیاز نیز به سه طبقه تقسیم می کند.
همانطور که در جدول 2 ملاحظه می شود شاغلین شغل هایی همچون : برنامه نویسان کامپیوتر ، تحلیلگران سیستم ، پردازش گران اطلاعات الکترونیکی ، مدیران مهندسی ، مهندسان برق ، مدیران پایگاه اطلاعات ، مهندسان کامپیوتر و دانشمندان کامپیوتر دارای درجات تحصیلی لیسانس به بالا و متخصصان پشتیبانی کامپیوتر ، تعمیر کاران و نصب کنندگان خطوط برق ، تکنسین های رادیو و تلویزیون ، تعمیرکاران ادوات الکترونیکی ، تعمیر کاران تجهیزات پردازش اطلاعات ،اپراتورهای ماشین های محاسباتی و دفتری و اپراتورهای تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی آموزش های مهارتی را طی می کنند.
اسلاید 8 :
همچنین این مرجع ، در یک تعریف بازتر سایر حرف مرتبط با IT را شامل مشاغل می داند که در تولید ، به کارگیری و نگهداری زیر ساخت مورد نیاز IT برای تسهیل تجارت الکترونیکی و سایر فعالیت های مبتنی بر شبکه یا اینترنت استفاده می شوند. همچنین مشاغل دیگری نظیر تایپیست که به نوعی تحت تاثیر فناوری اطلاعات قرار می گیرند به عنوان مشاغل متاثر از فناوری اطلاعات محسوب می شوند.
این تعریف مشاغل اصلی و مرتبط با IT را مطابق جدول 2 از حیث مدارج تحصیلی و آموزش های مورد نیاز نیز به سه طبقه تقسیم می کند.
همانطور که در جدول 2 ملاحظه می شود شاغلین شغل هایی همچون : برنامه نویسان کامپیوتر ، تحلیلگران سیستم ، پردازش گران اطلاعات الکترونیکی ، مدیران مهندسی ، مهندسان برق ، مدیران پایگاه اطلاعات ، مهندسان کامپیوتر و دانشمندان کامپیوتر دارای درجات تحصیلی لیسانس به بالا و متخصصان پشتیبانی کامپیوتر ، تعمیر کاران و نصب کنندگان خطوط برق ، تکنسین های رادیو و تلویزیون ، تعمیرکاران ادوات الکترونیکی ، تعمیر کاران تجهیزات پردازش اطلاعات ،اپراتورهای ماشین های محاسباتی و دفتری و اپراتورهای تجهیزات مخابراتی و الکترونیکی آموزش های مهارتی را طی می کنند.
اسلاید 9 :
معیار شناسایی نیروی کار فناوری اطلاعات
معیار واحدی برای جداسازی کارگران IT از سایر انواع کارگران که گاهی از فناوری اطلاعات در مشاغل خود استفاده می کنند وجود ندارد. فریمن و آسپری میزان نیازمندی یک شغل به دانش IT و یا به سایر حیطه های دیگر دانش را به عنوان یک معیار تعریف می کنند. منظور از حیطه های دیگر دانش ، دانش مربوط به عملکرد صنعتی ، تجاری و فنی یا سایر زمینه های دیگر دانش به ویژه برای یک کاربرد خاص است .
مطابق شکل 1 اگر میزان دانش مورد نیاز یک شغل را در دو محور دانش IT و سایر حیطه های دیگر دانش تجزیه نماییم ، هر چقدر در طول شکل از چپ به راست برویم ، با مشاغلی مواجه هستیم که نیازمند مقدار بیشتری از دانش IT است و هر چقدر به سمت بالا برویم نیازمند دانش در حوزه های دیگر است . نیم ساز رسم شده در شکل ، نیروی کار مرتبط با فناوری اطلاعات را به دو گروه تقسیم می کند. اگر دانش IT بیش از نیمی از دانش استفاده شده شخص را تشکیل دهد ، این شخص نیروی کار IT یا کارگر IT محسوب می شود و اگر شخص مورد نظر از فناوری اطلاعات در شغل خود استفاده کند ولی دانش IT کمتر از نصف ارزش افزوده کاری او را شامل شود در این صورت او به عنوان « نیروی کار تحت تاثیر IT » به شمار می آید . به عنوان مثال مدیر پروژه نرم افزاری یک نیروی کار IT و متصدی بانک نیروی کار متاثر از IT است.
اسلاید 10 :
طبقه بندی مشاغل با فناوری اطلاعات
طبقه بندی شغلی متفاوتی از سوی مراجع مختلف در رابطه با مشاغل فناوری اطلاعات ارائه شده است . به عنوان مثال می توان به طبقه بندی های ارائه شده از سوی : بنگاه اطلاعات بین المللی «IDC » ، « Meta Group » ، « NWCET » و « Career Space » اشاره کرد . در این قسمت برخی از این طبقات مورد بررسی قرار می گیرند.
