بخشی از مقاله
چکیده :
به کارگیری فناوری اطلاعات و کاربرد آن در سازمان ها، موجب تحولات بزرگی در دنیای امروز شده است، که بسیاری از صاحبنظران آن را انقلاب دوم صنعتی نامیده اند، هدف اصلی هر مدیریتی در هر سازمانی بهرهوری شغلی و توسعهی کارکناناست. امروزه توانمند سازی به عنوان یکی از ابزارهای سودمند ارتقاء کیفی کارکنان و افزایش اثربخشی سازمانی و بهبود بهره وری سازمان تلقی می گردد. به منظورکسب موفقیت درمحیط در حال تغییرکسب و کار امروزی، سازمانها به دانش، نظرات، انرژی و خلاقیت کلیه کارکنان، اعم ازکارکنان خط مقدم تا مدیران سطح بالا، نیازمندند. جهت تحقق این امر، سازمانها از طریق توانمند سازی کارکنان مربوطه به منظور تشویق آنان به ابتکار عمل بدون اعمال فشار، ارج نهادن به منافع جمعی سازمان باکمترین نظارت و انجام وظیفه به عنوان مالکان سازمان، اقدام می نمایند.
لذا تحقیق حاضر به تبیین تاثیر فناوری اطلاعات بر توانمندسازی کارکنان در شرکت توزیع نیروی برق استان فارس پرداخته است . روش اجرای پژوهش حاضر توصیفی پیمایشی - غیر آزمایشی - و طرح پژوهشی از نوع همبستگی و روش گردآوری اطلاعات نیز میدانی و کتابخانه و از نظر هدف ، پژوهشی کاربردی محسوب می شود . از نظر موضوعی در قلمرو مدیریت رفتار سازمانی و چون در فاصله زمانی معینی انجام شده از نظر افق زمانی مقطعی و قلمرو زمانی، 3 ماهه اول سال 1394 و از نظر قلمرو مکانی شرکت توزیع نیروی برق فارس و جامعه آماری کارکنان شرکت مذکور 130 نفر و تعداد حجم نمونه 100 نفر . ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های فناوری اطلاعات با آلفای کرونباخ 0/82 و توانمندسازی کارکنان با آلفای کرونباخ 0/867 بوده است. پرسشنامه های مربوطه با استفاده از نرم افزار SPSS و با استفاده ازآمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان می دهد که ارتباط معنادار قوی ومثبتی بین فناوری اطلاعات و توانمندسازی کارکنان وجود دارد . همچنین می توان با توجه به ضرایب بتا بدست آمده توانمندسازی کارکنان را از طریق تاثیر مستقیم متغیر فناوری اطلاعات به روش رگرسیون ساده پیش بینی نمود.
کلمات کلیدی : توانمندسازی کارکنان ، فناوری اطلاعات ، شرکت توزیع برق فارس
-1 مقدمه
در جهان رو به پیشرفت کنونی که لحظه ای غفلت باعث عقب ماندگی از دیگر جوامع میگردد، فنآوری اطلاعات ، عنصراصلی توسعه انسانی در سازمان و نهادها است و شاخه های اصلی توسعه منابع انسانی و ماهیت آن را نیز متناسب با نیاز جامعه و انسان ها مشخص می کند. برای توسعه منابع انسانی، همیشه می بایست ظرفیت های نوظهور انسانی را شناخت، تا توسعه قابلیت ها و کیفیت های انسانی به مانند یک فرآیند همیشگی انجام پذیرد. تحقق این مهم در گرو استفاده از فنآوری اطلاعات است، چون در فرآیند فنآوری اطلاعات همیشه اطلاعات تولید، پردازش، توزیع و مدیریت خواهد شد، بنابراین، فنآوری اطلاعات زمانی مشکلات را حل خواهد کرد که در خدمت توسعه و پرورش انسان ها قرار گرفته و قابلیت های انسانی با هم ترکیب شوند و توسعه و بهره وری را نتیجه دهد. نقش نیروی انسانی در پیشبرد امور جامعه دارای اهمیتی والاست و موثرترین رکن تحولات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی نیز تجهیز نیروی انسانی متعهد متخصص ماهر و افزایش مهارت های مداوم او را اجتناب ناپذیر میکند بر این اساس و با توجه به تاثیر فنآوری اطلاعات در این تحقیق به نقش فنآوری اطلاعات در زمینه توانمندسازی کارکنان برای پرسنل شرکت توزیع نیروی برق استان فارس پرداخته شده است.
-2 بیان مساله و اهمیت پژوهش
یکی از مشکلات عمده سازمان های ما در زمینه منابع انسانی، شناخت ناکافی و ناقص آن ها از استعدادها و ضعف های بالقوه کارکنان و همچنین تشخیص نادرست مدیران و سرپرستان از کیفیت و کمیت عملکرد کارکنانشان می باشد. به عبارت دیگر یکی از بدترین چالش های مدیران عصر حاضر در سازمان ها، عدم استفاده کافی از منابع فکری، توان ذهنی و خلاقیت های بالقوه منابع انسانی است. در صورتی که استعدادها و نقاط قوت در مقابل کاستی ها و نقاط ضعف کارکنان به درستی تشخیص داده نشود، نه تنها نتایج ارزیابی عملکرد در مورد کارکنان توانا و کوشا، منفی خواهد بود بلکه جهت رفع نقاط ضعف کارکنان نیز تمهیدات لازم در نظر گرفته نشده و در نتیجه نوعی رخوت و سستی در سازمان حاکم خواهد شد زیرا کارکنان مستعد و توانا از کار دلسرد شده و کارکنان ضعیف نیز هیچ گونه پیشرفتی نخواهند کرد. از سوی دیگر امروزه سازمان ها به نوعی از پیشرفت سریع تکنولوژی متأثر هستند و برای حفظ و ادامه حیات خویش ناگزیرند دگرگونی هایی، هم سو با این پیشرفت را در همه ابعاد سازمان بو جود آورند، زیر بنا و نقطه شروع این تغییر و تحول، توانمندسازی و به کارگیری صحیح منابع انسانی می باشد.
لذا وجود منابع انسانی کارا، خلاق و توانا جهت حفظ پایداری سازمان ها و افزایش بهره وری آن ها امری ضروری به نظر می رسد، به همین سبب توانمندسازی منابع انسانی موجب افزایش قابلیت و شایستگی افراد و بهبود عملکرد آن ها شده و سبب آزادسازی و بالفعل درآوردن نیروهای نهفته آنان در راستای کسب دستاوردهای شگفت انگیز در سازمان ها خواهد گردید ما در عصر گذر از جامعه ی صنعت محور به جامعه ی اطلاعات محور یا به عبارت دیگر گذر از دنیای فیزیکی به دنیای مجازی هستیم . ورود به عصر اطلاعات و زندگی اثربخش در جامعه ی اطلاعات محور، مستلزم شناخت ویژگیهای آن است. انقلاب ارتباطات و اطلاعات، به سرعت اقتصاد، فرهنگ و سیاست جهان را دستخوش دگرگونی می کند و جهان را عملاً به یک »دهکده جهانی« تبدیل می کند همزمان با امکانات تازه برای یادگیری با استفاده از فناوری اطلاعات ، شرایط تازه ای درحال شکل گیری است.
به همین جهت، تحصیل الکترونیکی در عصر اطلاعات ، ما را در سطوح بالاتر فناوری دیجیتالی روبه رو می سازد و آشنایی با برخی از جنبه های آن، ما را در فهم این که در آینده با چه پدیده هایی روبه رو خواهیم گشت، آشنا و آماده می سازد توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات در حوزه های مختلف، حاصل قابلیت های فناوری اطلاعات است که امروزه در دنیای کسب وکار با اقبال فراوان روبه رو شده است.
در چند دهه ی اخیر تکنولوژی اطلاعات ، بر موقعیت و عملکرد بسیاری از جوامع و افراد اثرات قابل ملاحظه ای گذاشته و به موازات آن پیشرفت های شگرفی که در این زمینه به وجود آمده است، سرنوشت جوامع و افراد هر روز بیش از گذشته به این فناوری مدرن گره می خورد. بدیهی است که درچنین موقعیتی شناخت تأثیرات فناوری اطلاعات و ارتباطات اهمیت فزایندهای یافته است مدیریت کارکنانبا شرایط جدید آشنایی لازم را پیدا نموده تا بتواند با بهره گیری از ظرفیت هایی که فناوری اطلاعات می تواند ایجاد کند، سبب ارتقاء عملکرد و کارکنانسازمان شود.امروزه، رقابت بسیار زیاد بین بنگاه های اقتصادی برای ارائه خدمات بهتر باعث شده که سازمان ها علاوه بر بکارگیری فنّاوری اطلاعات، برای بهبود کیفیت کارایی در تمام سطوح کسب وکار، از فناوری های جدید نیز برای پوشش نیازهای مصرف کنندگان کالا و خدمات استفاده کنند. بهره وری یکی از عوامل اصلی موثر بر رشد اقتصادی به شمار می رود.
در بازار به شدت رقابتی بهبود بهره وری برای نجات بنگاه های اقتصادی ضروری است. همچنین بهترین روش برای مبارزه با تورم، کاهش بیکاری، افزایش سود، کاهش هزینه ها، ایجاد سرمایه و بهبود کیفیت کاری بهره جستن از بهره وری است. در بسیاری از شرکت های پیشرو در زمینه به کارگیری فناوری اطلاعات، در درون سازمان و در سیستم روابط برون سازمانی خود، قبل از فراهم نمودن زیرساخت های فنی دست به فراهم نمودن زیرساخت های انسانی و سازمانی زده اندکه شامل فرهنگ مناسب به کارگیری فناوری اطلاعات در سازمان، مدیریت و راهبری مناسب فناوری اطلاعات، ساختار سازمانی کارا و تناسب شغل و ویژگی های حرفه ای کارکنان با استفاده از فناوری اطلاعات می باشد.
تاثیر متداول اینترنت بر فناوری اطلاعات :بیشترین تاثیر اینترنت و فناوری اطلاعات بر قشر تحصیلکرده، ماهر و علاقهمند به موفقیت بوده است، به ویژه افرادی از این مجموعه که به طور منظم با فناوری اطلاعات و ارتباطات سرو کار دارند. از آنجائی که افراد تحصیلکرده، ماهر و علاقه مند به موفقیت در موقعیت های مهم سلسله مراتب سازمانی مشغول به کارند و بنابراین اثر بیشتری را بر موفقیت همه جانبه سازمان دارند، ما نیز می باید توجه خود را بر اثر اینترنت روی این گروه کارکنان متمرکز کنیم.هر فایده نهایی ناشی از به کارگیری اینترنت برای یافتن کارکنان جدید، یافتن و نگهداری آنها، وقتی که بدانیم کمبود اساسی بازار کار، مربوط به افراد بسیار ماهر است، اهمیت بیشتری پیدا می کند، بنابراین بدون رشد و بالندگی استعدادها و قابلیت های کارکناندر تمام حوزه های جامعه نمی توان به هدف های توسعه، سازندگی و ایجاد شرایط مناسبی برای یک زندگی متعالی نائل آمد.
در مجموع ، بررسی پیشینه پژوهش نشان می دهد که پژوهش های اندکی در خصوص تاثیر رابطه نقش فنآوری اطلاعات بر توانمندسازی کارکنان انجام شده است . بنابر این این مساله اساسی پژوهش حاضر تبیین تاثیر نقش فنآوری اطلاعات بر توانمندسازی کارکنان است تا از این طریق بر غنای پژوهشی و تجربی در این زمینه بیفزاید و گامی موثر در جهت افزایش توانمندسازی کارکنان برداشته و پیشنهادات لازم در این زمینه ارائه گردد .
-1-2 اهداف تحقیق : هدف اصلی - تبیین نقش فنآوری اطلاعات بر توانمندسازی کارکنان شرکت توزیع نیروی برق فارس -
اهداف جنبی شامل -1 تبیین رابطه نقش فنآوری اطلاعات بر پرداخت پاداش به کارکنان -2 تبیین رابطه نقش فنآوری اطلاعات بر ارزیابی صحیح عملکرد کارکنان -3 تبیین رابطه نقش فنآوری اطلاعات بر خودکارآمدی کارکنان-4 تبیین رابطه نقش فنآوری اطلاعات بر بهبود عوامل کار -5پیش بینی توانمندسازی کارکنان شرکت توزیع نیروی برق استان فارس از روی نقش فنآوری اطلاعات است .
-2-2سئوال های تحقیق -1:آیا بین نقش فنآوری اطلاعات و توانمندسازی کارکنان در شرکت توزیع نیروی برق استان فارس رابطه وجود دارد ؟ -2 آیا بین نقش فنآوری اطلاعات و ارزیابی صحیح عملکرد کارکنان در شرکت توزیع نیروی برق استان فارس رابطه وجود دارد ؟ -3 آیا بین نقش فنآوری اطلاعات و خودکارآمدی کارکناندر شرکت توزیع نیروی برق استان فارس رابطه وجود دارد ؟-4 آیا بین نقش فنآوری اطلاعات و بهبود عوامل کار در شرکت توزیع نیروی برق استان فارس رابطه وجود دارد ؟
-3-2 متغیرهای پژوهش : متغیر مستقل : نقش فنآوری اطلاعات - متغیر وابسته : توانمندسازی کارکنان است .
