دانلود فایل پاورپوینت هجرت در حکومت

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

هجرت و نقش دینی، اجتماعی و سیاسی آن

واژه «هجرت» در عرف دینی به معنی «کوچ» و «خروج» از یک سرزمین به منظور حفظ و تحکیم مبانی عقیدتی وایمانی است «مهاجر» کسی است که از محدوده طاغوت و استبداد خارج می شود تا بتواند معاشرت، تربیت و عبادتش را متناسب با شریعت وآرمان خود ترتیب دهد.

در عرف جامعه شناسی، اقوام مهاجر کسانی اند که به انگیزه های شغلی، حرفه ای ومعیشتی مانند کار، تجارت و یا علل طبیعی مانند زلزله، سیل، قحطی و یا به منظور بهره وری ازمواهب خدماتی و رفاهی به منطقه دیگری کوچ کرده و ساکن شده اند. قرآن کریم در آیاتی «مهاجرت» راعامل مهم برخورداری ستمدیگان از مواهب دنیا یاد می کند و در آیاتی دیگر با  نپذیرفتن این عذر که «اینجا وطن من است» و هر گونه سختی را تحمل می کنند و به خاطر پیوندهای عاطفی، سنتهای اجتماعی و یا نزدیک بینی سیاسی و ضعف و زبونی روانی، ننگ ماندن را در جایی که ایمان و حقیقت به بند کشیده شده، پذیرفته اند، هشدار می دهد که چرا ظلم بر خویشتن! سرزمین خداوند فراخناک است و آدمیان بسیار. به سرزمینی دیگر بشتاب.

از نظر عرف دینی، سیاسی، جامعه شناسی واصول اخلاقی و علمی، آنچه درعصر پیامبر(ص) رخداد، به معنای واقعی هجرت است. البته در حوزه ای گسترده تر و از افقی بالاتر. زیرا هجرت از درون و سفر درعمق روح از هجرتهای بیرونی و سفرهای خاکی بالاتر است.

به تعبیر لطیف دکتر شریعتی: «بیرون رفتن از آنجا که دیگر نه جای ماندن است و بدر رفتن از آن حال که دیگرنه شایسته بودن است، مهاجرت نه تنها از زادگاه خویش که بسیار سهل است، بلکه ازخویشتن خویش که مردافکن است و محمد(ص) می کوشد تا جامعه کوچک مکه را به حرکت درآورد تا برجای ایستد و اسلام همان سان که انسان رااز بیرون به جنبش می خواند، از درون نیز به انقلاب دعوت می کند و بدین گونه است که او را همواره از توقف، انحطاط و انجماد می راند و اینها همه معجزات علمی و اخلاقی، روحی و معنوی هجرت است؛ هجرت آفاقی وهجرت انفسی.»1

  1-(تاریخ صدر اسلام – محمد نصیری )

اسلاید 2 :

قرآن کریم و گسترش اسلام

قران کریم دارای سه خصوصیت است:

1- تصور قرآن از خدای تعالی به گونه ای خردپسند است که به آسمانی فهمیده وتصدیق می شود. درحالیکه در ادیان دیگر چنین نیست. خدایی که معرفی می کند درست است که بر اساس برخی قرائت در گذشته به تشبیه نزدیک است ولی در همان زمان مورد تأئید اغلب فیلسوفان ومتکلمان مسلمان توحیدی بوده است.

2- مطالبی در قرآن وجود دارد که فراتراز اوضاع واحوال وزمان و مکان خاص است و این مطالب برای زندگی فردی و اجتماعی انسان و روابطش باخود، خدا و دیگران سودمند است.

3- قرآن هیچ دین ومذهبی را بطور کلی نفی نمی کند بلکه بودجه اشتراک خود با دیگران تکیه می کند.

اصول، شیوه ها و اهداف حکومت حضرت محمد(ع)

اندیشه های دینی که از زبان پیامبر(ص) مطرح شد برخلاف زندگی قبیله ای که تربیت افراد محدود بود افراد را فراتر از محدودیت های قومی تربیت می کرد. پیامبر در دوران سیزده ساله درگیری فکری با تمام جاهلی به جای اینکه از راه غلبه و قهر اقدام کند از طریق ایجاد روحیه اخوت میان مسلمانان همدلی بوجود آورد و تردیدی در نظام دوره جاهلی ایجاد کرد و طرح نظام نوین اجتماعی دینی را پی ریخت. تبعیض نژادی را محکوم، حکم ناقص را باطل و افتخراران جاهلی را ناروا شمرد.2

  2-یدالله حاجی‌زاده مقالات تاريخ اسلام - صدر اسلام

اسلاید 3 :

اصول، شیوه ها واهداف حکومت حضرت محمد(ع)

اساسی ترین اقدام در جهت شکل گیری است اسلامی و تثبیت حکومت هجرت از مکه به مدینه بود خداواند پیامبر(ص) را «ولی» یعنی متصدی خدمت برادرانه و سرپرستی مشفقانه قرار داد. حکومت وی بر پایه عدالت بود. از اصل مشورت و مشارکت دادن مردم بهره می گرفت و رسول خدا(ص) در اتخاذ نقشه های نظامی و ... مشورت می کرد و در احد رأی جوانان را بر رأی جوانان خود و دیگران ترجیح داد و در محاصره احزاب پیشنهاد سلمان فارسی در خصر حقوق را بکار بست و در پرتو تعالیم اسلامی مقام خود را برپایه تعاون وهمکاری قرار داد.

پیامبر(ص) به مسلمانان آموخت علاوه بر دفاع از جان و مال و ناموس و میهن و ... موظف اند به دفاع از ستم دیدگان برخیزند و از آغاز تا انجام عمرش میان رفتار و گفتارش تضادی دیده نشد و دشمنانش او را راستگو می شناختند. الفبای زندگی اش را پرهیز ازحسد و صلح و آزو مردم فریبی و آراستگی را به عفو مهربانی و ساده زیستی تشکیل داد در میان محرومان ظهور کرد و از آنها مردمی مورد احترام جهانیان ساخت. در بیش از ده جنگ شرکت جست و یک گام به عقب بازگشت. نخستین کسی بود که پس از پیروزی دشمن را عفو می کرد و سفارش را خواستار بود و برسراپودها اندیشه سیاسی اش پرتو لااله الاالله تجلی داشت.3

    3-   سایت تخصصی تاریخ اسلام

اسلاید 4 :

جلوه هایی از اخلاق خاتم انبیاء

1- در جنگ احد دندانهای پیامبر شکست و چهره اش رقم برداشت یاران گفتند چه می شود که بر دشمنان نفرین کنی؟ پیامبر پاسخ داد من به لحن و نفرین مبعوث نشده ام بلکه برای دعوت برانگیخته شده ام.

2- زنی یهودی قصد کشتن پیامبر را داشت وگوشت گوسفندی رامسموم کرد و هدیه به پیامبر داد رسول خدا (ص) آن را در دهان گذاشت و زن اعتراف کرد و رسول خدا(ص) که در تمام عمر انتقام نگرفته بودند از انتقام روبرگرداندند وزن یهودی راعفو کرد.

3- ازابن سینا نقل شده است: رسول خدا(ص) متواضعانه بر زمین می نشست و روی زمین غذا می خورد و گوسفندان را به دست خود می دوشید و دعوت غلامان را می پذیرفت.

4- از انس بن مالک رسید است: پیوسته رسول خدا (ص) وقتی از کفار کودکان می گشت به ایشان سلام می کرد.

5- سیمای پیامبر(ص) اغلب خندان بود. عبدالله بن حارث می گوید: هیچ کسی را به مانند رسول خدا(ص) خندان ندیدم

6- رسول خدا(ص) با فرزندان خود با مهر و عطوفت رفتار می کردند  می گفتند فاطمه پاره تن من است و قلب و روح من است و هر کس او را بیازارد مرا آزرده است.

7- علاوه بر ماه رمضان و قسمتی از شعبان در سایر ایام سال یک روز در میان روزه دار بود. و دهه آخر ماه رمضان را در مسجد به عبادت مشغول می شد.4

      4-سایت پژوهشکده باقرالعلوم

اسلاید 5 :

جلوه هایی از اخلاق خاتم انبیاء

8- با همه نیروی جوانی هرگز تمایلات و هوسهای عهد شباب به دلش راه
نمی یافت و کسانی راکه ازدواج را فقط وسیله لذت جویی قرار می دهند همواره محکوم کرده است.

9- علی (ع) فرموده است: رسول خدا(ص) چنان بود که کسی چون بی مقدمه او را
می دید از هیچکس بیم نداشت و چون به او نزدیک می شد و او را می شناخت به وی عشق می ورزید.

10- عبدالله بن سلام در مدینه اسلام را پذیرفت گفته است: چون پیامبر(ص) به مدینه وارد شد، مردم دیدن او سراسیمه حرکت کردند. من در میان کسانی بودم که به دیدار حضرت رفتند همین که رخسار او را دیدم، دانستم باچهره ای روبه رو شده ام که با سیمای دروغگو تفاوت بسیار دارد.5

  6-تاریخ صدر اسلام – محمد نصیری

اسلاید 6 :

«معامله جان با خدا»

چند سال گذشت از آن روزی که محمد امین، برای نخستین بار، بر فراز تپه های ام القرا ایستاد و با شانه های محکم رسالت و با ندای رسای نبوت، یگانگی خداوند را فریاد کرد و مردمان را فراخواند تا شهادت دهند به یکتایی پروردگار؛ چند سال پر از بیم و امید، پر از لحظه های تنگ و تاریک و خسته و زخمی، سال هایی که با ریختن خاکروبه بر سر و روی رحمة للعالمین و با پرپر شدن نفس های یاسر و سمیه زیر سنگ های شکنجه گذشت؛ سال های تهیدستیِ شعب ابی طالب و گرسنگی خاندان پیامبر و آزار و طعنه های کفار و اشراف مکه... .

لحظه هایی که انگشت های سخره عناد، به نماز ایستادن محمد و علی و خدیجه را نشانه می گرفت و صدای قرآن خواندن رسول را جاهلان پنبه در گوش، طفره می رفتند... .

پس از این همه صبر و شکیبایی محمد صلی الله علیه و آله ، آنان که خدا، مُهر بر دل هایشان ننهاده بود و امید به رستگاری شان می رفت، ایمان آوردند و در رکاب پیامبر و در سایه امن لطف او خیمه زدند و آنان که مصداق «فِی قُلُوبِهِم مَرَضٌ» بودند و «خَتَمَ اللّهُ عَلی قُلُوبِهِمْ وَ عَلی سَمْعِهِمْ وَ عَلی أَبْصارِهِمْ غِشاوَةٌ وَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ» از راه بیراهه خویش بازنگشتند و از هیچ آزاری فروگذار نکردند.

فتنه های شبزدگان به آنجا رسید که قصد جان رسول خدا را کردند.

پیامبر، در شبی دور از چشم های نامحرم کفار، از مکه به سمت مدینه روانه شد و امیرالمؤمنین، علی علیه السلام ، جان خویش را بر سر دست گرفت و در بستر رسول، به استقبال تیغ های برهنه ای رفت که به قصد جان محمد صلی الله علیه و آله ، شبانه به خانه او هجوم آوردند. علی علیه السلام با هر چه اشتیاق، این خطر را به جان پذیرفت و تنها بر زبان آورد: یا رسول اللّه ! آیا در این صورت، شما در امان خواهید بود؟

و پروردگار پاسخ داد: «از مردم کسانی هستند که جانشان را با پروردگار معامله می کنند تا رضای او را به دست آورند...».

اسلاید 7 :

زمزم وحی

شب از نیمه گذشته است. پیامبر صلی الله علیه و آله در پناه تاریکی شب، به سرعت صخره های اطراف مکه را پشت سر می گذارد. خوب می داند، خطرهای بی شماری پیش روی اوست؛ اما دلش نگران چیز دیگری است.

«به راستی آیا کسی عظمت این فداکاری «علی» را درک خواهد کرد؟» ناگاه، آبشاری از نور، بر دل رسول خدا صلی الله علیه و آله می ریزد و حالی شگفت که همواره هنگام نزول وحی تجربه می کرد، تکرار می گردد و زمزم وحی بر پهن دشت جانش جاری می شود:

«وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْری نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ».

هجرت کن!

هجرت کن از این سرزمین که جهل، آن را فراگرفته و زنجیره ایمان در این جا گسسته است.

هجرت کن؛ هر چند که این جا زادگاهت باشد. برای خدا و دین او، زادگاهت را هم ترک کن!

شاید در جایی دورتر از این جا مردمانی بهتر از اینان به یاری دین خدا بشتابند و انصار تو باشند.

هجرت کن که زمین خدا پهناور است؛ کعبه به انتظار بازگشتت می نشیند؛ به انتظار حج دوباره ات،

به انتظار روزی که در جواب خواندن آیاتت، سنگی رمیده نشود و خاکروبه ای بر سرت نریزد.

هجرت کن؛ که این مردم، اشرف مخلوقات را نمی شناسند و یادگار بنی اسرائیل، در چهره هاشان خودنمایی می کند که می خواهند خون پیامبر خدا را به زمین بریزند.

هجرت کن، مهاجر خداوند! دین خدا به تو نیاز دارد.

اسلاید 8 :

هجرت پیامبر اعظم)ص(و تشكیل حكومت اسلامی

هجرت پیامبر(ص) از مكه به مدینه از آن جهت حایز اهمیت است كه هم مبدا تاریخ اسلام از آن زمان آغاز می گردد و هم در پی آن اولین حكومت اسلامی پا به عرصه وجود می گذارد.

حكم و فرمانروایی جز برای خدا نیست.

به راستی قبولاندن این مساله و برطرف كردن شبهات در جامعه عرب جاهلی كاری بس بزرگ و در عین حال صعب بود. با این حال پیامبر اكرم در كمال آرامش به وظایف الهی خود عمل می كند و همانا خداوند متعال در تمامی مراحل یاری رسان او است. او چونان حاكمان و به شیوه آنان به تشكیل نظام مورد نظر خود نمی پردازد، بلكه سعی می كند تا به مردم خود این مساله را تفهیم كند كه خداوند متعال تنها قانونگذار و حاكم است و تمامی نیروها در راستای این محور اصلی می بایست به كار گرفته شود.

پس می بینیم كه رسول خدا توجه چندانی به نظام عشیره ای و قبیله ای نمی كند و در بسیاری مواقع قوانین خاص قبیله ها را منتفی می داند و به مقابله با آن می پردازد. او سعی می كند در جهت دست یافتن به این امر مهم در كنار مردم باشد و آن ها را در رسیدن به این هدف بزرگ یاری رساند.

در واقع مهمترین مساله پذیرش جامعه عرب و تفهیم مساله است در چنین شرایطی حكومت اسلامی به یك حاكمیت واحد دست می یافت و در پرتو آن مردم در كمال آرامش و امنیت می توانستند زندگی كنند و به رشد و كمال برسند.

اسلاید 9 :

مردم شناسی اهل مکه

هجرت به سوی یثرب امری لازم و ضروری بود. زیرا مکّه مکان مناسبی برای انتشار اسلام نبود. به دلیل اینکه در عصر جاهلیّت، بت پرستی دین رایج بوده و کعبه، در حقیقت بت¬خانه خدایان اعراب جاهل بوده بالغ بر سیصد و شصت بت در آن وجود داشت و فرهنگ جاهلیت، روح تفکر و تعقل را از آنان سلب کرد.
گاهی انسان بودن پیامبر(ص) را بهانه قرار داده و گاهی هم اشراف قریش از اینکه یتیم بنی هاشم، ادعای نبوت کرده است، احساس حقارت کرده و اسلام را نمی‌پذیرفتند. این تعصبات جاهلی، سبب شد که گسترش اسلام در مکه به کندی صورت گیرد و رسالت ایشان در مکه فقط بر محور «فرد سازی» استوار شود تا زمانی که بتواند پایگاهی متشکل از نیروهای مردمی برای خود بوجود آورند. چرا که پرداختن به مسائل انسانی، بدون در اختیار داشتن دولتی که بتواند آن مسائل را جامه عمل بپوشاند، فایده ندارد.
مردم شناسی اهل مدینه

یثرب، تنها سرزمینی بود که می‌توانست پایگاهی برای حکومت رسول اکرم(ص) قرار بگیرد. سرزمینی که بعد از ورود پیامبر(ص) در «مدینة النبی» نامیده شد، مردم یثرب، ویژگی‌های خاصی داشتند که پذیرش اسلام در آن‌ها بصورت چشمگیری مشاهده می‌شد که به چند نمونه اشاره می‌شود:

1- مردم مدینه، آمادگی بیشتری برای تأثیر از قرآن داشتند و تعصب مشرکان مکه را نداشتند؛
2- همسایگی با یهود و شنیدن اخباری، مبنی بر ظهور پیامبری از سوی خدا؛

3- خستگی روحی و جسمی مردم یثرب در اثر نزاع‌های صد و بیست‌ ساله که آن‌ها را به ستوه آورده بود؛
4- وجود افکاری توحیدی در مدینه که ادامه گرایش حنفیّت مکّی به شمار می‌آمد و با اسلام توافقی نام داشت.
این خصوصیات، سبب شد که در سال یازدهم بعثت، آن گروه شش نفری از یثرب به مکه آمدند و با پیامبر ملاقات کردند و سریعاً به دین اسلام مشرف شوند و بدین ترتیب در سال‌های بعد با شوق فراوان دو پیمان را با حضرت منعقد ساختند.*   

                *روزنامه - قدس - تاريخ شمسی نشر 13/07/1387

اسلاید 10 :

آثار و اهمیّت هجرت

در نخستین سال هجرت، پیروزی بزرگی نصیب اسلام و مسلمانان گردید و حکومت مستقلّی در مدینه پدید آمد. با استقرار در مدینه، نخستین و مهم‌ترین اقدام پیامبر(ص) بنای مسجد بود. مسجدی که دارالحکومه، مصلی وخلاصه همه کارهای اجتماعی مهم در آن انجام می¬شد. غنایم و مالیات‌ها در آنجا جمع می‌شد و نخستین زندان دولت جدید نیز در گوشه‌ای از آن بود. مسجد در دوران حیات رسول خدا(ص) مرکزیت عبادی، نظامی و سیاسی داشته و نقشی اساسی در شکل دهی جامعه اسلامی جدید داشت.

اقدام مهم و ضروری دیگر حضرت رسول(ص)؛ ایجاد وحدت بین مسلمانان به وسیله پیمان برادری بود. حضرت با انعقاد عقد اخوت بین مهاجر و انصار مفهوم جدیدی را در کنار روابط خویشاوندی و قبیله‌ای مطرح کردند. وجود زمینه‌های اتّحاد و همزیستی در مدینه، منجر به انعقاد یک پیمان نظامی و اجتماعی شد. به برکت هجرت، نخستین قانون اساسی امت اسلام هم تدوین شد و دولت اسلامی به مرحله شکوفایی و اقتدار خود رسید و روز به روز، شعاع اسلام گسترده‌تر می‌‌گشت و دل‌های بیشتری را به نور خود منور ساخت و طاغوت را در هم شکست. تا اینکه در سال هشتم هجرت آخرین پایگاه مشرکان را در هم شکست. مکه سقوط کرد و در نهایت اسلام به جهان صادر شد.

با هجرت پیامبر(ص) مسلمانان از محیط پر خفقان مکه به محیط مساعد و اسلامی گام نهادند و به برکت همین هجرت، اسلام برای خود تشکیلات سیاسی و نظامی پیدا کرده و حکومتی نیرومند شد. از این رو هجرت، مبدأ و سرآغاز تاریخ مسلمانان قرار داده شد، چنانکه در سیره عملی خود حضرت رسول هم کاملاً مشهور است.