بخشی از مقاله
چکیده
با توجه به اهمیت سیستم های حمل ونقلی در فضای شهری، مو ضوعات بهداشت، ایمنی و محیط زیست، از جمله موارد مهمی است که قبل بروز حوادث و همچنین اثرات نامطلوب و جهت رفع نیازهای استفاده کنندگان از سیستم حمل و نقلی و به نوعی تمام شهروندان ، باید در حوزه طر حریزی، اجرا ، مدیریت و ... مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژو هش، بررسی تاثیر حمل و نقل درون شهری بر محیط زیست شهری و به کارگیری استراتژی های نوین مانند حمل و نقل پایدار، حمل و نقل سبز، مدیریت تقاضای سفر و ... میباشد که در این رابطه برای کاهش اسیبهای زیستی به پیکره شهر جهت بهبود وضعیت موجود میباشد. بدین منطور برای تعیین عوامل موثر بر محیط زیست شهر متاثر از بخش حمل و نقل شهری از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسیهای میدانی استفاده گردیده ونتایج ان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته. یک سیستم حمل و نقل پایدار نیازمند فعالیتهایی بیش از کنترل آلودگی هوا، ترافیک یا کاهش مصرف سوخت است و بررسی ها نشان داده است که هیچ راه حل منفردی برای حل مشکلات پیچیده حمل و نقل وجود ندارد و رفع چنین مشکلی نیازمند یک سازوکار جامع، پویا و قابل اطمینان است. مدیریت پایدار حمل و نقل اثرات توسعه حمل و نقل را بر روی کارایی اقتصادی، موضوعات زیستمحیطی، مصرف منابع، کاربری اراضی و عدالت اجتماعی مورد توجه قرار میدهد و به کاهش اثرات زیست محیطی، افزایش بازدهی سیستم حمل و نقل و بهبود وضعیت زندگی اجتماعی کمک میکند و هدف آن کاهش اسیبهای زیست
محیطی ناشی از این سیستم میباشد. که بدون سازماندهی مجدد استراتژیها، سیاستها و برنامهها قابل دستیابی نخواهد بود. هدف اصلی از این مطالعه، شناخت سازو کارهای حمل و نقلی شهری جدید و ارایه انها برای شهر قزوین بر مبنای پایداری زیست محیطی و همچنین بررسی وضعیت سیاستگزاریهای حمل و نقل و زیست محیطی بر پایه مبانی شناخته شده حمل و نقل پایدار می باشد و در پایان استراتژیهای پیشنهادی جهت توسعه پایدار حمل و نقل در شهر قزوین براساس مبانی حمل و نقل پایدار ارائه گردیده است.
کلمات کلیدی: محیط زیست شهری، حمل و نقل پایدار، استراتز های نوین، الودگی های زیستی، حمل و نقل سبز
مقدمه
بیان مساله
یکی از معضلات موجود در شهرهای امروزی، استفاده بی رویه از انواع وسایل نقلیه موتوری به خصوص اتومبیل های شخصی است که منجربه تراکم ترافیکی و عوارض جانبی همچون افزایش آلودگی جوی و صوتی،کاهش سطح سلامت و کاهش کیفیت زندگی شهروند ان شده است . افزایش ظرفیت شبکه های ترافیکی تا مدت ها به عنوان یک راهکار برای کاهش تراکم ترافیکی و عوارض ناشی از آن پیشنهاد می شد .این راه حل اگر چه به صورت مقطعی از بار ترافیکی در واحد سطح شبکه می کاهد ولی در درازمدت خود مشوق استفاده بیشتر از شبکه است .(Aurand, 2010: 1016) بسیاری از کشورهایی که با مشکلات آلودگی هوا ناشی از سوخت های فسیلی و دیگر آلودگیهای زیست محیطی روبه رو هستند، به برنامه ریزی و سیاست گذاری برای کاهش هزینه های زیست محیطی ,و استفاده از استراتژی هایی که زیانهای زیست محیطی ناشی از سیستم های ناپایدار جمل و نقل توجه دارند .این آلودگیها با رشد اقتصادی و صنعتی و ماشینی شدن رفت و امدهای شهری افزایش و تشدید می شود . در بسیاری از کشورهای در حال توسعه آلودگیهای زیست محیطی با سرعتی بیش از سرعت رشد اقتصادی افزایش مییابد. در چند دهه اخیر، توجه برنامه ریزان شهری به سوی آن دسته از الگوهای حمل و نقل شهری جلب شده است که قادرند با نزدیک ساختن کانون های فعالیت به یکدیگر از حجم تقاضا برای سفر بکاهند .(Rodier,2009:2)بر مبنای تصمیمات مربوط به حملو نقل و روشهای استفاده از ان و مولفه های دیگری مانند استفاده از حمل و نقل عمومی، برنامه ریزی مناسب رفت و امد های شهری،مدیریت سفر و... مطرح میشود.اصلاح الگوهای استفاده از سیستم های حمل و نقل یکی از راه های موثر در کاهش اسیبهای زیست محیط یشهری عنوان شده به گونه ای که تصمیم گیری در رابطه با کاربرد و یا عدم کاربرد استراتژی های نوین به اندازه زیاد یاز شرایط محیطی، اسکلت بندی شهر و
توزیع کاربری ها تاثیر میپزیرد.در واقع شرایط زیست محیطی شهری تاثیر مستقیم از نحوه عملکرد این سیستم و راهکارهای مورد استفاده ان میپذیرد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
ضرورت تحقیق در باره ارتباط مخاطرات زیست محیطی شهری و استراتژی های نویین حمل و نقل از انجا ناشی میشود که متخصصین ترافیکی علاقه مند به بهره گیری از توان فکری برنامه ریزین شهری برای کاهش مشکلات زیست محیطی شهری هستند.پیشبینی وضعیت زیست محیطی اتی بدون اگاهی از وضعیت حمل و نقل و نحوه استفاده از راهکارهای جدید و برنامه ریزی منظم امکان پذیر ینیست. به طور مشابه برای یک برنامه ریز شهری جالب خواهد بود اگر بداند که برنامه ها ی توسعه و سرمایه گذاری ها در بخش حمل و نقل چه تاثیری بر شرایط زیستی شهر خواهد داشت .در واقعپایداری زیستی و حمل و نقل را می توان دو بخش کاملا مرتبط با یکدیگر دانست که تغییر در یکی از آنها، در دیگری نیز بازتاب هایی ایجاد می کند . افزایش کارآمدی در یک بخش مستلزم اصلاح در دیگری است(. (Boarnet and Handy, 2010
در کشورهای پیشرفته مطالعات متعددی در خصوص نحوه ارتباط الگوهای استفاده از حمل و نقل شهری در ارتباط با شرایط زیستی شهری انجام گرفته است که به چند مو رد از آنها در این نوشتار اشاره می گردد .در کشور ما اگر چه بحث در این رابطه از سالیان پیش آغاز شده لیکن مباحث مطرح شده بیشتر جنبه توصیفی و انتزاعی داشته و بجز در چند مورد فاقد پشتوانه تحلیل ها ی تجربی و میدانی است .فقدان تحلیل متکی بر داده های تجربی ممکن است اصالت پیش داوری ها را مخدوش سازد
