بخشی از مقاله
چکیده :
نواحی مرکزی شهر ها مانند یزدبه علت جاذبه های گوناگون گردشگری غالباً مقاصد مهمی برای گذران اوقات فراغت محسوب می شوند. ولی همگام با توسعه ی گردشگری در نواحی شهری برای برآوردن نیازهای گردشگران به خدمات حمایتی بیشتری نیاز است امروزه در شهرهای مختلف دنیا دو چرخه به عنوان یک وسیله ی اصلی حمل و نقل روز به روز مورد توجه بیشتری قرار می گیرد. در بسیاری از شهرهای اروپایی و آسیائی این وسیله ی سالم، مفید و سبک برای مسافت هایی تا طول 5کیلو متر در شهر مورد استفاده قرار می گیرد. شهر یزد از دیرباز جایگاه گردشگری شهری بوده است.
ایجاد ایستگاه های دوچرخه سواری که به وسیله طرح های طوق زرین به مشارکت شهرداری و بخش خصوصی دریزد در دوره ای کوتاه صورت گرفت و متاستفانه دوام زیادی نداشت می تواند بستر مناسبی برای توسعه ی حمل ونقل پایدار در این شهر باشد.روش پژوهش در این مقاله میدانی و بااستفاده از پرسش نامه است . تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه به وسیله نرم افزار SPSS و تهیه ی نقشه ها به وسیله نرم افزار GIS صورت گرفته است. و در نهایت به این نتیجه رسیده که وجود این ایستگاه ها که اکثر آنها در مناطق گردشگری و بافت تاریخی شهر باید باشد میتواند در توسعه گردشگری شهری گامی موثر باشد .
کلمات کلیدی :گردشگری شهری ، توسعه پایدار ، حمل و نقل ، دوچرخه ، شهر یزد
-1مقدمه
هرگونه برنامهریزی برای شهرها میبایست در چارچوب توسعه پایدار صورت پذیرد. حمل و نقل، پارامتری مهم و تعیینکننده در تمامی جنبههای حیات شهری است. به عبارت بهتر زیرسامانه حمل و نقل شهری در متن سامانه کلی شهر، دارای ارتباطات و تأثیرگذاریها و شبنابراین در برنامهریزی از دیدگاه توسعه پایدار برای شهر، ناگزیر باید سامانه حمل و نقل نیز به گونهای طراحی شود که با ملاکهای توسعه پایدار هماهنگ باشد. به کارگیری سامانههای مدرن و روشهای جدید حملو نقل شهری، در شهرهایی که ترافیک و آلودگی شدید دارند، دارای جایگاهی ویژه و با اهمیت است. لیکن حجم بالای سرمایهگذاری در ایجاد و راهاندازی این سامانههای مدرن و حملو نقل - همچون مترو و ترنهای شهری- به عنوان عاملی محدودکننده رخ مینماید.استفاده از دوچرخه در تردد، دامنهای از سلامتی و مزایای زیست محیطی و اجتماعی را دربر میگیرد - Carlos 2000, Philips ; 2003,Kjellstorm -
در طول دو دهه گذشته، استفاده از دوچرخه به طور معنیداری در چند کشور اروپایی نظیر دانمارک، آلمان، سوئد و هلند افزایش یافته است. برای نمونه،در آلمان سهم متوسط دوچرخه برای سفرهای شهری، بین سالهای - 1999- 2010 - از 5 درصد به 12 درصد رسیده است. امروزه، سهم دوچرخه از سفرهای محلی در هلند 30 درصد، دانمارک 20 درصد،آلمان 12 درصدو سوئد 10 درصد است. - , - Pucher 626 : 2010گردشگری شهری یکی از موضوعات مهم در علوم انسانی و اجتماعی است گردشگری در فراغت دارای کارکردهای خاصی است که تعاریف متفاوتی دارد. این کارکردها بر حسب اینکه از دیدگاه چه کسانی مطرح گردند متفاوت است و دارای ویژگی های خاص خود می باشد. در این بخش از تحقیق ضرورت دارد تا با استفاده از مبانی نظری و تحقیقات تجربی ارائه شده به تدوین چارچوب نظری تحقیق پرداخته و جمع و بست نظری آن فراهم گردد. چهارچوب نظری این تحقیق به عنوان زیر بنایی جهت انجام مطالعات میدانی عمل کرده است.
روش پژوهش:
روش پژوهش در این مطالعه تحلیلی - میدانی می باشد و جامعه آماری مورد نظر دوچرخه سواران و میزان رضایت آنان از مناطق 3 گانه شهریزد می باشد. حجم نمونه به وسیله روش کوکران و بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1391 و به تفکیک مناطق شهری جدید یزد 3 - منطقه - بدست آمد. در این پژوهش از روش مطالعات تحلیلی- میدانی استفاده شده است
ابزار پژوهش:
ابزاراین پژوهش پرسشنامه بوده است . مکان های مورد پرسشگری، پارک ها ، فضای سبز و محور اصلی مناطق که از مسیرهای ویژ ه دوچرخه سواریبرخوردار است بوده است برای این پژوهش با احتساب از فرمول کوکران در مجموع 400 پرسشنامه تهیه شد .
-2پیشینه پژوهش
در حال حاضر پژوهش هایی در این زمینه توسط محققین به رشته تحریر درآمده است که عبارت است از:
-1-2 سابقه ی تحققیق در داخل کشور.
-قشقایی نژاد :1389 ایشان در پایان نامه ی کارشناسی ارشد خویش تحت عنوان بررسی راهکارهای کاهش حجم ترافیک شهری به وسیله ی ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه سواری مطالعه ی موردی، بافت تاریخی شهر شیراز به تحلیل وضعیت کنونی شهر شیراز برای دوچرخه سواری پرداخته و در پایان به این نتیجه رسیده است. که تنها افزایش دوچرخه سواری در کاهش حجم ترافیک مؤثرنیست بلکه عوامل دیگری همچون مسیرهای ویژه دوچرخه سواری نقش مهمی در این کاهش حجم ترافیک خواهد داشت از نقاط قوت این پایان نامه می توان به ارائه دقیق ویژگی ها و نیازمندی، دوچرخه سواران از جمله ایجاد مسیرهای ویژه اشاره کرد و از نقاط ضعف این پایان نامه عدم اشاره به شیب سطح خیابان ها، تأثیرات اقلیمی و فصولی برای استفاده از دوچرخه می باشد.
-زنگی آبادی و همکاران :1389 در مقاله ای تحت عنوان احیای دوچرخه سواری و نقش آن در پایداری شهرها به توصیف مزایا و معایب دوچرخه سواری پرداخته اند. ایشان در مقاله خود به پایداری حمل و نقل به وسیله دوچرخه سواری را نقش حیاتی در رسیدن به اهداف حمل و نقل پایدار دانسته است. و دوچرخه سواری را موجب بهبود کیفیت زندگی امروزه انسان ها می دانند.
-حاتمی نژاد، حسین :1388 ایشان طی مقاله ای تحت عنوان دوچرخه و نقش آن در حمل ونقل پایدار شهری نمونه موردی شهر بناب، با توجه به وجود و شرایط مساعد فیزیکی در شهر بناب برای دوچرخه سواری دلایل عدم استفاده مردم شهر بناب از دوچرخه را عوامل فرهنگی، عدم امنیت و عدم زیر ساختها برای آسایش دوچرخه سوارن می دانند ضعف این مقاله عدم توجه به گذران اوقات فراغت با دوچرخه در شهر ها می باشد.
-حسن زاده :1387 در پایان نامه کارشناسی ارشد خویش در رشته ی جغرافیا و برنامه ریزی شهری تحت عنوان ارزیابی و بررسی ظرفیت های کاربردی زمینه های فرهنگی - اجتماعی با استفاده از دوچرخه در شهر اصفهان در شهر به عنوان یک وسیله ی حمل و نقل تدوین نموده است و به این نتیجه رسیده است که اکثر مردم در شهر اصفهان از دوچرخه به عنوان وسیله ای برای تفریح و گذران اوقات فراغت استفاده می کننند نه به عنوان وسیله ای برای حمل ونقل .
-هنرور با همراهی همکاران :1387 ایشان درمقاله ای با عنوان نگرش ها در زمینه ی گسترش سامانه های حمل و نقل پاک با تأکید بر دوچرخه سواری به دوچرخه به عنوان وسیله ا ی با ارزش در سفرهای درون شهر با مسافت های کوتاه وگذران اوقات فراغت می نگرد.
