دانلود مقاله امنیت

بخشی از مقاله

امنیت

مقدمه

امروزه شاهد گسترش حضور کامپيوتر در تمامی ابعاد زندگی خود می باشيم . کافی است به اطراف خود نگاهی داشته باشيم تا به صحت گفته فوق بيشتر واقف شويم . همزمان با گسترش استفاده از کامپيوترهای شخصی و مطرح شدن شبکه های کامپيوتری و به دنبال آن اينترنت (بزرگترين شبکه جهانی ) ، حيات کامپيوترها و کاربران آنان دستخوش تغييرات اساسی شده است . استفاده کنندگان کامپيوتر به منظور استفاده از دستاوردها و مزايای فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، ملزم به رعايت اصولی خاص و اهتمام جدی به تمامی مولفه های تاثير گذار در تداوم ارائه خدمات در يک سيستم کامپيوتری می باشند .

امنيت اطلاعات و ايمن سازی شبکه های کامپيوتری از جمله اين مولفه ها بوده که نمی توان آن را مختص يک فرد و يا سازمان در نظر گرفت . پرداختن به مقوله امنيت اطلاعات و ايمن سازی شبکه های کامپيوتری در هر کشور ، مستلزم توجه تمامی کاربران صرفنظر از موقعيت شغلی و سنی به جايگاه امنيت اطلاعات و ايمن سازی شبکه های کامپيوتری بوده و می بايست به اين مقوله در سطح کلان و از بعد منافع ملی نگاه کرد. وجود ضعف امنيتی در شبکه های کامپيوتری و

اطلاعاتی ، عدم آموزش و توجيه صحيح تمامی کاربران صرفنظر از مسئوليت شغلی آنان نسبت به جايگاه و اهميت امنيت اطلاعات ، عدم وجود دستورالعمل های لازم برای پيشگيری از نقايص امنيتی ، عدم وجود سياست های مشخص و مدون به منظور برخورد مناسب و بموقع با اشکالات امنيتی ، مسائلی را به دنبال خواهد داشت که ضرر آن متوجه تمامی کاربران کامپيوتر در يک کشور شده و عملا" زيرساخت اطلاعاتی يک کشور را در معرض آسيب و تهديد جدی قرار می دهد .

در اين مقاله قصد داريم به بررسی مبانی و اصول اوليه امنيت اطلاعات و ايمن سازی شبکه های کامپيوتری پرداخته و از اين رهگذر با مراحل مورد نياز به منظور حفاظت کامپيوترها در مقابل حملات ، بيشتر آشنا شويم .
اهميت امنيت اطلاعات و ايمن سازی کامپيوترها

تمامی کامپيوترها از کامپيوترهای موجود در منازل تا کامپيوترهای موجود در سازمان ها و موسسات بزرگ ، در معرض آسيب و تهديدات امنيتی می باشند .با انجام تدابير لازم و استفاده از برخی روش های ساده می توان پيشگيری لازم و اوليه ای را خصوص ايمن سازی محيط کامپيوتری خود انجام داد.عليرغم تمامی مزايا و دستاوردهای اينترنت ، اين شبکه عظيم به همراه فن آوری های مربوطه ، دريچه ای را در مقابل تعداد زيادی از تهديدات امنيتی برای تمامی استفاده

کنندگان ( افراد ، خانواده ها ، سازمان ها ، موسسات و ... ) ، گشوده است . با توجه به ماهيت حملات ، می بايست در انتظار نتايج نامطلوب متفاوتی بود( از مشکلات و مزاحمت های اندک تا از کار انداختن سرويس ها و خدمات ) .در معرض آسيب قرار گرفتن داده ها و اطلاعات حساس ، تجاوز به حريم خصوصی کاربران ، استفاده از کامپيوتر کاربران برای تهاجم بر عليه ساير کامپيوترها ، از جمله اهداف مهاجمانی است که با بهره گيری از آخرين فن آوری های موجود ،

حملات خود را سازماندهی و بالفعل می نمايند . بنابراين ، می بايست به موضوع امنيت اطلاعات ، ايمن سازی کامپيوترها و شبکه های کامپيوتری، توجه جدی شده و از فرآيندهای متفاوتی در جهت مقاوم سازی آنان ، استفاده گردد .
داده ها و اطلاعات حساس در معرض تهديد

تقريبا" هر نوع تهاجم ، تهديدی است در مقابل حريم خصوصی ، پيوستگی ، اعتبار و صحت داده ها .يک سارق اتومبيل می تواند در هر لحظه صرفا" يک اتومبيل را سرقت نمايد ، در صورتی که يک مهاجم با بکارگيری صرفا" يک دستگاه کامپيوتر ، می تواند آسيب های فراوانی را متوجه تعداد زيادی از شبکه های کامپيوتری نموده و باعث بروز اشکالاتی متعدد در زيرساخت اطلاعاتی يک کشورگردد. آگاهی لازم در رابطه با تهديدات امنيـتی و نحوه حفاظت خود در مقابل آنان ، امکان حفاظت اطلاعات و داده های حساس را در يک شبکه کامپيوتری فراهم می نمايد .

ويروس ها
ويروس های کامپيوتری ، متداولترين نوع تهديدات امنيتی در ساليان اخير بوده که تاکنون مشکلات گسترده ای را ايجاد و همواره از خبرسازترين موضوعات در زمينه کامپيوتر و شبکه های کامپيوتری ، بوده اند. ويروس ها ، برنامه هائی کامپيوتری می باشند که توسط برنامه نويسان گمراه و در عين حال ماهر نوشته

شده و بگونه ای طراحی می گردند که قادر به تکثير خود و آلودگی کامپيوترها بر اثر وقوع يک رويداد خاص ، باشند . مثلا" ويروس ها ئی که از آنان با نام "ماکرو ويروس " ياد می شود ، خود را به فايل هائی شامل دستورالعمل های ماکرو ملحق نموده و در ادامه ، همزمان با فعال شدن ماکرو ، شرايط لازم به منظور اجرای آنان نيز فراهم می گردد.برخی از ويروس ها بی آزار بوده و صرفا" باعث بروز اختلالات موقت در روند انجام عمليات در کامپيوتر می شوند ( نظير نمايش يک پيام

مضحک بر روی صفحه نمايشگر همزمان با فشردن يک کليد خاص توسط کاربر) . برخی ديگر از ويروس ها دارای عملکردی مخرب تر بوده و می توانند مسائل و مشکلات بيشتری نظير حذف فايل ها و يا کاهش سرعت سيستم را به دنبال داشته باشند. يک کامپيوتر صرفا" زمانی آلوده به يک ويروس می گردد که شرايط و امکان ورود ويروس از يک منبع خارجی ( اغلب از طريق فايل ضميمه يک نامه الکترونيکی و يا دريافت و نصب يک فايل و يا برنامه آلوده از اينترنت ) ، برای آن فراهم گردد . زمانی که يک کامپيوتر در شبکه ای آلوده گرديد ، ساير کامپيوترها ی موجود در شبکه و يا ساير کامپيوترهای موجود در اينترنت، دارای استعدادی مناسب به منظور مشارکت و همکاری با ويروس،خواهند بود.

برنامه های اسب تروا ( دشمنانی در لباس دوست )
برنامه های اسب تروا و يا Trojans ، به منزله ابزارهائی برای توزيع کد های مخرب می باشند . تروجان ها ، می توانند بی آزار بوده و يا حتی نرم افزاری مفيدی نظير بازی های کامپيوتری باشند که با تغيير قيافه و با لباسی مبدل و ظاهری مفيد خود را عرضه می نمايند. تروجان ها ، قادر به انجام عمليات متفاوتی نظير حذف فايل ها ، ارسال يک نسخه از خود به ليست آدرس های پست الکترونيکی ، می باشند. اين نوع از برنامه ها صرفا" می توانند از طريق تکثير برنامه های اسب تروا به يک کامپيوتر،دريافت فايل از طريق اينترنت و يا باز نمودن يک فايل ضميمه همراه يک نامه الکترونيکی ، اقدام به آلودگی يک سيستم نمايند.
ويرانگران

در وب سايت های متعددی از نرم افزارهائی نظير اکتيوايکس ها و يا اپلت های جاوا استفاده می گردد . اين نوع برنامه ها به منطور ايجاد انيميشن و ساير افکت های خاص مورد استفاده قرار گرفته و جذابيت و ميزان تعامل با کاربر را افزايش می دهند . با توجه به دريافت و نصب آسان اين نوع از برنامه ها توسط کاربران ، برنامه های فوق به ابزاری مطئمن و آسان به منظور آسيب رسانی به ساير سيستم ها تبديل شده اند . اين نوع برنامه ها که به "ويرانگران" شهرت يافته اند ، به شکل يک برنامه نرم افزاری و يا اپلت ارائه و در دسترس استفاده کنندگان قرار می گيرند . برنامه های فوق ، قادر به ايجاد مشکلات متعددی برای کاربران می باشند( از بروز اشکال دريک فايل تا ايجاد اشکال در بخش اصلی يک سيستم کامپيوتری ) .

حملات
تاکنون حملات متعددی متوجه شبکه های کامپيوتری بوده که می توان تمامی آنان را به سه گروه عمده تقسيم نمود :
حملات شناسائی : در اين نوع حملات ، مهاجمان اقدام به جمع آوری و شناسائی اطلاعات با هدف تخريب و آسيب رساندن به آنان می نمايند . مهاجمان در اين رابطه از نرم افزارهای خاصی نظير Sniffer و يا Scanner به منظور شناسائی نقاط ضعف و آسيب پذير کامپيوترها ، سرويس دهندگان وب و برنامه ها ، استفاده می نمايند . در اين رابطه برخی توليدکنندگان ، نرم افزارهائی را با اهداف خيرخواهانه طراحی و پياده سازی نموده اند که متاسفانه از آنان در جهت

اهداف مخرب نيز استفاده می شود.مثلا" به منظور تشخيص و شناسائی رمز های عبور، نرم افزارهای متعددی تاکنون طراحی و پياده سازی شده است .نرم افرارهای فوق با هدف کمک به مديران شبکه ، افراد و کاربرانی که رمز عبور خود را فراموش کرده و يا آگاهی از رمز عبور افرادی که سازمان خود را بدون اعلام رمز عبور به مدير شبکه ، ترک نموده اند،استفاده می گردند. به هر حال وجود اين نوع نرم افزارها واقعيتی انکارناپذير بوده که می تواند به منزله يک سلاح مخرب در اختيار مهاجمان قرار گيرد .

حملات دستيابی : دراين نوع حملات، هدف اصلی مهاجمان ، نفوذ در شبکه و دستيابی به آدرس های پست الکترونيکی ، اطلاعات ذخيره شده در بانک های اطلاعاتی و ساير اطلاعات حساس، می باشد.

حملات از کار انداختن سرويس ها : در اين نوع حملات ، مهاجمان سعی در ايجاد مزاحمت به منظور دستيابی به تمام و يا بخشی از امکانات موجود در شبکه برای کاربران مجازمی نمايند . حملات فوق به اشکال متفاوت و با بهره گيری از فن آوری های متعددی صورت می پذيرد . ارسال حجم بالائی از داده ها ی غيرواقعی برای يک ماشين متصل به اينترنت و ايجاد ترافيک کاذب در شبکه ، نمونه هائی از اين نوع حملات می باشند.
ره گيری داده ( استراق سمع )

بر روی هر شبکه کامپيوتری روزانه اطلاعات متفاوتی جابجا می گردد و همين امر می تواند موضوعی مورد علاقه برای مهاجمان باشد . در اين نوع حملات ، مهاجمان اقدام به استراق سمع و يا حتی تغيير بسته های اطلاعاتی در شبکه می نمايند . مهاجمان به منظور نيل به اهداف مخرب خود از روش های متعددی به منظور شنود اطلاعات ، استفاده می نمايند .

کلاهبرداری ( ابتدا جلب اعتماد و سپس تهاجم )
کلاهبرداران از روش های متعددی به منظور اعمال شيادی خود استفاده می نمايند. با گشترش اينترنت اين نوع افراد فضای مناسبی برای اعمال مخرب خود يافته اند ( چراکه می توان به هزاران نفر در زمانی کوتاه و از طريق اينترنت دستيابی داشت ) . در برخی موارد شيادان با ارسال نامه های الکترونيکی وسوسه انگيز از خوانندگان می خواهند که اطلاعاتی خاص را برای آنان ارسال نموده و يا از يک سايت به عنوان طعمه در اين رابطه استفاده می نمايند. به منظور پيشگيری از اينگونه اعمال ، می بايست کاربران دقت لازم در خصوص درج نام ، رمز عبور و ساير اطلاعات شخصی در سايت هائی که نسبت به هويت آنان شک و ترديد وجود دارد را داشته باشند. با توجه به سهولت جعل آدرس های پست الکترونيکی ؛ می بايست به اين نکته توجه گردد که قبل از ارسال اطلاعات

شخصی برای هر فرد ، هويت وی شناسائی گردد.هرگز بر روی لينک ها و يا ضمائمی که از طريق يک نامه الکترونيکی برای شما ارسال شده است ، کليک نکرده و همواره می بايست به شرکت ها و موسساتی که به طور شفاف آدرس فيزيکی و شماره تلفن های خود را ذکر نمی نمايند ، شک و ترديد داشت .
نامه های الکترونيکی ناخواسته

از واژه Spam در ارتباط با نامه های الکترونيکی ناخواسته و يا پيام های تبليغاتی ناخواسته ، استفاده می گردد. اين نوع از نامه های الکترونيکی ، عموما" بی ضرر بوده و صرفا" ممکن است مزاحمت و يا دردسر ما را بيشتر نمايند . دامنه اين نوع مزاحمت ها می تواند از به هدر رفتن زمان کاربر تا هرز رفتن فضای ذخيره سازی بر روی کامپيوترهای کاربران را شامل می شود .

ابزارهای امنيتی
پس از آشنائی با تهديدات، می توان تمهيدات امنيتی لازم در خصوص پيشگيری و مقابله با آنان را انجام داد. بدين منظور می توان از فن آوری های متعددی نظير آنتی ويروس ها و يا فايروال ها ، استفاده بعمل آورد .
نرم افزارهای آنتی ويروس

نرم افزارهای آنتی ويروس ، قادر به شناسائی و برخورد مناسب با اکثر تهديدات مربوط به ويروس ها می باشند.( مشروط به اينکه اين نوع نرم افزارها به صورت منظم بهنگام شده و بدرستی پشتيبانی گردند). نرم افزارهای آنتی ويروس درتعامل اطلاعاتی با شبکه ای گسترده از کاربران بوده و در صورت ضرورت پيام ها و هشدارهای لازم در خصوص ويروس های جديد را اعلام می نمايند. بدين ترتيب ، پس از شناسائی يک ويروس جديد ، ابزار مقابله با آن سريعا" پياده سازی و در اختيار عموم کاربران قرار می گيرد. با توجه به طراحی و پياده سازی ويروس های متعدد در سراسر جهان و گسترش سريع آنان از طريق اينترنت ، می بايست بانک اطلاعاتی ويروس ها بر اساس فرآيندی مشخص و مستمر ، بهنگام گردد .

سياست های امنيتی
سازمان های بزرگ و کوچک نيازمند ايجاد سياست های امنيتی لازم در خصوص استفاده از کامپيوتر و ايمن سازی اطلاعات و شبکه های کامپيوتری می باشند. سياست های امنيتی ، مجموعه قوانين لازم به منظور استفاده از کامپيوتر و شبکه های کامپيوتری بوده که در آن وظايف تمامی کاربران دقيقا" مشخص و در صورت ضرورت ، هشدارهای لازم به کاربران در خصوص استفاده از منابع موجود در شبکه داده می شود . دانش تمامی کاربرانی که به تمام و يا بخشی از شبکه دستيابی دارند ، می بايست به صورت منظم و با توجه به سياست های تدوين يافته ، بهنگام گردد ( آموزش مستمر و هدفمند با توجه به سياست های تدوين شده ) .

رمزهای عبور
هر سيستم کامپيوتری می بايست دارای ايمنی مناسبی در خصوص رمز های عبور باشد . استحکام رمزهای عبور ، ساده ترين و در عين حال متداولترين روش به منظور اطمينان از اين موضوع است که صرفا" افراد تائيد شده و مجاز قادر به استفاده از کامپيوتر و يا بخش های خاصی از شبکه می باشند . فراموش نکنيم که زيرساخت های امنيتی ايجاد شده ، در صورتی که کاربران دقت لازم در خصوص مراقبت از رمزهای عبور خود را نداشته باشند ، موثر نخواهد بود ( خط بطلانی بر تمامی تلاش های انجام شده) . اکثر کاربران در زمان انتخاب رمز عبور، از اعداد و يا کلماتی استفاده نمايند که بخاطر آوردن آنان ساده باشد( نظير تاريخ تولد ، شماره تلفن ).برخی ديگر از کاربران علاقه ای به تغيير منظم رمزهای عبور خود در مقاطع زمانی خاصی نداشته و همين امر می تواند زمنيه تشخيص رمزهای عبور توسط مهاجمان را فراهم نمايد.

در زمان تعريف رمز عبور می بايست تمهيدات لازم در خصوص استحکام و نگهداری مطلوب آنان انديشيده گردد:
حتی المقدور سعی گردد از رمز های عبور فاقد معنی خاصی استفاده گردد .
به صورت منظم و در مقاطع زمانی مشخص شده ، اقدام به تغيير رمزهای عبور گردد .
عدم افشای رمزهای عبور برای سايرين

فايروال ها
فايروال ، راه حلی سخت افزاری و يا نرم افزاری به منظور تاکيد ( اصرار ) بر سياست های امنيتی می باشد .يک فايروال نظير قفل موجود بر روی يک درب منزل و يا بر روی درب يک اطاق درون منزل می باشد . بدين ترتيب صرفا" کاربران تائيد شده (آنانی که دارای کليد دستيابی می باشند) ، امکان ورود به سيستم را خواهند داشت . فايروال ها دارای فيلترهای از قبل تعبيه شده ای بوده که امکان دستيابی افراد غير مجاز به منابع سيستم را سلب می نمايند .
رمزنگاری

فن آوری رمزنگاری ، امکان مشاهده ، مطالعه و تفسير پيام های ارسالی توسط افراد غير مجاز را سلب می نمايد . از رمزنگاری به منظور حفاظت داده ها در شبکه های عمومی نظير اينترنت استفاده می گردد . در اين رابطه از الگوريتم های پيشرفته رياضی به منظور رمزنمودن پيام ها و ضمائم مربوطه ، استفاده می شود.

چند نکته اوليه در خصوص ايمن سازی اطلاعات و شبکه های کامپيوتری
پذيرش مسئوليت به عنوان يک شهروند سايبر
در صورتی که از اينترنت استفاده می نمائيد ، شما به عنوان عضوی از جامعه جهانی و يا شهروند سايبر، محسوب شده و همانند يک شهروند معمولی ، دارای مسئوليت های خاصی بوده که می بايست پذيرای آنان باشيم .
استفاده از نرم افزارهای آنتی ويروس

يک ويروس کامپيوتری ، برنامه ای است که می تواند به کامپيوتر شما نفوذ کرده و صدمات فراوانی را باعث گردد . نرم افزارهای آنتی ويروس به منظور حفاظت اطلاعات و کامپيوترها در مقابل ويروس های شناخته شده ، طراحی شده اند . با توجه به اين که روزانه شاهد عرضه ويروس های جديد می باشيم ، می بايست برنامه های آنتی ويروس به صورت منظم و مرتب بهنگام گردند .

عدم فعال نمودن نامه های الکترونيکی ارسال شده توسط منابع نامشخص و گمنام
نامه های الکترونيکی ارسالی توسط منابع ناشناس را می بايست همواره حذف نمود. به فايل هائی که به عنوان ضميمه همراه يک نامه الکترونيکی ارسال می گردند، توجه گردد. حتی در صورتی که اين نوع از نامه های الکترونيکی را از طريق دوستان و آشنايان خود دريافت می نمائيد ( خصوصا" اگر دارای انشعاب exe . باشند.) . برخی فايل ها مسئوليت توزيع ويروس ها را برعهده داشته و می توانند باعث بروز اشکالات فراوانی نظير حذف دائم فايل ها و يا بروز اشکال در يک وب سايت گردند. هرگز نمی بايست اقدام به فوروارد نمودن نامه های الکترونيکی برای ساير کاربران قبل از حصول اطمينان از ايمن بودن آنان نمود .

از رمزهای عبوری که تشخيص آنان مشکل می باشد ، استفاده نموده و آنان را محرمانه نزد خود نگه داريد
هرگز رمزهای عبور خود را بر روی کاغذ ننوشته و آنان را به کامپيوتر نچسبانيد! . تعداد زيادی از کاربران کامپيوتر دقت لازم در خصوص نگهداری رمز عبور خود را نمی نمايند و همين امر می تواند مشکلات متعددی را متوجه آنان ، نمايد . رمزهای عبوری که تشخيص و يا حدس آنان آسان است ، گزينه های مناسبی در اين رابطه نمی باشند . مثلا" در صورتی که نام شما Ali می باشد ، هرگز رمز عبور خود را با همين نام در نظر نگيريد . در فواصل زمانی مشخص و به صورت مستمر ، اقدام به تغيير رمز عبور خود نمائيد . هرگز رمز عبور خود را در اختيار اشخاص ديگری قرار ندهيد.برای انتخاب يک رمز عبور از ترکيب اعداد ، حروف و علائم استفاده گردد تا حدس و رديابی آنان توسط افراد غيرمجاز ، مشکل شود .

استفاده از فايروال ها به منظور حفاظت کامپيوترها
نصب و پيکربندی يک فايروال کار مشکلی نخواهد بود. يک فايروال ، امکان دستيابی و کنترل سيستم توسط مهاجمان را سلب نموده و پيشگيری لازم در خصوص سرقت اطلاعات موجود بر روی کامپيوتر را انجام می دهد .

Back-up گرفتن منظم از اطلاعات ارزشمند موجود بر روی کامپيوتر
در فواصل زمانی مشخص و بر اساس يک برنامه خاص از اطلاعات ارزشمند موجود بر روی کامپيوتر backup گرفته شده و آنان را بر روی رسانه های ذخيره سازی نظير لوح های فشرده ذخيره نمود .
دريافت و نصب منظم Patch های بهنگام شده مربوط به نقايص امنيتی

نقايص امنيتی به صورت مرتب در سيستم های عامل و برنامه های کاربردی کشف می گردند . شرکت های توليد کننده نرم افزار ، به سرعت اقدام به ارائه نسخه های بهنگام شده ای با نام Patch نموده که کاربران می بايست آنان را دريافت و بر روی سيستم خود نصب نمايند.در اين رابطه لازم است به صورت منظم از سايت های مربوط به توليد کنندگان نرم افزار بازديد بعمل آمده تا در صورت ارائه Patch ، آن را دريافت و بر روی سيستم نصب نمود .
بررسی و ارزيابی امنيتی کامپيوتر

وضعيت امنيتی کامپيوتر خود را در مقاطع زمانی مشخصی ، بررسی نموده و در صورتی که خود نمی توانيد اين کار را انجام دهيد از کارشناسان ذيربط استفاده نمائيد .

غير فعال نمودن ارتباط با اينترنت در زمان عدم استفاده
اينترنت نظير يک جاده دو طرفه است . شما اطلاعاتی را دريافت و يا ارسال می نمائيد. غيرفعال نمودن ارتباط با اينترنت در مواردی که به آن نياز نمی باشد، امکان دستيابی سايرين به کامپيوتر شما را سلب می نمايد.

عدم اشتراک منابع موجود بر روی کامپيوتر با کاربرانی که هويت آنان نامشخص است
سيستم عامل نصب شده بر روی يک کامپيوتر، ممکن است امکان به اشتراک گذاشتن برخی منابع موجود نظير فايل ها را با ساير کاربران شبکه ، فراهم نمايد. ويژگی فوق ، می تواند زمينه بروز تهديدات امنيتی خاصی را فراهم نمايد . بنابراين می بايست نسبت به غيرفعال نمودن ويژگی فوق ، اقدام لازم صورت پذيرد.

جايگاه امنيت در اينترنت

قطعا" تاکنون اخبار متعددی را در خصوص سرقت اطلاعات حساس نظير شماره کارت اعتباری و يا شيوع يک ويروس کامپيوتری شنيده ايد و شايد شما نيز از جمله قربانيان اين نوع حملات بوده ايد . آگاهی از تهديدات موجود و عمليات لازم به منظور حفاظت در مقابل آنان ، يکی از روش های مناسب دفاعی است .
اهميت امنيت در اينترنت

بدون شک کامپيوتر و اينترنت در مدت زمان کوتاهی توانسته اند حضور مشهود خود را در تمامی عرصه های حيات بشری به اثبات برسانند . وجود تحولات عظيم در ارتباطات ( نظير Email و تلفن های سلولی ) ، تحولات گسترده در زمينه تجهيزات الکترونيکی و سرگرمی ( کابل ديجيتال ، mp3 ) ، تحولات گسترده در صنعت حمل و نقل ( سيستم هدايت اتوماتيک اتومبيل ، ناوبری هوائی ) ، تغييرات اساسی در روش خريد و فروش کالا ( فروشگاههای online ، کارت های اعتباری ) ، پيشرفت های برجسته در عرصه پزشکی ، صرفا" نمونه هائی اندک در اين زمينه می باشد .

اجازه دهيد به منظور آشنائی با جايگاه کامپيوتر در زندگی انسان عصر حاضر و اهميت امنيت اطلاعات ، اين پرسش ها را مطرح نمائيم که در طی يک روز چه ميزان با کامپيوتر درگير هستيد ؟ چه حجمی از اطلاعات شخصی شما بر روی کامپيوتر خود و يا ساير کامپيوترهای ديگر ، ذخيره شده است ؟ پاسخ به سوالات فوق،جايگاه کامپيوتر و اهميت ايمن سازی اطلاعات در عصر اطلاعات را بخوبی مشخص خواهد کرد .
امنيت در اينترنت ، حفاطت از اطلاعات با استناد به سه اصل اساسی زير است :

• نحوه پيشگيری از بروز يک تهاجم
• نحوه تشخيص يک تهاجم
• نحوه برخورد با حملات
انواع تهديدات

اينترنت،علیرغم تمامی جنبه های مثبت دارای مجموعه ای گسترده از خطرات و تهديدات امنيتی است که برخی از آنان بسيار جدی و مهم بوده و برخی ديگر از اهميت کمتری برخوردار می باشند :

• عملکرد ويروس های کامپيوتری که می تواند منجر به حذف اطلاعات موجود بر روی يک کامپيوتر شود .
• نفوذ افراد غير مجاز به کامپيوتر شما و تغيير فايل ها
• استفاده از کامپيوتر شما برای تهاجم عليه ديگران
• سرقت اطلاعات حساس نظير شماره کارت اعتباری و خريد غير

مجاز با استفاده از آن
با رعايت برخی نکات

می توان احتمال بروز و يا موفقيت اين نوع از حملات را به حداقل مقدار خود رساند .
نحوه حفاظت
اولين مرحله به منظور حفاظت و ايمن سازی اطلاعات ، شناخت تهديدات و آگاهی لازم در خصوص برخی مفاهيم اوليه در خصوص ايمن سازی اطلاعات است .
• Hacker ,attacker و يا Inruder . اسامی فوق به افرادی که همواره در صدد استفاده از نقاط ضعف و آسيب پذير موجود در نرم افزارها می باشند ، اطلاق می گردد . با اين که در برخی حالات ممکن است افراد فوق اهداف غير مخربی را نداشته و انگيزه آنان صرفا" کنجکاوی باشد، ماحصل عمليات آنان می تواند اثرات جانبی منفی را به دنبال داشته باشد .

• کد مخرب : اين نوع کدها شامل ويروس ها ، کرم ها و برنامه های تروجان ( Trojan ) بوده که هر يک از آنان دارای ويژگی های منحصر بفردی می باشند :
□ ويروس ها ، نوع خاصی از کدهای مخرب می باشند که شما را ملزم می نمايند به منظور آلودگی سيستم ، عمليات خاصی را انجام دهيد . اين نوع از برنامه ها به منظور نيل به اهداف مخرب خود نيازمند ياری کاربران می باشند . باز نمودن يک فايل ضميمه همراه Email و يا مشاهده يک صفحه وب خاص ، نمونه هائی از همکاری کاربران در جهت گسترش اين نوع از کدهای مخرب است .

□ کرم ها : اين نوع از کدهای مخرب بدون نياز به دخالت کاربر ، توزيع و گسترش می يابند . کرم ها ، عموما" با سوء استفاده از يک نقظه آسيب پذير در نرم افزار فعاليت خود را آغاز نموده و سعی می نمايند که کامپيوتر هدف را آلوده نمايند . پس از آلودگی يک کامپيوتر ، تلاش برای يافتن و آلودگی ساير کامپيوتر انجام خواهد شد . همانند ويروس های کامپيوتری ، کرم ها نيز می توانند از طريق Email ، وب سايت ها و يا نرم افزارهای مبتنی بر شبکه ، توزيع و گسترش يابند . توزيع اتوماتيک کرم ها نسبت به ويروس ها يکی از تفاوت های محسوس بين اين دو نوع کد مخرب ، محسوب می گردد .
□ برنامه های تروجان : اين نوع از کدهای مخرب ، نرم افزارهائی می باشند که ادعای ارائه خدماتی را داشته ولی در عمل، اهداف خاص خود را دنبال می نمايند . ( تفاوت در حرف و عمل ) . مثلا" برنامه ای که ادعای افزايش سرعت کامپيوتر شما را می نمايد ،ممکن است در عمل اطلاعات حساس موجود برروی کامپيوتر شما را برای يک مهاجم و يا سارق از راه دور ، ارسال نمايد .
آشنائی با حملات DoS

شايد تاکنون شنيده باشيد که يک وب سايت مورد تهاجمی از نوع DoS قرار گرفته است . اين نوع از حملات صرفا" متوجه وب سايت ها نبوده و ممکن است شما قربانی بعدی باشيد. تشخيص حملات DoS از طريق عمليات متداول شبکه امری مشکل است ولی با مشاهده برخی علائم در يک شبکه و يا کامپيوتر می توان از ميزان پيشرفت اين نوع از حملات آگاهی يافت .

حملات از نوع ( DoS ( denial-of-service
در يک تهاجم از نوع DoS ، يک مهاجم باعث ممانعت دستيابی کاربران تائيد شده به اطلاعات و يا سرويس های خاصی می نمايد . يک مهاجم با هدف قرار دادن کامپيوتر شما و اتصال شبکه ای آن و يا کامپيوترها و شبکه ای از سايت هائی که شما قصد استفاده از آنان را داريد ، باعث سلب دستيابی شما به سايت های Email ، وب سايت ها ، account های online و ساير سرويس های ارائه شده بر روی کامپيوترهای سرويس دهنده می گردد .

متداولترين و مشهودترين نوع حملات DoS ، زمانی محقق می گردد که يک مهاجم اقدام به ايجاد يک سيلاب اطلاعاتی در يک شبکه نمايد . زمانی که شما آدرس URL يک وب سايت خاص را از طريق مرورگر خود تايپ می نمائيد ، درخواست شما برای سرويس دهنده ارسال می گردد . سرويس دهنده در هر لحظه قادر به پاسخگوئی به حجم محدودی از درخواست ها می باشد، بنابراين اگر يک مهاجم با ارسال درخواست های متعدد و سيلاب گونه باعث افزايش حجم عمليات سرويس دهند گردد ، قطعا" امکان پردازش درخواست شما برای سرويس دهنده وجود نخواهد داشت. حملات فوق از نوع DoS می باشند، چراکه امکان دستيابی شما به سايـت مورد نظر سلب شده است .

يک مهاجم می تواند با ارسال پيام های الکترونيکی ناخواسته که از آنان با نام Spam ياد می شود ، حملات مشابهی را متوجه سرويس دهنده پست الکترونيکی نمايد . هر account پست الکترونيکی ( صرفنظر از منبعی که آن را در اختيار شما قرار می دهد ، نظير سازمان مربوطه و يا سرويس های رايگانی نظير ياهو و hotmail ) دارای ظرفيت محدودی می باشند. پس از تکميل ظرفيت فوق ، عملا" امکان ارسال Email ديگری به account فوق وجود نخواهد داشت . مهاجمان با ارسال نامه های الکترونيکی ناخواسته سعی می نمايند که ظرفيت account مورد نظر را تکميل و عملا" امکان دريافت email های معتبر را از account فوق سلب نمايند .

حملات از نوع ( DDoS (distributed denial-of-service
در يک تهاجم از نوع DDoS ، يک مهاجم ممکن است از کامپيوتر شما برای تهاجم بر عليه کامپيوتر ديگری استفاده نمايد . مهاجمان با استفاده از نقاط آسيب پذير و يا ضعف امنتيی موجود بر روی سيستم شما می توانند کنترل کامپيوتر شما را بدست گرفته و در ادامه از آن به منظور انجام عمليات مخرب خود استفاده نمايند. ارسال حجم بسيار بالائی داده از طريق کامپيوتر شما برای يک وب سايت و يا ارسال نامه های الکترونيکی ناخواسته برای آدرس های Email خاصی ، نمونه هائی از همکاری کامپيوتر شما در بروز يک تهاجم DDOS می باشد . حملات فوق ، "توزيع شده " می باشند ، چراکه مهاجم از چندين کامپيوتر به منظور اجرای يک تهاجم DoS استفاده می نمايد .
نحوه پيشگيری از حملات

متاسفانه روش موثری به منظور پيشگيری در مقابل يک تهاجم DoS و يا DDoS وجود ندارد . عليرغم موضوع فوق ، می توان با رعايت برخی نکات و انجام عمليات پيشگيری ، احتمال بروز چنين حملاتی ( استفاده از کامپيوتر شما برای تهاجم بر عليه ساير کامپيوتر ها ) را کاهش داد .
• نصب و نگهداری نرم افزار آنتی ويروس ( جايگاه نرم افزارهای ضدويروس ) .
• نصب و پيکربندی يک فايروال ( فايروال چيست ؟ )

• تبعيت از مجموعه سياست های خاصی در خصوص توزيع و ارائه آدرس Email ( توصيه هائی برای کاهش Spam ) .
چگونه از وقوع حملات DoS و يا DDoS آگاه شويم ؟

خرابی و يا بروز اشکال در يک سرويس شبکه ، همواره بدليل بروز يک تهاجم DoS نمی باشد . در اين رابطه ممکن است دلايل متعددی فنی وجود داشته و يا مدير شبکه به منظور انجام عمليات نگهداری موقتا" برخی سرويس ها را غير فعال کرده باشد . وجود و يا مشاهده علائم زير می تواند نشاندهنده بروز يک تهاجم از نوع DoS و يا DDoS باشد :

• کاهش سرعت و يا کارآئی شبکه بطرز غير معمول ( در زمان باز نمودن فايل ها و يا دستيابی به وب سايت ها ) .
• عدم در دسترس بودن يک سايـت خاص (بدون وجود دلايل فنی )
• عدم امکان دستيابی به هر سايتی (بدون وجود دلايل فنی )
• افزايش محسوس حجم نامه های الکترونيکی ناخواسته دريافتی

در صورت بروز يک تهاجم ، چه عملياتی را می بايست انجام داد ؟
حتی در صورتی که شما قادر به شناسائی حملات از نوع DoS و يا DDoS باشيد ، امکان شناسائی مقصد و يا منبع واقعی تهاجم ، وجود نخواهد داشت . در اين رابطه لازم است با کارشناسان فنی ماهر ، تماس گرفته تا آنان موضوع را بررسی و برای آن راهکار مناسب را ارائه نمايند .
• در صورتی که برای شما مسلم شده است که نمی توانيد به برخی از فايل ها ی خود و يا هر وب سايتی خارج از شبکه خود دستيابی داشته باشيد ، بلافاصله با مديران شبکه تماس گرفته و موضوع را به اطلاع آنان برسانيد . وضعيت فوق می تواند نشاندهنده بروز يک تهاجم بر عليه کامپيوتر و يا سازمان شما باشد .

• در صورتی که وضعيت مشابه آنچه اشاره گرديد را در خصوص کامپيوترهای موجود در منازل مشاهده می نمائيد با مرکز ارائه دهنده خدمات اينترنت ( ISP ) تماس گرفته و موضوع را به اطلاع آنان برسانيد . ISP مورد نظر می تواند توصيه های لازم به منظور انجام عمليات مناسب را در اختيار شما قرار دهد .

مزايای استفاده از BCC

به منظور ارسال نامه های الکترونيکی از برنامه های متعددی نظير Outlook استفاده می گردد . برای مشخص نمودن آدرس دريافت کنندگان يک Email می توان از فيلدهای To و يا CC استفاده نمود . در برخی موارد استفاده از فيلد BCC گزينه ای مناسب و در عين حال ايمن تر به منظور ارسال نامه های الکترونيکی است.
BCC چيست ؟
BCC از کلمات blind carbon copy ، اقتباس شده است . با استفاده از BCC ، امکان مخفی نگه داشتن آدرس دريافت کنندگان يک Email ، فراهم می گردد . بر خلاف آدرس هائی که در فيلد To و يا CC درج و امکان مشاهده آنان توسط ساير دريافت کنندگان وجود دارد ، امکان مشاهده آدرس های درج شده در فيلد BCC توسط ساير دريافت کنندگان وجود نخواهد داشت( ارسال نسخه ای از نامه به شخص ثالث بدون اين که به دريافت کننده اوليه نامه اطلاعی داده شده باشد ) .
چرا می بايست از BCC استفاده نمود ؟
در اين رابطه می توان به دلايل زير اشاره نمود :
• محرمانگی :در برخی موارد لازم است که به دريافت کنندگان يک Email اين امکان داده شود تا بدانند چه افراد ديگری نيز آن را دريافت داشته اند . در برخی حالات ديگر ممکن است شما قصد ارسال يک Email برای چندين دريافت کننده را داريد و نمی خواهيد آنان نسبت به اين موضوع آگاه گردند که نامه ارسالی توسط چه افراد ديگری نيز دريافت شده است . مثلا" زمانی که شما يک Email را به نمايندگی از سازمان و يا يک موسسه تجاری برای مشتريان خود ارسال می نمائيد ، صيانت از ليست مشتريان ، بسيار حائز اهميت می باشد. در صورتی که از فيلدهای To و يا CC به منظور ارسال يک Email برای دريافت کنندگان متعددی استفاده می گردد ، دريافت کنندگان Email هر گونه پاسخی که به پيام ارسالی داده خواهد شد را نيز دريافت خواهند کرد ( مگر اين که فرستنده آنان را از ليست حذف نمايد ) .
• پيگيری : در صورتی که قصد پيگيری ، دستيابی و يا آرشيو نامه های الکترونيکی ارسالی بر روی يک account ديگر را داشته باشيد، می توان از BCC استفاده نمود . در چنين مواردی يک نسخه از نامه های الکترونيکی ارسالی به صورت اتوماتيک به يک account ديگر و بدون اطلاع دريافت کنندگان Email ارسال می گردد .
• رعايت حقوق دريافت کنندگان : نامه های الکترونيکی فوروارد شده ، اغلب شامل ليست های طولانی از آدرس هائی است که توسط فرستنده قبلی و با استفاده از فيلد CC ، ارسال شده است . اينگونه آدرس ها عموما" فعال و معتبر بوده و خوراک مناسبی برای توزيع کنندگان نامه های الکترونيکی ناخواسته، خواهند بود .علاوه بر اين ، تعداد زيادی از نامه های الکترونيکی حاوی ويروس از آدرس های Email موجود در پيام هائی که شما دريافت می نمائيد ، استفاده نموده و اقدام به جمع آوری آدرس های فوق می نمايند .بنابراين، وجود اينگونه ليست های طولانی در پيام های فوروارد شده ، تمامی آدرس های موجود در ليست را در معرض تهديد قرار خواهد داد ( در صورت آلودگی پيام های دريافتی ) .
تعداد زيادی از استفاده کنندگان نامه های الکترونيکی ، پيام های دريافتی را با استفاده از فيلد CC برای تمامی اعضاء موجود در دفترچه آدرس خود، فوروارد می نمايند . پيشنهاد می گردد، دوستان خود را تشويق نمائيد در مواردی که قصد فوروارد پيام هائی را برای شما دارند از فيلد BCC ، استفاده نمايند .در چنين مواردی ، امکان مشاهده آدرس Email شما توسط ساير افراد کمتر می گردد. به منظور پيشگيری در مقابل اينگونه مسائل ، پيشنهاد می گردد علاوه بر استفاده از BCC در صورت فوروارد نمودن پيام ها ، تمامی آدرس های Email موجود در پيام ، نيز حذف گردد .
چگونه می توان از BCC استفاده نمود ؟
اکثر برنامه های ارسال Email دارای گزينه ای به منظور استفاده از فيلد BCC ( پائين تر از فيلد To ) ، می باشند . در برخی موارد ، ممکن است گزينه فوق به صورت پيش فرض فعال نشده باشد و لازم است از يک گزينه ديگر به منظور فعال نمودن آن استفاده گردد . مثلا" در برنامه Outlook به منظور فعال نمودن فيلد BCC ، می توان از طريق منوی View گزينه All headers را در زمان ايجاد يک نامه الکترونيکی جديد ، انتخاب نمود .
در صورتی که قصد داريد تمامی دريافت کنندگان يک Email را در فيلد BCC مشخص نمائيد و برنامه ارسال کننده ، اجازه ارسال يک نامه الکترونيکی بدون درج يک آدرس در فيلد To را نمی دهد ، می توانيد آدرس Email خود را در فيلد To درج نمائيد . بدين ترتيب ، علاوه بر مخفی نگه داشتن هويت ساير دريافت کنندگان ،می توان از ارسال موفقيت آميز يک پيام نيز اطمينان حاصل نمود .

حفاظت کامپيوتر قبل از اتصال به اينترنت

تعداد بسيار زيادی از کاربران اينترنت را افرادی تشکيل می دهند که فاقد مهارت های خاصی در زمينه فن آوری اطلاعات بوده و از امکانات حمايتی مناسبی نيز برخوردار نمی باشند . سيستم های اينگونه کاربران دارای استعداد لازم به منظور انواع تهاجمات بوده و بطور غير مستقيم شرايط مناسبی را برای مهاجمان به منظور نيل به اهداف مخرب آنان ، فراهم می نمايند . بر اساس گزارشات متعددی که در چندين ماه اخير منتشر شده است ، تعداد حملات و آسيب پذيری اينگونه سيستم ها ، بطرز کاملا" محسوسی افزايش يافته است . علت اين امر را می توان در موارد زير جستجو نمود :
• تعداد بسياری از تنظيمات پيش فرض کامپيوترها ، غير ايمن می باشد .
• کشف نقاط آسيب پذير جديد در فاصله بين زمانی که کامپيوتر توليد و پيکربندی می گردد و تنظيماتی که اولين مرتبه توسط کاربر انجام می شود.
• در مواردی که ارتقاء يک نرم افزار از طريق رسانه های ذخيره سازی نظير CD و يا DVD انجام می شود ، همواره اين احتمال وجود خواهد داشت که ممکن است نقاط آسيب پذير جديدی نسبت به زمانی که نرم افزار بر روی رسانه مورد نظر مستقر شده است ، کشف شده باشد .
• مهاجمان دارای آگاهی لازم در خصوص دامنه های آدرس های IP از نوع Dial-up و يا Broadband بوده و آنان را بطور مرتب پويش می نمايند .
• کرم های بسيار زيادی بطور مرتب و پيوسته بر روی اينترنت در حال فعاليت بوده تا کامپيوترهای آسيب پذير را شناسائی نمايند .
با توجه به موارد فوق ، متوسط زمان لازم به منظور يافتن کامپيوترهای آسيب پذير در برخی شبکه های کامپيوتر به مرز دقيقه رسيده است .
توصيه های استاندارد به کاربران خانگی ، Download و نصب Patch های نرم افزاری در اسرع وقت و پس از اتصال يک کامپيوتر جديد بر روی اينترنت است . فرآيند فوق ، با توجه به اين که مهاجمان به صورت دائم اقدام به پويش و يافتن قربانيان خود می نمايند ، ممکن است در موارد متعددی توام با موفقيت کامل نگردد .
به منظور حفاظت کامپيوترها قبل از اتصال به اينترنت و نصب هر يک از Patch های مورد نياز ، موارد زير پيشنهاد می گردد :
• در صورت امکان ، کامپيوتر جديد را از طريق يک فايروال شبکه ای ( مبتنی بر سخت افزار ) و يا روتر فايروال به شبکه متصل نمائيد .
يک فايروال شبکه ای و يا روتر فايروال ، سخت افزاری است که کاربران می توانند آن را بين کامپيوترهای موجود در يک شبکه و دستگاههای Broadband نظير مودم کابلی و يا DSL نصب نمايند . با بلاک نمودن امکان دستيابی به کامپيوترهای موجود بر روی يک شبکه محلی از طريق اينترنت ، يک فايروال سخت افزاری قادر به ارائه يک سطح حفاظتی مناسب برای کاربران در خصوص دريافت و نصب patch های نرم افزاری ضروری خواهد بود .
در صورتی که قصد اتصال کامپيوتر خود به اينترنت را از طريق يک فايروال و يا روتری با پتانسيل NAT:Netwoirk Address Translation ، داشته باشيد و يکی از موارد زير درست باشد : الف ) ماشين جديد تنها کامپيوتر متصل شده به شبکه محلی از طريق فايروال است . ب ) ساير ماشين های متصل شده به شبکه محلی پشت فايروال نسبت به نصب patch های مورد نياز بهنگام بوده و بر روی آنان کرم ها و يا ويروس هائی وجود ندشته باشد ، ممکن است به وجود يک فايروال نرم افزاری نياز نباشد .

• در صورت امکان ، از فايروال نرم افزاری همراه کامپيوتر نيز استفاده نمائيد .
در صورتی که سيستم عامل نصب شده بر روی کامپيوتر شما دارای يک فايروال نرم افزاری از قبل تعبيه شده می باشد ، پيشنهاد می گردد آن را فعال نموده تا امکان اتصال سايرين به شما وجود نداشته باشد . همانگونه که اشاره گرديد ، در صورتی که کامپيوتر شما از طريق يک فايروال به شبکه متصل است و تمامی کامپيوترهای موجود در شبکه محلی نسبت به نصب هر يک از Patch های مورد نياز بهنگام شده می باشند ، اين مرحله می تواند اختياری باشد .

عليرغم موضوع فوق ، در بخشی از استراتژی "دفاع در عمق " به اين موضوع اشاره شده است که بهتر است فايروال نرم افزاری ارائه شده همراه سيستم عامل،همواره فعال گردد. در صورتی که سيستم عامل موجود برروی کامپيوتر شما دارای يک فايروال نرم افزاری از قبل تعبيه شده نمی باشد ، می توان يک نرم افزار فايروال مناسب را تهيه نمود . پيشنهاد می گردد که اينگونه نرم افزارها از طريق رسانه های ذخيره سازی نظير CD و يا DVD نصب گردند (در مقابل اتصال به يک شبکه و دريافت نرم افزار مورد نياز از يک کامپيوتر حفاظت نشده ) . در غير اينصورت همواره اين احتمال وجود خواهد داشت که کامپيوتر شما قبل از اينکه قادر به دريافت و نصب اينچنين نرم افزارهائی گردد ، مورد تهاجم واقع شود .

• غير فعال نمودن سرويس های غيرضروری نظير "اشتراک فايل و چاپگر"
اکثر سيستم های عامل به صورت پيش فرض پتانسيل "اشتراک فايل و چاپ " را فعال نمی نمايند .در صورتی که شما سيستم خود را به يک سيستم عامل جديد ارتقاء داده ايد و کامپيوتر دارای گزينه فعال "اشتراک فايل و چاپ " می باشد، بديهی است که سيستم عامل جديد نيز اين گزينه را فعال نمايد . سيستم عامل جديد ممکن است دارای نقاط آسيب پذيری باشد که شما آنان را در نسخه قبلی سيستم عامل مربوطه از طريق نصب تمامی patchهای مورد نياز ، برطرف کرده باشيد و در سيستم عامل جديد اين وضعيت وجود ندارد. برای حل مشکل فوق پيشنهاد می گردد قبل از ارتقاء سيستم عامل ، پتانسيل "اشتراک فايل و چاپ " را غير فعال نموده و در ادامه فرآيند ارتقاء را انجام دهيد . پس از ارتقاء سيستم و نصب Patch های مورد نياز ، می توان در صورت ضرورت اقدام به فعال نمودن پتانسيل "اشتراک فايل و چاپ " نمود .

• دريافت و نصب patch های مورد نياز
پس از ايمن سازی کامپيوتر در مقابل حملات با استفاده از فايروال های سخت افزاری و يا نرم افزاری و غير فعال نمودن پتانسيل "اشتراک فايل و چاپ " ، می توان با اطمينان بيشتری سيستم خود را به منظور دريافت و نصب patch های مورد نياز به شبکه متصل نمود . به منظور دريافت patch های نرم افزاری، توصيه می گردد که حتما" از سايت های ايمن و مطمئن ( وب سايت توليد کنندگان ) استفاده گردد .بدين ترتيب احتمال اين که يک مهاجم قادر به دستيابی سيستم شما از طريق برنامه هائی موسوم به Trojan گردد ، کاهش می يابد .

پيشگيری از حملات مهندسی اجتماعی و کلاهبرداری

آيا شما از جمله افرادی می باشيد که به ظاهر افراد و نحوه برخورد آنان بسيار اهميت داده و با طرح صرفا" يک سوال از حانب آنان، هر آنچه را که در ارتباط با يک موضوع خاص می دانيد در اختيار آنان قرار می دهيد ؟ رفتار فوق گرچه می تواند در موارد زيادی دستاوردهای مثبتی را برای شما بدنبال داشته باشد، ولی در برخی حالات نيز ممکن است چالش ها و يا مسائل خاصی را برای شما و يا سازمان شما، ايجاد نمايد. آيا وجود اينگونه افراد در يک سازمان مدرن اطلاعاتی (

خصوصا" سازمانی که با داده های حساس و مهم سروکار دارد ) نمی تواند تهديدی در مقابل امنيت آن سازمان محسوب گردد ؟ به منظور ارائه اطلاعات حساس خود و يا سازمان خود از چه سياست ها و رويه هائی استفاده می نمائيد ؟ آيا در چنين مواردی تابع مجموعه مقررات و سياست های خاصی می باشيد ؟ صرفنظر از پاسخی که شما به هر يک از سوالات فوق خواهيد داد، يک اصل مهم در اين راستا وجود دارد که می بايست همواره به آن اعتقاد داشت : " هرگز اطلاعات حساس خود و يا سازمان خود را در اختيار ديگران قرار نداده مگر اين که مطمئن شويد که آن فرد همان شخصی است که ادعا می نمايد و می بايست به آن اطلاعات نيز دستيابی داشته باشد ."
يک حمله مهندسی اجتماعی چيست ؟

به منظور تدارک و يا برنامه ريزی يک تهاجم از نوع حملات مهندسی اجتماعی ، يک مهاجم با برقراری ارتباط با کاربران و استفاده از مهارت های اجتماعی خاص ( روابط عمومی مناسب ، ظاهری آراسته و ... ) ، سعی می نمايد به اطلاعات حساس يک سازمان و يا کامپيوتر شما دستيابی و يا به آنان آسيب رساند . يک مهاجم ممکن است خود را به عنوان فردی متواضع و قابل احترام نشان دهد . مثلا" وانمود نمايد که يک کارمند جديد است ، يک تعمير کار است و يا يک محقق و حتی اطلاعات حساس و شخصی خود را به منظور تائيد هويت خود به شما ارائه نمايد . يک مهاجم ، با طرح سوالات متعدد و برقراری يک ارتباط منطقی بين

آنان،می تواند به بخش هائی از اطلاعات مورد نياز خود به منظور نفوذ در شبکه سازمان شما دستيابی پيدا نمايد . در صورتی که يک مهاجم قادر به اخذ اطلاعات مورد نياز خود از يک منبع نگردد ، وی ممکن است با شخص ديگری از همان سازمان ارتباط برقرار نموده تا با کسب اطلاعات تکميلی و تلفيق آنان با اطلاعات اخذ شده از منبع اول ، توانمندی خود را افزايش دهد . ( يک قربانی ديگر ! ) .
يک حمله Phishing چيست ؟

اين نوع از حملات شکل خاصی از حملات مهندسی اجتماعی بوده که با هدف کلاهبرداری و شيادی سازماندهی می شوند . در حملات فوق از آدرس های Email و يا وب سايت های مخرب به منظور جلب نظر کاربران و دريافت اطلاعات شخصی آنان نظير اطلاعات مالی استفاده می گردد . مهاجمان ممکن است با ارسال يک Email با ظاهری قابل قبول و از يک شرکت معتبر کارت اعتباری و يا موسسات مالی ، از شما درخواست اطلاعات مالی را نموده و اغلب عنوان نمايند که يک مشکل خاص ايجاد شده است و ما در صدد رفع آن می باشيم . پس از پاسخ کاربران به اطلاعات درخواستی ، مهاجمان از اطلاعات اخذ شده به منظور دستيابی به ساير اطلاعات مالی و بانکی استفاده می نمايند.

نحوه پيشگيری از حملات مهندسی اجتماعی و کلاهبرداری
• به تلفن ها ، نامه های الکترونيکی و ملاقات هائی که عموما" ناخواسته بوده و در آنان از شما درخواست اطلاعاتی خاص در مورد کارکنان و يا ساير اطلاعات شخصی می گردد ، مشکوک بوده و با ديده سوء ظن به آنان نگاه کنيد . در صورتی که يک فرد ناشناس ادعا می نمايد که از يک سازمان معتبر است ، سعی نمائيد با سازمان مورد ادعای وی تماس گرفته و نسبت به هويت وی کسب تکليف کنيد .

• هرگز اطلاعات شخصی و يا اطلاعات مربوط به سازمان خود را ( مثلا" ساختار و يا شبکه ها ) در اختيار ديگران قرار ندهيد ، مگر اين که اطمينان حاصل گردد که فرد متقاضی مجور لازم به منظور دستيابی به اطلاعات درخواستی را دارا می باشد .

• هرگر اطلاعات شخصی و يا مالی خود را در يک email افشاء نکرده و به نامه های الکترونيکی ناخواسته ای که درخواست اين نوع اطلاعات را از شما می نمايند ، پاسخ ندهيد( به لينک های موجود در اينگونه نامه های الکترونيکی ناخواسته نيز توجهی نداشته باشيد ) .
• هرگز اطلاعات حساس و مهم شخصی خود و يا سازمان خود را بر روی اينترنت ارسال ننمائيد . قبل از ارسال اينگونه اطلاعات حساس ، می بايست Privacy وب سايت مورد نظر به دقت مطالعه شده تا مشخص گردد که اهداف آنان از جمع آوری اطلاعات شخصی شما چيست و نحوه برخورد آنان با اطلاعات به چه صورت است ؟

• دقت لازم در خصوص آدرس URL يک وب سايـت را داشته باشيد . وب سايت های مخرب ممکن است خود را مشابه يک وب سايت معتبر ارائه نموده که آدرس URL آنان دارای تفاوت اندکی با وب سايـت های شناخته شده باشد . وجود تفاوت اندک در حروف استفاده شده برای نام سايت و يا تفاوت در domain ، نمونه هائی در اين زمينه می باشند ( مثلا" com . در مقابل net .) .

• در صورت عدم اطمينان از معتبر بودن يک Email دريافتی، سعی نمائيد با برقراری تماس مستقيم با شرکت مربوطه نسبت به هويت آن اطمينان حاصل نمائيد . از اطلاعات موجود بر روی يک سايت مخرب به منظور تماس با آنان استفاده نمائيد چراکه اين اطلاعات می تواند شما را به مسيری ديگر هدايت نمايد که صرفا" اهداف مهاجمان را تامين نمايد . به منظور آگاهی از اين نوع حملات که تاکنون بوقوع پيوسته است ، می توانيد به آدرس http://www.antiphishing.org/phishing_archive.html ، مراجعه نمائيد .

• با نصب و نگهداری نرم افزارهای آنتی ويروس ، فايروال ها و فيلترينگ نامه های الکترونيکی ناخواسته ( spam ) ، سعی نمائيد يک سطح حفاظتی مناسب به منظور کاهش اين نوع حملات را ايجاد نمائيد .