بخشی از مقاله
چکیده
یکی از مهمترین موضوعاتی که در دین به آن سفارش شده است و بر ضرورت آن تأکید بسیاري شده است، برخورداري از نعمت امنیت می باشد. زیرا بدون امنیت و در یک محیط ناامن، نه اطاعت خداوند مقدور است، نه زندگی همراه با سربلندي و آسودگی فکر و نه تلاش، کوشش و جهاد براي پیشبرد هدفهاي اجتماعی. در این مطالعه تحلیلی و علمی - میان رشته اي - با استفاده از منابع علمی معتبر قرآنی و روایی مرتبط با امنیت و سبک زندگی اسلامی، به تحلیل و تبیین موضوع پرداخته شده است. و مشخص گردید که برقراري امنیت و کسب آن تابع وضع و امکانات و تواناییهاي هر فرد و جامعه است و نباید آن را صرفاً به امکانات و تجهیزات نظامی، با اندازههاي مادي و فیزیکی یا مقولات اقتصادي و مانند آن تعریف کرد و این امر در ارتباط مستقیم با سبک زندگی می باشد و در پرتو داشتن سبک زندگی اسلامی و الهی، امنیت نیز تأمین شده و تأمین امنیت نیز در برقراري و پیاده نمودن یک سبک زندگی اسلامی بسیار مؤثر می باشد.
واژگان کلیدي: دین، خانواده، نظم، امنیت، سبک زندگی
مقدمه
امنیت از مقولههاي اساسی است که وجود آن در تمام ابعاد زندگی بشري به گونهاي قابل لمس و مؤثر احساس میشود و از دیرباز تا کنون در حیات انسانی منشأ تحولات و دگرگونیهاي فراوان شده است. ریشه لغوي این واژه از ثلاثی مجرد »امن«، و با مشتقاتی مانند »ایمان«، »ایمنی« و »استیمان« است. این واژه را به مفهوم اطمینان، آرامش در برابر خوف، تفسیر، تعریف و ترجمه کردهاند که تا حدود زیادي به واقعیت نزدیک است و شامل دو بعد ایجابی و سلبی در تعریف امنیت میشود. از یک سو اطمینان، آرامش فکري و روحی و از سوي دیگر فقدان خوف، دلهره و نگرانی که موجب سلب آرامش و اطمینان میگردند از کاربردهاي دیگر این واژه است.
هم چنین امنیت از موضوعات بسیار مهمی است که در قرآن و روایات به گستردگی به آن اشاره شده است و از مهمترین مباحثی می باشد که در سبک زندگی به آن اشاره شده است که رفاه و آسایش و سعادت انسان؛ که در تعالیم دین به آن سفارش شده است، در پرتو امنیت و آبادانی میسر می باشد. پیوند معنایی ناگسستنی این اصطلاح با کلمه هاي اسلام، ایمان و مؤمن نشاندهنده اهمیت فوقالعاده مفهوم امنیت است.مفهومی که علاوه بر قرآن و روایات، به وفور در ادعیه اسلامی و شیعی دیده میشود. هرگونه امنیتی و در هر بعد از ابعاد آن، در ایمان و اعتقادات معنوي و الهی ریشه دارد و هر گونه نا امنی در هر عرصهاي، بالاخره ریشهاش به بیایمانی و صفات متقابل ایمان مانند مشرك، کفر، ظلم، استکبار و... برمیگردد.
تعالیم اسلام به ما می آموزد که رفاه و آسایش و نعمت و امنیت و آبادانی که خواسته هر انسانی است، در سایه ایمان و تقوا قابل دسترسی است و اگر مردم در مسیري که شرع مقدس مقرر داشته حرکت کنند، با رحمت بی چون الهی روبه رو خواهند شد و تحقق امنیت حیات انسان تا حد زیادي به همنوعان و نوع تعامل اجتماعی او بستگی دارد. اگر ایمان و اعتقاد بر جامعه حاکم باشد، آحاد انسان از امنیت اجتماعی بهره خواهند برد و حتی افراد غیرمؤمن نیز از این فضاي امن برخوردار می شوند. اصولاً واژه ایمان و مؤمن برگرفته از امن و امان است و مؤمن همان گونه که از آرامش فردي برخوردار است، باید پناهگاه امنی براي دیگران باشد. - رهبر، - 29 :1393
از طرفی امنیت را میتوان به عنوان یک مفهوم فرضی یا واقعی براي هر جمع انسانی به کار برد که آن را عبارت دانسته اند از »قابلیت حفظ شرایط قابل پذیرش داخلی براي تکامل الگوهاي سنتی زبان، فرهنگ، انجمنها، مذهب، هویت ملی و رسوم - .«نصري، - 1378 که حفظ یا به وجود آوردن الگوهاي مناسب مرتبط با زندگی بدست نخواهد آمد مگر با قبول و پذیرش آنچه در قرآن و اسلام به آن سفارش شده است و بی شک تمام این امور را در سبک زندگی می توان خلاصه کرد و یافت. بنابراین در نوشتار سعی خواهد شد که به اهمیت و لزوم امنیت در زندگی انسان ها و هر جامعه با تأکید بر آیات قرآن و روایات ائمه معصومین سلام االله علیه اشاره شود و تعریف و توضیحی مختصر از سبک زندگی ارائه و پس از آن با ارتباط بر قرار کردن بینامنیت و سبک زندگی اسلامی و تعامل آن دو براي تکمیل یکدیگر، با ذکر چند مثال از سبک زندگی و دستورات مرتبط با نظم و امنیت به ضرورت تغییر سبک زندگی براي تأمین امنیت و به ضرورت تأمین امنیت و اعتماد براي شکل گیري سبک زندگی با تأکید بر نقش خانواده در الگو دهی و آموزش امور لازم اشاره گردد.
-1 اهمیت امنیت در قرآن و روایات
در قرآن کریم، آیات بسیاري درباره اهمیت امنیت و جایگاه والاي آن در زندگی فردي، اجتماعی -اقتصادي و... انسان وارد شده است که به طور خلاصه، نمونههایی از آنها آورده میشود:
الف - قرآن یکی از اهداف برقراري حاکمیت خدا و جانشینی صالحان و طرح کلی امامت را تحقق امنیت معرفی کرده است: »خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهاي شایسته کردهاند، وعده داده است که حتماً آنان را در این سرزمین جانشین ]خود[ قرار دهد، همانگونه که کسانی که پیش از آنان بودند جانشین ]خود[ قرار داد و آن دینی که برایشان پسندیده است به سودشان مستقر کند و بیم شان را به ایمنی مبدل گرداند ]تا[ مرا عبادت کنند و چیزي را با من شریک نگردانند. - «نور1 - 55/
ب - بنا به آیه ي 35 سوره ابراهیم2 حضرت ابراهیم هنگام بنا نهادن کعبه، به این نیاز فطري توجه کرد و از خداوند خواست آن سرزمین را از نعمت امنیت برخوردار سازد. خداوند نیز، بنا به آیه 125 سوره بقره3 ،آنجا را خانه امنی براي مردم قرار داد. این ویژگی چنان عزیز است که موجب منّت پروردگار بر آدمیان بوده و او را شایسته سپاس بندگی میکند.4
ج - در قرآن، شهري که برخوردار از نعمت باشد، به عنوان سرزمین آرمانی و مثالی معرفی شده است و بنا به آیه 112 سوره نحل» 5خداوند به عنوان الگو و نمونه، قریه و شهري را مثال میزند که امن، آرام و مطمئن بوده و همواره روزياش به فراوانی از هر مکانی فرا رسیده است« و از امنیت به عنوان یکی از مهمترین و ضروري ترین نعمت ها شمرده شده است.در روایات اسلامی و احادیث پیامبر صی االله علیه و آله و سخنان ائمه اطهار نیز بسیار بر اهمیت و ضرورت امنیت در زندگی انسان ها اشاره شده است و کسب موفقیت را در پرتو داشتن جامعه اي امن و زندگی با آرامش؛ ممکن دانسته اند. به گونه اي که پیامبر اکرم - صلی االله علیه و آله - میفرماید: هر که تنش سالم است و
