دانلود مقاله انگل شناسی

بخشی از مقاله

انگل شناسی

مقدمه:

انگل شناسی علم پرداختن به موجودات زنده ای است که برای به دست آوردن غذا، به طور موقت یا دائم درسطح خارجی یا داخل بدن موجودات زنده دیگر زندگی می کنند. این علم همچنین به رابطه این موجودات به میزبانان خود می پردازد.

دامنه وسیع علم انگل شناسی از ماکرواکولوژیکی تا میکرواکولوژیکی وبیوشیمیایی وبهداشت عمومی ، جغرافیا ، علوم اجتماعی واقتصادی وعلوم مرتبط با آنها را شامل می شود. درسالهای اخیر سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که شش بیماری مهم انسانی درجهان منتشر است . پنج بیماری از این شش بیماری انگلی است که عبارتند از: شیستوزومیازیس، مالاریا ،

فیلاریازیس ، تریپانوزومیازیس افریقایی ولیشمانیازیس. بیماری شش نیز جذام است که عامل باکتریایی دارد. درنتیجه انگل شناسی پزشکی دربین شاخه های علوم پزشکی ودانشمندان علوم پزشکی اهمیت زیادی پیدا کرده است . انگل شناسی ازنظر رشد وتوسعه علوم به ویژه کاربردهای طبی ، دامپزشکی ، کشاورزی وصنایع غذایی اهمیت زیادی دارد. بنابراین روشن است که آشنایی با زندگی انگلی وانگلها ، نه تنها ازنقطه نظر رشد وتوسعه علوم ، بلکه ازنظر کاربردهای علمی ان نیز بسیار مهم است.

جنبه های زندگی انگلی :
چهره واقعی زندگی انگلی غالبا قابل لمس ودرک نیست، زیرا روابط بین انگلها ومیزبان آنها بسیار پیچیده است. انگل شناسی درواقع یکی از چهار جنبه مختلف از سیمبیوزیس است.

سیمبیوزیس : هرحیوان ، گیاه ویا موجود زنده اولیه ای آغازیان یا ( پروتیستا) که بخشی یا تمام زندگی خودرا به همراه موجود دیگر ازجنس دیگری می گذارند، را یک سیمبیونت یا سیمبیوت می نامند. چهار شکل از سیمبیوتیک شناخته شده است . اگرچه خط تفکیک بین آنها کاملا دقیق نیست . به ویژه انواع اشکال سیمبیوزیس که شناخته شده اند، فورزیس ، کامنسالیسم ، پارازیتیسم وموچوآلیسم می باشد.

0 فورزیس : هیچ نوع وابستگی ازنظر متابولیکی ویا غیر از آن بین آنها وجود ندارد . نمونه این نوع زندگی انتقال باکتریها توسط اتصال به پای حشرات است . اگرچه پرواز حشره ازجایی به جای دیگر به انتقال منجر می شود ، ولی هیچ اجباری دراین ارتباط ازدوطرف نیست واصولا یک نوع رابطه اتفاقی است.

0 کامنسالیسم : یک مثال دراین مورد درشرایط محیطی دریایی ، رابطه بین آمفی پریون پرکولا یا کنتروکاپروس آکوله آتوس با شقایق دریایی . ماهی دربین خارهای شقایق دریایی زندگی می کند ،درحالی که هیچ نوع آزاری ازسوی میزبان نمی بیند. با توجه به اینکه ترشحات ماهی باعث حفاظت درمقابل نما توسیتهای میزبان می شود. این لایه حفاظتی که ماهی ایجاد می کند ، فقط پس از ورود وخو گرفتن اولیه ماهی است . پس از ورود ماهی به درون خارهای شقایق دریایی ، این عمل حفاظتی نیز انجام شده ، ماهی ازآسیب ماهی خوارها به خاطر وجود نما توسیتهای میزبان محفوظ می ماند. علاوه بر محافظت، ماهی از غذای میزبان نیز برخوردار می شود.

0 پارازیتیسم : پارازیتیسم عبارتست از نوعی زندگی اجباری دو موجود با هم که انگل کوچکتر است واز جنبه متابولیکی با میزبان رابطه دارد. این رابطه ممکن است دائمی باشد. مثلا کرمهای پهن نواری که در روده پستانداران دیده می شوند. یا ممکن است موقتی باشد. مانند پشه ها ، ککها یا کنهای خونخوار گفته می شود که پارازیتیسم که رابطه اجباری است، زیرا انگل به طور معمول نمی تواند بدون ارتباط وتماس با میزبان خود باقی بماند .

انگلهای خونخوار مانند کنه ها ، ککها وپشه ها ازنمونه های اولیه خونخواری مستقیم از میزبان هستند . چون ارتباط بین انگل ومیزبانش عموما شامل تماس میزبان با مواد آنتی ژنی انگل است ، خواه ناخواه این مولکولها با بدنه انگل (آنتی ژنهای سوماتیک) یا ترشحات یا مواد دفعی انگل ( آنتی ژنهای متابولیک) مقایسه می شوند. آنتی بادیها معمولا توسط میزبان درواکنش به انگل تولید می شوند. بنابراین برعکس فورزیس وکامنسالیسم زندگی انگلی علاوه بر وابستگی متابولیک دربخشی از انگل ، عموما شامل پاسخهای میزبان دربرابر بخش دیگری از انگل می باشد.

0 موچوآلیسم : نمونه معروف این نوع زندگی گلسنگها هستند که ترکیبی از قارچها وآلگها هستند. درطی این ارتباط ، آلگها مقدار زیادی ترکیبات عالی تولید می کنند که این مواد توسط قارچها مصرف می شوند. درحالی که قارچها نیز آب ومواد معدنی مورد نیاز آلگهارا تولید می کنند . آنهارا ازخشک شدن وخطر نور شدید محافظت می کنند . نمونه دیگر موچوآلیسم رابطه برخی از تاژکداران موجود درروده موریانه های چوب خوار است.

رابطه انگلها با میزبان :
انگلها به اشکال مختلفی با میزبان خود رابطه برقرار می کنند که می توان انگل اجباری یا اختیاری ، موقتی یا دائمی ، خارجی یا داخلی ، اتفاقی یا سرگردان ، بیماری زا یا غیر بیماری زا وزئونوزرا را نام برد.

به علاوه میزبانها نیزاشکال مختلفی دارند. ازجمله میربان واسط یا نهایی ، ناقل مکانیکی یا ناقل ترانسفور ،مخزن وبالاخره هایپرپارازیتیسم راذکر کرد وبرخی از سیمبیونتها نیز رابطه استفاده متقابل تحت عنوان نظافتچی ونیازمند حفاظت با یکدیگر برقرار می کنند. به طور مثال درمحیطهای دریایی ، برخی از انواع ماهیها وسخت پوستان وظیفه پاک کردن بدن گونه های بزرگتر را به عهده می گیرند.

این عقیده وجود دارد که منفعت حاصل از این کار دو طرفه است وانواع مختلف دارای این زندگی هستند. از جمله تمساح با مرغ مصری ، گاوهای اهلی با مرغ ماهیخوار وکرگدن با پرندگان کنه خوار.

عفونت و بیماری انگلی :
انتقال انگلهای مستلزم وجود سه عامل است: یک منبع عفونت ، یک راه انتقال و وجود یک میزبان حساس . برایند ترکیب عوامل فوق ، تعیین کننده شیوع انگل در یک زمان و مکان معین است.راههایی که انگل به وسیله آنها ازمنبع اولیه به میزبان حساس می رسد متفاوت است. شانس بروز عفونت درشرایط محیطی که درآن انگل بتواند خارج از مواد دفعی زندگی کند ونیز درشرایط فقدان بهداشت فردی واجتماعی افزایش می یابد. انسان مبتلا به عفونت انگلی می تواند به اشکال زیر عمل نماید .

0 تنها به عنوان میزبان انگل
0 همراه بادیگر حیوانات به عنوان میزبان اصلی
0 به عنوان میزبان تصادفی همراه با یک یا چند حیوان به عنوان میزبانهای اصلی .
علاوه بر لزوم سازگار بودن طبیعی انگل با میزبان خود، سهولت انتقال انگل بستگی به عادات وتجمع گروهی ونیز مقاومت میزبان دارد.

تشخیص
تظاهرات بالینی دراغلب بیماریهای انگلی آنقدر عمومی است که دربسیاری از موارد بنای تشخیص بر پایه نشانه شناسی کافی نیست .اگرچه یک پزشک باتجربه ممکن است علائم ونشانه های ویژه برخی بیماری انگلی را شناسایی کند ولی درموارد غیرمعمول ممکن است نشانه ها آنچنان گیج کننده باشند که هیچ تابلوی بالینی واضحی را نشان ندهند . همچنین بسیاری از عفونت ها به ویژه عفونت های کرمی نشانه های کم وغیر مشخصی داشته واغلب از نظر بالینی عیر قابل افتراق هستند. تشخیص نهایی وشیوه درمانی درست نیاز به شناسایی انگل در آزمایشگاه دارد.

درمان
درمان موفقیت آمیز بیمار شامل اقدامات پزشکی وروشهای جراحی ، توجه به وضعیت غذایی ودارو درمانی اختصاصی است. پزشک باید توانایی بیمار درهمکاری آگاهانه ، بهسازی محیط ، همه گیر شناسی بیماری وانتخاب روشهای جلوگیری از گسترش عفونت را نیز مد نظر داشته باشد.

درطی 10 تا 15 سال اخیر پیشرفتهای قابل توجهی در درمان بیماریهای انگلی صورت گرفته است . هم اکنون داروهای موثر ونسبتا غیر سمی متعددی برای درمان اغلب بیماریهای انگلی دردسترس است.

زندگی انگلی
زندگی انگلی ( زندگی مشترک یا سیمبیوزیس)
هرحیوان، گیاه یا موجود زنده اولیه ای ( آغازیان = پروتیستا ) که بخشی یا تمام زندگی خود را به همراه موجود دیگر ازجنس دیگری را می گذراند و یک سیمبونت یا سیمبیوت می نامند.

انگل شناسی درواقع یکی از چهار جنبه مختلف از سیمبیوزیس است . درفورزیس (رابطه مکانیکی حمل کردن موجود کوچکترتوسط موجود بزرگتر) – کومنسالیم (بهره وری مشترک ووجود ازیک ماده غذایی (پناه گرفتن ) ازیکدیگر) – پارازتیسم درزندگی اجباری دایم یا موقت موجود کوچکتر با موجود بزرگتریعنی میزبان- موچوآلیسم ( وابستگی متابولیک دوموجود که گاهی به حیات آنها وابسته است مورد نظر است) .

انگلها با اشکال مختلفی با میزبان خود رابطه برقرار می کنند که می توان انگل اجباری یا اختیاری – موقتی یا دائمی – خارجی یا داخلی – اتفاقی یا سرگردان – بیماری زا یا غیر بیماری زا وزئو نوزا را نام برد. به علاوه میزبانها نیز اشکال مختلفی دارند ازجمله میزبان واسط یا نهایی- ناقل مکانیکی یا ناقل ترانسفور – مخزن وبالاخره هایپرپارازیتیسم را می توان نام برد.

تاریخچه رشد وتکامل انگلها
درمورد خاستگاه انگلها ازاجداد آزاد زی همه نظریات توافق دارند که انگلها به طور اتفاقی وارد بدن میزبان شده وپس از انجام موتاسیونهای مختلف برای محیط جدید سازش یافته واین سازشها یکباره حاصل شده وتطابق اولیه درحد یک عنصر وسپس سایرعوامل ودرنهایت به تغییر مسیر زندگی آنها منجر شده است. مقایسه انگلها با هم خانواده های آزاد آنها ازنظر نقص دردستگاهها ازجمله دستگاه گوارش نشان دهنده حد مشترک آنهاست . تعداد بیشتر میزبانها نشان دهنده تکامل زیستی بیشتر انگل است.

طبقه بندی انگلها :
0 کرمها
0 تک یاخته ها
. بند پایان

شرایط محیطی
مهمترین محیطهای مناسب انگل در بدن مهره داران ، گوارشی – خون ، ریه ها ، حفره عدسی و بافتها می باشد واحتمالا مواد غذایی متنوع از جمله قندها ، پروتئینها ، چربیها و انزیم ها با PH مناسب و عدم اکسیژن ، وضع ساختمان اندامها در ایجاد شرایط مساعد نقش دارند . گاهی انگلها محیط بدن میزبان را به نفع خود تغییر می دهند. مثلا الودگی سستدها ، باعث کاهش PH اسیدی روده میشود. از محیطهای مناسب دیگر برای انگلها، خون و روده .

مراحل زندگی انگلی :
تماس انگل با میزبان
1. کمو تاکسی 2. تماس تصادفی تماس غیر فعال
استقرار انگل در بدن میزبان
1. انتخاب محیط واتصال موفقیت امیز
2. قالب شدن بر مکانیزمهای طبیعی میزبان

3. انجام تغذیه از مواد غذایی موجود
4. ارتباط به سیستم انزیمی میزبان
5. فراهم کردن عوامل محرک
6. تغییرات بیماری زا در میزبان

خروج: خروج از مرحله انگلی به اشکال تخم – لارو به صورت فعال یا غیر فعال و یا ترکیبی از ان دو می باشد .

نیاز های غذایی انگلها
در امر ذخیره و مصرف گلیکوژن چرخه گلیکوژن یا امپدن میرهوف الگوی عمل است که شامل دو مرحله و هر یک پنج پله است که حاصل کار اکسیداسیون و احیای گلوکز می باشد. متابولیسم چربیها در سیتوپلاسم انجام می گیرد که پس از طی مراحل مختلف به تولید اسید پیرویک ختم می شود. اسید پیرویک حاصله نیز از مسیر گلیکولیز به تولید انرژی – کلسترول سه کربنه و فسفر گلیرالدمید منتقل می شود. اخرین مرحله نیز پیروات و استیل کوا می باشد.

متابولیسم پروتئینها به تولید پیروات واستیل کوا می باشد. انگلهایی مانند تریپا نوز ومالویسی، لشمانیا، برازیلیس، تینامیداتی ژینا، اکینوکوکوس گرانولوزوس امکاریس ولیتوموزوییدس کارینی را می توان نام برد که وابستگی زیادی به متابولیسم قندها نشان می دهند.

دستاورد انگل شناسی
این علم زمینه بهره مندی از جنبه های مختلف از جمله فیلوژنیک، اکولوژی، مورفولوژی، فیزیولوزی،درمان، ایمونولوژی و تغذیه و هم چنین در مطالعه زمینه های بیولوژی سلولی و مولکولی، بیوشیمی و شیمی گامهای بلندی برداشته است

نقش وتاثیر درزندگی
اشنایی با زندگی انگلی و انگلها نه تنها از نقطه نظر رشد و توسعه علوم بلکه از نظر کاربردهای علمی ان بسیار مهم است. در سالهای اخیر سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است که شش بیماری مهم انسانی در جهان منتشر است. پنج بیماری از شش بیماری از نوع انگلی است. در نتیجه انگل شناسی پزشکی در بین شاخه های علوم پزشکی اهمیت زیادی پیدا کرده است.

همچنین با پیشرفتهای روز افزون علوم دریایی، تولیدوتکثیر انواع غذاهای دریایی مانند میگووماهی که یکی از مهمترین منابع غذایی برای مردم دنیاست نیازبه شناسایی وکنترل انگلها دارند.

رودولف لوکارت پدرانگل شناسی:

رود ولف Rudolph Leuckartبعنوان پدر انگل شناسی و نیز یکی از مشهورترین جانور شناسان قرن نوزدهم شناخته می شود. لوکارت با نام کامل کارل گئورگ رودولف لوکارت Karl Georg Friedrich Rudolf Leuckartدر سال 1822درشهر Helmstedtالمان بدنیا امد.

در جوانی زمانی که دانشجوی پزشکی بود به جانور شناسی علاقه پیدا کرد و تحت هدایت جانور شناس مشهور رود ولف واگنر Rudolph Wagnerبه مطالعه پرداخت. در 1852به عنوان دانشجوی ممتاز و بخاطره تزش از دانشگاه جایزه گرفت.

او اندکی پس از گرفتن دکترای پزشکی MDاز دانشگاه گوتینگن المان، دوره جانور شناسی را با سفر علمی به دریای شمال برای مطالعه بی مهرگان دریایی اغاز کرد .توصیف دقیق او از جزئیات مرفولوژیک کمک بزرگی برای رشته جدید التاسیس سیستما تیک جانوری بود،ایده ای مبتنی بر اینکه با توجه به تغییرات ساختاری می توان تکامل را رد یابی کرد .لو کارت در 1845( 28سالگی ) به درجه استادیاری ودر1869به استاد کاملی دانشگاه لایپزیک نایل شد.اودرسال1898درگذشت.

معروفترین کارهای لوکارت در زمینه انگل شناسی بر عفونتهای مهره داران ،بویژه تنیاها ،فاسیولا وتریشین وپنتاستومیا متمرکز بود.اونشان دادکه تنیا ساژیناتافقط در گاو وتنیاسولیوم فقط در خوک رخ میدهد.اوبه کمک همکارش چرخه زندگی تریشین درخوک وانسان را مستند کرد.کتابهای درسی لوکارت امروزه قدیمی وکلاسیک هستند .اومعلم برجسته بودونمودارهای دیواری علمی (wall Chart)تهیه کردو ازانها در تدریس کمک می گرفت.درسال1892بیش از صد تن از شاگردان او بمناسبت 70سالگی لوکارت ،نمایشگاهی ازاین چارتهاتشکیل دادند.

شناسایی ژنوم شیستوزوما:

شیستوزومیازیس یا بیلها رزیازیس از مهمترین بیماریهای انگلی است.در انسان این بیماری معمولا در اثر3گونه شیستوزوما بنامهای ش.هماتوبیوم ،ش.مانسونی وش.ژاپونیکم ایجاد می شود.
زیستگاه کرم بالغ انها بترتیب درعروق شبکه لگنی ،عروق مزانتر فوقانی است ودرانجا جفتگیری وتخمگذاری می کنند.اندازه انهاحدودیک سانتی متر است.

کرمهاماده در هرروز برحسب گونه از 30 تا 3000 تخم در داخل رگها می گذارند که برای خروج از بدن انسان از طریق مدفوع ،ادرارویا خلط اجبارا بعد از گذشتن از دیواره رگها وارد بافتها می شوند وبسیاری از این تخمها بدلیل دخالت سسیستم ایمنی در بافتها محبوس می شوند.علایم بیماری هم عمدتا بخاطر تخمهای انگل است وشامل سوءتغذیه ،نارسایی کلیه،سرطان مثانه و...است.

اگرچه این کرمها Dl oeciousبوده یعنی دارای دو جنس نر وماده جدا ازهم هستند اما بیشتر اوقات به شکل جالبی کرم ماده درشیاری که در اثر جمع شدن بدن کرم نر در حول محور طولی خود پدید می اورد،زندگی می کند(شکل).عمر هر یک از این کرمها دربدن انسان اتوده حدود 10سال است اما گاهی تا35سال نیز می رسد.انواع شیستوزومیازیس جمعا هر ساله 150 میلیون نفر را در جهان الوده می کنندوموجب مرگ 0/5-1میلیون نفر می شوند و بدین ترتیب در میان بیماریهای انگلی،بعداز مالاریا بیشترین مرگ ومیر را دارد.

قدمت این بیماری به هزاران سال می رسد وحتی تخمهای کرم را در بدن مومیایی های مصر یافته اند.
همه اینها مقدمه ای بود برخبر زیر،و بدین ترتیب بعد از تعیین توالی کامل ژنوم انگلهای مالاریا وپشه انوفل اکنون شناسایی ژنوم شیستوزوما در اخرین مراحل خود است.

در دومطالعه جداگانه در چین و برزیل به ترتیب ژنوم ش.مانسونی (بالغ بر 15هزارژن)تعیین توالی و انالیز شده است.این تحقییق همچنین پروتئنهایی را شناسایی می کند که نهایتا بتوان انهارا با داروها یاواکسنها غیر فعال کرد بویژه اینکه مقاومت در برابر تنها داروی موثر علیه این بیماری یعنی پرازیکوانتل دربسیاری از مناطق جهان از جمله مصر رو به افزایش است و هنوز هیچ واکسن عملی و موثری هم تا کنون ساخته نشده است.

امیب انگل تک یاخته ای:

امیب گونه ای از انگل های تک یاخته ای است که با اندازه ای در حدود یک صدم تا سه صدم میلی متر باعث اسهال خونی می شود .این انگل تنها انسان را به عنوان میزبان خود الوده و به دیگر جانوران کاری ندارد.

شناسایی انگل:
انگل به دو شکل سیست(کیسه ای )که حالت الوده کننده امیب بوده ونیز به شکل متحرک که حالت مهاجم وعفونی امیب است وجود دارد.شکل متحرک توانایی اتوده کردن انسان را ندارد و خیلی زود در محیط بیرون از بدن نابود می شود.عفونت از راه اب و خوراک الوده،سبزیجات نشسته یا از طریق دست فردالوده به دیگری منتقل می شود.مگس نیز در انتقال اتودگی از مدفوع به مواد خوراکی نقش مهمی را ایفامی کند.

این انگل بر خلاف ژیاردیا در کودکان بسیار کم بوده ،بیشتر در بزرگسالان دیده می شود.هنگامیکه شکل کیسه ای امیب(سیست)وارد بدن می شود،پس از گذشتن از معده،در روده تبدیل به شکل متحرک و مهاجم می شود.انگل مهاجم و عفونی می تواند زخمی کوزه مانند را در پوشش روده پدید اورده،از انجا خود را به جگر یا دیگر دستگاههای درونی بدن برساند.

نشانه ها بیماری:
بیشتر بیماران بدون علامت هستند .این افراد اگرشناخته نشوند به دلیل پخش انگل از راه مدفوع،در انتشار الودگی نقش مهمی خواهند داشت.برخی بیماران دچار اسهال ابکی ودل پیجه می شوند.در پاره ای دیگر نشانه ها به صورت اسهال چرکی یا خونی ،تب و لرز ،سر درد و دل پیچه خود را نشان خواهد داد.اگر درمان انجام نگیرد،بیماری بصورت دوره ای ممکن است برگشت پیداکند،یعنی بیماری خود به خود خوب شده اما پس از جند هفته به دلیل وجود انگل در روده دوباره بر می گردد.

گاهی اوقات انگل دیواره روده را زخم یا سوراخ کرده ،باعث خونریزی روده ای می شود .اگر انگل همراه با جریان خون به جگر برسد ،باعث پدید امدن ابسه کبدی می شود که دارای نشانه هایی به صورت تب،بزرگی و دردناک شدن جگر ،نفخ وبزرگی شکم و دل درد می شود.

تشخیص:
امیبروده ای رامی توان باازمایش مدفوع تشخیص داد،امادرموردامیب کبدی باید ازمایش خون ،سونوگرافی یاسی تی اسکن از جگر(کبد)انجام شود.
درمان:
برای شکل روده ای یا کبدی داروهای گوناگونی وجود دارد.مانندمترونیدازول،یدوکینول ، دیلو کسا ناید، امیتن ، کروکین ،پارمو مایسین .

پیشگیری:
1- رعایت بهداشت فردی و اجتماعی 2- سالم کردن اب اشامیدنی شهر ومنابع ان
3- درمان افراد ناقت 4- رعایت کلیه مسائل بهداشتی
داروهای ضد کرم وانگل:
نسخه های مرکب :
نسخه شماره 1- داروجهت رفع کرمک
صبر زرد 0/5 تا1 گرم زرده تخم مرغ 1عدد

اب نیم گرم 50 تا100 گرم
طرز تهیه و مقدار مصرف: داروهای فوق مخلوط و تنقیه شود.
نسخه شماره2- دارو جهت رفع کرمهای اسکاریس
ریشه انار یک قسمت
پوست ریشه شال( ازاد درخت) یک قسمت
سرخس یک قسمت
فوفل یک قسمت

طرز تهیه و مقدارمصرف :
مقدار2 قاشق غذا وری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده و نرم شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس انرا صاف کرده صبح ناشتا میل کنید.

نسخه شماره 3-دارو جهت درمان کرم کدو
تخم کدو 15 گرم
برنک کابلی 15 گرم
فوفل یک دانه
قارچ کوهی 30 گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف:
مخلوط فوق را که قبلا کوبیده و نرم شده باشد در یک لیوان ابجوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد انرا صاف کرده صبح ناشتا میل کنید.

نسخه شماره 4-دارو جهت رفع کرمهای دراز
برنک کابلی 25 گرم
پوست هلیله زرد 25 گرم
امله منقی 25 گرم
تربد سفید 15 گرم
شکرسرخ 100 گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف :داروها را کوبیده و الک کرده و با شکر سرخ مخلوط و بصورت حب در اورده و به مقدار 20 گرم با اب گرم میل کنید .
نسخه شماره 5 – دارو جهت دفع انواع کرمها
پوست هلیله زرد 15 گرم
برنک کابلی 15 گرم
تربد سفید 30 گرم
شکر سرخ 60 گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف :داروها را نر م و الک و مخلوط کرده و هر بار 30 گرم با کمی اب میل کنید
نسخه شماره 6- دارو جهت درمان کرم کدو
ریشه سرخس 10 گرم
تربد 10 گرم
برنک کابلی 25 گرم
درمنه ترکی 25 گرم
باقلای مصری 15 گرم

طرز تهیه و مقدار مصرف :
دو قاشق غذا خوری از مخلوط فوق را که قبلا کوبیده و نرم شده باشد رد یک لیوان اب جوش ریخته مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس ان را صاف کرده روزی دو بار برای مدت 5 روز صبح وشب میل کنید .

نسخه های تک دارویی
نسخه ی شماره 1- دارو : برگ و سر شاخه گیاه افسنطین ( گونه های مختلف ارتمیز یا Artemisia Spp ) مقدار مصرف : 2 تا 4 گرم
طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد . سپس ان را صاف کرده به مدت 5 روز متوالی هر بار یک فنجان میل کنید .
توجه : از مقادیر زیاد این دارو اجتناب گردد چون ایجاد مسمومیت می کند .

نسخه شماره 2- دارو: پوست انار ( Punica granaum)
مقدار مصرف: 4 تا 15 گرم
طرز تهیه : مقدار فوق را کوبیده شده باشد دریک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد .صبح و شب هر دفعه یک فنجان میل کنید.
نسخه شماره 3- دارو:سیر( Allium sativum)
مقدار مصرف :3 تا 6 گرم

طرزتهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد روزی سه بار یک فنجان میل کنید .
نسخه شماره 4 - دارو:تخم کدو ( Cucurbita maxima and C.pepo)
مقدار مصرف : بزرگسا لان 200 تا 250 گرم-اطفال 50 تا 100 گرم

طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس انرا صاف کرده میل کنید و پس از چند ساعت دو قاشق غذا خوری روغن کرچک یا زیتون میل کنید .
نسخه شماره 5 - دارو:ریشه سرخس نر( Aspidium Filix- mas)

مقدار مصرف: 5 گرم
طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس انرا صاف کرده میل کنید.
توجه: این گیاه سمی بوده و باید زیر نظر پزشک تجویز شود و در مورد بیماران قلبی و زنان حامله نیز توصیه نمی گردد.
نسخه شماره 6 - دارو: ریشه بسفا یج (Poypodium vulgare )
مقدار مصرف: 2 تا 4 گرم

طرزتهیه :مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس انرا صاف کرده میل کنید.
نسخه شماره 7 - دارو: قارچ کوهی) Pleurotus enyngii)
مقدار مصرف :3 تا 6 گرم
طرزتهیه: با کمی اب میل کنید .
نسخه شماره 8 - دارو: گل زبان در قفا (Delphinium consolida)
مقدار مصرف:2تا4گرم

طرز تهیه : مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس انرا صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید.
نسخه شماره 9- دارو :تست هوایی گیاه سداب(Ruat graveolence)
مقدار مصرف : 0/5 تا 1گرم
طرز تهیه: مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد دریک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس ان را صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید.
نسخه شماره 10- دارو: برگ و پوست زبان گنجشک( Faraxinus excelsior )
مقدار مصرف: 3تا6گرم

طرز تهیه : مقذار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس ان را صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید.
نسخه شماره11- دارو:برگ وپوست زبان گنجشک ( Faraxinus excelsior )
مقدار مصرف : 3 تا 6 گرم

طرز تهیه: مقدار فوق را که قبلا کوبیده شده باشد در یک لیوان اب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد سپس ان را صاف کرده روزی سه بار هر بار یک فنجان میل کنید.
ضرورت پیشگیری از بیماریهای انگلی:
انگلها از نظر انسانی دو دسته زیان را به بار می اورند یک دسته زیانهای بهداشتی که با بیمار کردن انسان و یا مرگ انسان ، خسارت می زنند که از نظر ارزش مادی نمی توان برای ان محاسبه کرد. زیانهای اقتصادی ناشی از وجود انگلها ، از جنبه قابل بررسی و پر اهمیت است.

ضایعات کاهش نیروی کار انسانی موجب زیانهای اقتصادی در کار انسان. به علاوه برای انسان از نظر مبارزه با بیماری و پیشگیری از انها و همچنین هزینهای زیاد تولید دارو و تاسیس درمانگاهای وانجام اعمال جراحی و تربیت کادر پزشکی و پرستاری و تاسیس کارخانجات تولید لوازم و وسایل مربوط به امور درمان، خود هزینه بسیار مهم غیر قابل محاسب ای را به دنبال دارد.

دسته دیگر از زیانها خسارات ناشی از الودگی در حیوانات اهلی و حتی وحشی مورد استفاده انسان است که از این نظر بسیار اهمیت دارد و لیکن مکانیزمی که بتواند از کلیه این خسارات براورد واقعی داشت وجود ندارد زیرا به عوامل موثر در این زمینه بسیار زیاد و اثار متداخر وپیچیده انها به گونه ای از که انجام این محاسبه را غیر ممکن می کند.

براورد برخی خسارت های اقتصادی انگلها
.نیو سان، استورات، روبرستون میزان تلفات ناشی از کوکسید در 400گوسفند را 15/0 گزارش نمودند.
. فاستر و رائو و هیرکودات در هندوستان، کو کسید یوز را یکی از بیماریهای مهلک گوسفند وبز نامیدند.
. لوتس(1954) اپمر یا ئینا کول کیموی را یکی از مهلک ترین کو کسید های گوسفندان دانسته و میزان بیماری را 20/0 و تلفات هر ساله انهارا 230000راس ذکر می کند.

. در کوکسید یوز مزمن نیز اثار سوء کاهش وزن، کاهش شیر و کندی رشد در پشم کاملا مشخص است. البته بیماریهای مزمن انگلی همه این عوارض را دارند و مطالعات تجربی انجام شده در الودگیهای کرمی مانند فاسیولا و اوستر تازیا ، تریکواسترونژیلوس و همونیمس این مطالب را اثبات کرده اند به نظر می رسد عامل این کاهش فراوردها ، کاهش متا بولیسم کامل حیوان است که احتمالا به علت اثار سوء انگل از جمله زخمهای لوکال ایجاد شده در مجرای گوارشی و ایجاد درد است.

. کاهش رشد مو به میزان 40-20/0در بره ها و گوسفندان بالغ مبتلا به فاسیولا نیز نشان دهنده اثار سوء اقتصادی اشاره شده می باشد.

. در مجموع مرگ و میر ناشی از کوکسیدیوز گوسفندان ، بطور متوسط 10/0براورده شده است.

ملاحظه می شود که رقم قریب به 80میلیارد ریال خسارت سالیانه تنها ناشی از کوکسیدیوز، ان هم تنها در گوسفندان کشور ما رقم قابل توجهی است که با احتساب سایر بیماریهای منجر به مرگ یا حتی فاقد علائم بالینی که حداقل به کاهش فراورده های دامی منجر می شود، بسیار هشدار دهنده است.

اهمیت بهداشتی انگلها :
زئو نوز عبارت استاز بیماریها ویا عفونتهایی که عامل بیماریزای انها بطور طبیعی حیوانات مهره دار در انسان انتقال پیدا می کند . زئو نوزها از سه نظر مهم هستند :
1. از نظر تاثیر در بهداشت انسان ، به صورت ایجاد بیماریهای تک گیر یا بومی یا همه گیر .
2.از نظر تاثیر در بهداشت حیوان از نظر بیماریها .
3. از نظر اقتصادی .

عوامل ایجاد کننده بیماریها زئو نوز عبارت باکتریها ، ویروسها ، قارچها وانگلها هستند .
زئو نوز های انگلی مهم در ایران
زئو نوز های انگلی مهم در ایران ، توکسوپلاسموز ، لیشمانیوز جلدی و احشایی کیست هیداتیو، کرم کدوی گاوی می باشند که اهمیت انها به لحاظ ایجاد خطرات جانبی برای انسان است .بیماریهای زئو نوز دیگر نیز هستند که اثار سوء انها اثبات شده است و لیکن خطرات انها کمتر و قابل تحملتر است،مانند کریپتو سپوریدیوم.

لانه اکولوژیک
هر بیماری مشترک ، اکولوژی و اپیدمیولوژی خاص به خود را دارد . هر چه تعداد گونه های حیوانیکه استعداد ابتلا ( حساسیت ) به بیماریها را دارد کمتر باشد، انتشار جغرافیایی بیماری محدودتر است. اگر در عین حال بیماری منتقله بوسیله بندپایان باشد فقط در ان شرایط اکولوژک بیماری دیده می شود که محیط برای زندگی و تولید مثل حیوان مخزن و تکثیر بندپای ناقل مساعد باشد. بطوری که بسیاری از بیماریهای زئو نوز در شرایط اکولوژیک خاصی و در کانونهای محدودی دیده می شود که این کانونها را لانه اکولوژیک می نامند .

عوامل موثر در انتشار زئونوزها
1. تغییر و تراکم جمعیتی انسان و حیوان.
2. افزایش حرکات جمعیت انسان و حیوان از قبیل مهاجرت،زیارت،جنگ ،زلزله،پناهندگی،توسعه کشاورزی .
3. تجارت محصولات حیوانی .
4. تغییرات محیطی زندگی انسان و تعویض شرایط طبیعی مانند بیابان زایی یا بیابان زدایی.
5. تماس شغلی با حیوانات و محصولات یا فضولات حیوانی .
6. تغییر در عادات زندگی و فرهنگ غذایی می باشد.

اثار خطرناک توکسو بلا سموز
اثار بسیار خطرناک تو کسوبلا سموز در مادران و نوزادان که گاهی در 30%موارد عوارض غیر قابل برگشت ایجاد میکند ،بسیار حائز اهمیت است ومتا سفانه در این بررسی میزان وجود انتی بادی ضد تو کسو پلاسما نیز بسیار هشدار دهنده است .به علاوه وجود میزان بالای کر یپتوپسور یدیوم خود عامل هشدار دهنده است .به علاوه وجود میزان بالای کریپتوپسور ید یوم خودعامل هشدار دیگری است.

در مورد اهمیت بهداشتی انگاها با عنایت به بیماریهای انگلی زئونوز (مشترک بین انسان و حیوان)
نیزسخن دقیقی نمی توان گفت،ولی اثار خطرناک توکسوپلاسموز ،لیشمانیوز،کریپتوسپوریدیوز و فاسیولز و غیره که در سال هزاران نفر را به کام مرگ می برد حکایت کننده از اهمیت بهداشتی و درمانی این قبیل بیماریهاست که عامل ایجاد انها عده کمی از انگلهای موجود در جهان طبیعت هستند.

انواع کرمها:
در تبقه بندی جانوران که در اغاز قرن نوزدهم انجام گرفت ، تمام جانورانی که دارای بدنی دراز فاقدضمائم واضح بودند به کرمها موسوم شدند .کرمها به یونانی) Helmenthes ) وبه لاتین
Vermes نام دارند.این جانوران به علت داشتن یک انتهای قدامی یا سرکه دارای اندامهای حسی است وبه قصد برخورد وربه رو شدن با محیط به طرف جلو حرکت می کندویک انتهای خلفی یا دم، با اسفنجها ، مرجانها وشانه دارن اختلاف وتمایز دارند.

این جانوران می توانند روی سطح شکمی که رو به پائین ودربرابر زمین واقع است گردش کنندویا بی حرکت بمانند. کرمها تقارن دوجانبی دارند. عده ای از آنها زندگی آزاد ومحل زندگیشان متفاوت است وعده ای دیگر زندگی انگلی دارند ودربدن گیاهان، جانران وحتی انسان به سر می برند واغلب مولد امراض خطرناکی برای آنها هستند.

کرمهای پهن
پست ترین کرمها ، کرمهای پهن یا پلات هلمنت ها می باشندکه بدنهای نازک ونرم دارند. عده کمی ازآنها آزادند وبیشتر آنها به حالت انگل هستند. این کرمها از3 رده تورکیان ، بادکش داران ، ونواریان تشکیل شده اند.
رده تورکیان
رده تورکیان یا کرمهای پهن آزادانه اکثرا درآب شیرین یا شور ویا جاهای مرطوب به سر می برند. پلانارینها جزاین رده هستند ، که درآبهای سرد ودائمی به کنده هاوتیرهای معلق درآب آویزانند وازنور فراری هستند. این کرمها هرمافرودیت هستند، یعنی هر دو دستگاه نر وماده را دارا هستند. بدنشان فاقد کوتیکول است.

رده بادکش داران
رده بادکش داران یا کپکها که انگلهای داخلی یا خارجی هستند، بدنشان ازکوتیکول پوشیده شده است. فاقد قطعه یا بند هستند. این جانوران دارای بادکش ها وقلابهای برای چسبیدن به بدن میزبان هستند. دارای مرحله لاروی وبلوغ هستند ومرحله لاروی را معمولا دربدن یک نرم تن شکمپا به سر می برند. تعداد تخمهایی که تولید می کنند، فوق العاده زیاد است کپک بزرگ یا فاسیولاهپاتیکا کرم معمولی کبد گوسغنذ است که درمرحله بلوغ درمجاری صفراوی به سر می برد.

رده نواریان
رده نواریان یا کرمهای نواری انگلهای داخلی می باشند که در روده مهره داران به سر می برند. به جانوران ، بدنی پهن ونواری شکل دارند وبدن آنها ازقطعات زیاد یا بندهای کوتاه زیاد تشکیل یاقته است. ازکوتیکل پوشیده شده اند .

اینها دهان ولوله گوارش ندارند ومواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می گردد. قسمت جلوی بدن یا سر آنها اسکولکس نام دارد. کرمهای کدو نام دیگر نواریان می باشد.

کرمهای لوله ای شکل
بدن آنها بدون تقسیم است. دارای بدنی باریک واستوانه ای ، همراه با کوتیکل مقاوم ویک لوله هاضمه کامل ودایمی می باشند. این جانوران درمیان جانوران پریاخته ازحیث تعداد بعد ازحشرات شاید مقام دوم راداشته باشند. جنسهای نر وماده آنها معمولا ازهم جدا می باشند وجنس نر وکوچکتر از ماده است. نمونه بارز کرمهای لوله ای ، کرم آسکاریس می باشد.

کرم آسکاریس
کرم آسکاریس یا کرم روده انسان وخوک دارای بدن لوله ای وباریک است ودرهر دو انتها نازک می شود. پوشش بدن ازکوتیکل صاف وسخت ومدوری است که دارای خطوط کوچک می باشد. چهار خط طولی سفید رنگ درطول بدن امتداد می یابد. دهانش دارای سه لب است. این کرم انگلی است که در روده میزبانش زندگی می کند. کرمهای نر وماده نیز درداخل روده میزبان جفتگیری می کنند.

کرمهای حلقوی
بدن آنها مرکب از بسیاری قطعات حلقه ای شکل ، همانند ویا قطعه می باشند . داشتن قطعات مشابه ، معمولا هم درشکل خارجی وهم درساختمان داخلی از قبیل عضلات ، اعصاب واندامهای گردش خون ، وازنش و تولید مثل نمایان است. کرمهای حلقوی شامل رده کم تاران ، رده پرتاران ورده زالوها می باشد.

رده کم تاران
کرم خاکی مثالی از این رده است . بدن این کرم استوانه ای دراز وبه طور واضح در دوانتها نازک وباریک است. سر مشخص و متمایزی درحیوان وجود ندارد. بدن یک کرم بالغ به 80 تا 100 قطعه حلقه ای شکل تقسیم شده است . دهان کرم درحلقه اول است. روی حلقه های 31 تا 37 برآمدگی غده ای واضحی به نام کمربند تناسلی دیده می شود.

درهر حلقه به جز اولی وآخری چهر جفت تارمو مانند کوچک ( ابریشم) وجود دارد. تارها درموقعی که کرم درسوراخش قرار دارد ویا روی زمین حرکت می کند، مانند گیره یا میخ عمل می نماید.

رده پرتاران

رده پرتاران، حلقویانی هستند که درطول سواحل فراوان هستند . دارای سر متمایز بوده ودرهر حلقه یک جفت پانمای جانبی وجود دارد. جنسهای نر وماده معمولا ازهم مجزا هستند . نرئیس یا کرم صدفی نمونه این رده است. این کرم هنگام روز زیر سنگها یا دریک سوراخ موقتی درحالی که فقط سرش بیرون است ،

مخفی می شود . شب از پناهگاه بیرون آمده روی شن می خزد وبه اطراف شنا می کند. درناحیه سر 4جفت شاخک پیش دهانی درپشت دارد. اینها اندامهای حسی جانورند . دریک طرف هر حلقه بدنی یک پانمای پهن وجود دارد. دارای دستگاه گردش خون هستند. پلاسمای خون قرمز وحاوی هموگلوبین محلول وگلبولهای بی رنگ است.

رده زالوها

زالوها کرمهای آبزی ویا گاهی خاکزی دارای عادات شکاری یا انگلی هستند ودرآنها بادکش های بزرگ انتهایی به منظور حرکت وچسبیدن وجود دارد. بدن زالو درحال بی حرکتی دراز یا تخم مرغی شکل است واساسا از 34 حلقه که به وسیله عقده های عصبی مشخص است، تشکیل می شود. بدن از کوتیکل پوشیده شده است. دستگاه عضلانی زالو کامل وپرکار وقوی است. زالو هرمافرودیت است.

زالوها جانوران لاشه خوار ، شکاری یا انگلی بوده وگروهی دارای عادت خونخواری هستند . این زالوی خونخوارتوسط بادکش به میزبان چسبیده، پوست آن را سوراخ ویک آنزیم ضد انعقاد به نام هیدرودین آزاد می کند واز خون میزبان استفاده می کند. دریک وهله غذایی یک زالو می تواند چندین برابر وزن خود خون بخورد. قسمت بیشتر آب خون دفع می شود ولی قسمت غلیظ ومتراکم چنین غذای کاملی به صورت مایع غلیظی باقی می ماند وبه آهستگی ظرف چندین ماه گوارش می یابد.

کرم کدو
کرم کدوی خوک وانسان یا تنیاسلیوم گونه ای ازکرمهای پهن ، رده نواریان است. نواریان اکثرا دراز ودارای بدنی پهن هستند که از تعداد زیادی قطعات یا بندهای کوتاه تشکیل گردیده اند. این کرمها از کوتیکل پوشیده شده اند. دارای مجاری وازنشی یا دفعی هستند ویک حلقه عصبی با سه جفت طنابهای عصبی دارند. اینها دهان ولوله گوارش ندارند ومواد غذایی از دیواره بدنشان جذب می شود وهمگی انگلهای داخلی هستند وکرمهای بالغ درلوله مهره داران ولاروها دربافتهای میزبان واسط به سر می برند.

شکل ظاهری
کرم کدو خوک و انسان یا تنیاسولیوم از زمانهای قدیم شناخته شده است . یک سر کوچک مانند یا اسکولکس دارد که درکناره های آن چهار مکنده یا بادکش ودرنوک یا روستلوم آن دایره ای از قلابهای متعدد دیده می شود. گردن یا منطقه جوانه ، اسکولکس را به بدن متصل می سازد. بدن شامل رشته ای تا 1000 بند یا پروگلوتید می باشد.

بادکشها وقلابها به کار چسبیدن اسکولکس به دیواره روده میزبان می آید وزنجیره پروگلوتیدها درحفره روده آزادانه قرار گرفته است. پروگلتیدهای جدید درناحیه گردن دائما به وسیله جوانه زدن پدید می آیند وبا فشار پرو گلوتیدهای دیگر به عقب رانده می شود. همچنان که پروگلوتیدها به عقب می روند ، اندازه آنها افزایش یافته ، کاملتر شده بالاخره جدا می گردند.

پرو گلوتید
هر بند بدن کرم کدو را پرو گلوتید نامند. در هر پرو گلوتید ، عظلات ، پارانشیم و قسمتهایی از مجاری وازنشی که بوسیله یک مجرای عرضی به هم متصل است ، تعداد زیادی سلولهای شعله ای و اعصاب موجود است . هنگامی که یک پرو گلوتید از اسکولکس فاصله معینی پیدا می کند ، مجموعه کاملی از اندامهای جنسی نر و ماده در ان پدیدار می شود . در پرو گلوتید دستگاه گوارش ، جریان خون و تنفس وجود ندارد و دستگاه تناسلی بر عکس رشد زیادی کرده است.

دستگاه عصبی : در اسکو لکس دو حلقه عصبی وجود دارد که روی این دو حلقه مزبور چهار جفت گانگلیون عصبی واقع شده است. علاوه بر ان گانگلیون بزرگ قعری نیز در اسکولکس وجود دارد. در هر طرف بدن در امتداد و نزدیک لوله یک زوج رشته عصب طولانی موجود است که در ستاسر بدن وجود دارد.

اندامهای حسی
در این جانوران به علت دارا بودن زندگی انگلی اندامهای حسی موجود نیست .ولی رشته هاعصبی زیادی در زیر پوست و اسکولکس آنها وحود دارد.

دستگاه تناسلی
این کرمها نر و ماده هستند ودر هر قطعه بذن آنها هردودستگاه تناسلی نروذستگاه تناسلی ماده وجودداردذستگاه تناسلی نر در قطعات نزدیکتر به گردن شروع به تشکیل شدن می نماید ولی ذستگاه تناسلی ماده در قطعات پایین تر بوجود می آید.بنابر این بیضه ها زودتر از تخمدانها تشکیل می شود. دربندهای میانی بدن،هر ذو دستگاه وجود دارد. به تدریج که به انتهای بدن نزدیک می گردد.در بندهای متوالی عمل لقاح انجام می شود و تخمها تشکیل می گردند.در بندهای آخر این دستگاه تناسلی از بین می رود وفقط آثاری از آنها باقی می ماند.

رشد تخم و چرخه زنئگی کرم کدو
رشد و نمو یا سیر تکاملی تخمها در یک موقع شروع می شود وتاموقعی که پرو گلوتیدهای رسیده از کرم جدا واز مدفوع میزبان به خارج دفع و سپس متلاشی می گردند،ادامه می یابد.پس از مدتیدر هر یک از تخمهای پراکنده در روی زمین یک لارو شش قلابی بوجود آمده ،آنگاه تکامل تخمها متوقف می شوند . چنانچه خوکی این تخمها را بخورد ،پوسته تخمها در روده خوک هضم شده ولاروها در خون یا عروق لنفی راه می یابندواز آنجا نیز به عضلات ارادی رفته وکیست پیدا می کنند.

کیست بزرگ وپر از مایع می شود وازاین پس آن را کرم مثانه ای یا سیستی سرکوس می نامند.داخل سیستی سرکوس اسکولکس با بادکشها وقلابهای آن بوجود می آید . ولی رشد ونمو صورت نمی گیرد .وقتی انسان گوشت خوکمحتوی چنین کیستی را بطور خام یا کاملا نپخته بخورد ،دیواره خارجی کیست گوارش یافته و اسکولکس به روده میزبان(انسان) میچسبد وبدین ترتیب کرم کدوی جدید شروع به تشکیل شدن مینماید . عفونتهای رویانی در انسان ،موجب ابتلا سیستم اعصاب مرکزی شذه و عوارض شدید و وخیمی به بار می آورد.

علایم بالینی
وجود لارو در عضلات ومغز و کبد که تقریبا دو ماه پس از خوردن تخم کرم ایجاد می شود ایجاد بیماری می کند که سیستی سرکوزیس نام دارد.اگر لارو در مغز باشد علایم عصبی از جمله صرع بروز می نماید.استقرار لارو در بطن چهارم مغز باعث بالا رفتن فشار داخل مغز و هیدروسفالی می شود که با علایم سردرد،تهوعو استفراغو دوبینی همراه است.

تشخیص
تشخیص آلودگی به کرم بالغ با مشاهده تخم در مدفوع ویا در لام تهیه شده با نمونه برداری از اطراف نشیمن گاه داده می شود. از روشهای آزمایشگاهی و سرمی واشعه ایکس برای تشخیص استفاده می نمایند.

درمان
برای ذرمان بایذ از تجویزهای داروهایی که باعث حل شدن کرم در داخل ذبدن شود خودداری کرد ونیز باید از ایجاد استفراغ در موقع درمان جلوگیری نمود.داروی موثر پرازیکوآنتل است.
پیشگیری
خوشبختانه چون لارو این کرم در بدن خوک پرورش می یابد وخوردن گوشت خوک برای مسلمانان حرام است افراد مسلمان به این بیماری مبتلا نمی شوند.

آلودگی به کرمهای گرد روده ای در ایران:
کرمهای انگلی انسان به سه گروه اصلی گرد یا نخی(نماتودها)،پهن یا نواری(سستودها)وترماتودها تقسیم می شوند.محل زندگی هر کدام از این کرمها ذر بدن متفاوت است .نماتودها انگل های استوانه ای و نخی شکل هستند که طول آنها از یک میلی متر تا حدود یک متر متفاوت است.بعضی از نماتودهافمانند آسکاریس و کرمک،در لوله گوارش زندگی می کنند وبه نماتودهای روده ای معروف هستند ،برخی در بافت همبند ایجاد بیماری می کنندو بعضی نیز در قسمتهای دیگر بدن به سر می برند.

چون که کرمهای استوانه ای ونخی شکل انواع فراوان دارند،در این مقاله به آسکاریس ،کرمک(اکسیور)و کرمهای قلابدار اشاره می شود.
آلودگی به آسکاریس
آسکارید یا آسکاریس بالغ کرمی است استوانه ای شکل که درازای آن از 15 تا40 سانتی متراست.کرم ماده بزرگتر از کرم نر است وروزانه بیش از 000/200 تخم در روده رها می سازد.آسکاریازیس یا بیماری ناشی از آسکاریدها یکی از فراوان ترین بیماریهای انگلی انسان است که در بین مردم کشورهای در حال توسعه شایع تر است.در واقع بیش از یک جهارم مردم جهان که اکثر آنها در کشورهای غیر پیشرفته زندگی می کنند به آسکاریس آلوده هستندو آلودگی بیشتر در کودکان این مناطق مشاهده می شود .

در نقاط روستایی که فاقد تسهیلات بهداشتی باشند واز کود انسانی در مزارع استفاده کنند آلودگی به آسکاریس شایع تر وشدیدتر است.
در مناطق روستایی ایران آلودگی به کرم آسکاریس بسیار زیاد است و در حدود نیمی از جمعیت کشور مبتلا به آلودگی با آسکاریس هستند.

آسکارید در روده باریک انسان زندگی میکند وبا کمک فعالیت عضلانی فخود را در ژوژنوم روده کوچک نگه می دارد .برای آنکه تخمهای آسکاریس خاصیت آلودهکنندگی پیدا کنند باید مدتی در محیط خارج از بدن و در درون خاک بمانند تا تحت شرایط مساعد در داخل تخمها لارو تشکیل شود.پس از دو تا سه هفته تخم ها لارودار و آلوده کننده می شود . چنین تخمهایی قادرند ماه ها وسال ها در داخل خاک و شرایط مناسب زنده بمانند و خاصیت بیماری زایی خود را حفظ کنند.
بیماری زایی و تظاهرات بالینی

انسان با خوردن آب و سبزی هاو مواد آلوده دیگر مانند خاک حاوی تخم آلوده کننده آلوده می شود. تخم در روده کوچک باز می شود ولارو آن آزاد می گردد.لارو از جدار روده می گذردوخود را به مویرگهای خونی یا عروق لنفی می رساند وسرانجام به ششها می رود .لارو پس از مدتی اقامت در ریه و گذراندن یک دوره ده روزه خود به نایژه ها ،نای واپیگلوت می رساندو مجددا خورده می شود وبرای بار دوم وارد روده باریک می گردد.لارو در روده آخرین مراحل دگر دیسی را به پایان می رساند و به کرم بالغ تبدیل می شود. معمولا از زمان ورود به تخم دارای لارو به روده تا هنگام بلوغ حدود 2 تا 3 ماه طول می کشد.

زمانی که لارو از شش عبور می کند ممکن است عوارض متعددی مانند سینه پهلو، سرفه خشک یا همراه با خلط،خس خس صدا ،تب و افزایش ائوزینوفیل های خون بروز می کند . اگر تعداد کرم های بالغ روده زیاد نباشد علایم چشمگیری بروز نمی کند،اما در صورتی که بار انگلی زیاد باشد درد شکم ، بزرگ شدن شکم و حتی در موارد شدیدتر انسداد روده و در هم گرفتگی روده نیز پیش می آید. گاه کرم بالغ وارد آپاندیس ،مجاری صفراوی و لوزالمعده می شود و سبب التهاب دمل می گردد. در صورتی که کرمها تحریک شوند امکان دارد به قسمت بالای دستگاه گوارش بیایند و از ذهان خارج شوند ویا درون حلق اختلال تنفسی ایجاد کنند.

بیماریهای انگلی:

بیماریهای انگلی عبارتست از ورود یک عامل خارجی به عنوان یک عامل بیماری زاکه وارد بدن می شود از طریق غذا یا آب یا آلودگی از طریق یک فرد الوده دیگر می باشد.

انگل یا پارازیت به موجودی اطلاق می شود که بر روی و یا در درون موجود زنده دیگری مستقر شده وبرای رشد و تکثیر خود از محیط مناسب ومواذ غذایی موجود میزبان استفاده میکند.لزومی هم ندارد که انگل به میزبان خود آسیب برساند گاهی هم به صورت مسالمت امیز زندگی می کنند. به هر حال خاصیت انگلی این است که بیماریزایی ئاشته باشد و خاصیت میزبان هم دفاع از خود است .از جمله خاصیت انگل عبارت است از : عفونی کردن، تهاجم، آسیب زایی و سم زدایی. اگر انگل بتواند به میزبان خود آسیب کافی برساند تغییراتی در بدن میزبان بوجود خواهد آمد که تظاهرات ان به صورت بیماری خودنمایی می کند.