بخشی از مقاله
چكيده :
هدف پژوهش بررسي علل گرايش جوانان به مواد مخدر كرك، شيشه، اكستاسي،LSDو... مي باشد. جامعه آماري در اين تحقيق عبارتند از دانشجويان دختر و پسر رشته مشاوره ورودي 83 دانشگاه آزاد اسلامي واحد ابهر.
نمونه آماري تحقيق عبارت بود از 100 نفر از دانشجويان پسر اين دانشگاه.
در تحقيق حاضر براي جمع آوري اطلاعات و داده ها از پرسشنامه استفاده شده است كه پس از تجزيه و تحليل داده ها به اين نتيجه مي رسيديم كه بين دختر و پسر رشته مشاوره تفاوت معني داري وجود ندارد و در فصل پنجم به بحث و نتيجه گيري پرداخته و پيشنهادات و انتقادات ارائه شده را بررسي كرديم.
فصل اول
مقدمه
بيان مسئله
هدف تحقيق
ضرورت و اهميت تحقيق
فرضيه تحقيق
تعاريف نظري اصطلاحات
تعاريف عملياتي اصطلاحات
« مقدمه »
انسانها در فراز و نشيبهاي تاريخ هميشه از دردها و آسيب هاي اجتماعي بسيار رنج برده اند و همواره در جستجوي يافتن علت و انگيزه هاي آنها بوده اند تا راه ها و روشهاي پيشگيري و درمان آنها را بيابند از جمله اين آسيب هاي اجتماعي مي توان اعتياد را نام برد.
بشر از سالها پيش، خواص درماني برخي از گياهان مخدر آگاه بوده ودر مراسم و جشنها يا درمان از آنها استفاده مي كرد ومصرف گياهان مخدر از مسائل مهم اجتماع محسوب نمي شود. اما با افزايش قدرت كشورهاي سلطه طلب، اتباع آنها براي كشف مناطق مناسب جهت گسترش مستعمرات، به اقصي نقاط جهان سفر نمودند. و با آشنايي با ملل مختلف، برگ، گل، ريشه وساقه گياهان مخدر را شناسايي وبراي پيشبرد استثمار در مناطق مورد نظر، كشت ومصرف مواد مخدر، مخصوصاٌ ترياك را متداول كردند. زيرا اعتياد به مواد مخدر بهترين حربه براي منحرف نمودن افكار عمومي از مسائل سياسي ومنافع ملي و به زانو درآوردن جوانان بود.
با گذشت زمان استعمارگران خود از اين بلاي خانمان سوز در امان نماندند. سوداگران و سازمان تبه كاري مافيا براي كسب درآمد سرشار از تهيه و توزيع مواد مخدر، تجارت غير قانوني آن را در كشورهاي پيشرفته و صنعتي سرمايه دار رواج داد و حال امروزه اعتياد به مرز نگران كننده اي رسيده است.
همه ساله در كليه كشورهاي جهان، افراد زيادي به علت مصرف نابجا يا ناخواسته مواد مخدر از بين مي روند و در همان حال عده ديگري به علت اعتياد به اين مواد شغل خود را از دست داده و خانواده خود را به مرزهايي از نابودي مي كشانند.
در واقع اعتياد شرايطي است كه فرد به ماده خاصي به گونه اي وابسطه شود تا در صورتي كه ماده را مصرف نكند دچار علائم محروميت از آنها شود. عده اي مي گويند، افراد سيگاري، شرايط اعتياد را ندارند. اما بايد بگوييم هر چيزي كه از آن مصرف سوء بشود و از آن به صورت اصولي استفاده نگردد، اعتياد آور است. در درجه اول معمولا" فرد با سيگار يا مواد مخدر آشنا مي شود. اما نسبت به عمق عوارض ناشي از مصرف توجه ندارد و به اين فكر نمي كند كه چه گرفتاري بزرگي گريبان گيرش خواهد شد. درست است كه همه مي گويند اعتياد بد است، اما در عمق تفكر افراد، اين بد بودن به درست جا نيافتاده است. همين مسئله گرايش به مواد را زياد مي كند.
اعتياد يك مسئله چند فاكتوري است و عوامل متعددي چون مسائل اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، بنيانهاي سست خانوادگي و ... مي توانند مجموعه عوامل روي آوري افراد به اعتياد باشد و در بين همه اينها بنيان مستحكم خانواده در پيشگيري از مصرف مواد تعيين كننده است.
قشر خاصي در معرض ابتلا به اعتياد معرفي نمي كنند اما در بين بيماران اقشار پايين جامعه تا اقشار بسيار مرفه و عده اي هم از قشر متوسط گرفتار دام اعتياد شده اند.
اعتياد يعني خو گرفتن و وابسته شدن جسمي، رواني، عصبي فرد به مواد مخدركه ترك يا فرار از آن ناممكن و يا بسيار مشكل است.
عادت و اعتياد دو اصطلاح و عنواني هستند كه در افكار عمومي به غلط مشابه و معادل هم در نظر گرفته مي شوند در صورتي كه اختلاف كلي و اساسي با هم دارند. ترك اعتياد غير ممكن نيست و چون عنوان اعتياد از طرفي اكثرا" با عادت قابل اشتباه بوده و در تمامي موارد نمي تواند مطابق با واقعيت امر در استعمال طولاني داروهاي مختلف و مواد ، صدق و تطابق نمايد از اين رواست كه در سالهاي اخير از طرف محافل علمي تعاريف گوناگوني در خصوص اعتياد ارائه گرديده است .
شايسته است كه از نظر اطلاع و شناخت و آگاهي به صورت واقعي محاسن و معايب اعتياد را براي نسل جوان امروز بشكافيم تا بدانند آنچه را كه نمي دانند.
در تحقيق حاضر قصد بر آن است كه علاوه بر تعريف اعتياد، به ساير روان گردانهايي كه از آنها به عنوان مخدرهاي جديد ياد مي شود اشاره شود، يك يك آنها تعريف گردد، نحوه استفاده ، اثرات آني خطرات، عوارض و نشانگان هر يك مطرح گردد و راهكارهاي لازم جهت پيشگيري و يا درمان ارائه شود.
بيان مسئله (سؤال تحقيق)
اعتياد يك بيماري اجتماعي است كه عوارض جسمي و رواني دارد و تا زماني كه به علل گرايش توجه نشود، درمان جسمي و رواني فقط مدتي نتيجه بخش خواهد بود. قرنهاست كه انسان به دلايل مختلف مواد مخدر مصرف كرده است. چون اولين بار در سال 1804 مرفين در طب براي رهايي از درد عمليات جراحي و دردهاي بعد از عمل مورد استفاده قرار گرفته است و لذتي كه بعد از تزريق و مصرف مرفين به بيمار دست مي دهد به خارج از بيمارستان نيز انتقال پيدا نمود و مورد استفاده قرار گرفته است.
هروئين نيزدر سال 1898 براي اولين بار به صورت گرد سفيد رنگ مورد استفاده قرار گرفت و متاسفانه به علت اثرات روحي كه در آغاز مصرف به آنها دست مي دهد ممكن است لذت ببرند و كم كم به وابستگي جسمي و رواني معتاد پايان مي پذيرد، چون كاربرد و مصرف داروهاي مخدر و روان گردان ابتدا براي لذت روحي و شادماني زايد الوصف و همچنين شديد و طولاني كردن لذت جسمي و تاخير در ارضاي جسمي و شهوت در موقع مقاربت مي باشد.
بقراط نيز از شيره خشخاش به عنوان داروي خواب آور و مسكن سخن گفته است. ابن سينا نيز از مصرف دارويي ترياك سخن گفته و به همين دليل است كه مصرف ترياك قرنها پيش از مصرف مرفين و هروئين در جوامع مختلف رواج داشته است. مسئله اعتياد در جهان امروز از مسائل مهم اجتماعي است كه در بيشتر كشورها به صورت مشكل عمده اي مطرح شده و كشور ما نيز از اين آسيب اجتماعي در امان نمانده است و هر روز در هر گوشه و كنار اين مملكت نيز شاهد قرباني افرادي در دام مواد اعتياد آور هستيم كه با مشاهده اين وضع هر انسان دور انديش را به مطالعه وا مي دارد تا از قرباني شدن بيشتر افراد جامعه جلوگيري نمايد به همين جهت قصد بر آن است كه بر ميزان گرايش جوانان به مصرف مواد مخدر جديد (كرك، شيشه، اكستاسي و ...)
به سؤالات زير در تحقيق حاضر پاسخ داده شود.
1- آيا عوامل اجتماعي و محيط نامساعد خانوادگي در گرايش افراد به مواد مخدر تأثير دارد؟
2- آيا عوامل رواني در گرايش افراد به مواد مخدر تأثير دارد؟
3- آيا عوامل اقتصادي در گرايش افراد به مواد مخدر تأثير دارد؟
4- آيا عوامل فرهنگي (مثل ورزش) در گرايش افراد به اعتياد تأثير دارد؟
هدف تحقيق:
هدف كلي تحقيق حاضر عبارت است از ايجاد توجه بيشتر به مسئله اعتياد.
به طور كلي اهداف زير را مي توان در تحقيق زير دنبال كرد:
1- شناخت تاريخچه مواد مخدر در ايران وجهان
2- شناخت انواع مواد مخدر همچون(كرك، شيشه،LSD، اكستاسي) و عوارض آن
3- شناخت علل اعتياد به مواد مخدر
4- شناخت راههاي مختلف پيشگيري از اعتياد
با توجه به اهداف فوق شناخت لازم نسبت به مسئله اعتياد ايجاد خواهد شد كه در سايه آن خواهيم توانست درمان صحيح، از معتاد شدن افراد ديگر پيشگيري به عمل آيد.
ضرورت واهميت تحقيق:
خطر اعتياد سنين مختلف افراد جامعه را تهديد مي كند. اعتياد بلايي است كه پير و جوان، فقير وغني و باسواد و بي سواد نمي شناسد وهمه را به دام خود مي اندازد. آنچه باعث شد اين موضوع مورد تحقيق قرار بگيرد، اين است كه در جامعه اي كه امروز ما در آن زندگي مي كنيم، استفاده از اينگونه مواد مخدر درميان دختران وپسران روز به روز افزايش چشمگيري پيدا مي كند وهر سال برشمار قربانيان خود مي افزايد.
به دام افتادگان بيشتر جواناني هستند كه در گذر از گردنه بلوغ وهفتخوان پر رمز و راز شباب جواني به سوي صحراي افسونگر پر مي كشند وذره ذره از جان خود مي كاهند تا به مرگي خاموش تن در دهند.
وقتي نظارت گروههاي نخستين چون خانواده كاهش مي يابد، وابستگي هاي اجتماعي سست مي گردد، فرهنگ حزن و اندوه به جاي آن حاكم مي شود و زمينه به دام افتادن را فراهم مي آورد.
ضرورت ايجاب مي كند كه همگي ، دست در دست يكديگر دهيم و در جهت نابود سازي اين بلاي خانمان سوز گام برداريم. لذا پژوهش در باب اين معضل در هر كجاي عالم به ارتقاي شناخت موجود از اين مسئله ياري مي رساند ، كه در اين تحقيق برآنيم تا با شناخت اعتياد به عنوان يك پديده اجتماعي كه منجر به ارتقاي دانش بشري مي گردد.
با شناخت موادي همچون كرك ، شيشه ، قرص هاي اكستاسي و ... كه از آن به عنوان مواد مخدر جديد ياد مي شود به رفع اين معضل اجتماعي تا حدودي ياري رسانيم. لذا مطالعه علل گرايش جوانان به مواد مخدر الزامي به نظر مي رسد.
(محمد برفي - ص 28 )
فرضيه تحقيق
1- عوامل اجتماعي و محيط نامساعد خانوادگي در گرايش افراد به مواد مخدر تاثير دارد.
2- عوامل رواني در گرايش افراد به مواد مخدر تاثير دارد.
3- عوامل اقتصادي در گرايش افراد به مواد مخدر تاثير دارد.
4- عوامل فرهنگي (مثل ورزش) در گرايش افراد به اعتياد تاثير دارد.
تعريف نظري اصطلاحات :
مواد مخدر :
مواد مخدر موادي هستند كه مصرف آنها اعم از شيميايي و صنعتي و طبيعي در فرد عارضه اعتياد را به دنبال داشته باشد . مواد مخدر به تمامي موادي گفته مي شود كه بر انسان اثر گذاشته و وابستگي جسمي و رواني به وجود مي آورد. مواد مخدر به موادي اطلاق مي شود كه باعث خواب آلودگي، تسكين درد، و ايجاد نقص در حركات ارادي مي گردد، و در احساس ، ادراك، تفكر و قضاوت و اراده تداخل ايجاد مي كند. (سيد احمد احمدي ص 98)
اعتياد:
در روان شناسي اعتياد به مواد مخدر، نياز به مصرف يك ماده مخدر است كه در صورت عدم مصرف آن، حالت خاصي به وجود مي آيد كه گاهي براي معتاد غيرقابل تحمل است.
اعتياد، افزايش مصرف ماده مخدر براي ايجاد همان حالت و كيفيتي كه در اولين بار استعمال ماده مخدر ميسر شده است اطلاق مي گردد.
(رضا صارمي ص 90)
تعريف عملياتي :
تعاريف عملياتي بايد بر اساس متغيرهاي مورد بحث در فرضيه ها صورت گيرد .
خانواده عبارت است از افراد و اعضايي كه زير يك سقف با همديگر زندگي مي كنند و شامل پدر و مادر و فرزندان مي باشد.
وضعيت اقتصادي يعني اينكه فرد شغل مناسبي داشته باشد و توان تامين مايحتاج زندگي خويش را بر حسب درآمد خود داشته باشد.
محيط اجتماعي، منطقه يا محل يا جامعه اي است كه فرد در آن رشد مي كند به تكامل مي رسد و شخصيت مي يابد.
عوامل فرهنگي عواملي هستند كه فرد را از لحاظ روحي تامين مي كنند و باعث آرامش فرد در زندگي شخصي و اجتماعي مي شود.
فصل دوم
عنوان ها
تاريخچه مواد مخدر در ايران (قبل از انقلاب و بعد از انقلاب)
تاريخچه مواد مخدر در جهان شامل اروپا، آمريكا، آفريقا، آسيا، استراليا
تعريف ترياك و عوارض آن
تعريف هروئين و عوارض آن
تعريف حشيش و عوارض آن
تعريف كوكانين و عوارض آن
تعريف كرك و عوارض آن
مخدر هاي صنعتي شاملCHB , MAGIG(گرَس) ،INHALANTS(حلالها) KETAMIN (كتامين) METHADON(متادون)، AMPHETAMINES(آمفتامين) ،LSD(ال،اس،دي) اكستاسي(X)،MDMA، شيشه يا كريستال (به همراه شكل ظاهري، نحوه استعمال، اثرات آني و خطرات)
تعريف نظريه ها
عوامل زمينه ساز و مستعد كننده اعتياد
تاريخچه
بشر از هفت هزار سال قبل از وجود يك ماده مخدر قوي در خشخاش آگاه بوده و در لوحه هاي گلي متعلق به پنج هزار سال قبل از ميلاد كه از سومريان باقي ماده از ترياك نام برده شده است.
در حدود چهار هزار سال قبل از ميلاد ترياك در چين رايج بوده است.
1500 سال قبل از ميلاد، تخم خشخاش از مصر به يونان برده شد، يوناني ها ترياك را اپيوم ناميدند.
پزشكان تركيباتي از ترياك را براي بيماريهاي مختلف جسمي و رواني تجويز مي كردند.
جلينسون دانشمند رومي، تركيبي از ترياك را (نوش دارو) ناميد و براي مداواي بيماريهاي مختلف از قبيل صرع، يرقان، سنگ كليه، بي خوابي،سرفه، تب ، و جزام از آن استفاده مي كرد.
تاريخچه مواد مخدر درايران
در ايران باستان، در كتاب اوستا از گياه كانابيز (شاه دانه) به عنوان يك ماده بي حس كننده نام برده شده است. كلا" ايرانيان دوران قديم به مواد مخدر معتاد نبودند . در گذشته استفاده از مواد مخدر صرفا" به بزرگسالان محدود بود و جوانان و نوجوانان به آن روي نمي آوردند. مصرف مواد مخدر به طور پراكنده در مراسم اعتقادي و مذهبي منحصرا" توسط گروه هاي خاصي در شرايط معيني صورت مي گرفت.
الف: مواد مخدر در ايران قبل از انقلاب اسلامي
در قرن 17 كشتي هاي تجاري انگليس اين متاع مضر را از خاور دور به ايران آوردند و به درباريان هديه كردند و اكثر آنان را معتاد ساختند، به تدريج به علت ازدياد معتادين و كمبود ترياك، كشت خشخاش در ايران در حوالي يزد آغاز شد و سپس كشت آن در قسمتهاي مركزي و جنوبي كشور به حدي توسعه يافت كه در كشت غلات كمبود ايجاد شد.
روستاييان و كشاورزان بي خبر از عواقب وخيم آفت مذكور، به ترياك معتاد شدند. ترياك به عنوان داروي مسكن حتي به اطفال نوزاد نيز تجويز مي گرديد.
در سال 929 هجري وقمري، شاه طهماسب اول (از سلسله صفويه) به مبارزه با اعتياد ترياك اقدام و مقدار زيادي از ترياك هاي موجود در دربار سلطنتي را از بين برد و بعد از او شاه عباس هم مبارزه با اعتياد ترياك را ادامه داد و مردم را از مضرات آن آگاه نمود و براي معتاديني كه ترك اعتياد نمي كردند، كيفر تعيين و متخلفين را مجازات مي نمود ولي مبارزه مذكور در پيشگيري از اعتياد چندان ثمربخش نبود معتادين در قسمت اعظم ايران، به خصوص در كرمان، خراسان و شهرها و روستاها وضع رقت باري داشتند.
در زمان سلطنت قاجاريه، كشيدن ترياك جزوء تجملات دربار محسوب مي شد و خريد و فروش ترياك در انحصار دولت و يكي از منابع درآمد كشور بود و استثمارگران انگليسي نيز مردم را به كشيدن اين ماده خانمان سوز تشويق مي كردند. (حسين مكي – جلد اول – ص 56)
ب : پس ازپيروزي انقلاب اسلامي
پس از پيروزي انقلاب اسلامي و سقوط رژيم سلطنتي و برقراري جمهوري اسلامي ايران، شوراي انقلاب اسلامي ايران لايحه قانوني تشديد مجازات مرتكبين جرايم مواد مخدر و اقدامات تاميني و درباري را در 19 خرداد 1359 تصويب كرد و طبق ماده 2 لايحه مذكور كليه قوانين و مقررات مربوط به منع كشت خشخاش و استعمال مواد مخدر و مجازات مرتكبين جرايم راجع به مواد مذكور به استثناي تصويب نامه مورخ مرداد ماه 1338 راجع به فهرست مواد مخدر ملغي گرديد و براي كشت خشخاش، وارد كننده، فروشنده، مخفي كننده، داير كننده محل در صورت تكرار جرم و حامل بيش از يك كيلو ترياك و پنج گرم مواد مخدر شامل هروئين، مرفين، كوكائين، مواد مخدر شيميايي و صنعتي مجازات اعدام پيشبيني شد البته در تاريخ 17/8/1386 مجمع تشخيص مصلحت نظام اسلامي قانون مذكور را تصويب كرد.
(ايرج گلدوزيان ص 46)
تاريخچه مواد مخدر در جهان
در قرن بيستم، قاچاق غيرقانوني مواد مخدرو اعتياد به مواد مخدر و داروهاي روان گردان به خصوص جوانان، يكي از مسائل حاد اجتماعي محسوب و گسترش فعاليت سازمان بزه كاري چند مليتي مافيا يك بحران در جهان به وجود آورده است.
در سال 1970 شاخص رشد اقتصادي در جهان بر مبناي درآمد نفت پترودلارPetrodollar بوده ولي از 1998 به ناركودلار Narcodollar تبديل شده است. درآمد خالص از قاچاق غيرقانوني مواد مخدر در جهان بين 300 تا 500 ميليارد دلار تخمين زده مي شود.
