مقاله در مورد علل گرایش دانشجویان به مصرف مواد مخدر

بخشی از مقاله

تاریخچه مواد مخدر:
بشر از هفتاد هزار سال قبل، از وجود یک ماده مخدر قوی در خشخاش آگاه بوده و در لوحه های گلی متعلق به 5 هزار سال قبل از میلاد که از سومریان باقیمانده از تریاک نام برده شده است.
از حدود 4 هزار سال قبل از میلاد، کشیدن تریاک در چین رایج بوده است.
1500سال قبل از میلاد، تخم خشخاش از مصر به یونان برده شد، یونانی ها تریاک را((اپیوم)) نامیدند.پزشکان ترکیباتی از تریاک را برای بیماریهای مختلف جسمی و روانی تجویز می کردند.
مواد مخدر درایران:

در ایران باستان، در کتاب اوستا از گیاه کانابیز(شاهدانه) به عنوان یک ماده بی حس کننده نام برده شده است لیکن ایرانیان دوران به مواد مخدر معتاد نبوده اند.

در قرن 17 کشتی های تجاری انگلیسی این متاع مضر را از خاور دور به ایران آورده وبه درباریان هدیه کردند واکثر آنان را معتاد ساختندبه تدریج به علت ازدیاد معتادین و کمبود تریاک، کشت خشخاش در ایران در حوالی یزد آغاز شد.
انواع مواد مخدر:
الف) تریاک ومشتقات آن
تریاک یا اپیوم یکی از قدیمی ترین مواد مخدر است که بشر از7 هزار سال قبل به خواص آن پی برده است.
تریاک ازبوته خشخاش تهیه می شود.در آخرین روزهائی که هنوز پوسته میوه خشخاش سبز وتازه است بر روی آن با تیغ ویا با اشیاء برنده، شکافهای طولی ایجاد می کنندپس از مدتی ماده شیری مایل به زردی از آن تراوش می کندکه دراثر مجاورت باهوا و اکسیژن ، رنگ آن به قهوه ای تیره گرانیده وکمی سفت می شود.همین ماده، در اثر مالشهای متمادی به تریاک تبدیل می شود.تریاک دارای اثر تخدیری است.
تریاک باوافور به طرز خاص ویا به صورت حبه (خوراکی) مصرف می شود.مدتی که برای معتاد شدن به تریاک لازم است ثابت نیست بطور کلی استعمال مرتب یکماه برای اعتیاد کافی است.
سوخته تریاک:
پس از کشیدن تریاک ماده ای قهوه ای رنگ وبراق به دست می آید که معتادین آن را در آب حل کرده مانند شربت می خورند.
شیره:
ماده ای است که از حل کردن سوخته تریاک با تریاک ویا با مواد دیگر در آب وجوشاندن آن تهیه می شود.
تفاله:
سوخته تریاک را در آب حل کرده می جوشانند و از صافی عبور می دهند باقیمانده خمیری است که تفاله نامیده می شود.
جوهر نگاری:
از سوزاندن شیره پخته شده تهیه می گردد.

مشتقات تریاک عبارتند از:
1- مرفین
در سال 1805 مرفین از تریاک تهیه شد.این ماده به علت اثر مخدر قوی که دارد به نام یکی از خدایان یونان باستان ((مرفینوس)) (رب النوع خواب) نامیده شد.
از ده کیلو تریاک یک کیلو مرفین به دست می آید.مرفین تلخ و بی بو است وبرای خواب وتسکین دردها در پزشکی مصرف داروئی دارد.پزشکان برای پیشگیری از اعتیاد، حداکثر2تا3 روز مصرف آن را تجویز می کنند.با تزریق زیر جلدی ویا ازطریق دستگاه گوارش (خوردن) جذب بدن می شود بعد از 15 تا30 دقیقه اثرات تخدیری آن در سیستم اعصاب ظاهر می گردد.
2- هروئین
در سال 1898 هروئین که کلمه یونانی آن سمبل قدرت است از مرفین تهیه ش

د.
هروئین به طریق شیمیائی در لابراتورها با ترکیب آنهیدرید آسه تیک ومرفین تهیه می گردد و از هر یک کیلوگرم مرفین 900 گرم هروئین به دست می آید که گرد نرم وسفید رنگ بوده و3تا5 برابر قوی تر از مرفین است.
هروئین به صورت تزریق زیر جلدی ویا به وسیله استنشاق و جذب از راه مخاط بینی مصرف می شود.
ب) حشیش (کانابیز)
حشیش که در آمریکا ماراجونا، در هند شانگ وشارا، در الجزایر ومراکش کیف نامیده می شود از سرشاخه های گلدار ویا به میوه نشسته شاهدانه تهیه می شود.اثرات حشیش 5 دقیق پس از استعمال بروز و30 دقیقه تا دو ساعت طول می کشد.

بنگ:
سر شاخه خشک شده گلدار ویا به میوه نشسته بوته شاهدانه که خرد شده ویا نشده باشد خالص ویا مخلوط با مواد دیگر است.
بنگلاب:
بنگ را با آب ویا مایع دیگر خیسانده بطور خالص یا مخلوط با مواد دیگر مصرف می کنند.
جرس:
ماده زرینی است که از سرشاخه های گلدار ویا به میوه نشسته شاهدانه گرفته می شود که خالص ویا مخلوط با مواد دیگر مصرف می کنند.
اعتیاد به حشیش به مرور زمان منجر به اعتیاد به مواد مخدر قویتر می گرددومعتادین به حشیش غالبا به استعمال هروئین و یا آمفه تامین کشانده می شوند.
کوکائین:
کوکائین از روی گیاهی که ((اریت روسیکین کوکا)) نامیده می شود به دست می آید.کوکائین یک داروی بی حس کننده موضعی ومحرک سیستم اعصاب مرکزی است. می توان آنرا به وسیله جویدن برگهای کوکا کشیدن (دود کردن) و استنشاق ویا تزریق کردن استعمال کرد.
تاریخچه ای از کوکائین:
اولین بار مکتشفان اسپانیائی مشاهده کردند که چگونه مردمان بومی آمریکای جنوبی می توانستند به وسیله جویدن برگهای کوکائین با خستگی مبارزه کنند.
یک علت طبی از گیاه کوکا اعلام کردند آن را در1569بود.در سال 1860(آلبرت نیمن) از برگ کوکا((کوکائین)) را جدا کرد وتوضیح داد که عمل (بی حسی) هنگامی که دارو در روی زبان قرار داده می شود انجام می گیرد.آنجلو ماریان نخستین بار در سال1880 دارویی نوشیدنی که ((وین ماریانی یا ثرت کوکا)) نامیده می شد تولید کرد که در شامل 11% الکل بود و

روان درمانگر مشهور زیگموند فروید درسال 1884 کوکائینی را برای انواع بیماریهای معتادان به الکل ومرفین توصیه کرد.متاسفانه بسیاری از این بیماران به سوی معتاد شدن به کوکائین رفتند.
در سال 1886 ((جان پیرتون)) کوکا کولا را توسعه داد.نوشیدنی که شامل کوکائین وکافئین بود.در سال 1906 کوکائین از کوکا کولا برداشته شد اما هنور کافئین وجود دارد.
((هریسون)) مخدر مشابه ای در سال 1914 بطور غیر قانونی از کوکا ئین ساخت .
تاثیرات کوکائین بر روی دستگاه عصبی
یک دوز(مقدار مجاز)بین 25 تا150 میلی گرم از کوکائین در هنگام استنشاق استعمال می شودکمتر از چند ثانیه به کمتر از چند دقیقه بعد از مصرف کردن، کوکائین باعث:

1) احساس شنگولی
2) برانگیختگی جنسی
3) کاهش گرسنگی
4) احساس نیرومندی
بعد از هر کدام از چیزهای ذکرشده در بالا در اواخر مصرف حدود یک ساعت استعمال کننده های کوکائین ممکن است در دوره هائی از افسردگی سقوط کنند.این سقوط باعث می شود که استعمال کننده های کوکائین در جستجوی کوکائین بیشتری برای خارج شدن از این افسردگی باشند که نتیجه آن اعتیاد است.ترک کوکائین می تواند باعث عادت کردن به اح

ساس افسردگی، اضطراب وپارانوئید شود.آن عادت ممکن است آنها را در دوره هایی از افسردگی وخواب طولانی ببرد دوزهای گوناگون از کوکائین می تواند همچنین مشکلات رفتاری و نور و لوژیایی مشابه را تولید کند.
1) سرگیجه
2) سردرد
3) مشکلات حرکتی
4) اضطراب
5) بی خوابی
6) افسردگی
7) توهمات
مرگ ناشی از مصرف زیاد کوکائین (مقدار بیش ازحد) چندان هم متداول نیست.کوکائین باعث افزایش بیش از حد فشارخون شده که منجر به خونریزی مغزی می شودوتنگ شدن مجرای ر

گهای خونی مغز نیز منجر به سکته مغزی می گردد.مقدار بیش از حد کوکائین می تواند موجب بروز مشکلات قلبی وتنفسی گردد که به مرگ می انجامد.
((لن بیاس)) بازیکن بسکتبال تیم دانشگاه مریلند در سال1986 بر اثر همین سانحه جان خود را از دست داد.
((جان بلوش)) کمدین نیز بر اثر مصرف بیش از حد کوکائین و هروئین در سال 1982 جان خود را از دست داد.کوکائین بسیار انرژی زاست.اگر آن را به حیوانات بدهیم به آن عادت خواهند کرد.در واقع اگر حیوانات دارای حق انتخاب باشند شوکهای الکتریکی ناشی از مصرف کوکائین را تحمل می کنند و دیگر لب به آب و غذا نمی زنند.
کوکائین جذب انتقال دهنده های عصبی دوپامین، نوراپی نفرین و سروتومین را مختل می کند.بنابراین انتقال دهنده های عصبی مدت زمان بیشتری را در شکاف سیناپسی باقی می مانند.تحقیقات همچنین نشان داده است که کوکائین می تواند موجب آزاد شدن دوپامین از نورونهای مغز شود.
د) انواع داروهای روان گردان
انواع بیشماری دارو از تریاک ومشتقات آن، حشیش، کوکائین و سایر گیاهان روان گردان تهیه می شوند که اعتیاد آور هستند.بسیاری از معتادین به تریاک یا مشتقات آن(مرفین- هروئین) برای رهائی از چنگ اعتیاد، داروهای روان گردان را جایگزین آنها می کنند که وابستگی جسمی و روانی ایجاد می شود ونوعی تغییر اعتیاد است.
اهم داروهای اعتیادآور روان گردان به شرح زیر است:
Les Stimulants 1- داروهای محرک و هیجان آور
داروهای مذکور سبب بی خوابی شده وحالت هیجان در مصرف کننده ایجاد می نماید که معروفترین آنها((آمفه تامین)) است.آمفه تامین در سال 1930 برای درمان افسردگی، تب یونجه، تحریک سیستم عصبی ساخته شد بعدها جزو داروهای روان گردان اعلام گشت.
2- داروهای آرام بخش وخواب آور Les Barbituriques
انواع بار بیتوریک ها بسیار ومعروفترین آنها: آس|اتبالیدون، بلرگال، والیوم، لومینال، آکزاسپام، دیازپام وغیره هستند که در صورت طولانی نوعی اعتیاد و وابستگی روانی ایجاد می شود.
2- داروهای جانشین شونده

این داروها برای ترک اعتیاد به تریاک ومشتقات آن مصرف می شود که معروفترین آن متادون است.متادون یک نوع ترکیب شیمیائی از مشتقات تریاک می باشد.ماده ای مخدر و دارای قدرت زیاد ضد درد است.
4- داروهای توهم زاHallucinogenes
داروهای توهم زا از خطرناکترین داروهائی هستند که معتاد را دچار اوهام وهذیان می نماید.معتاد هویت خود را فراموش واقعیتها را بطور رویائی وخیالی می بیند.معروفترین آن ال اس دی L S D است.
ه) انواع گیاهان روان گردان
در قاره های مختلف، قبایل متعدد به انواع گوناگون گیاهان که ریشه، ساقه، گل

، برگ و دانه های آنها دارای مواد مخدر بوده و روان گردان می باشند معتاد هستند.این گیاهان عبارتند از:
1- هارمالا Harmala
2- کاپی(یاژه) kapile (yAJE)
3- کاکتوس cactus
4- داتورا Datura
5- ایبوقا Iboga
6- کاهKah و بتل Betel
7- قارچ پسیلوسیت و آقاریکس Agaricsو Psilocyte
8- نعناع
اکستاسی چیست؟
ترکیب M D M A یا3و4میتلن دی اکسی مت امفتامین که به نام های اکستاسی – اکستازی – E – X T C(ای)، X (اکس) نیز معروف است، در ایران به نام قرص شادی هم شناخته می شود.این ماده در 1914 در آلمان به عنوان کم کننده اشتها مورد استفاده قرار گرفت که به علت اثرات آن از رده مصرف خارج شد.در دهه 70 میلادی این دارو کاربرد مجدد یافت ودر روان درمانی برای کمک به بیان احساسات بیماران استفاده شد که در 1984 با اثبات اثرات آن روی مغز حیوانات آزمایشگاهی، از رده خارج شد.سال های اخیر مصرف آن در آمرکا، به شدت افزایش یافته که باعث نگرانی دولت آمریکا شده است.در دوره زمانی خاص در اروپا، مصرف این مواد انرژی زا وشادی بخش برای کاهش مصرف سایر مواد مخدر مثل هروئین تشویق شد به طوری که مصرف آن در اروپا در سال1995 از 500 هزار قرص در سال به 30 میلیون قرص در دو سال بعد رسید.
2 درصد مردم آمریکا حداقل یک بار این ترکیب را مصرف کرده اند.حداقل یازده وهفت دهم درصد دانش آموزان سال آخر دبیرستان در آمریکا یک بار((اکس)) م

صرف کرده اند.مصرف این قرصها در ایران به خصوص در یک سال اخیر به شدت افزایش یافته است.جوانان تحصیل کرده و مرفه، مصرف کنندگان اصلی این داروها هستندبنابراین لازم است عموم مردم وپزشکان با اثرات سوء مصرف این دارو آشنا شوند.همچنان که ذکر خواهد شد مشکل اصلی در مصرف این ماده عوارض مزمن آن است.عوارض حاد مصرف بیشتر در مرتبه اول مصرف و در صورت تداخل با بعضی داروهای ضدافسردگی پیش می آید.
اشکال رایج دارویی:
دارو در آمریکا به صورت قرص های خوراکی و جویدنی، کپسول
قیمت هر قرص بین 10 تا 30 دلار است ولی در ایران به قیمت کمتری به خریداران ارائه می شود(با چه هدفی؟) که با مارک های مرسدس بنز و میتسوبیشی،$،KO وصلیب موجود است وبه علت قابلیت ساخت آن که به راحتی انجام می شود در لابراتورهای داخلی هم ساخته می شود که خطر وجود مواد اضافی در آن و عوارض آن است.هر قرص خوراکی حاوی 80 تا 160 میلی گرم M D M A است.پس از بلعیدن اثرات قرص، پس از 20 تا 90 دقیقه بعد ظاهر می شود وحدود 2 تا 3 ساعت اثرات آن در یک حد حفظ شده و بعد افت می کند و از 3 تا 24 ساعت اثرات آن باقی است.
نحوه اثر در مغز
آمین های مغز بویژه نوراپی نفرین وسروتونین نوروتوانسیمترهای مسیرهایی هستند که کارشان بروز خلق است.با توجه به فرضیه آمینی، کاهش عملکرد این آمین ها باعث افسردگی خواهد شد وافزایش فعالیت آنها باعث بالا رفتن خلق می شود.
M D M A از طریقی که ذکر خواهد شد باعث بالا افزایش خلق و احساس نشاط می شود.
فرضیه تاثیر M D M A (اکستاسی) بر مغز:
1- افزایش آزاد سازی سروتونین در سیناپسی های مغزی
2- بلوک باز جذب سروتونین

3- افت میزان سروتونین مغز
4- اثرات غیر مستقیم بر میزان دو پامین مغز
اثرات مثبت:

- افزایش شدید احساس خوب بودن در فرد
- افزایش انرژی در فرد
- احساس تمایل برای ارتباط با دیگران واحساس تعلق و نزدیکی به دیگران
- احساس عشق و سرخوشی
- افزایش هوشیاری و درک موسیقی
- افزایش حسهای بویایی وچشایی
- احساس تجربیات و حالات روحی جدید در زندگی
- احساس روشنائی
- تمایل به در آغوش گرفتن وبوسیدن دیگران
- به علت افزایش انرژی در فرد، مصرف کنندگان تمایل به فعالیت شدید و رقص های طولانی دارند.
یک تجربه:
الکساندر شوگیلین بیوشیمیست آمریکایی که برای اولین بار روی عوارض این دارو کار می کرد پس از یکبار مصرف اکتساسی می نویسد کوهی که نزدیک منزلم بود و هر روز آن را می دیدم پس از مصرف اکستاسی طوری به نظرم می آمد که دوست داشتم ساعت ها آن را تماشا کنم.
اثرات منفی:
- کاهش اشتها
- تغییرات بینایی
- گشاد شدن مردمک ها(میدریاز)؛ افراد مصرف کننده در محل های مصرف مثل میهمانی های دوستانه باوجود کم بودن نور مجبور به استفاده از عینک های آفتابی در شب هستند که علت آن تحریک پذیری با نور است.
- حرکات غیر طبیعی چشم(نیستا گموس)
- توهم بینایی(هالوسیناسیون)
- افزایش ضربان قلب وفشارخون (تا کی کاردی وهیپرتانسیون)
- تغییر در نظم حفظ دمای بدن
- فک زدن های طولانی
- لرزیدن، عصبانی شدن، عدم تمایل به استراحت
- تمایل شدید به مصرف مجدد این ماده پس از افت تاثیر اولیه
اثرات منفی شدید:
- اثرات منفی شدید احساسی، اختلال خواب، کابوس های شبانه، حملات ناگهانی اضطراب(Painic Attack) دیوانگی(Psychosis)

- انقباض شدید فک وپارگی زبان در اثر فک زدن های طولانی(Trisma) درصورت بروز این حالت باید از آمپول دیازپام ویا قرص های خوراکی آن استفاده کرد.
- عدم تمرکز، فراموشی، اختلال در یادگیری(confusion)
- افزایش دمای بدن وکاهش آب بدن
- اختلال در مکانیسم نعوظ ونرسیدن به ارگاسم
- تهوع واستفراغ
- کاهش سدیم خون در اثر مصرف زیاد مایعات(هیپوناترمی)
- سردرد و سرگیجه وتشنج
- افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف
- بزرگ شدن پستان در آقایان(ژینکوماستی)
- صدمه به اعصاب مغزی
- میزان بروز مرگ در اثر مصرف اکستاسی2در 100000 مصرف کننده است.
برخی از موارد منع مصرف:
کسانی که از داروهای ضد افسردگی مثل فنلزبن، ترانیل سیپرومین وضد افسردگی هایی مثل پروزاک و زولوفت(Zoloft) هم استفاده می کنند به هیچ وجه نباید از اکستاسی استفاده کنند.موارد مرگ ناشی از مصرف هم زمان این داروها با اکستاسی گزارش شده است.
علائم مسمومیت با اکستاسی به شکل افزایش شدید ضربان قلب، فشار خون، خستگی، گرفتگی عضلانی با حملات حاد ترس است.در صورت بروز علائم فوق شخص باید فعالیت را کنار گذاشته، و بنشیند ومایعات(آب و آب میوه) به میزان کافی مصرف کند.در صورت بروز علائم مثل تشنج ، کاهش سطح هوشیاری و...هرچه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه شود.
نتایج آخرین تحقیقات:
در یک بررسی انجام شده با کمک اسکن(PET Positron Emission Tomography) که در روی 2 گروه 14 نفری از مصرف کنندگان اکستاسی(حداقل 3 هفته مصرف) که هیچ داروی روان گردان دیگری مصرف نکرده اند و15 نفر که هیچ دارویی مصرف نمی کنند، نشان داده شد که میزان سروتونین در مغز به شدت کاهش یافته است و سلول های عصبی حاوی سروتونین آسیب دیده اند.لازم به ذکر است که افراد مورد مطالعه از لحاظ سن وتعداد زن ومرد مشابه بوده اند.
درمان:
برای درمان اعتیاد به این ماده، به روان درمانی و کار سخت گروهی نیاز است.هیچ پادزهری (آنتی دوتی) برای مسمومیت با اکستاسی وجود ندارد.در صورت بروز علائمی مثل تب شدید، تشنج و تغییرات ضربان قلب(تاکی آریتمی)، درمان علامتی است.از ترکیبان ضد افسردگی وآنتی سایکوتیک برای درمان عوارض در روزهای پس از مصرف استفاده می شود.

منبع:تبیان

عوارض مواد مخدر
1- عوارض تریاک ومشتقات آن(مرفین - هروئین)

- عوارض جسمی:تریاک ومشتقات آن دردها را تسکین می دهند چند ساعت پس از مصرف، اثرات آن از بین می رود و در صورت عدم دسترسی معتاد به ماده مورد نیازش، حالت خماری شروع می شود.خمیازه، خواب آلودگی، عرق زیاد، ریزش آب از بینی وچشم، بی اشتهایی وکاهش فشارخون از علائم حالت خماری است.چنانکه بیش از 24 الی 48 ساعت حالت خماری طول بکشد معتاد دچار حملات تشنج ولرزش شده احساس سرما می کند به تهوع، اسهال، دردهای شدید درشکم، سر، پشت ودستها وپاها دچار می گردد.از خوردن آب وغذا امتناع می ورزد و در نتیجه وزن بدنش کم شده احساس مرگ قریب الوقوع می نماید.

اعتیاد به تریاک ومشتقات آن میل جنسی را کاهش می دهد.افراد سودجو، هروئین را با مواد همرنگ آن مخلوط می کنند که خالص بودن آن کم می گردد و گردی که معتادین مصرف می کنند گاهی 3 الی 5 درصد هروئین خالص است. اینگونه مواد با تزریق وارد بدن می شوند مصرف کننده را ب بیماریهای گوناگون مبتلا،سبب خمیدگی انگشتان وایجاد عفونت شده وبه انواع بیماریهای ریوی، قلبی وپوست دچار می کند.