بخشی از مقاله
1 مقدمه
بشر در طول تاریخ پرفراز و نشیب خود اعصار گوناگونی را پشت سر گذاشته است؛ عصر کشاورزي، عصر صنعت و موج سوم یا همان عصر اطلاعات را که با هدف رفع نیازهاي اطلاعاتی بشر پدید آمده و اینترنت مشخصترین نماد آن است. موج چهارم یا عصر مجازي به عنوان شکل تکامل یافته عصر اطلاعات و دانش، پا را از تخیل فراتر نهاده است. در عصر مجازي بیشتر امور بشر به صورت غیر فیزیکی قابل انجام است؛ براي مثال، براي خرید از فروشگاهی دوردست و حتی در کشوري دیگر، نیاز به حضور فیزیکی خریدار و فروشنده در یک مکان ثابت نیست و پول مجازي جایگزین پول فیزیکی خواهدشد .[1]
امروزه گسترش و نفوذ فناوري اطلاعات و ارتباطات و همچنین انقلاب همه جانبهي آن در چرخه حیات انسانها و سازمانها را نمیتوان نادیده گرفت. این تکنولوژي دالانی براي ورود انسان به عصري شد که دگرگونی در روشها و نگرشها افراد، سازمانها و ایجاد ابزار و مشاغل جدید را به دنبال داشت که در این بین کسب و کار الکترونیکی و تجارت الکترونیکی را می توان مهم ترین دستاورد IT دانست. در این عصر انسان عرصهاي را آغاز را خواهد کرد که بیشتر امور آن به صورت مجازي و غیر حضوري خواهد بود .[2]
1 استادیار، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اﻗﺘﺼﺎد و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ، اﻫﻮاز، ایران، Bita40@yahoo.com
2 کارشناس ارشد، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، واﺣﺪ ﻣﺴﺠﺪ سلیمان، دانشکده مهندسی صنایع، مسجد سلیمان، asadi.n@gmail.com 3 کارشناس ارشد، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ، واﺣﺪ ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه، دانشکده تحصیلات تکمیلی،کرمانشاه، ایران، k.hesam80@yahoo.com
۱
با توجه به نقش تأثیرگذار نظام بانکی در توسعهي اقتصادي - اجتماعی و جایگاه آن در زنجیره امور مالی اهمیت آن بر کسی پوشیده نیست. بانکها به منظور حفظ مزیت رقابتی و افزایش کیفیت کار خود، میبایست نقش واسطه گري خود را در انجام عملیاتهاي بانکی تغییر داده و همزمان با پیشرفت فناوريهاي جدید، دانش مهارت و تخصص خود را با آن پیش برند، که نتیجه کار پدیده ایست به نام بانکداري مجازي .[3]
بانکهاي مجازي نیز یکی از محصولات این عصر هستند که میتوانند موجب تسهیل فرایندهاي بسیاري در زندگی روزمره شوند .[4] آسان سازيهایی که باعث شده است اکنون بانکداري مجازي نه تنها به عنوان خدمات بانکی صرف، بلکه بعنوان یک الزام و ضرورت ملی مطرح شود؛ اما علیرغم اهمیت فوق العاده، این نوع بانکداري، به واسطه محدودیت هاي فنی، قانونی و فرهنگی از توسعه مناسبی در کشور برخوردار نبوده است. با توجه به اهمیت موضوع این مقاله درصدد است به بررسی تأثیر بانکداري مجازي بر بهرهوري بانکهاي صادرات شهرستان ایذه بپردازد.
.2 پیشینه تحقیق
خورموجی (1389)، در پژوهشی با عنوان "بانکداري مجازي نسل جدید بانکداري الکترونیک" مزایایی براي بانکداري مجازي برشمرده است از قبیل؛ فراگیر بودن، اثربخشی، آسودگی و تسهیلات، کارآیی، ارزانی خدمات و نگهداري آن، اطلاع رسانی فراگیر و اثربخش. نتایج این پژوهش نشان داده است که، بانک مجازي میتواند یک مزیت رقابتی ممتاز تلقی گردد که با ایجاد آن میتوان به توسعه کسب و کارها، توسعه تجارت الکترونیک، افزایش سهم کشور در این مهم، رونق اقتصادي، افزایش سرمایه گذاريهاي خارجی و رفاه مردم دست یافت ولازم است که بانک مرکزي و سایر شعب مرکزي بانکهاي کشور چشم اندازهاي تحقق بانکداري مجازي در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت خود را ترسیم نمایند و استراتژي مناسب جهت تحقق این چشم انداز را اتخاذ نمایند .[5]
اشکوري (1389)، پژوهشی با عنوان "سیر تحول بانکداري اینترنتی در بانک پارسیان" ارائه داده است. یافته ها نشان داد که مزایاي بانکداري الکترونیک را می توان از دو جنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرار داد: از دید مشتریان میتوان به صرفه جویی در هزینهها و زمان و دسترسی به کانالهاي متعدد براي انجام عملیات بانکی نام برد. از دید موسسات مالی میتوان به ویژگیهایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانکها در ارائه نوآوري، حفظ مشتریان علی رغم تغییرات مکانی بانکها، ایجاد فرصت براي جست و جوي مشتریان جدید در بازارهاي هدف، گسترش محدوده جغرافیایی فعالیت و برقراري شرایط کامل رقابت را نام برد .[6]
در تحقیقی که فورستر (2008)، در رابطه با بانکداري مجازي اطلاعاتی انجام داد، به این نتیجه رسید که هفتاد درصد مشتریان کسانی هستند که اولین بار در شعب پاسخ سؤلات خود را نمیگیرند، همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از بانکداري مجازي نه تنها به ارائه خدمات به
مشتریان منجر میشود، بلکه همزمان با استفاده از منابع محدود باعث افزایش درآمد بانکها میشود .[7]
چاول و چاول (2009)، تحقیقی با عنوان "عوامل مؤثر بر رفتار بانکداري بر مبناي موبایل" انجام داد. این تحقیق از یک مدل ساختاري براي آزمایش و بررسی علل در مدل برنامهریزي استفاده کرد. در این تحقیق علل استفاده از بانکداري موبایل؛ سهولت استفاده، اعتماد، سودمندي و فایده دریافت شده، بیان شده است .[8]
.3 تعاریف متغیرهاي پژوهش
بانکداري مجازي: امکان دسترسی مشتریان به خدمات بانکی با استفاده از رسانههاي ارتباطی بدون نیاز به حضور فیزیکی مشتریان .[9] بهرهوري: یعنی یک سازمان در برابر تولید میزان معینی از محصول به چه میزانی از منابع خود استفاده میکند .[10]
خلاقیت: تفکر براي ارائه یک ایدهي جدید و نو در سازمان .[10]
نوآوري: بکارگیري ایدهي جدید در جهت تحقق اهداف سازمان با اثربخشی بیشتر .[10]
رضایت مشتري: احساسات خوشایند یا ناخوشایند شخص که از مقایسه عملکرد ذهنی وي در قیاس با انتظارات او ناشی است.
صرفه جویی: مصرف کالا در حد برآوردن نیازهاي اساسی آن، در واقع صرفه جویی به معناي درست و مناسب مصرف کردن میباشد و این مسئله براي ایجاد تعادل میان درآمد و هزینه بسیار مهم است.
۲
.4 فرضیات تحقیق
فرضیه :1 بین بانکداري مجازي و رضایت مشتریان رابطه معناداري وجود دارد.
فرضیه :2 بین بانکداري مجازي و خلاقیت و نوآوري کارکنان ارتباط معناداري وجود دارد.
فرضیه :3 بین بانکداري مجازي و صرفه جویی در هزینهها (مشتریان و بانک) ارتباط معناداري وجود دارد. فرضیه :4 بین بانکداري مجازي و سرعت انجام امور بانکی مشتریان ارتباط معناداري و جود دارد.
فرضیه :5 بین بانکداري مجازي و بهرهوري بانک ارتباط معناداري وجود دارد.
