بخشی از مقاله
چکیده
کودکان حساس ترین گروه سنی جامعه را تشکیل می دهند و در مهمترین سال هاي زندگی که پایه هاي رشد شخصیتی، ذهنی، اجتماعی و جسمی شان شکل می گیرد تا زمانی که وارد جامعه می شوند؛ نیازمند آن هستند تا زندگی اجتماعی را تجربه کنند؛ ایـن امـر مسـتلزم فـراهم بـودن فضـایی صمیمانه و آرامش بخش است. پارك کودك به عنوان ایده اي نوین در طراحی فضاي باز خاص کودکان، بهترین و مؤثرترین محیط محسوب می شود؛ محیطی که به دور از هیاهوي بزرگترها و مکانی پر از شادي با رنگ ها و فرم هاي زیبا و مناسب که در آن کودك فرصت داشته باشد آزادانه به خلاقیت، پرورش و رشد استعدادهایش بپردازد. رنگ و فرم از شاخصه هاي مهم گرافیک محیطی می باشند و در طراحی فضاهاي خاصـی بـراي کودکان از نقش بسزایی برخوردار هستند . از این رو شناخت تأثیرات روانشناختی آن ها بر روحیات و ادراك کودکان بسیار حائز اهمیت است .
در مقاله حاضر که از نوع تحقیقات بنیادي است و روش تحقیق آن مبانی نظري می باشد. روش جمع آوري اطلاعـات بـر اسـاس منـابع مکتـوب کتابخانه اي صورت گرفته است. وتلاش شده تا با بررسی و انتخاب رنگ ها و فرم هاي مناسب، در ایجاد محیطـی مطلـوب و زیبـا بـراي کودکـان گامی برداشته شود .
واژه هاي کلیدي :رنگ، فرم، گرافیک محیطی، پارك کودك.
مقدمه
بدون شناخت کافی از خصوصیات کودکان در مراحل بحرانی و مختلف تعیین شده توسط روانشناسان، اقدام به طراحی فضاهایی همسان وهمسازگار با خصوصیات کودك و آماده سازي آن جهت پذیرش تغییر و تحولات جامعه ممکن است عواقبی به بار آورد. اگر چه دایره شناخت و ادراك کودك از محیط پیرامونش، نا محدود است؛ اما با رشد فکر و ادراك او وسعت می گیرد؛ ولی کودکان با قدرت تخیل وسیع خود، مفهوم کلی تري از اجزا را مورد بررسی خود، استنباط می کنند. کودك باید در برخورد با اجسام و بنا ها و همینطور در ارتباط زندگی درون آن ها احساس راحتی، عدم ترس و آرامش کند. فرم هاي نامناسب به همراه رنگ هاي تیره او را می ترساند. غالبا فضاهایی با رنگ هاي شاد و روشن و گاه رنگ هایی با فرم هاي نامشخص و در عین حال ساده، موضوعات رویایی و خیال انگیز را القا می کنند. همچنان که فضاهایی که براي کودکان با سن بالاتر طراحی میگردد، از رنگ هاي ملایم با مرزهاي مشخص، جزئیات بیشتر در اشکال و انحناي فرم ها در طراحی استفاده می گردد. در این میان هنر گرافیک محیطی، به عنوان پل ارتباطی میان هنر و محیط با بهره گیري از رنگ ها و فرم ها و با هماهنگی تیمی3 در ارائه محیطی زیبا و مناسب نمایان می شود.
در راستاي این پژوهش با اختصاصی شدن موضوع براي کودکان، نوشتار می کوشد به بررسی تأثیرات رنگ و فرم در گرافیک محیطی پارك کودك و اهمیت آن بپردازد و رنگ ها و فرم هاي مناسب با روحیه کودکان را مورد بررسی قرار دهد. از این رو، بـه مختصـري راجـع بـه گرافیـک محیطی، گرافیک محیطی و کودك، گرافیک محیطی و پارك کودك و روانشناسی رنگ و فرم و تأثیرات آن ها بر کودکان و در نهایت ارائه راه حل هایی در استفاده رنگ و فرم هاي مناسب در جهت طراحی فضاي باز کودکان (پارك کودك )پرداخته شده است.
1 دانشجوي ارشد معماري
2 دانشجوي دکتري مرمت
3 .گروه شامل طراحی محیط شهري، برنامه ریزي شهري، معمار منظر، طراح دکوراسیون خارجی، مجسمه ساز و طراح محیط(گرافیست) می باشد.
دومین همایش ملی پژوهش هاي کاربردي در »مهندسی عمران، معماري و مدیریت شهري«
nd National Conference on Applied Researches in Civil engineering, Architecture and Urban planning٢
بررسی هاي صورت گرفته در این زمینه
در سالهاي اخیر پژوهش هایی در رابطه با طراحی گرافیکی براي کودکان تحت عنوان "رنگ ،فرم ، فضا و تأثیرات آن بر گرافیک محیطی بیمارستان کودك" توسط خانم ویکتوریا کریمی در سال.1385ش، "بررسی طراحی گرافیک محیطی کودکان، با تمرکز بر موضوع رنگ" توسط خانم شـادي شاه بخش در سال .1391ش، که به موضوع رنگ به عنوان یکی از عوامـل طراحـی گرافیـک در محـیط هـاي کـودك پرداختـه اسـت، همچنـین در سال.1391ش، "پارك مفهومی ایده اي نوین در گرافیک محیطی پارك کودك" توسط آقاي منصور مهر نگار و خـانم اعظـم منـزه کـه بـه بررسـی گرافیک پارك کودك به عنوان فضایی مهم در زندگی کودکان پرداخته اند. بعلاوه پژوهش هایی در رابطه با "بررسی فرم در نقاشی کودکان توسط آقاي علیرضا عزیزي یوسفکند در سال .1391ش، "تاثیر رنگ و فرم در گرافیک محیطی مهد کودك" توسط خانم زهرا ریاضی در سال.1392ش، و "نقش گرافیک محیطی در فضاي آموزشی –تفریحی پارك کودکان" نوشته خانم سپیده ستاري در سال.1393ش، صورت گرفته است که هر یک از دیدگاهی متفاوت بررسی شده است. لذا تاکنون تحقیقی در خصوص بررسی تأثیر رنگ و فرم درگرافیـک محیطـی فضـاي بـازي کودکـان (پـارك کودك) انجام نگرفته است و سعی بر آن شده تا با ارائه راه حل هاي مناسب و مؤثر در اختیار هنرمندان و طراحان جامعه قرار گیرد.
