دانلود مقاله بررسی تأثیر سواد رایانه ای معلمان با میزان یادگیری ، یادداری فراگیران

بخشی از مقاله

هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان سواد رایانه ای معلمان و بررسی تأثیر سواد رایانه ای معلمان بر میزان یادگیری، یادداری درس علوم تجربی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی بود. روش تحقیق در این پژوهش علی – مقایسه ای ( پس رویدادی ) است. جامعه آماری شامل معلمان و دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهر اسلام آباد غرب در سال تحصیلی -92 1391 بود که تعداد آنها 1251 نفر می باشد. تعداد نمونه برای شناسایی میزان سواد رایانه ای معلمان،56 نفر مرد و در بخش بررسی اثر سواد رایانه ای 2 نفر معلم دارای سواد رایانه ای و 2 نفر فاقد سواد رایانه ای همراه با دانش آموزان هر کدام از این معلمان((110 با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده اتنخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها دو پرسش نامه محقق ساخته پرسش نامه سنجش سواد رایانه ای معلمان و پرسش نامه سنجش یادداری درس علوم تجربی دانش آموزان) بعلاوه نمرات آزمون پایانی(خرداد ماه) دانش آموزان در درس علوم تجربی بود. جهت تعیین روایی پرسش نامه سنجش سواد رایانه ای معلمان از تنی چند 4) نفر) از متخصصین حوزه کامپیوتر استفاده شد که مورد تأیید آنها قرار گرفت. پایایی پرسش نامه نیز توسط آلفای کرونباخ 83 درصد ارزیابی گردید. همچنین جهت تعیین روایی پرسش نامه سنجش یادداری درس علوم تجربی دانش آموزان از تنی چند 4) نفر) از متخصصین حوزه علوم انسانی و روان شناسی استفاده شد که مورد تأیید آنها قرار گرفت. پایایی پرسش نامه نیز توسط آلفای کرونباخ 82 درصد ارزیابی گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی ( آزمون t برای گروه های مستقل و آزمون خی دو ) استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است: درصد معلمان فاقد سواد رایانه ای (64/28) به طور معناداری بیش از معلمان دارای سواد رایانه ای (35/71) است. آزمون t مقایسه میانگین ها نشان داد میانگین یادگیری درس علوم تجربی در دانش آموزان معلمان دارای سواد رایانه ای به طور معناداری بیشتر از میانگین درسی علوم در دانش آموزانی است که معلمان آنها فاقد سواد رایانه ای می باشند. اما متغیر سواد رایانه ای معلمان نتوانسته است باعث تفاوت میزان یادداری دانش آموزان در درس علوم تجربی گردد.

واژه های کلیدی: سواد رایانه ای، یادگیری، یادداری، فناوری اطلاعات.
×
×

×

×

×

×

×

×

ه محل تحصیل نویسنده اول 11 pt. B Nazanin)، راست چین)

-2 درجه علمی و رشته تخصصی (یا سمت کاری)، دانشکده و دانشگاه محل تحصیل نویسنده دوم 11 pt. B Nazanin)، راست چین)

1

×

The effect of teachers' computer literacy learning, retention of learners

Abstract

The aim of this study was to identify the level of computer literacy, computer literacy teachers and teachers to assess the effects on learning, retention was a fifth grade science class students. Methods In this study, Ali - Comparison of ( the events) is. The population consisted of teachers and students in fifth grade elementary school in Islamabad 29-1921 West in the number of 1911 people. The number of samples to identify the level of computer literacy teachers, 15 men and 9 on the effect of computer literacy teachers have no computer literacy and computer literacy with students, 9 teachers each (111) using Pick was simple random sampling. Data Questionnaire The questionnaire measuring computer literacy of teachers and students in science class retention questionnaires) as well as test scores last (June) the student was in science class. To determine the validity of the questionnaire to assess teachers' computer literacy number (4) of the field of computer experts that they were approved. The reliability of the questionnaire was assessed by Cronbach's alpha of %98. As well as to determine the validity of the questionnaire assessed students in science class retention of a number ( 4) of the humanities and psychology experts was that they were approved. The reliability of the questionnaire was assessed by Cronbach's alpha of %98. To analyze the data, descriptive and inferential statistics (t-test for independent groups, and the chi-square test) was used. The results show that: the percentage of teachers without computer literacy (54/9%), significantly more than the teachers computer literate (91/11), respectively. T-test comparison showed that the average science class students learn significantly more computer literate teachers out of school science teachers and their students who have no computer literacy. But changing computer literacy teachers could be the difference in the retention of students in science class.

Keywords: Computer literacy, learning, retention, information technology.

×

×
×

×
×

×
×

×
×

×
×

×
×

×
×

×
×

×
×

×

2

×

لآ2 مقدمه

امروزه معلمان برای کسب مهارت های سطح بالا و مجهز شدن به قابلیت های فنی و تخصصی در موضوعات مورد نیاز از چند رسانه ای ها استفاده می کنند. کاربرد فناوری اطلاعات نه تنها به تثبیت و تقویت مهارت های پایه محدود نمی شود بلکه در گستره ای وسیع از فنون گوناگون یاددهی و یادگیری چون کار و کارگاه و انجام پروژه های پژوهشی مورد استفاده قرار می گیرد. یادگیرنده ها برای یادگیری موضوعات خاص و کسب مهارت های لازم از اینترنت به صورت انجام کارهای پژوهشی و برقراری ارتباط با دیگر عوامل و نیروهای انسانی متخصص بهره می جویند. در حقیقت معلمان خود به دنبال اطلاعات و دانش نو هستند. فناوری اطلاعات بر الگوهای زندگی، شیوه های کار، روش های پژوهش، آموزش و یادگیری، مدیریت و بسیاری از زمینه های دیگر زندگی انسان تأثیر می گذارد (عطاران، .(1383

قابلیت و توانایی دسترسی به اطلاعات از طریق استفاده از منابع فناوری اطلاعات، ارزیابی و کاربرد بهینه آن اطلاعات به وسیله افراد، همان سواد اطلاعاتی یا سواد فناوری است که معلمان اگر در فرآیند یادگیری به این مطلوب مجهز شوند، نو شدن افکار ذهنی و تقویت آموخته ها را موجب می شود (کریمی فردین پور، .(1384

فناوری اطلاعات، نقش اساسی در تحقق و تعمیق این شعارهای جاودانه خواهد داشت. گسترش فناوری اطلاعات و استفاده از ابزارها و مفاهیم نوین، موجبات بسط اطلاعات و دسترسی آسان و کم هزینه را برای فراگیران اعم از دانش آموزان، دانشجویان و معلمان فراهم می کند و زمینه تبادل سریع اطلاعات و تعاملات فرهنگی را میسر می سازد. اگر چه فناوری اطلاعات دیری نیست که عرصه تعلیم و تربیت را متأثر ساخته است و تجارب بشری و مطالعات بین المللی در خصوص رویکردهای فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش کافی نبوده و با ابهامات و سؤالات بسیاری مواجه است، اما آنچه واقعیت دارد این است که این تحولات به سرعت همه مؤلفه های اساسی آموزش و پرورش را تحت تأثیر قرار داده است (مجیدی و صدیقی مشکانی، .(1381

فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان مهم ترین ابزار، روش و سرمایه ای است که برای توانمند سازی جوامع در قرن جدید به کار می رود و عامل ایجاد تغییرات اساسی در زندگی، آموزش، صنعت، و فرهنگ محسوب می شود و همچنین یک فرصت استثنایی برای جبران عقب ماندگی کشورهای در حال توسعه است ( غفاری، .(1381

در حقیقت کلید اصلی استفاده اثر بخش از فناوری به منظور پیشرفت یادگیری دانش آموزان در دست های معلمان است. به طوری که اگر معلمان درک درستی از چگونگی کاربرد اثر بخش آن نداشته باشند، میلیون ها دلار سرمایه اختصاص یافته به توسعه فناوری در آموزش به هدر خواهد رفت (واکر تیلستون، ترجمه عذرا حلت آبادی فراهانی، . (1384

اطلاعات عبارت از هر چیزی است که با آن سر و کار داریم و ما را نسبت به حوادث، مسائل، موضوعات و امور مختلف یا افراد آگاه می کند ( شمیم، .( 1381 این اطلاعات ممکن است خبری در محیط کار یا زندگی باشد. ممکن است شایعه ای در جامعه باشد و یا برنامه پست الکترونیک بر روی صفحه کامپیوتر درج گردد.

فناوری به معنای علم به صنایع و حرفه ها و یا مجموعه اطلاعات فنی، صنعتی و یا آشنایی با اصول فنی و اصطلاحات فنی یا فن شناسی را گویند (وپالمر، چانگ، ترجمه بی بی عشرت زمانی، (1384 فناوری اطلاعات عبارت است از مجموعه تکنیک ها و ابزارهایی که ما را در ضبط، ذخیره سازی ( پردازش ) بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات

یاری می رساند. فناوری اطلاعات روش هایی است که منجر به تولید اطلاعات می شود. بنابراین فناوری اطلاعات شبکه های کامپیوتری، مراکز علمی و پژوهشی، کتابخانه ها، بانک های اطلاعاتی، روش های تولید، ذخیره، جمع آوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات را در بر می گیرد و به عبارت دیگر فناوری اطلاعات مجموعه ای است از ابزار، ماشین ها، دانش و مهارت استفاده از آن در تولید، انتقال، پردازش و مصرف اطلاعات ( هیلی، ترجمه شورای گزینش متون دفتر انتشارات کمک آموزشی، .(1383

امروزه فناوری اطلاعات افقی جدید در رابطه با تولید و عرضه اطلاعات ارائه نموده است. ابزارهای فناوری اطلاعات ترکیبی از عوامل مختلف انسانی و ماشینی هستند و اساسی ترین عامل ماشینی، رایانه و اساسی ترین عامل انسانی آن کاربر رایانه است.

دنیای کنونی روز به روز در حال تحول و پیشرفت است. تکنولوژی همه ابعاد زندگی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. قطعاً آموزش و پرورش از این مقوله مستثنی نیست. اگر معلمان دوره های عمومی آموزش فناوری اطلاعات را بگذرانند و مهارت استفاده از Word و Power Point یا سایر نرم افزارها را بیاموزند، می توانند هم تنوعی در الگوهای تدریس به وجود آورده و هم با تحریک انگیزش و توجه دانش آموز، فرآیند یاددهی – یادگیری را ارتقا بخشند (میرزا بیگی، .(1380

پژوهش های مفصلی به بررسی دانش رایانه ای معلمان، میزان آشنایی معلمان با (ICDL) و ( IT) پرداخته اند. سلوین 1 و همکاران 2004) ) بررسی نقش کامپیوتر در تدریس معلمان با دانش آموزان ابتدایی پرداخته نتایج حاکی است استفاده از کامپیوتر در درک بهتر مطالب ریاضی

1. Selwyn

3

به دانش آموزان کمک کرده است. آنها بیان می دارند نتایج در پسران بهتر از دختران بوده است. نورتون(1999) 1 به بررسی نگرش معلمان در مورد نقش کامپیوتر ها در یادگیری دانش آموزان پرداخت، بیان می دارد کامپیوترها نسبت به شیوه های سنتی آموزشی، در آموزش مهارت های پایه ریاضی کارایی بیشتری داشته اند. اریکسون ( (2006 با پژوهشی با عنوان » به کارگیری کامپیوترها در کلاس درس ابتدایی و مهارت های رایانه ای معلمان « بیان می دارد معلمانی که در تدریس خویش از مهارت های رایانه ای بهره جسته اند در مفهوم سازی مطالب برای دانش آموزان موفق تر عمل کرده اند.

در ایران غفاری ( ( 1382 به بررسی عملکرد دبیران آموزش دیده ICT با دبیران آموزش ندیده پرداخته است نتایج حاکی است میانگین کلاسی دانش آموزان دبیران آموزش دیده به طور معناداری متفاوت و بیشتر از دبیران آموزش ندیده است. همچنین آملی (1384) به بررسی اثربخشی دوره های آموزشی ICDL از دیدگاه دبیران پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان داد از دیدگاه دبیران دوره های مختلف (ICDL) از جمله Windows)،Word، ( Power Point بر افزایش آگاهی و مهارت آنان تأثیر داشته است.

یکی از دغدغه های اصلی پژوهشگر در حوزه آموزش توجه به بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان و افزایش عملکرد تحصیلی آنهاست. بدون شک در این زمینه افزایش انگیزه تحصیلی و علاقه مندی آنها به کلاس درس و فرایند یاددهی- یادگیری سهم به سزایی دارد. استفاده از وسایل کمک آموزشی و روش های تدریس فعال و انگیزشی تدریس در مقابل شیوه های سنتی هموراه مورد تاکید متخصصان تعلیم و تربیت و مسؤلان نظام آموزشی بوده است. بهره گیری از نرم افزارهای آموزشی و تهیه مواد آموزشی در قالب محیطهای کامپیوتری از جمله Word و Power Point در کلاس درس با توجه به محبوبیت آن برای دانش آموزان به سبب فضای متنوع و چندرسانه ای آن، می تواند برای کمک به بهبود انگیزه یادگیری فراگیران و رفتار توجه کلاسی آنها مورد توجه قرار گیرد (مجیدی و سعد عباس، .(1381

بدیهی است استفاده از کامپیوتر در کلاس مستلزم دانش رایانه ای مکفی است. طی چندین سال اخیر سازمان آموزش و پرورش کرمانشاه دوره های آموزش ضمن خدمت »یادگیری مهارتهای رایانه ای«برای معلمان برگزار نموده و در حال اجراست. در شهر اسلام آباد غرب نیز برخی از معلمان این مهارت ها را کسب نموده اند. اینکه کاربرد این سواد رایانه ای توسط معلمان در فرایند یاددهی چه تأثیری بر میزان یادگیری و یاد داری دانش آموزان شهر اسلام آباد غرب دارد مسأله اصلی پژوهش است. لذا با توجه به نتایج پژوهش های فوق الذکر، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر سواد رایانه ای معلمان با میزان یادگیری و یادداری دانش آموزان می پردازد.

دانش آموزان نیمی از ذخایر فکری و سرمایه های انسانی هر جامعه را تشکیل می دهند و باید از توانمندی های بالقوه ایشان در راه توسعه و اعتلای جامعه بهره برداری شود. از سوی دیگر به واسطه جایگاه مهمی که در برنامه های آموزشی دارد به عنوان بخشی از حیات مدرسه و یادگیری آموزشگاهی پذیرفته شده است.

آموزش و پرورش به عنوان یکی از نهادهای مهم اجتماع از آثار رویدادهای جدید دور نبوده، ناچار به تطبیق و حل مسائل مرتبط با آن است. اکنون آموزش باید با سرعت و کیفیتی بسیار بالاتر نسبت به گذشته انجام شود. در جهت نیل به این هدف وسایل پیشرفته امروزی به خدمت آموزش در آمده اند. این وسایل نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای در فرآیند آموزش پیدا کرده اند (عالمی،.(1377

با توجه به اینکه جوهر تکنولوژی آن است که هر چیز را به آسانی قابل دسترسی و بهینه کند و همچنین یادگیری را آسانتر و ماندگارتر و جذاب تر کند، می توان با توجه به ویژگی های خاص کامپیوتر و نرم افزارهای آموزشی، حضور آنها را درآموزش ویژه گسترده تر کرد. امروزه پیدایش فناوری رایانه، بر استقبال از چند رسانه ای ها در قالب نرم افزار های رایانه ای تأثیر چشم گیری داشت و به جرأت می توان گفت شیوع استفاده از چند رسانه ای در فعالیت های گوناگون به ویژه آموزش، مدیون قابلیت ها و توانایی های بر جسته ی فناوری رایانه است. امروز از چند رسانه ای در آموزش و یادگیری بسیار استفاده می شود زیرا از یک سو باعث جذب یادگیرنده شده و از سوی دیگر با امکانات متنوعی که برای تدریس فراهم می آورد، یادگیری فراگیر را تضمین می کند (شیرعلی شهرضا ،.(1385

استفاده از رایانه در موضوع های مختلف درسی، می تواند به عنوان محرکی برای یادگیری محسوب شود. (سرمد و همکاران، 1383؛ رمضانی، (1377 و با ارائه الگوهای رفتاری به تغییر ایجاد و تقویت نگرش ها و موفقیت در سایر جنبه های آموزش و پرورش دست یابد.

-2 روش شناسی تحقیق

با توجه به اینکه این پژوهش در پی مقایسه میزان یادگیری و یادداری در میان دانش آموزان (دارای معلمان دارای سواد رایانه ای و معلمان فاقد سواد رایانه ای) است لذا روش تحقیق در این پژوهش علی– مقایسه ای (پس رویدادی) است. جامعه این پژوهش دانش آموزان و معلمان ابتدایی شهر اسلام آباد غرب در سال تحصیلی 1391 -92 می باشد. که اطلاعات مربوط به آن در جدول شماره (1) آمده است.

2. Norton

4

جدول شماره (1) اطلاعات جامعه آماری
تعداد پایه اول پایه دوم پایه سوم پایه پایه پنجم جمع کل
چهارم
تعداد معلمان 10 11 11 10 14 56
تعداد دانش آموز 210 240 245 220 280 1195

جهت تعیین حجم نمونه آماری با توجه به اینکه تمرکز روی معلمان پایه پنجم بود. لذا ابتدا لیست تمامی 14معلم پایه پنجم تهیه شد از تعداد 14 نفر 6 نفر دارای سواد رایانه ای و 8 نفر فاقد سواد رایانه ای بودند. در میان آنها به قید قرعه به طور جداگانه 2 نفر دارای سواد رایانه ای و 2 نفر فاقد سواد رایانه ای انتخاب شدند و به تبع معلمان دانش آموزانی که با این معلمان درس داشتند نمونه دانش آموزان(110 نفر) را تشکیل دادند. تعداد دانش آموزان در دو کلاس معلمان دارای سواد رایانه ای 55 نفر بودند و در کلاس معلمان فاقد سواد رایانه ای 57 نفر بودند که برای همسان سازی دو گروه 3 نفر به قید قرعه حذف شدند.

ابزار گردآوری داده ها دو پرسش نامه محقق ساخته (پرسش نامه سنجش سواد رایانه ای معلمان و پرسش نامه سنجش یادداری درس علوم تجربی دانش آموزان) به علاوه نمرات آزمون پایانی (خرداد ماه) دانش آموزان در درس علوم تجربی بود. جهت تعیین روایی پرسش نامه سنجش سواد رایانه ای معلمان از تنی چند 4) نفر) از متخصصین حوزه کامپیوتر استفاده شد که مورد تأیید آنها قرار گرفت. پایایی پرسش نامه نیز توسط آلفای کرونباخ 83 درصد ارزیابی گردید. همچنین جهت تعیین روایی پرسش نامه سنجش یادداری درس علوم تجربی دانش آموزان از تنی چند 4) نفر) از متخصصین حوزه علوم انسانی و روان شناسی استفاده شد که مورد تأیید آنها قرار گرفت. پایایی پرسش نامه نیز توسط آلفای کرونباخ 82 درصد ارزیابی گردید. روش اجرای پرسشنامه ها بدین صورت بود که ابتدا به تمامی معلمان پایه پنجم که تعداد آنها 10 نفر است پرسش نامه » سواد رایانه ای « داده شد بعد از آن معلمانی که نمره بالای 10 از 20 نمره گرفتند به عنوان معلمان دارای سواد رایانه ای و معلمانی که زیر نمره 10 گرفتند به عنوان فاقد سواد رایانه در نظر گرفته شدند. از میان این معلمان 4 نفر به طور تصادفی ( 2 نفر دارای سواد رایانه ای. 2 نفر فاقد سواد رایانه ای ) انتخاب شدند که به برای تمامی دانش آموزان آنها پرسش نامه یادداری نسخه A اجرا شد و بعد از دو هفته مجدداً به همان دانش آموزان پرسش نامه یادداری نسخه B داده شد. همچنین برای سنجش میزان یادگیری دانش اموزان نمونه نمره کتبی درس علوم تجربی از کارنامه خرداد آنها استخراج شده است.

برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و جدول فراوانی ها) استفاده شد. از آمارهای استنباطی ( آزمون t برای گروه های مستقل به منظور مقایسه میانگین های یادگیری و یادداری دانش آموزان دو گروه معلمان و آزمون خی دو برای مقایسه فراوانی معلمان دارای سواد رایانه ای و معلمان فاقد سواد رایانه ای) استفاده شد. برای این تحقیق سه فرضیه تدوین گردید که عبارتند از:

-1 بین میزان یادگیری دانش آموزان پنجم ابتدایی که معلمان آنها دارای سواد رایانه ای بوده با آنهایی که معلمانشان فاقد سواد رایانه ای بوده در یادگیری درس علوم تفاوت معناداری وجود دارد.

-2 بین میزان یادداری دانش آموزان پنجم ابتدایی که معلمان آنها دارای سواد رایانه ای بوده با آنهایی که معلمانشان فاقد سواد رایانه ای بوده، در یادداری درس علوم تفاوت معناداری وجود دارد.
-3 بین تعداد معلمان دارای سواد رایانه ای و معلمان فاقد سواد رایانه ای تفاوت معناداری وجود دارد.

-3 یافته ها

اطلاعات حاصل بر اساس پرسش نامه های محقق ساخته برای 56 معلم و 110 نفر دانش آموز به صورت دو گروه دانش آموزان (معلمان دارای سواد رایانه ای و معلمان فاقد سواد رایانه ای) بدست آمده است.
در نمودار زیر میزان سواد رایانه ای معلمان ارائه می شود:

5