بخشی از مقاله
خلاصه
این پژوهش به بررسی تأثیراستفاده از نرم افزار چند رسانه اي بر میزان یادگیري و یادداري درس علوم راهنمایی پرداخته شده و.هدف آن بررسی تاثیر بکارگیري و استفاده از چند رسانه اي محقق ساخته بر میزان یادگیري و یادداري درس علوم و مقایسه آموزش با چند رسانه اي وروش سنتی است.جامعه آماري،دانش آموزان پسر دوم راهنمایی شهرري هستند که با روش نمونه گیري تصادفی ساده ،تعداد 35 نفر دانش آموز در گروه آزمایش و 35 نفر هم در گروه گواه قرار گرفتند.
نوع تحقیق بر اساس اهداف ،کاربردي و روش تحقیق ،شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه می باشد.براي تعیین روایی ابزار گردآوري اطلاعات ،از نظرات متخصصان و استادان استفاده شد و پایایی آزمون با روش آلفاي کرانباخ 83درصد محاسبه شد.نتایج حاصل ازتحلیل داده ها ،همسان بودن گروه ها را تایید کرد.یک هغته پس از اجراي تدریس و متغییر مستقل،پس آزمون یادگیري و حدود چهار هفته بعد،پس آزمون یادداري انجام گرفت.براي تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد طبق نتایج بین پیش آزمون روش هاي معمول و چند رسانه اي و.بین آزمون یادگیري و یادداري به روش چند رسانه اي با روش سنتی تفاوت معنی داري وجود دارد.
مقدمه :
توسعه فن آوري اطلاعات و ارتباطات تاثیري عمیق بر ابعاد زنذگی امروزه بشر گذاشته است .دستاوردهاي بارز این فن آوري مانند شکل گیري دولت الکترونیک ،بانکداري الکترونیک،تجارت الکترونیکی،پزشکی الکترونیکی و راه دور و یادگیري الکترونیکی نمودي از این تاثیر به حساب می آیند
امروزه با توسعه فاوا و شکل گیري جامعه اطلاعاتی ،دانشگاه ها و مدارس باید افرادي را تربیت کنند که از یک سو با اهداف ،رسالت ها و مکانیزم هاي جامعه اطلاعاتی سازگار و از سوي دیگر پیشگام و پیش برنده آن باشند - هاربی سون و رکس، 2 - 2010 از این رو برخی از دانشگاه ها و مدارس با درك اهمیت این موضوع ،به تدریج دانش آموزان و دانشجویان خود را براي ورود به محیط هاي یادگیري الکترونیکی ترغیب می کنند.براي نمونه نتایج بررسی هاوکینز و رادي - 2009 - 3نشان می دهد که بیش از 98 درصد دانشگاه هاي آمریکا و 95 درصد دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی انگلیس براي کمک به بهبود فرآیند مدیریت آموزش ،تسهیل تعامل بین یادگیرندگان و کمک به بهبود یادگیري به صورت برنامه ریزي شده از محیط یادگیري الکترونیکی و تعاملی بهره می گیرند.
از چند رسانه اي در آموزش و یادگیري الکترونیکی یسیار استفاده می شود.زیرا از یک سو یادگیرنده را جذب می کند و ار سوي دیگر با امکانات متنوعی که براي وي فراهم می آورد،تداوم یادگیري را تضمین می کند.]رضوي،[1386
چند رسانه اي ها4 به عنوان ابزارهایی قوي و داراي تعامل،در کلاس هاي سنتی،محیط هاي وب و حتی در یادگیري الکترونیکی5 قابل استفاده هستند و می توانند به فراگیران کمک کنند تا بتوانند از توانایی هاي گوناگون در یادگیري بیشتر استفاده کنند و در خود آموزي و خود گردانی در یادگیري مطالب آموزشی،یادگیرندگانی فعال و هدفمند باشند.
مطالعه تجربیات و پژوهش هاي جوامع پیشرفته که در رفع موانع و ارتقاي نظام تعلیم و تربیت خود موفق بوده اند از توجه و الزام و اقدام به اموري نظام دار و هدفمند از جمله طراحی آموزشی،بهبود مواد و فنون آموزشی و تولید رسانه هاي متناسب با شرایط مخاطبان حکایت می کند که در قالب فناوري آموزشی و کاربرد بهینه آن در آمورش مطرح و اجرا شده است.
در کشور ما امروزه آموزش و یادگیري با استفاده از برنامه ها و نرم افزارهاي چند رسانه اي که تعامل خوبی با فراگیرنده دارند،در خصوص آموزش دروس و یا زبان هاي متفاوت،رو به افزایش و فزونی گذاشته است.در خصوص درس علوم تجربی دوره راهنمایی با توجه به تنوع مطالب مطرح شده اعم از شیمی،زیست شناسی،فیزیک و زمین شناسی د راین کتاب و درس، فراگیران با مشکلاتی روبرو می شوند.
ضرورري به نظر می رسد که که راهکاري اندیشیده شود که با کمک شیوه هاي کارآمد تر آموزشی و راهنمایی معلمان این درس و ایجاد کلاس هاي فعال و داراي تعامل بیشتر و هم چنین نتایج حاصل از تاثیر فناوري هاي چند رسانه اي بر فرآیند یاددهی –یادگیري،از این امکانات در جهت افزایش و پایداري یادگیري مطالب و مفاهیم فراگیرندگان استفاده کرد و وضعیت آموزشی این درس را در نظام آموزشی به حد مطلوبتر رسانید.
لذا تصمیم گرفتیم با توجه به پژوهش هاي انجام گرفته در زمینه تاثیر چند رسانه اي ها و نرم افزارهاي آموزشی در آموزش و یادگیري،با استفاده از یک نرم افزار محقق ساخته به منظور افزایش یادگیري مفاهیم درس علوم دانش آموزان سال دوم راهنمایی اقدام نموده تا میزان تاثیر گذاري چند رسانه اي ها را در یادگیري و یادداري این درس نسبت به روش آموزش سنتی سنجیده شود.امید است یافته هاي این پژوهش در برنامه ریزي ها و کیفیت آموزشی فراگیرندگان موثر وافع شود.
رسانه:رسانه، ترجمه واژه انگلیسیmedia است. این واژه در لغت به معناي واسطه، وسیله یا ماده وسط یا رابط دو چیز، حدفاصل و سرانجام وسیله نقل و انتقال آمده است - وبستر5،. - 1969در تعریف رسانه، منابع مختلف نکات مختلفی را از دیدگاههاي مختلف اظهار کردهاند، رسانه را در معناي عام، وسیله نقل و انتقال اخبار، پیامها و اطلاعات میداند و از مصادیق آن روزنامهها و رادیو تلویزیون را نام برد.
همچنین اولسون - 1377 - 6عنوان میکند که، رسانه عبارت از فناورياي است که الزاما نباید از نوع ماشینی باشد. از دید وي رسانهها را میتوان مرکب از سه مولفه دانست که شامل نظامهاي نمادي، پیامها و فناوريهاي انتقال میشوند. احدیان[1382] نیز رسانه را واسطه بین معلم و فراگیر میداند.
رسانه وسیلهاي است که فرستنده به کمک آن معنا و مفهوم مورد نظر خود، پیام را به گیرنده منتقل میکند. به عبارت دیگر، رسانه، وسیله حامل پیام از فرستنده به گیرنده است. کتاب، روزنامه، مجله، عکس، فیلم، نوار صوتی و تصویري، رادیو، تلویزیون، ماهواره و ... نمونههایی از رسانه هستند]امیرتیموري،[1377در همین راستا، ]فردانش،[1385 رسانهها را وسایل و پلهاي ارتباط بین مرکز پیام و گیرنده پیام میداند. به اعتقاد وي، هیچ آموزشی را نمیتوان تصور کرد که بدون رسانه تحقق یابد، زیرا رسانه، وسیله یا کانال انتقال پیام از فرستنده به گیرنده یا مفهوم است.
بدین ترتیب، اگر رسانه را عبارت از وسیلهاي بدانیم که فرستنده به کمک آن معنی و مفهوم پیام را به گیرنده منتقل میسازد و آن را در شرایط فردي یا به صورت جمعی در نظر بگیریم، آن وقت مفهوم آن بهتر روشن خواهد شد. در ارزیابی کیفی آن میزان موثر بودن رابطه ارتباطی را باید در نظر گرفت. اینکه تا چه اندازه یک رسانه توانسته است سبب تسهیل در ارسال پیام و تسریع آن شود، عامل مهمی به شمار میرود]درانی،[.1378البته، ارتباط گاهی کلامی است که در آن پیامها در قالب رمزهاي کلامی به صورت شفاهی و یا به شکل نوشتاري منتقل میگردد و گاه ارتباط غیرکلامی است که در قالب رمزهاي غیرکلامی مثل طراحی، نقاشی و موسیقی منتقل می- گردد
مواد دیداري و شنیداري، میتوانند جزئی از یک طرح آموزشی باشند یا به تنهایی کل طرح را تشکیل دهند. رسانهها که در طرحهاي آموزشی فعالیت دارند، بر حسب اهداف، محتوا، و روشهاي آموزشی مشخص میشوند. رسانهها مکمل یا در تایید آموزش نیستند، بلکه خود یک داده آموزشیاند
تجارب مختلف نشان داده است که استفاده از رسانهها در میزان یادگیري اثر میگذارد و از طرف دیگر از طول زمان لازم براي آموزش میکاهد. شناخت رسانهها و چگونگی کاربرد هر یک از آنها و همچنین آشنایی با روشهاي تدریس، مهمترین عوامل موفقیت در حسن استفاده و بهرهگیري صحیح از انواع رسانه هاست
چند رسانه اي ها:از تلفیق و ترکیب چندین رسانه چند رسانه اي ها بوجود می آیند.چند رسانه اي هر گونه تلفیق متن،گرافیک،صدا،پویا نمایی و ویدئو است که با رایانه و یا سایر ابزارهاي الکترونیکی منتقل می شود
تفاوت رسانه ها با چند رسانه اي ها در این است که در چند رسانه اي،تعداد ابزارهاي ارتباط و ارائه اطلاعات،دو یا بیشتر از دو مورد است و عمل تلفیق و ترکیب جند نوع شکل رسانه اي صورت می گیرد.
یادگیري با چند رسانه اي:"رسانه آموزشی ابزار یادگیري است که در کلاس درس به منظور ایجاد انگیزه در فراگیران، در گیر نمودن فراگیران در فرایند یادگیري استفاده می شود"
موضوع و مسئله اساسی که امروزه در کلاس درس وجود دارد، دست رسی بیشتر به رسانه آموزشی نیست، در حقیقت دانش و مهارتی که فراگیران به طور مداوم در معرض آن ها قرار می گیرند چالش اساسی آموزش و پرورش در زمان حاضراست ] بوید و ورتز، .[2003 در چنین شرایطی، پرداختن به راه حل هاي نوین، فراهم آوردن امکانات یادگیري به جاي آموزش شاید بتواند تا حدودي نیازهاي فراگیران را برآورده سازد. چنین امري در سایه رسانه آموزشی مانندچند رسانه هاي آموزشی امکان پذیر است.
