بخشی از مقاله
بیان مسئله :
با بررسی آمار به این نتیجه می رسیم که با افزایش میزان تحصلات آمار طلاق در زوجین نیز افزایش پیدا می کند و این آمار یک مشکل اجتماعی در جامعه کنونی است ، در این تحقیق قصد داریم با بررسی بر روی رابطه میان میزان تحصیلات و طلاق به یک رابطه صحیح دست یابیم .
اهمیت و ضرورت تحقیق :
اهمیت و ضرورت این تحقیق زمانی پیدا می شود که بر اساس آمارهای بدست آمده میزان طلاق در میان زوج های تحصیل کرده بسیار بالاتر از میزان طلاق در سطوح دیگر است و این باعث بروز یک بحران اجتماعی در جامعه خواهد شد ، بنابراین تحقیق و پژوهش در زمینه این مشکل اجتماعی امری ضروری و اجتناب ناپذیر میباشد .
هدف های کلی تحقیق :
هدفهای کلی تحقیق را بر اساس این موارد طبقه بندی می نمائیم ،
الف - بدست آوردن یک رابطه صحیح در زمینه تاثیر میزان تحصیلات بر میزان طلاق
ب– بدست آوردن یک راهکار اساسی برای حل این مشکل
ج – ریشه یابی مشکل و بدست آوردن نقطه نظرات و ایده آلهای طرفین
فرضیه ها :
در گذشته کمتر در باره طلاق و عوارض سوء آن و علل پیدایش و افزایش آن و راه جلوگیری از وقوع آن فکر می کردند ، در عین حال کمتر طلاق صورت می گرفت و کمتر آشیانه ها بهم میخورد .مسلما تفاوت دیروز و امروز در این است که امروز علل طلاق فزونی یافته است . زندگی اجتماعی شکلی پیدا نموده است که موجبات جدائی و تفرقه و از هم گسستن پیوند های خانوادگی بیشتر شده است و از همین جهت مساعی دانشمندان و خیر خواهان تا کنون بجائی نرسیده است و متاسفانه آینده خطر ناکتری در پیش است .
فرضيه اول:
میان میزان تحصیلات زوجین و میزان طلاق رابطه مستقیم وجود دارد .
فرضيه دوم:
میان میزان تحصیلات زن در خانواده و میزان طلاق رابطه مستقیم وجود دارد .
فرضيه سوم:
میان میزان تحصیلات در زوجین و میزان طلاق در خانواده رابطه مستقیم وجود ندارد .
متغییر های تحقیق :
متغییر مستقل :
تاثیر یا عدم تاثیر ویژگیهای میزان تحصیلات در زوجین بر عامل طلاق در خانواده
متغییر وابسطه :
عبارت است از میزان تاثیر عامل طلاق در زن و مرد و تاثیر گذاری آن بر میزان طلاق در خانواده ها .
تعاریف عملیاتی متغییر ها :
سطح تحصیلات
سطح تحصیلات واژه ای است که با میزان تحصیلات آکادمیک سنجیده میشود و در ایران به ترتیب کاردان ، کارشناس ، کارشناس ارشد ، دکترا و ... میباشد
طلاق :
طلاق روبروی ازدواج است ، جدایی دائم زوجین به صورتی قانونی طلاق ( Divorce ) خانوده می شود ، که بع عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است ناشی از مشکلات مختلفی باشد .
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه :
روز به روز ازدواجهای ناشاد بیشتری به طلاق ختم میشوند. حدس و گمانهایی راجع به خاستگاه افزایش نرخ طلاق وجود دارند که عبارتند از: افت اخلاقی ، خودخواهی فزاینده نسل من ، جستجو برای تجارب جدید و ناتوانی آدمیان در ایجاد روابط عمیق. امروزه تحریمهای اجتماعی در برابر طلاق از بین رفته است. شاید شگفتی واقعی در آن نباشد که نرخ طلاق این چنین افزایش یافته است. شگفتی حقیقی آن است که در دورهای که هزینههای متارکه که تا چنین حد کافی کاهش یافته ، تا بدیناندازه دیرپا و مقاوم است.
پیشینه تحقیق :
پیشینه طلاق در ادیان و ملل
از حیث تاریخی، عمر طلاق را به قدمت ازدواج دانستهاند. بنابر قدیمیترین متن حقوقی به دست آمده مربوط به قانون حمورابی تمدن بابل، این حق برای مرد و در شرایطی برای زن مجاز بود. همچنین در یونان باستان پیش از مسیحیت، ابتدا طلاق زن ممکن نبود، مگر با اثبات زنا و یا سوءقصد به جان شوهر. ولی از سال 411 پیش از میلاد که قوانین خاصی به اجرا گذاشته شد، طلاق به طور مطلق برای مرد آزاد شد و از این تاریخ به بعد، آمار طلاق در روم حتی در میان قیصرها به شدت افزایش یافت. پیش از ظهور مسیح، دوباره شروطی برای انجام طلاق در نظر گرفته شد. در مصر باستان نیز هیچ قیدی برای طلاق قائل نبودند و مرد هر زمان که میخواست، میتوانست همسرش را طلاق دهد. در میان پیروان بودا هم مرد میتوانست هر زمان که بخواهد، همسرش را طلاقدهد. در میان برهمنها طلاق ممنوع بود و در میان اعراب جاهلی طلاق کاملاً شایع بود و محدودیتی برای آن وجود نداشت. در آیین یهود به مجرد این که مرد همسرش را نپسندد، حق دارد او را طلاق دهد، ولی به مردم توصیه میشود که تنها به دلیل موجهی، مانند: کاستیهای جسمانی یا اخلاقی، همسر خویش را طلاق دهند. در مسیحیت کاتولیک که متأثر از قوانین روم باستان است، برای هیچ کدام از زن و مرد حق طلاق وجود ندارد و تنها زمانی که زن مرتکب زنا شده باشد، مرد میتواند او را طلاق دهد.
پیشینه تجربی :
خانم مریم میرزایی در پایان نامه خود با عنوان ( طلاق در جامعه ) به نتایج ذیل دست یافته اند :
- عدم تسلط بر زندگی و مشکلات عدیده اقتصادی در زندگی و فشار های روحی روانی وارده از این مشکلات بر باعث بالا رفتن آمار طلاق در جامعه شده است .
- ازدواج های اجباری و بودن ازدواج در برخی فرهنگ ها باعث عدم علایق زوجین و در نهایت منجر به طلاق می گردد
- اعتیاد یکی از عوامل موثر در بالا بردن میزان طلاق در جامعه میباشد و پرداختن به این امر به طور جدی می تواند به وضوح از آمار طلاق در جامعه بکاهد
آقای سلیمان محمودی دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه تهران در پایان نامه خود با عنوان ( معضلات اجتماعی قرن 21 ) به این نتایج دسته یافته است
- شناخت نا مناسب و ازدواج هایی که از طریق آشنایی های خیابانی صورت می گیرد ، عشق های پوشالی و خیالی یکی از عوامل موثر در بالا بردن آمار طلاق در جامعه است .
فصل سوم
روش تحقیق ( متدولوژی تحقیق )
مواد و روشها :
اين مطالعه بصورت توصيفي مقطعي در سال1387 انجام گرفت. 200 نفر از دانشجويان دوره روزانه و شبانه به عنوان نمونه مورد مطالعه به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي انتخاب شدند . ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود . به منظور بررسي روائي پرسشنامه پس از مطالعه جهت نظرخواهي به تعدادي از اعضاي هيات علمي در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه گرديد . پايايي نيز از طريق دو نيم كردن و با استفاده از آزمون آلفاي كرونباخ 86% بدست آمد . به منظور تحليل يافته هاي ، از آزمون كاي دو ، تحليل واريانس ، انحراف معيار و ميانگين استفاده شد .
يافته هاي پژوهش :
در بررسي توصيفي گزاره ها بيشتر دانشجويان (3/59 درصد ) در كارگاه روش تحقيق شركت نداشتند . در محور نگرش به موانع اجرايي ، تواناييهاي علمي و شخصي ، تأثير برنامه آموزش در پژوهش ، فعاليت جمعي پژوهش و جايگاه محقق در جامعه ;گرايش اكثريت پاسخها به سمت متوسط و نگرش دانشجويان در مورد منابع و امكانات كتابخانه ضعيف بود . بين متغير جنسيت و نگرش به موانع اجرايي ،فعاليت جمعي پژوهش و پايگاه محقق در جامعه رابطه معني دار وجــود داشت (05/0P< ) .همچنين در بررسي رابطه بين متغير رشته تحصيلي ونگرش به موانع اجرايي ، تواناييهاي علمي ، تأثير برنامه ريزي آموزش در پژوهش ، منابع و امكانات كتابخانه و جايگاه محقق در جامعه ، ارتباط معني دار وجود داشت .
جامعه آماری :
اين مطالعه از نوع توصيفي مقطعي است كه در سال1387 و از جمعيتي تعريف شده (دانشجويان اشتغال به تحصيل در سال 87) و با متغيرهاي مشخص وابسته و مستقل به انجام رسيد . در اين تحقيق ، از روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي استفاده شد . در اين روش ، كل جامعه آماري به تعداد 360 نفر (به استثناي دانشجويان ترم اول) محاسبه گرديد ، سپس اسامي دانشجويان بر اساس حروف الفبا و به تفكيك رشته تحصيلي ، مقطع تحصيلي و دوره تنظيم گرديد . و با توجه به جمعيت دانشجويان سهمي از نمونه به هر رشته ، مقطع و دوره تحصيلي اختصاص داده شد . حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران 199 نفر تعيين گرديد . ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه اي مشتمل بر 25 سئوال بر اساس طيف ليكرت بود . جهت دست يابي به اهداف پژوهش از آزمون كاي دو ، تحليل واريانس ،انحراف معيار و ميانگين استفاده شد .
نمونه آماری و نحوه گزینش آن :
نمونه آماری در این پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان میباشد ، استان قزوین دارای چندین دانشگاه دولتی و آزاد و موسسات آموزش عالی میباشد که در مجموع جمعیتی دانشجویی بالغ بر 250000 نفر را شامل می گردد که در این بین سهم دانشگاههای آزاد و غیر انتفاعی بسیار بالاتر از دانشگاههای دولتی و نمه دولتی میباشد .
روش های تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات :
در پژوهش به كمك تحليل داده هاي گردآوري شده، واقعيات و سوالهاي علمي تحقيق را جستجو مينمائيم. داده ها به اطلاعات خام گردآوري شده از طريق مصاحبه، پرسشنامه يا مشاهده و يا پايگاه هاي داده هاي دسته دوم اشاره دارد. باسازماندهي داده ها به طريقي معين، تحليل آنها و نتيجه گيري از انها جواب مسئله اي را كه در جستجوي آن هستيم پيدا ميكنيم. گاهي پژوهشگر ممكن است بخواهد رابطه ميان دو متغير اسمي يا مستقل بودن آنها از يكديگر را بررسي كند. در اينصورت ميتوان از آزمون ناپارامتريك مثل استفاده نمود. آزمون معني دار بودن كاي دو به ما كمك ميكند تا بتوانيم روابط بين متغيرهاي اسمي را پيدا كنيم (سكاون 1381، 353-354). شايد در عمل، متداولترين نوع تجزيه و تحليل دو متغيره طبقه بندي متقاطع دو متغير اسمي، آزمون توان دوم كاي ( ) باشد. البته مقدار كاي دو رابطه يا عدم رابطه (استقلال) متغيرها را نشان ميدهد. اگر بخواهيم درجه يا ميزان رابطه را بدانيم يكي از شاخصها استفاده از شاخص كرامر است كه در ذيل فرمولهاي كاي دو فرمول آن ارائه گرديده است. ضريب كرامر يكي از شاخصهاي ارتباط متغيرهاست كه درجه يا ميزان ارتباط را نشان ميدهد و براي جداول توافقي با طبقات بيشتر از دو در دو به كار ميرود.
محاسبه كاي دو طبق مراحل زير انجام ميپذيرد:
الف) محاسبه فراواني مورد انتظار براي هر خانه يا سلول : فراواني مورد انتظار (Fei) را ميتوان از حاصلضرب جمع سطر i در جمع ستون j تقسيم بر n تعداد هر سلول محاسبه نمود. كه فرمول آن به شرح زير است (آذر و مؤمني 1380، 223):
ب) به توان رساندن هر واريانس (تفاوتهاي بين فراواني هاي مشاهده شده و مورد انتظار براي هر خانه)
ج) تقسيم مقادير به دست امده در مرحله (ب) بر مقادير فراواني مورد انتظار و جمع كردن تمام مقادير. با گذر از مراحل فوق فرمول ذيل به دست ميآيد تا بتوان تعيين نمود كه آيا تمايز بين فراواني هاي مشاهده شده و مورد انتظار كوچك يا بزرگ ( آذر و مؤمني 1380، 223).
در معادله مرحله (ج)، Fei,Foi به ترتيب فراوانيهاي مشاهده شده و مورد انتظار در خانه هاي جدول كاي دو هستند.
د) محاسبه درجه آزادي : به صورت زير درجه آزادي كي دو محاسبه ميشود.
d.f=(r-1)(c-1)
در اين معادله r(تعداد رديف ها ) و C (تعداد ستونها) ميباشد.
ه)نتيجه گيري (تصميم گيري ) : پس از محاسبه فرمول مرحله ج (به دست آوردن آماره آزمون )، اگر تمايز بين Fei , Foi بزرگ باشد نشان دهنده عدم استقلال بين متغيرهاست. در پايان مقدار بحراني را با توجه به سطح آنها (5درصد ) و درجه آزادي به شرح ذيل با رجوع به جدول به دست ميآوريم. كه در آن a يك عدد فرضي است.
مقدار بحراني =
اگر آماره آزمون در ناحيه H1 قرار گيرد بعبارت ديگر محاسبه شده بيش از جدول باشد نتيجه ميگيريم در سطح اطمينان 95 درصد بين دو متغير مستقل و وابسته ارتباط معني داري وجود و دو متغير از هم مستقل نيستند. بنابراين فرضيه H0 رد ميشود (ونوس، همان منبع ).
ي) جهت محاسبه درجه يا ميزان ارتباط متغيرها شاخص كرامر به شرح ذيل ميباشد.
در اين فرمول n معادل حجم نمونه و k تعداد رديفها يا ستونهاي كوچكتر جدول توافقي است و مقدار كاي دو ميباشد (روشهاي آماري در علوم رفتاري، پاشا شريفي و زند، ص 279).
در اين رساله برخي از متغيرها در مقياس ترتيبي و فاصله اي است كه مقياس اسمي تقليل يافته است. (متغيرهاي مستقل شامل سابقه كاري، تحصيلات، شخصيت و متغير وابسته شامل اثر بخشي ) و نيز داده ها به صورت فراواني ارائه شده است و قصد پژوهشگر آزمون رابطه بين متغيرهاي مستقل و وابسته ميباشد، آزمون تحليل كاي دو ( ) براي هر 3 فرضيه استفاده گرديده است. همچنين در اين تحقيق براي تحليل فرضيه اول از جدول توافقي و براي تحليل فرضيه دوم از ضريب V كرامر جهت تعيين شدت رابطه استفاده شده است.
ابزار های جمع آوری اطلاعات :
ابزار اندازه گیری پرسشنامه بوده است که شامل 25 سوال بسته پاسخ بود که 7 سئوال مربوط به فرضیه اول ، 9 سئوال مربوط به فرضیه دوم و 9 سئوال نیز مربوط به بررسی فرضیه سوم میباشد
روش های آماری برای تجزیه و تحلیل اطلاعات :
برای استخراج داده ها و بررسی آنها ابتدا جداول استخراجی را تهیه نموده و پس از استخراج اطلاعات و تعیین فراوانیهای آنها ، میانگین و میزان درصد در هر مورد تعیین شده سپس با توجه به مفهوم هر سئوال جنبه های مثبت و منفی هر سئوال با استفاده از جمع میانگین و تعیین درصد آنها مشخص گردید. برای هر سئوال جدولی تهیه نموده و نمودار ستونی مربوط به آن رسم شده است و سپس میانگین جنبه های مثبت و منفی سئوالات مربوط به هر فرضیه بدست آماده و جدول نمودار مربوط به آنها رسم شده است و از روش آمار توصیفی استفاده شده است .
فصل چهارم
یافته های پژوهش
يافته هاي پژوهش
در این پژوهش با بررسی آمار و اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه ها و همچنین در بررسی های بعمل آمده از مطالعات صورت گرفته به نتایج و دست آوردهایی رسیدیم و آنها را در این بخش مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی قرار دادیم .