دانلود مقاله بررسی فرایند تجهیز و برچیدن کارگاه

بخشی از مقاله

چکیده

معمولا در پروژه ها توسط پیمانکار برای انجام امور اداری و دفتری، نگهداری و حفاظت ماشین آلات و تجهیزات و دپوی مصالح، تامین حفاظت، ایمنی و بهداشت فردی و عمومی و امکانات رفاهی و بهداشتی پرسنل ضروری است مکان هایی با وسعت لازم به صورت موقت در محوطه کارگاه یا مجاورت آن با تاسیسات حرارتی، روشنایی، بهداشتی و وسایل ارتباطی مناسب با توجه به محل، نوع، مدت انجام پروژه و تعداد نفرات پیش بینی شده جهت احداث پروژه فراهم شود که اصطلاحا تجهیز کارگاه نامیده می شود . سالانه مبالغ زیادی بابت تجهیز کارگاه های ساختمانی پرداخت می شود لذا یک تجهیز کارگاه مناسب تاثیر به سزایی در هزینه های یک پروژه و روند اجرای آن پروژه دارد. بنابراین نگاه علمی و تخصصی به این مقوله امری ضروری تلقی می شود. در این پژوهش عوامل جانمایی، ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز در تجهیز کارگاه های ساختمانی و هزینه مرتبط از طریق بررسی مطالعه تعدادی پروژه موردی و مصاحبه باز با پیمانکاران، مشاوران و سازمان های کارفرمایی شناسایی می شود و جایگاه، تعهدات و مسئولیت پیمانکار و کارفرما در این فعالیت در شرایط عمومی پیمان های متداول (سه عاملی) بررسی می گردد تا ابهامات و چالش های این فعالیت مهم بدست آید. سپس چارچوبی برای جانمایی و تامین و تدارک تجهیز مناسب کارگاه ارائه می گردد.

واژههای کلیدی: تجهیز کارگاه، شرایط عمومی پیمان، پیمانکار، پروژه.

-1 مقدمه

تجهیز کارگاه ساختمانی عبارت از شناسایی و مشخص کردن نیروی انسانی، ماشین آلات و تجهیزات، وسایل و ابزارهای لازم برای انجام عملیات اجرایی و پیش بینی و تامین و تدارک آنها با توجه به نوع پروژه است. همچنین تاسیسات حرارتی، روشنایی، بهداشتی و در صورت امکان وسایل ارتباطی برای کارمندان و کارگران و سایر عوامل دخیل در پروژه فراهم شود. به منظور نگهداری و حفاظت ماشین آلات و تجهیزات و دپوی مصالحی که ممکن است در هوای آزاد آسیب ببیند لازم است مکان های مسقف و انبارهایی با وسعت مناسب در حد احتیاجات کارگاه ساخته شود. به جهت تامین حفاظت، ایمنی و بهداشت فردی و عمومی پرسنل، امکانات رفاهی و بهداشتی با توجه به محل، نوع، مدت زمان انجام پروژه و تعداد نفرات پیش بینی شده

1

جهت احداث پروژه باید تامین شود. بر اساس تحقیق انجام شده عامل شناخت محدوده کاری و زمانی پروژه یکی از موارد اصلی در تجهیز کارگاه های ساختمانی می باشد. در حالیکه به دلایل مختلف اقتصادی، فنی، عدم نظارت و کنترل دقیق بر اجرای تجهیز کارگاه، زمان زیادی از عمر افراد دخیل در پروژه ها در بدترین شرایط ایمنی و رفاهی و محیطی صرف می شود. همچنین به دلیل عدم مطالعه و شناخت کافی و نبود برنامه مدون، نگهداری و استفاده از مصالح، تجهیزات و ماشین آلات بطور نامناسب و با هزینه زیاد انجام می گیرد.

-2 تعریف تجهیز کارگاه

مطابق بند ج ماده 12 شرایط عمومی پیمان، تجهیزکارگاه، عبارت از عملیات، اقدام ها و تدارکاتی است که باید بصورت موقت برای دوره اجرا انجام شود، تا آغاز کردن و انجام دادن عملیات موضوع پیمان، طبق اسناد و مدارک پیمان میسر شود.[1] مطابق بند ه ماده 13 شرایط عمومی پیمان، تاسیسات و ساختمان های موقت، عبارت از انواع ساختمان ها، محوطه سازی ها، انبارها، تاسیسات آب، برق، سوخت و مخابرات، شالوده دستگاه ها، و بطور کلی تمام تاسیسات و بناهایی است که بصورت موقت، برای دوره اجرا تامین شده و جزو کارهای تجهیز کارگاه به شمار می رود.[1]

-3 انواع کارگاه از نظر ابعاد

کارگاه های بزرگ: دارای بیش از 10 مرحله شاخص اصلی و 300 فعالیت کاری می باشد. کارگاه های متوسط: دارای حداکثر 6 مرحله شاخص اصلی و تا 300 فعالیت کاری می باشد.

کارگاه های کوچک: دارای کمتر از 4 مرحله شاخص اصلی بوده و سقف فعالیت های آن از 100 آیتم تجاوز نکند.[8]

-4 انواع کارگاه از نظر مکان

کارگاه های ثابت مانند پروژه های ساختمانی، پروژه های تصفیه خانه آب و فاضلاب و پروژه های سد سازی.
کارگاه های متحرک مانند پروژه های راه سازی، پروژه های شبکه فاضلاب و شبکه آبیاری، خطوط انتقال و شبکه ریلی.

-5 موارد تجهیز کارگاه

تجهیز کارگاه شامل موارد زیر است :

ساختمان پشتیبانی، به ساختمانی گفته می شود که برای پشتیبانی عملیات اجرایی ، مورد بهره برداری قرار می گیرند، مانند کارگاه های سرپوشیده، شامل کارگاه های تاسیساتی، آهنگری، نجاری، آرماتوربندی، باطری سازی، صافکاری، نقاشی، ساخت قطعات پیش ساخته و مانند آن، تعمیرگاه های سرپوشیده ماشین آلات، انبارهای سرپوشیده، انبار مواد منفجره، آزمایشگاه پیمانکار، اتاق محل ترانسفورماتورها و مولدهای برق، ایستگاه سوخت رسانی و [5]...

ساختمان عمومی، به ساختمانی گفته می شود که برای افراد مستقر در کارگاه و سرویس دادن به آن ها، مورد استفاده قرار گیرد، مانند دفاتر کار، ساختمان های مسکونی، غذاخوری، آشپزخانه، فروشگاه، درمانگاه، پارکینگ های سرپوشیده.[5]

محوطه سازی، شامل خیابان بندی، سیستم جمع آوری و دفع آب های سطحی و فاضلاب، ایجاد خاکریز وکانال های هدایت آب و تمهیدات دیگر برای حفاظت کارگاه در مقابل سیل، فضای سبز، انبارهای روباز، زمین های ورزشی، پارکینگ های روباز، حصارکشی، تامین روشنایی محوطه، تامین تجهیزات ایمنی و حفاظت و کارهای مشابه است.[5]

انبار کارگاه، محل یا محل هایی از کارگاه است که با توجه به طرح جانمایی تجهیز کارگاه، برای نگهداری و حفاظت مصالح و تجهیزات با رعایت دستورالعمل های مربوط، از آن ها استفاده می شود.[5]

2

راه دسترسی، راهی است که یکی از راه های موجود کشور را به کارگاه متصل کند. چنانچه برای دسترسی به کارگاه در دوره اجرا نیاز به راه دسترسی باشد، باید چگونگی احداث آن، در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی شود.[5]

راه های ارتباطی، راه هایی هستند که معادن مصالح، منابع آب، محل قرضه، انبار مواد منفجره و مانند آن را به طور مستقیم یا به واسطه راههای دیگر به محل اجرای عملیات متصل می کند.[5]

راه انحرافی، راهی است که برای تامین تردد وسایل نقلیه عمومی که قبلا از مسیر موجود انجام می شد اما به علت انجام عملیات موضوع پیمان قطع شده است، احداث شود.[5]

در صورتی که در اسناد و مدارک پیمان در خصوص جزئیات مواد و مصالح مطلبی عنوان نشده باشد، می بایست تجهیز مطابق شرایط منطقه (در حد متعارف) اجرا شود.[4]

-6 طرح کلی تجهیز کارگاه

مطابق بند الف ماده 20 شرایط عمومی پیمان، پیمانکار موظف است که پس از تحویل گرفتن کارگاه، با توجه به مدت تعیین شده برای تجهیز، طرح جانمایی تجهیز کارگاه را تهیه کرده و پس از تائید مهندس مشاور، آن را مبنای تجهیز کارگاه قرار دهد.[1] طرح جانمایی کارگاه با توجه به موقعیت، ابعاد، سیاست گذاری و امکانات مالی متغیر بوده و بر اساس آسایش کارکنان، سهولت امکانات دسترسی به ساختگاه، اقتصادی بودن هزینه های ساخت و نگهداری آنها طراحی می شوند.

تامین آب، برق، سوخت و مخابرات و بطور کلی تجهیز کامل کارگاه، به نحوی که برای اجرای کار طبق اسناد و مدارک پیمان لازم است، به عهده پیمانکار می باشد، مگر آنکه در اسناد و مدارک پیمان، ترتیب دیگری پیش بینی شده باشد.[1]

کارفرما با توجه به روش پیش بینی شده در اسناد و مدارک پیمان برای تامین آب، برق، گاز و مخابرات، پیمانکار را به دستگاه های اجرایی و سازمان های دولتی برای گرفتن انشعاب آب، برق، گاز و تلفن و یا گرفتن مجوز احداث چاه عمیق یا نیمه عمیق و موارد مشابه، برای استفاده موقت در دوره ساختمان، معرفی می کند.[5]

طرح کلی کارگاه یکی از مواردی است که سرپرست و مدیر پروژه باید تهیه کنند، در این طرح باید فضاهای لازم برای قسمت های اداری، کارگاه، انبار، ماشین آلات، محوطه و ساختمان های موقت مشخص شده و با مقیاس مناسب تهیه شود. در تهیه طرح کلی کارگاه، مدیر پروژه باید سعی کند که محوطه را طوری طرح نماید تا زمان حمل و نقل مصالح از انبارها تا پای کار، کاهش یابد و قسمت اداری و انبارها نزدیک ورودی کارگاه باشد.

با وجود این که طبق شرایط عمومی پیمان، تامین زمین برای تجهیز کارگاه به عهده کارفرماست، چنانچه کارفرما در نظر داشته باشد تمام یا قسمتی از زمین تجهیز کارگاه توسط پیمانکار تامین شود، باید تامین زمین از سوی پیمانکار را در شرایط خصوصی پیمان پیش بینی کرده و هزینه اجاره آن را جزو برآورد هزینه های تجهیز و برچیدن کارگاه، منظور کند.

ساختمان های مربوط به تجهیز کارگاه و تاسیسات مربوطه باید در مدت زمان تعیین شده دارای استحکام کافی و از نظر فضا جوابگوی نیازهای پروژه بوده و اصول ایمنی در آنها رعایت گردد. همچنین محل دپوی مصالح ساختمانی نظیر آجر، سیمان، شن و ماسه و آهن آلات باید در نقشه جانمایی کارگاه مشخص شود. پیمانکار، موظف است به هزینه خود ساختمان ها و تاسیسات موقت کارگاه را که برای تجهیز کارگاه احداث می کند، در برابر حوادث اتفاقی، مانند آتش سوزی و سیل، بیمه نماید.[4]

×
-7 مراحل اجرای تجهیزکارگاه

مدت تجهیز کارگاه باید معین شده و در بند ج ماده 4 موافقت نامه دقیقا قید شود. بنابراین پیمانکار متعهد است از تاریخ تعیین شده برای شروع کار که تاریخ نخستین صورت مجلس تحویل کارگاه است، در مدت معینی که بر حسب ماه محاسبه می گردد نسبت به تجهیز کارگاه به منظور شروع عملیات پیمان، اقدام نماید. همچنین موظف است پس از تحویل گرفتن کارگاه

3