دانلود مقاله بررسی وعوامل موثر برتعهد سازمانی وعملکرد کارکنان

بخشی از مقاله

چکیده

تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرآیند مستمر است که به واسطه مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه به افراد سازمان و موفقیت و رفاه سازمان را می رساند . اصطﻻح تعهد سازمانی مقوله ای است که به نظر می رسد در آثار مدیریتی مکتوب

زبان فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. تعهد از واژه هایی است که تعاریف زیادی از دیدگاه های مختلف برای آن ارایه شده است. مفاهیم متعددی مانند وجدان، اخﻻق کاری، رغبت و مسؤولیت پذیری و ... که با وجود داشتن تفاو ت های مفهومی، معادل با تعهد مورد استفاده قرار می گیرند ، به عبارتی مانند خیلی از مفاهیم روانشناختی سازمانی، تعهد نیز به شیو ه های متفاوتی تعریف و با ابعاد و مقیاس های گوناگون اندازه گیری شده است(شکر زاده،.(1381

بنابراین کارکنان ارزشمندترین دارایی ما هستند , نیروی انسانی است که با برخورد مناسب می تواند مثبت و در جهت اهداف سازمان و یا در صورت عدم هدایت ، در خﻻف جهت اهداف سازمان گام بردارد . از این رو شناخت رفتار نیروی انسانی در مدیریت اهمیت ویژه ای دارد البته این شناخت و نگهداری از منابع انسانی صرفا نگهداشتن افراد درسازمان نیست بلکه جوش دادن آنها با سازمان

و ایجاد همبستگی متقابل فرد و سازمان است . چه بسا افرادی که سال ها در سازمان می مانند ولی عامل ماندن آنها اجبار است و در این صورت نه تنها باری از دوش سازمان برنمی دارند بلکه اگر فرصت پیدا کنند بار سنگینی بر دوش سازمان می گذارند پس برای افزایش روحیه تعهد سازمانی کارکنان ﻻزم است به برطرف ساختن نیازهای آنان در محیط کار توجه کنیم(شکرزاده (1381, در این پژوهش ما به بررسی تعهد سازمانی وعملکرد کارکنان و اینکه چه عواملی بر تعهد سازمانی

کارکنان موثر است پرداخته ایم.نتایج نشان داد که وجود نیروهای انسانی متعهد به سازمان در هر سازمان ضمن کاهش غیبت، تاخیر و جابجایی،باعث افزایش چشمگیر عملکرد سازمان، نشاط روحی کارکنان و تجلی بهتر اهداف متعالی سازمان و نیزدستیابی به اهداف فردی خواهد شد عدم احساس تعهد و تعهد سطح پایین، نتایج منفی را برای فرد وسازمان به دنبال دارد؛ از جمله نتایج، ترک خدمت، غیبت زیاد، بی میلی به ماندن در سازمان، کاهش اعتماد مشتریان و کاهش درآمد می باشد.

کلیدواژه:تهعدسازمانی-عملکرد کارکنان-کاهش اعتماد مشتریان-روحیه تعهد ×سازمانی

×بیان مسئله ×

تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که در طول سا لهای گذشته موردعﻻقه بسیاری ازمحققان رشته های رفتار سازمانی و روانشناسی خصوصاً روانشناسی اجتماعی بوده است. تأثیر مثبت تعهد سازمانی بر عملکرد سازمان ها در بسیاری از تحقیقات مورد تأیید قرار گرفته است . افرادی که دارای تعهد کمتری هستند خروج از کار در آنها بیشتر است. و غیبت از کار نیزدر آنها بیشتر است.

تنها مدیرانی می توانند امکان برطرف کردن نیازهای مرتبه های باﻻی کارکنان تحت نظارت حوزه را فراهم سازند که فضای روانی مناسب را درون سازمان بوجود آورده باشندتعهد کارکنان به سازمان ، مولد دارایی های نامشهود است در سالهای اخیر، تعهد سازمانی بخش مهم مطالعات سازمانی و کانون مطالعات بوده است زیرا ارتباط آن با کیفیت زندگی سازمان اثبات شده است و پژوهش ها نشان داده است که تعهد کارکنان ، به عنوان یک نیروی قوی و مؤثر در موفقیت سازمان هاست (غفوری (1390 صاحب نظران علم مدیریت تعهد سازمانی را چنین تعریف می کنند:

تعهد به معنی پایبندی به اصول وفلسفه یا قراردادهایی است که انسان به آنها معتقد است و پایدار بهآنها می باشد. فردمتعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد و اهدافی را که به خاطر آنها و برای حفظ پیمان بسته است صیانت کند.(شهید مطهری, (1368 شلدن تعهد سازمانی را چنین تعریف می کند:نگرش یا جهت گیری که هویت فرد را به سازمان مرتبط یا وابسته میسازد.

تعهد تمایل به انجام مجموعه فعالیت های مستمر به خاطر ذخیره کردن اندوخته ها و سرمایه هایی است که با ترک آن فعالیت، این اندوخته ها از بین میروند.. (لی به نقل ازبیکر . ( 2001 کانتر تعهدسازمانی را تمایل عامﻻن اجتماعی به اعطای نیرو و وفاداری خویش به سیستم های اجتماعی می داند. به عقیده ساﻻنسیک تعهد حالتی است در انسان که در آن فرد با اعمال خود و از طریق این اعمال اعتقاد می یابد که به فعالیتها تداوم بخشد و مشارکت موثرخویش را در انجام آنها حفظ کند. بوکانان تعهد را نوعی وابستگی عاطفی و تعصب آمیز به ارزشها و اهداف سازمان می داند. (مورهد وگریفین،ترجمه فارسی،.(1384

پورتر و همکاران، تعهد سازمانی را به معنی همسان سازی با یک سازمان و پیوند با آن تعریف میکنند و به نظر آنان تعهد سازمانی حد اقل از سه عامل زیر تشکیل شده است:

• قبول داشتن سازمان و پذیرش اهداف و ارزشهای آن
• آمادگی برای کوشش قابل توجه بیشتر

• عﻻقه مندی برای حفظ هویت در سازمان (مرتضوی،(1372

تعهد را به عنوان مجموع فشارهای هنجار درونی شده برای انجام فعالیت ها می داند، به طریقی که اهداف و منافع سازمانی حاصل شود در این شیوه، تعهد سازمانی به عنوان یک اعتقاد و هنجار در رابطه بامسؤلیت فرد به سازمان در نظرگرفته میشود. تعهد سازمانی تمایل قوی کارکنان برای بقا در یک سازمان است. در تعهد سازمانی، فرد، سازمان را معرف خود می داند و آرزو می کند که در عضویت آن باشد. به عبارت دیگر، تعهد سازمانی، یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان در یک فرایند مستمر که به واسطه مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه افراد به سازمان، موقعیت و رفاه سازمان میباشد.(مرتضوی (1372, تعهد سازمانی رفتارهای افراد را تحت تأثیر قرارمیدهد. تعهد بیانگر احساس هویت و وابستگی

فرد به سازمان است. هیچ سازمانی نمی تواند بدون تعهد و تﻻش کارکنان موفق گردد. کارکنانی که دارای تعهد و پایبندی هستند نظم بیشتری در کار خود دارند و مدت بیشتری درسازمان می مانند و کار می کنند. مدیران باید تعهد و پایداری خود و کارکنان به سازمان را حفظ کرده و پرورش دهند(مورهد وگریفین،ترجمه فارسی،.(1384

نظریه های مختلف در باره تعهد سازمانی:
- نظریه سرمایه گذاریها :

بیکر2 در نظریه سرمایه گذاری ها یا اندوخته ها تعهد را به عنوان تمایل به انجام مجموعه فعالیت های مستمر بخاطر ذخیره کردن اندوخته ها و سرمایه هایی میداند که با ترک آن فعالیت ، این اندوخته ها از بین میرود . در واقع بر اساس این نظریه تعهد فرد به سازمان به خاطر استفاده از مزایای سازمانی است (شکرزاده،.(1381

- نظریه اتزیونی:
اتزیونی در این نظریه تعهد سازمانی را به سه دسته تقسیم بندی میکند : -1 تعهد اخﻻقی :

تعهد اخﻻقی یا وجدانی بیانگر نوعی نگرش شدید و مثبت به سازمان است که مبتنی بر درونی شدن اهداف ،ارزشها و هنجارها و مبتنی بر تعیین هویت با اختیار سازمانی میباشد.

-2 تعهد حسابگرانه یا عقﻻنی :

این بعد از تعهد بیانگر رابطه احساسی ضعیف کارکنان با سازمان است و مبتنی بر رابطه تبادلی است که بین اعضا و سازمان برقرار است.

Side bet Beiker

1

2

-3 تعهد انتقاد پذیر :

اتزیونی این بعد از تعهد را نوعی گرایش یا نگرش منفی نسبت به سازمان معرفی میکند که در موقعیت های که رفتار فرد به شدت محدود شده است نمود پیدا میکند (نوروزی،. (1380
- نظریه ایورسون روی :

بر اساس دیدگاه ایورسون روی ، تعهد سازمانی شامل ابعاد زیراست:

-1 تعهد رفتاری : درواقع قصد و نیت کارکنان به ماندن در سازمان میباشد. -2 تعهد نگرشی : تعهد به ارزشها و اهداف سازمانی و سازگاری با آن.

-3 تعهد عاطفی : همان وابستگی و تعلق خاطر به سازمان از طریق قبول ارزشهای سازمانی و میل به ماندن در سازمان.

-4 تعهد مستمر: این بعد مبتنی بر درک هزینه های مربوط به ترک خدمت سازمان (نقی زاده بیرمی،.(1371

- نظریه واینر :
واینر (1982) تعهد را مجموع فشارهای هنجاری درونی شده برای انجام فعالیت ها میداند به طریقی که اهداف و منافع سازمان حاصل شود.طبق این تعریف تعهد به عنوان یک اعتقاد و هنجار در رابطه با مسئولیت فرد در برابر سازمان در نظر گرفته شده است(شکر زاده،.(1381
- نظریه میر و آلن – مدل سه بخشی تعهد سازمانی :

بحث کلی آنها این بود که تعهد، فرد را با سازمان پیوند می دهد و بنابراین، این پیوند احتمال ترک شغل را کاهش خواهد داد (می یر و هرسکویچ، .(2001 آنها بین سه نوع تعهد، تمایز قائل می شوند -1 تعهد عاطفی: 7

وابستگی عاطفی کارکنان به تعیین هویت با سازمان ودرگیرشدن در فعالیتهای سازمان با داشتن احساس مثبت است. کارکنان با تعهد عاطفی قوی در سازمان باقی میمانند، زیرا آنها میخواهند که در سازمان بمانند(واحدی ،.(1381

3 Iverson Roy 4 Wiener 5 MEYER&ALLEN
6 Three Component Conceptualization of Organizational Commitment 7 Affective Commitment

-2تعهد مستمر:8

تعهدی است که مبتنی برارزش نهادن به سازمان است وکارمند درزندگی سازمان سهیم می شود. در این بعد از تعهد کارکنان در سازمان می مانند چون نیازدارند که بمانند و دارای وفاداری باﻻ در سازمان هستند.(واحدی ،.(1381
-1تعهد تکلیفی (هنجاری):9

تعهد هنجاری شامل احساسات افراد مبتنی بر ضرورت ماندن در سازمان است یا به عبارت دیگر این بعد از تعهد احساس تکلیف به باقی ماندن به عنوان یک عضو سازمان را منعکس می کند (واحدی افراد با تهعد تکلیفی قوی در سازمان میمانند ،زیرا احساس میکنند که باید بمانند(ساروقی،.(1375