بخشی از مقاله
چکیده :
کار بخش اعظمی از زندگی انسان هاراتشکیل می دهد. کار از لحاظ فیزیکی و ذهنی، انسان هارابهخودمشغول می سازد و در عین حال دنیای پر تلاطم کسب و کار، فشارهای بی شماری بر صاحبان انواع کسب و کارها وارد ساخته است. امروزه سازمان هادرحالکوچکشدنوتجدید ساختار هستند که منجر به افزایش انتظارات و تقاضاهای کاری و نیز افزایش ساعات کاری می شودکه در نتیجه منجر به احتمال شکل گیری اعتیاد به کار می شود.این پژوهش با هدف تأثیر تیپ های شخصیتی بر اعتیاد کاری کارکنان بخش مپنا ریلی راه آهن جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی- پیمایشی می باشد.جامعه آماری پژوهش حاضر کارشناسان بخش مپنا ریلی راه آهن که شامل 500 نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 217 نفر بدست آمده است. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسش نامه وبرای آزمون فرضیه های اصلی از رگراسیون چند خطی چند متغیره (ضریب همبستگیچندگانه) و برای آزمون های فرضیه فرعی از همبستگی پیرسون استفاده شده است، که کارشناسان به دو پرسش نامه شخصیت (جان هالند، (1973 و پرسش نامه اعتیاد به کار (آتس، (1971 پاسخ دادند. پرسش نامه هابه صورت تصادفی طبقه ای بین اعضای نمونه توزیع شد. یافته ها بیانگر آن بود که تیپ های شخصیتی همچون واقع گرا،جست و جو گر،قراردادی،تهوری(سوداگر)،اجتماعی رابطه معنادار و مستقیم با اعتیاد به کار دارد اما تیپ شخصیتی هنری رابطه معنادار اما معکوس با اعتیاد به کار دارد.همچنین می توان گفت که تیپ شخصیتی جست وجو گر نسبت به بقیه تیپ هایشخصیتی ارتباط بالاتری با اعتیاد به کار دارد.
کلید واژه ها: شخصیت، اعتیاد به کار، قراردادی، جست و جوگر، قراردادی، تهوری، اجتماعی، هنری
مقدمه
شخصیت مفهوم بسیار پیچیدهای در روانشناسی است که آگاهی از آن شالودهی حل بسیاری از مشکلات سازمانی است. این مفهوم از واژهی لاتین پرسونا3 گرفته شده و مجموعهای از ویژگیهای با دوام و منحصر به فرد است که امکان دارد در پاسخ به حالات مختلف تغییر کند. در تعریفی جامع، شخصیت، ساختار پویای درونفردی است که مشتمل بر سیستمهای روانی- جسمانی است. این مؤلفه رفتار و افکار مشخصهی افراد را تعیین می-
کند(.(Allport, 1961, p 68
از آنجایی که سازمانها با افراد سر و کار دارند و منابع انسانی مهمترین منبع سازمان و مدیریت آنها، مهمترین وظیفهی مدیران قلمداد میشود، توجه به شخصیت کارکنان و عناصر تشکیلدهندهی آن امری ضروری قملداد میگردد .(De fruyt & salgado, 2003, p128)
نوع تیپهای شخصیتی بازده استعدادهای ذهنی را تعیین میکنند و توصیف رفتار انسان را در موقـعیـتهای زندگی ممکن میسازد. این تیپها مخصوصاً بایستی در راهنمایی شغلی و تحصیلی به حساب آیند چیزی که اغلب به دست فراموشی سپرده شده است (گنجی، 1370، ص .(110
1 m.manuchehri123@gmail.com 2 Drbahrami@yahoo.com× 3. Persona
1
×
حضور در محیطهای کاری و صرف بخش قابل ملاحظهای از زمان روزانه برای انجام کار و دغدغه و اشتغالات ذهنی دربارهی فعالیتهای کاری باعث شده است افراد زمان بسیار زیادی را به طور دلخواه و داوطلبانه به فعالیتهای کاری اختصاص میدهند بدون آنکه به اندازهی مناسب و کافی به استراحت و تفریح بپردازند. از اینرو غالباً استرس زیادی را تجربه نموده و کارشان موجب مشکلات جسمی و روانی برای آنان میشود.
هالند4 یکی از نظریهپردازان عمده در حیطهی روانشناسی شغلی محسوب میشود و نظریهی او بیش از هـر نظریهی دیگری در این زمینه در جذب فعالیتهای پژوهشی موفق بوده است. هالند نظریهی خود را بر مبنای دو اصل بنا نموده است:
-1 انتخاب شغل و حرفه با نوع شخصیت فرد بستگی دارد.
-2 انتخاب شغل و حرفه رابطهی مستقیمی با طرز تلقی و گرایش فرد دارد (هالند، 1373، ص .(41
هالند شش نوع از محیطهای شغلی هنجاری و شش جهتگیری شخصی هنجاری متناسب با آنها را پیشنهاد کرد که با تبعیت از موضوعات میتوان تیپهای شخصیتی را در یک نظام کدگذاری شده مرتب کرد. مانند R (واقعگرا)، I (جستوجو گر)، A (هنری)، S (اجتماعی)، E (تهوری) و C (قراردادی) (زونکر5، (1927 واژهی اعتیاد به کار، اولین بار توسط آتس( 1971) 6 به کار گرفته شده است.
