بخشی از مقاله
چکیده
براي مطالعه تأثیر تداخل علفهايهرز/ جو بهاره بر ساختار کانوپی علفهايهرز و عملکرد دانه جو بهاره تحت تأثیر کاربرد دراز مدت کودهاي شیمیایی مطالعهاي در سالهاي 1383 و 1384 در مزرعه تحقیقاتی درازمدت دانشگاه علوم کشاورزي مسکو اجرا گردید. تیمارهاي مورد بررسی کاربرد کودهاي شیمیایی N، P، K، NPK و بدون کود (شاهد) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد علفهاي-هرز در کرتهایی که کودهاي شیمیایی به تنهایی بکاربرده شده بودند، برابر و یا بیش از شاهد بود. کاربرد ترکیب کامل کودهاي شیمیایی (NPK) تعداد علفهايهرز را 2 برابر کاهش داد. کاربرد کود نیتروژن به تنهایی باعث افزایش وزن خشک اندامهاي هوایی علفهايهرز در لایه یکسوم بالایی گیاه زراعی گردید. درصد پوشش علفهايهرز در کرتهایی که کود نیتروژن به تنهایی دریافت کرده بودند، 67 درصد بود، در حالیکه در سایر تیمارها درصد پوشش علفهايهرز کمتر از 22 درصد بود. با کاربرد ترکیب کامل کودهاي شیمیایی عملکرد دانه جو بهاره بطور معنیداري افزایش یافت.
واژههاي کلیدي: کانوپی علفهايهرز، تداخل، جو بهاره، کود شیمیایی.
مقدمه
در جوامع گیاهی که گیاه زراعی و علفهايهرز در مجاورت یگدیگر رشد میکنند، میتوانند رشد و نمو یکدیگر را تحت تأثیر قرار دهند. این تأثیر ممکن است نتیجه رقابت براي منابع مشترك و یا بخاطر رهاسازي مواد شیمیایی (دگرآسیبی) باشد که باعث تغییر ساختار کانوپی گیاهان در جامعه گیاهی (توزیع اندامهاي هوایی و وزن خشک آنها در بخشهاي مختلف ارتفاع) میشود 2)، .(4 ساختار کانوپی علفهايهرز تحت تأثیر تداخل با گیاهان زراعی و شرایط محیطی تغییر خواهد کرد. تغییر ساختار کانوپی علفهايهرز اهمیت زیادي در تعیین توانایی رقابتی آنها دارد و میتواند در مدیریت علفهايهرز مورد استفاده قرار گیرد. مطالعه آرایش و توزیع مکانی اندامهاي هوایی این گونهها میتواند اطلاعات جامعی را از توانایی رقابتی علفهايهرز با گیاه زراعی در اختیار قرار دهد. براي این منظور در مطالعه علف-هايهرز علاوه بر تراکم و وزن خشک آنها، بهتر است توزیع عمودي و افقی علفهايهرز از نظر ارتفاع، وزن خشک و سطح برگ در لایههاي مختلف کانوپی گیاهی بررسی شود. تولیکف (9)، ریگنیر و استالر (6) کانوپی گیاهی را از نظر عمودي به چهار لایه یکسوم پایینی، یکسوم میانی، یکسوم بالایی گیاه زراعی و لایه بالاي آن تقسیم کردهاند. شناخت و آگاهی از این دادهها به ما کمک میکند
سومین همایش علوم علفهايهرز ایران، بهمنماه 309 1388
تداخل علفهايهرز با گیاه زراعی از جمله تأثیر آنها بر نفوذ نور به داخل جامعه گیاهی، توانایی رقابتی آنها با گیاه زراعی و در نتیجه تأثیر آنها بر عملکرد دانه با دقت بیشتري ارزیابی شود. این تحقیق نیز با هدف بررسی تأثیر تداخل جو و علفهايهرز بر تراکم و ساختار کانوپی علفهايهرز و عملکرد دانه جو بهاره تحت تأثیر کودهاي شیمیایی انجام شد.فف
مواد و روشها
آزمایش درسالهاي زراعی 1383 و 1384 در مزرعه تحقیقاتی درازمدت دانشگاه علوم کشاورزي تیمیریازوف مسکو به منظور بررسی تأثیر درازمدت کاربرد کودهاي شیمیایی بر ساختار کانوپی علفهايهرز و عملکرد دانه جو بهاره انجام شد. تیمارهاي مورد بررسی ترکیبهاي مختلف کودهاي شیمیایی N)، P، K و (NPK و شاهد (بدون کاربرد کود) بودند که در قالب بلوكهاي کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تغییرات مقادیر کودها از سال 1287 در جدول 1 نشان داده شده است. اندازه هر کرت 50 متر مربع بود. 100 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن مورد نیاز (دوسوم در زمان کاشت و بقیه در مرحله پنجهزنی کامل) همراه با 150 کیلوگرم در هکتار فسفر و 120 کیلوگرم در هکتار پتاسیم قبل از کاشت مصرف شد. رقم زازرسکی (zazerski) جو بهاره در 14 و 31 اردیبهشت 1383 و 1384 به فاصله 15 سانتیمتر و به تراکم 6 میلیون بوته در هکتار کشت گردید. بلافاصله پس از کشت 3 واحد ثابت نمونهبرداري به اندازه 50×50 سانتیمتر در هر کرت به منظور بررسی صفات مربوط به علفهايهرز و عملکرد دانه جو مشخص گردید.
جدول :1 تغییرات مقادیر کودها از سال 1287 تا 1384 در مزرعه تحقیقات دراز مدت دانشگاه علوم کشاورزي تیمیریازوف مسکو
سال مقدار کود (kg/ ha)
نیتروژن (N) فسفر (P2O5) پتاسیم((K2O
1287-1313 7/5 15 22/5
1314-1329 75 60 90
1330-1351 50 75 60
1352 - 1384 100 150 120
در مرحله دانه بستن جو، با مشاهده چشمی درصد پوشش سطح خاك توسط علفهايهرز در هر یک از واحدهاي نمونهبرداري اندازه-گیري گردید (تولیکف 1974 و ماجر و همکاران .(2005 سپس کل علفهايهرز موجود در آن برداشت و پس از شمارش بر اساس گونه جدا گردید. برگها و ساقههاي هر گونه بر اساس سه لایه از ارتفاع گیاه زراعی (یکسوم پایینی، یکسوم میانی و یکسوم بالایی) جدا و در دماي 105 درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت خشک و سپس توزین شدند. به منظور تعیین عملکرد گیاه زراعی، در مرحله رسیدن جو، بوتهها از واحدهاي نمونهبرداري برداشت و عملکرد در واحد سطح تعیین گردید. دادههاي آزمایش پس از تبدیل √X با برنامه MSTATC تجزیه شدند. مقایسه میانگینها با آزمون توکی در سطح احتمال %5 انجام شد
