بخشی از مقاله

تربيت روح


از كتاب «اسلام براي همه»
از نظر اسلام انسان داراي دو جنبه جسماني و روحاني است و همانطور كه جسم او براي آنكه نيرومند شود و در مقابل حوادث گوناگون نيروي مقاومت داشته باشد احتياج به تربيت و تقويت دارد همانطور، روح او نيز براي آنكه بتواند موانع ترقي و تكامل را از ميان بردارد محتاج به تربيت است.


اسلام در عين حال كه در موارد زيادي رسيدگي به وضع جسماني را تأكيد كرده است براي تقويت و تربيرت روح بيش از آن اهميت قائل است چون وقتي روح انسان ترقي و تكاملي نداشته باشد از نظر ارزش با چهار پايان فرقي نخواهد داشت و چه بسا چهار پايانيدكه از نظر جسماني ده برابر، از او نيرومندتر باشند و اين تنها روح انساني است كه اگر بدرستي تربيت شود از نظر مقام و ارزش وجودي آنچنان اوج مي گيرد كه بر سراسر جهان هستي تسلط مي يابد و جز قدرت خداوندي نيرويي در برابر او نخواهد بود بهرحال اسلام براي تربيت روح خيلي اهمتي قائل است.


در قرآن آن حكمت برانگيخته شدن پيامبر همين تربيت روحاني معرفي شده است چنانكه مي فرمايد«همانا خداوند منت گذاشت بر مؤمنان چون برانگيخت در ميان آنها پيامبري از جنس خودشان كه آيات خدا را براي آنها بخواند و آنان را پاك گرداند و كتاب و حكمت تعليمشان دهد و اينكه پيش از اين در گمراهي آشكار بر مي بردند.
تزكية نفس كه همان تربيت روحاني است از نظر اسلام تنها عامل خوشبختي و سعادت جاويد است و قرآن صريحاً اعلام مي داد «كسي كه روح خود را پاك گرداند رستگار خواهد شد و كسي كه آن را به ناپاكي ها بيالايد زيان و خسران كرده است.


در اينجا بايد به يك نكته ديگر توجه داشته باشيم و آن اينكه تربيت روح از نظر اسلام بوسيله انجام همان دستورهاي واجي و مستحب و ترك چيزهاي حرام و مكروه تحقق مي پذيرد نه با رياضت هاي سخت و طاقت فرسايي كه در ميان برخي ملل ديده مي‌شود. بنابراين كسي كه سعي كند دستورهاي واجب اسلامي را انجام دهد و از آنچه كه خداوند حرام كرده است بپرهيزد و به انجام برخي از مستحبات و ترك برخي از مكروهات عنايت داشته باشد از نظر اسلام به عنوان يك شخص خود ساخته و «پيشرو» در راه وصول به مدارج عاليه انساني شناخته مي شود.

 

رابطه اسلام با عقل:
دين اسلام به قدري با عقل ارتباط دارد كه پيغمبر فرمود«دين چيزي جز عقل نيست و هر آن كس كه عقل ندارد دين ندارد» و اصولاً يكي از ادله چهارگانه اسلامي كه توسط آنها احكام مذهبي ثابت مي شود عقل است و حتي در ميان اين چهار دليل هم دليل عقل در رتبه اول قرار گرفته است بدين معني كه دلائل سه گانه ديگر يعني كتاب و سنت و اجماع بدان جهت معتبر هستند كه عقل، اعتبار آنها را تصديق مي كند.


اسلام صرياحاً اعلام مي دارد كه بر پايه «فطرت» يعني عقل تهي، از زنگارهاي گوناگون بنا نهاده شده است چنانكه در سوره روم مي فرمايد:«پس بپادار دين معتدل را، ديني كه بر پايه فطرتي نهاده شده كه خداوند، آدمي زادگان را بر آن آفريده است.


از اينها گذشته قرآن در موارد بسياري منحرفين را به خاطر سرپيچي آنها از عقل سرنش مي كند همانطور كه رستگاران را به عنوان پيروان عقل و خرد معرفي مي كند چنانكه در يك جا مي فرمايد« و گفتند اگر حرف شنوا بوديم و در كارها از دستور عقل پيروي مي كرديم در آتش دوزخ نمي افتاديم.

اهميت تفكر:
يكي از امتيازات بزرگ اسلام اين است كه همواره انسان را ترغيب به بكار انداختن نيروي تفكر مي نمايد. شايد كمتر عبادتي را بتوانيم در اسلام پيدا كنيم كه به اندازه فكر كردن ثواب داشته باشد. ميزان اهميت تفكر در اسلام به قدري است كه در روايتي آمده است «لحظه اي انديشيدن بهتر از يك سال عبادت كردن است. در آيات زيادي از قرآن، خداوند با بيان هاي مختلف انسان را به فكر و انديشه درباره خود و موجودات ديگر جهان هستي ترغيب مي كند و به او مي گويد درباره چگونگي پيدايش آنها و كيفيت اختلافشان با يكديگر فكر كند قرآن علت اساسي گمراهي ها و انحرافهاي آدميزادگان را به كار بستن نيروي فكر مي داند.


حضرت علي (ع) مي فرمايند «با تفكر، قلب خودت را بيدار كن» و نيز در جايي ديگر مي فرمايد«تفكر، انسان را به نيكي و نيكوكاري وا مي دارد»
از حضرت امام رضا(ع) روايت شده است كه حضرت فرمود«عبادت به زيادي نماز و روز نيست بلكه به اين است كه انسان دربارة حكمت خدا و بزرگي و قدرت او فكر كند».

تربيت كودك از 2 سالگي تا 6 سالگي مؤلف:بليندا گرافت متجرم مريم سادات موسوي
به طور كلي آموزش انضباط فردي و محدوديتهاي رفتاري به كودك كمك مي كند تا احساساتش را بهتر كنترل كند، به اهدافش برسد و در ارتباطاتش با ديگران بهتر و متأثرتر عمل كند.
تعيين حدود مرزهاي مستحكم در محيط خانه به كودك احساس امنيت مي دهد او طبيعتاً مي خواهد كه حد و حدود موقعيتهاي جديد را نيز بسنجد و امتحان كند و هر بار كه شما به سر حرف خود بايستيد و كوتاه نياييد و به روال عادتتان ادامه دهيد، دركش را از حد و مرزهاي مقبول و پسنديده بالا برده ايد و به او اعتماد به نفس بخشيده ايد اين كار بويژه در خانواده

هاي بزرگ كه كودك به راحتي از پيش يك بزرگتر، نزد ديگري رفته و پاسخهاي گوناگوني را دريافت مي دارد از اهميت خاصي برخوردار است. والدين يا ديگر سرپرستان كودك بايد در مورد مسائل انظباطي و تربيتي از يكديگر پشتيباني كنند تا بتوانند اين مسائل را به كودك بفهمانند. قوانيني را وضع كنيد كه فكر مي كنيد احترام به آنها توسط كودك بسيار مهم است و آنها را به نحوي واضح و منسجم به او بياموزيد. اين قوانين مي توانند شامل يك عادت بهداشتي فردي، خوابيدن سر موقع، گفتن لطفاً و ممنون يا براي كودكان بزرگتر كمك در كارهاي خانه باشد.


اگر كودك بدرفتاري مي كند بايد با بكار بستن يك سري تدابير خاص به او كمك كنيد كه فقط كارهاي پسنديده را ياد بگيرد در مورد اين تدابير دقت كنيد و حتماً بر سر تصميم خود بايستيد بچه ها خيلي زود بي ثباتي را بويژه در برابر گريه و لجبازي خود مي فهمند چنانچه كودك را تهديد به محروم شدن از چيزي مي كنيد حتماً به قول خود عمل كنيد اين كار زماني مفيد است كه تنبيه شما مشخص و فوري باشد.
انگيزه ها نيز نقش مفيدي دارند. زيرا كودكان دوست دارند شما از آنان راضي باشيد بنابراين اغلب پيشنهاد عكس العملي خاص در برابر رفتار خوب از ناحيه كودك مؤثرتر از تهديد به كاري در برابر كارهاي بد است.

حسين رهبري
فرخزاد
فروغ فرخزاد به سال 1313 در تهران زاده شد. سه سال نخست تحصيلات دبيرستاني را گذراند و به هنرستان رفت و نقاشي و خياطي آموخت. خيلي زود ازدواج كرد و زود از همسرش جدا شد در حالي كه يك فرزند داشت. فروغ، سيزده ساله بود كه شعر گفت و نخستين مجموعة شعرش با نام «اسير» در سال 1331 چاپ شد و بيست و يك ساله بود كه مجموعة ديگري با عنوان «ديوار» منتشر كرد سومين دفتر شعرش- عصيان به سال 1336 منتشر شد.


در بيست و سه سالگي، گذشته از نقاشي و شعر، هنر سينما را تجربه كرد. كاري كه در آن، توفيق بسيار يافت و در اين راستا، به سال 1338 به انگليس رفت. در سال 1339ؤ مؤسسه ملي فيلم كانادل از «گلستان فيلم» خواست، تا دربارة مراسم خواستگاري و ازدواج در ايران فيلمي بسازد و فروغ در اين فيلم بازي كرد و پس از آن در فيلم هاي آب و گرما، موج و مرجان و خارا، دريا و «خانه سياه است» باز مي گردد. و در سال 1343 در تهيه فيلم «خشت و آينه» با ابراهيم گلستان همكاري داشت و در همان سال، سفري به كشورهاي آلمان، انگليس و ايتاليا رفت و به تكميل زبانهاي انگليسي و آلماني و ايتاليايي پرداخت و نمايشنامه هاي «ژان مقدس» اثر برنارد شاو- و سياحتنامة «هنري ميلر» در يونان به نام ستون سنگي ماروسي را به فارسي ترجمه كرد.


در زمستان سال 1343 چهارمين مجموعة شعرهاي فرخزاد به عنوان «تولدي ديگر» منتشر شد، مجموعه اي كه به راستي براي او تولدي ديگر بود.
فروغ از «اسير» تا رسيدن به «تولدي ديگر» يك مرحلة گذرا را تجربه كرد. در كتاب اسير شعرهاي او از عواطف و احساسات سرشارند، اما با بياني كودكانه عرضه مي شوند به هيچ آرايه و پيراية شاعرانه اي و شاعر، بي آنكه به وادي انديشه در آيد تجربه هاي خام روزگار نوجواني خود را بازگو مي كند اما بيان رنجي ناخواسته و ژرف در آنها به چشم مي آيد و به گفتة خود او:


زني افسرده نظر كرد بر آن حلقة زر
ديد در نقش فروزندة او
روزهايي كه به اميد وفاي شوهر
به هدر رفته، هدر!


در «اسير» فروغ، همچنان پاي بند وزن عروضي است، در قالب چهار پاره كه حايلي ميان شهر كهن و شعر نيماي است.
در كتاب «ديوار» گرچه «فروغ» در مرحلة گذرا است، اما به گفتة خودش، در مرحلة «گريز» نيز هست:
مي گريزم از تو، تا دور از تو بگشايم
راه شهر آرزوها را
و درون شهر
قفل سنگين طلايي قصر رؤيا را


در اين مجموعه، گرچه قالب را مي شكند، اما همچنان احساسات تند و عنان گسيخته تر بر او غلبه دارد. احساس گذراني كه شعر «گناه» را به او هديه مي كند. اما، در بيان اين احساس، سخت بي پرواست و در كتاب «عصيان» گرچه عصيان مي ورزد اما، مادر است با همة احساسات «مادرانه» از آنجا در شعري با نام «براي تو» بيان مي دارد. اما گذشته از اين احساس مادرانه، به گونه اي از انديشمندي مي رسد چنان كه در شعر «عصيان خدا» گويي اين «بهار» است كه مي گويد:


برخيزم و زندگي ز سر گيرم … الخ
و در شعري با عنوان «آفتاب مي شود» مي گويد:
نگاه كن كه غم درون ديده ام
چه گونه قطره قطره، آب مي شود

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید