بخشی از مقاله
تنیس روی میز
تاریخچه
به طور كلي آغاز تاريخ تنيس روي ميز را مي توان از اواخر قرن نوزدهم دانست و اين هم زماني بود كه تنيس روي ميز جاي خود را از اطاقها و زيرزمينهاي خصوصي با سالنها
ي مسابقات عوض كرد و بدين ترتيب ورزشي كه يك نوع تفريح خصوصي و
خاص طبقه اشراف بود به يك ورزش عمومي تبديل گشت . زادگاه اين ورزش انگلستان است. در سال هاي 1890-1880 شاهزادگان انگليسي براي فرار از آفتاب سوزان، به فکر انجام ورزشي افتادند که علاوه بر تحرک بتوان آن را در زير سقف اجرا کرد. بنابراين شکل کوچکي از تنيس را ارائه کردند که روي ميز انجام مي شد.
ورزش تنيس روي ميز در آغاز در آسيا ، انگلستان يا نزد سرخپوستان آمريكاي شمالي و جنوبي به طور ابتدايي بازي مي شد. در ابتدا براي بازي دراين ورزش از راكتهاي شبكه دار مثل راكت تنيس و توپهاي پارچه اي كه به صورت گلوله محكم پيچيده شده بود، يا توپ لاستيكي كوچكي كه باد مي شد استفاده مي كردند، تا اينكه كم كم راكتهاي شبكه دار جاي خود را با راكتهاي چوبي دسته بلند و باريك و پوشيده از پوست گوساله دردوطرف تخته راكت عوض كردند. رييس سابق فدراسيون بين المللي تنيس روي ميز آقاي "ايورمونتا گو" از انگليس كه سالها دراين پست بود منشاء بازي تنيس روي ميز را از سرخپوستان مي دانست. هنگامي كه در سال 1890 "جيمز گيب" انگليسي، توپ مخصوصي كه جنس آن از سلولوئيد( تقريباً همجنس توپهاي فعلي) بود درست كرد، تحولي بزرگ در اين ورزش ايجاد نمود. راحتي و كنترل اين توپ در هنگام بازي باعث رونق و معروفيت بيشتر اين ورزش گرديد و به خاطر صداي پينگ و پنگ كه از برخورد راكت با توپ سلولوئيدي ايجاد مي شد، نام اين ورزش را كه به اسم "گوسيما" يا "فليم فلام" يا "ويف وايف" يا "پيم پام" متداول بود به "پينگ پنگ" تغيير يافت . اين اصطلاح در انگستان تحت شماره 19070 به انحصار ثبتي رسيد. اما چون اين ورزش مقررات و قوانين مخصوصي نداشت، بازيكنان هر كشور به فراخور حال و موقعيت و علاقه خود هر طور كه مايل بودند بازي مي كردند و طول و عرض ميز يا بلندي و كوتاهي آن در نزد كشورهاي مختلف متفاوت بود ، يا بلندي و كوتاهي تورميز يك كشور با تور ميز كشورهاي ديگر هم سطح نبود. به دليل همين ناهماهنگي هر كس فقط مي توانست روي ميز منتخب خود كه عادت كرده بود بهتر بازي كند. در آن زمان "لاسچلوپارتمان" مجاري و در
سالهاي بعد "شومن واريته" با كفشهاي قلابدار و شلوار مشكي و ليوان بود، هنري كه امروز فقط تعداد كمي از بازيكنها بدان تسلط دارند.
در سال 1905 يك انگليسي به نام " گود" به روي راكتهاي چوبي، قطعه اي لاستيك موج دار( دندانه دار) قرار داد و بدين وسيله بازيكنان ياد گرفتند كه به آن پيچ ها و سرعتهاي گوناگون به توپ بدهند و بدين ترتيب راكتهاي روكش لاستيكي دانه دار به سرعت مورد قبول عامه قرار گرفت و جاي راكتهاي چوب پنبه اي و چوبي را گرفت ونيز راكتهايي ساخته شد كه روكشها
ي مخملي داشتند. در آغاز، بازي تنيس روي ميز شامل حمله از يك طرف و ضربه اي از طرف ديگر بود كه به عنوان جواب اين حمله( دفاع) از طرف ديگر ميز داده مي شد.
از سال 1920 يك تجارتخانه ورزشي براي تبليغ علامت كالاي تجارتي اش از نام پينگ پنگ استفاده كرد و به همين علت بعدها نام اين ورزش از پينگ پنگ به تنيس روي ميز تغيير داده شد. در سال 1926 فدراسيون بين المللي تنيس روي ميز تأسيس شد و با كمك دكتر"لي من" قوانين و مقررات خاص و يكنواخت تنيس روي ميز را تصويب كرد. از همين سال مسابقات جهاني تنيس روي ميز آغاز شد كه اولين دوره آن در لندن برگزار شد. از سال 1939 تا 1946 به علت وقوع جنگ جهاني دوم همه فعاليتها و مسابقات جهاني اين ورزش تعطيل شد. درسال 1947 يعني بعد از جنگ دوم جهاني مجدداً مسابقات جهاني شروع شد و تا كنون بدون وقفه انجام شده است.
از سال 1926 تا 1952 اين ورزش كه بيشتر با راكتهاي تخته اي پوشيده از لاستيك دانه دار در دو طرف چوب راكت و با روش دفاعي بازي مي شد را به علت كسب عناوين مختلف قهرماني توسط اروپايي ها مي توان عصر اروپايي ها دانست و دهه سال 1950 را كه به دليل ظهور و درخشش ژاپني ها و معرفي روشپن هولدر( گرفتن راكت به شكل مداد) و ارائه ضربه هاي فورهند و بازي تهاجمي نزديك به ميز به وسيله راكتهاي اسفنجي و رقص پا
توسط آنها و كسب اغلب عناوين قهرماني اين ورزش، اين دهه را نيزعصر ژاپني ها ناميد. ژاپني ها تا سال 1961 اين برتري مطلق را حفظ كردند و همواره ستاره مسابقات جهاني بودند. در سال 1959 جنگ كوتان اولين بازيكن چيني بود كه كاپ انفرادي مردان جهان را با خود به پكن برد . از 1961 تا 1967 كه چيني ها در مسابقات جهاني حضور پيدا كردند و گوي رقابت را از ژاپني ها گرفته بودند و قهرمان بي چون و چراي تنيس روي ميز دنيا شدند و عناوين انفرادي و تيمي مردان را در مسابقات جهاني 1961 پكن، 1963 پراگ و 1965 لوبليانا را
به خود اختصاص دادند عصر چيني ها ناميده شد.
در ضمن ، ضربه هاي لوپ (ضربه هاي پيچدار و مارپيچي) از سال 1960 توسط ژاپني ها اختراع شد كه با استقبال عامه روبرو شد( اين ضربه به وسيله لاستيكهاي اسف
نجي دانه دار پشت رو شده و معكوس زده مي شود) در طول سالهاي 1961 تا 1983 عناوين قهرماني در اختيار ژاپني ها ، چيني ها و تا حدي مجاري ها بوده است كه از اين ميان فاتح مطلق همچنان چيني ها بوده اند.
تنیس روی میز در ایران
ورزش تنیس روی میز نخستین بار در سال های ۱۳۱۷ و ۱۳۱۸ توسط خارجی های مقیم آبادان و مسجد سلیمان به ایرانیان معرفی شد. تا سال ۱۳۲۵ که فدراسیون تنیس روی میز تأسیس شد، بازیکنان ایرانی با انجام بازی های داخلی با خارجیان مقیم ایران در این رشته پیشرفت می کردند. هفت سال پس از تأسیس فدراسیون اولین دوره مسابقه های قهرمانی کشور در سال ۱۳۳۲ برگزار شد. در اولین دوره این رقابت ها ۳ تیم تهران، آبادان و خراسان در تهران رقابت کردند. در انفرادی امیر احتشام زاده با پیروزی بر هوشنگ بزرگ زاده به مقام قهرمانی دست یافت.
تنیس روی میز ایران در اولین میدان بین المللی که مسابقه های جهانی سال ۱۹۵۷ بود به مقام هفدهم مشترک در میان سی و سه تیم شرکت کننده دست یافت. علی رغم کمبود امکانات در آن زمان، تیم ایران در بازی های آسیایی ۱۹۵۸ توکیو به مقام سوم دست یافت. امیر احتشام زاده و هوشنگ بزرگ زاده چهره های بی رقیب آن زمان تنیس روی میز ایران بودند. امیر احتشام زاده در بین سال های ۱۳۳۲ تا ۱۳۴۸ دوازده بار قهرمان ایران شد.
در بازی های آسیایی ۱۳۶۶ تیم ایران به مقام پنجم دست یافت و هوشنگ بزرگ زاده در رقابت های انفرادی مکان سوم آسیا را به چنگ آورد و صاحب نشان برنز شد. بهترین عنوان ایران در تاریخ حضورش در رقابت های جهانی کسب مقام نهم جهان در سال ۱۹۶۳ است. در سال های ۱۹۶۵ (مقام دوازدهم)، ۱۹۶۷ و ۱۹۷۱ (مقام شانزدهم) برای ما به دست آمد. پس از چندین سال غیبت به علت پیروزی انقلاب اسلامی، تیم ایران در سال ۱۹۸۰ در قهرمانی آسیا شرکت کرد و به مقام یازدهم رسید. اولین حضور ما در مسابقه های قهرمانی آسیا به سال ۱۹۷۲ در اولین دوره این رقابت ها در پکن شرکت کرد و به مقام هفتم رسید.
هر چند در دهه ۶۰ و ۷۰ هم بازیکنان خوبی چون مجید احتشام زاده، فواد کاسب، ابراهیم علیدخت، ابوطالب نجفی و ... در تنیس روی میز ایران حضور داشتند ولی هیچگاه دوران پرشکوه گذشته تکرار نشد.
فدراسیون تنیس روی میز
در سال 1325 فدراسیون تنیس و تنیس روی میز با هم و به ریاست آق
ا خان بختیار تشكیل گردید و كار خود را با برگزاری مسابقات مختلف بین باشگاهها و دستجات آزاد آغاز نمود در سال ۱۳۲۶ شمسی (۱۹۴۷ میلادی) فدراسیون تنیس روی میز ایران به عضویت فدراسیون بین المللی درآمد و در همان سال چهاردهمین دوره مسابقات در پاریس برگزار گردید.
جایزه ای برای مقام نخست مسابقات دوبل (دو نفره)مردان جهان به نام IRANCUP در نظر گرفته شده و از آن زمان تا كنون این كاپ در جریان مسابقات جهانی كه هر دو سال یكبار برگزار می گردد به برندگان اهدا می گردد در سال ۱۳۳۲ برای اولین بار مسابقات قهرمانی كشور در تهران برگزار شد در سال ۱۳۵۶ شمسی تیم بانوان ایران در مسابقات جهانی سوئد شركت نمود.
در سال ۱۳۴۶ فدراسیون تنیس و تنیس روی میز از هم جدا شدند و هر كدام دارای فدراسیون مستقلی شدند.روسای فدراسیون تنیس روی میز از شروع تا حال عبارند از :۱- آقا خان بختیار(۱۳۲۶ تا ۱۳۲۷)۲- محمد حاجی (۱۳۲۷ تا ۱۳۴۶) ۳- غفور آلبا (۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸) ۴- محسن آروین (۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰) ۵- امیر امین (۱۳۵۱ تا ۱۳۵۵) ۶- امیرمیر صادقی (۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹) ۷- علی اكبر آرمند (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳) ۸- احمد صفوی زاده(۱۳۶۳ تا ۱۳۶۶) ۹- علی اكبر آرمند (۱۳۶۶ تا ۱۳۷۰) ۱۰-محمد مجدآرا (۱۳۷۰ تا ۱۳۷۴) ۱۱- شاهرخ شهنازی (۱۳۷۵ تا كنون) بهترین مقام تیمی ایران در بازیهای آسیایی ۱۹۵۸ توكیو(ژاپن) بود كه تیم ایران بعد از ویتنام و ژاپن به مقام سومی رسید.بهترین مقام انفرادی در سال ۱۹۹۶ بانكوك بود كه آقای هوشنگ بزرگ زاده بدست آورد كه مقام سوم مشتركی بود.
بهترین مقام انفرادی نونهالان در سال ۱۹۸۹ در دهلی نو د
ر قسمت انفرادی توسط بهنام رحمت پناه بود بهترین مقام تیمی جوانان آسیا در سال ۲۰۰۱ در هنگ كنگ بود و اما آخرین خبر كه تیم ملی پینگ پنگ در سال گذشته عنوان ۳۸ را در جهان به خود اختصاص دهد.
چگونگي بازي
فرد آغاز کننده، با استفاده از راکت بايد به گونه اي به توپ ضربه بزند که ابتدا توپ به نيمه ي زمين خود و پس از عبور از روي تور، به نيمه ي زمين فرد مق
ابل برخورد کند. در ضربه هاي بعدي توپ بايد فقط در نيمه ي زمين طرف مقابل به زمين بخورد.
ترتيب بازي
اين ورزش مي تواند به صورت انفرادي ( تک به تک ) يا گروهي ( دو به دو ) انجام شود. در بازي هاي انفرادي، زننده سرويس، يک سرويس صحيح را اجرا مي کند. سپس گيرنده ي سرويس يک برگشت صحيح را اجرا مي کند و به همين ترتيب زننده و گيرنده به طور متناوب به توپ ضربه مي زنند.
در بازي هاي دو نفره، ابتدا زننده سرويس، يک سرويس صحيح را اجرا مي کند. سپس گيرنده ي سرويس توپ را برگشت داده، بعد، هم بازي زننده ي سرويس يک برگشت صحيح انجام مي دهد. پس از آن نفر دوم گيرنده ي سرويس، توپ را بر مي گرداند. به اين ترتيب هر بازيکن به نوبت و به طور متوالي به توپ ضربه مي زند تا يک نفر خطا کرده، طرف مقابل امتياز کسب کند.
سرويس درست
در آغاز يک سرويس، توپ بايد بدون حرکت روي کف دس
ت آزاد زننده سرويس قرار داشته باشد. دست بازي، دستي است که راکت را مي گيرد و دست آزاد، دستي است که راکت نمي گيرد. سپس زننده سرويس توپ را تقريباً با حالت عمودي و به سمت بالا بدون چرخش پرتاب خواهد کرد؛ به صورتي که توپ پس از رها شدن حداقل 16 سانتي متر بالا بيايد.
زماني که توپ پايين آمد، زننده سرويس به نحوي ضربه مي زند که توپ ابتدا با زمين خود و سپس بعد از عبور از روي تور مستقيماً با زمين حريف برخورد کند.
توپ بايد کروي شکل و قطر آن 40 ميلي متر باشد.
وزن توپ 2/7 گرم است. جنس توپ از سلولوئيد يا م
واد پلاستيکي مشابه و رنگ آن سفيد مات يا نارنجي مات و بدون انعکاس نور است.
در بازي هاي دو نفره ابتدا توپ بايد به نيمه سمت راست زمين زننده سرويس و گيرنده ي سرويس برخورد کند. بازيکن بايد طوري سرويس بزند که داور يک کمک او قادر به مشاهده ي رعايت مقررات صحيح از جانب او باشند.
هر مسابقه ي تنيس روي ميز يک داور و يک کمک داور دارد که کمک داور در زمان تصميم گيري هاي ويژه به داور کمک مي کند.
گيم
بازي از پنج گيم يازده امتيازي تشکيل مي شود. هر بازيکن يا زوجي که زودتر به امتياز 11 دست يابد، برنده گيم خواهد بود، مگر آن که به امتياز مساوي 10 دست يابند. در اين صورت برنده، بازيکن يا زوجي خواهد بود که دو امتياز پي در پي بيش تر از حريف خود کسب کند.
امتياز
در موارد زير بازيکن يک امتياز کسب مي کند:
- اگر حريف او نتواند يک سرويس صحيح اجرا کند.
- اگر حريف او نتواند يک برگشت صحيح اجرا کند.
- اگر حريف مانعي غير از راکت بر سر راه توپ ايجاد کند.
- اگر حريف دو مرتبه ي متوالي به توپ ضربه بزند.
- اگر بدن بازيکن به ميز ( سطح بازي ) بر خورد کند؛ به طوري که ميز را حرکت دهد.
- اگر بدن بازيکن با تور برخورد کند.
- اگر دست آزاد بازيکن به ميز ( سطح بازي ) برخورد کند.
- در مسابقه هاي دو نفره اگر بازي کنان خارج از نوبتي که اولين زننده ي توپ و اولين گيرنده ي توپ تعيين شده است به توپ ضربه وارد کنند.
ميز
سطح روي ميز که سطح بازي ناميده مي شود، بايد به صورت مستطيل بوده، طول آن 2/74 متر و عرض آن 1/52 متر باشد. ارتفاع پايه هاي ميز باي
د 76 سانتي متر باشد. سطح بازي بايد داراي رنگي يک نواخت و به صورت تيره و مات و بدون بازتاب نور باشد. خط سفيد کناره ي ميز به عرض 2 سانتي متر موازي با طول ميز و خط سفيد انتهايي به عرض 2 سانتي متر موازي عرض ميز کشيده مي شود. سطح بازي با يک تور عمودي به دو قسمت مساوي تقسيم مي شود. هر زمين
با يک خط مياني سفيد به عرض 3 ميلي متر، به دو قسمت مساوي به نام « نيم زمين » تقسيم مي شود.
مجموعه ي تور
مجموعه ي تور شامل تور، ضمائم آن، پايه ها و گيرنده هايي است که مجموعه اي تور به ميز متصل مي کند. تور بايد با طنابي که طرفين آن به دو پايه ي عمودي به ارتفاع 15/25 سانتي متر بسته شده متصل شود. ارتفاع تور از سطح ميز بايد 15/25 سانتي متر باشد.
توپ
توپ بايد کروي شکل و قطر آن 40 ميلي متر باشد. وزن توپ 2/7 گرم است. جنس توپ از سلولوئيد يا مواد پلاستيکي مشابه و رنگ آن سفيد مات يا نارنجي مات و بدون انعکاس نور است.
راکت
راکت نمي تواند به هر شکل، اندازه و وزن مورد استفاده قرار بگيرد. تيغه و سطح آن بايد صاف و محکم باشد. چوب راکت ( تيغه ) بايد از چوب طبيعي باشد. براي استحکام تيغه ي راکت از موادي مانند الياف کربن، الياف شيشه يا کاغذ فشرده استفاده مي کنند. سطح راکت بايد يک نواخت بوده و داراي ضخامت يکساني باشد. يک طرف راکت به رنگ قرمز روشن و مات و طرف ديگر آن سياه و بدون انعکاس نور باشد. هر طرف تيغه يا چوب راکت که براي ضربه زدن به توپ مورد استفاده قرار مي گيرد بايد از جنس لاستيک معمولي آج دار باشد. لاستيک آج دار معمولي عبارت است از يک لاستيک بدون منفذ از نوع طبيعي يا مصنوعي که آج هاي آن به طور يکنواخت قرار گرفته اند.
قوانین تنیس روی میز
یک مسابقه شامل سه گیم از پنج گیم و یا چهار گیم از هفت گیم خواهد بود.
- بین هر دو گیم بازیکنان اجازه دو دقیقه استراحت دارند.
- هر بازیکن یا زوج بازیکن می توانند در طول مسابقه یک بار درخواست مهلت استراحت قانونی (یک دقیقه) نمایند.
- بازیکنی که زودتر از حریف به امتیاز ۱۱ برس
د، برنده گیم خواهد بود مگر اینکه ۱۰-۱۰ مساوی شوند که در این صورت بازیکنی برنده خواهد شد که ۲ امتیاز بیشتر به دست آورد.مثلاً ۱۶-۱۸ شود.
- برای شروع بازی حق انتخاب سرویس، دریافت و یا میز با قرعه کشی با سکه تعیین می شود.
- برنده ی قرعه می تواند سرویس یا دریافت سرویس یا میز را انتخاب کند.اگر برنده ی قرعه، زدن سرویس را انتخاب کند، حق انتخاب میز (زمی
ن) با حریف خواهد بود.
- پس از هر دو امتیاز، نوبت سرویس به حریف می رسد و این روشش تا پایان هر گیم ادامه می یابد.
- اگر بازیکنان در شرایط ۱۰-۱۰ مساوی قرار گیرند، به جای دو سرویس، بازی به صورت یک سرویس-یک سرویس ادامه می یابد.
