بخشی از مقاله
نیمرخ ناهنجاری های بدنی ورزشکاران تنیس روی میز
چکیده
مقدمه: تنیس روی میز یکی از ورزش هایی است که ورزشکاران در آن از حالت خاص بدنی استفاده می کنند، به نظر می رسد که این وضعیت بر روی انحنای ستون فقرات مؤثر باشد. هدف از این پژوهش بررسی نوع و میزان ناهنجاری های بدنی در ورزشکاران تنیس روی میز بود.
روش شناسی تحقیق: در مجموع ناهنجاری های وضعیتی 60 ورزشکار تنیس روی میز به وسیله صفحه شطرنجی و آزمون نیویورک مورد بررسی قرار گرفت. از مجذور خی دو برای آنالیز داده ها استفاده شد.
یافته های تحقیق: در کل تعداد ۲۹۰ ناهنجاری وضعیتی در 60 ورزشکار تنیس روی میز مورد مطالعه، مشاهده شد. به طور میانگین هر ورزشکار حدود 5 ناهنجاری داشت. در خصوص نوع ناهنجاری، کتف بالا آمده شایع ترین نوع ناهنجاری بود ( 15.9 درصد ) و بعد از آن شانه نابرابر ( 14.82درصد)، سینه فرو رفته (13.8درصد) و اسکولیوز(11.03 درصد) متداول ترین ناهنجاری ها بودند. اختلاف معنی داری بین میزان ناهنجاری های اندام فوقانی و اندام تحتانی مشاهده شد.
بحث و نتیجه گیری: به طور کلی میزان ناهنجاری ها در ورزشکاران تنیس روی میز بالا بود. این مسئله زنگ خطری برای ورزشکاران این رشته ورزشی به حساب می آید و باید در مطالعات آتی دلایل بروز این ناهنجاری ها بررسی گردد. از این رو مربیان باید تمهیداتی بیندیشند که میزان این ناهنجاری ها را کاهش دهد.
واژه های کلیدی: ناهنجاری های وضعیتی، ورزشکاران تنیس روی میز
مقدمه
ناهنجاری های وضعیتی به تغییرات نامطلوبی گویند که ساختار اسکلتی بدن و راستای طبیعی قامت را بر هم می زند. این ناهنجاری ها عموما به دلایل محیطی، کارکرد نامناسب عضلات و مفاصل، و عادات نامناسب حرکتی پدید می آید (3). نرخ بالای مشکلات اسکلتی – عضلانی به صورت عدم هماهنگی عضلانی در جامعه به میزان بالا گزارش شده است. این عدم هماهنگی معمولا ناشی از ضعف و شلی عضلات مرحله ای از یک سو و کوتاهی و سفتی عضلات وضعیتی از سوی دیگر می باشد که منجر به بروز عدمانعطاف پذیری طبیعی در فرد می شود. بروز این مشکلات در افرادی که کار و فعالیت های روزانه خود را در الگوی خاصی انجام می دهند و فعالیت ورزشی مناسبی هم ندارند شیوع بیشتری دارد (۱، ۲، 5). باید توجه داشت که گرچه ناهنجاری های وضعیتی بصورت بخش های جداگانه عمل می کنند، اما معمولا ناهنجاری و تغییرات مختلف بدن با یکدیگر ارتباط دارند. نیروی کشش ثقل در هر بخش از بدن توسط عضو پایینی تحمل می شود. اما چنانچه هر عضوی از راستای اصلی خود انحراف پیدا کند، وزن آن باید توسط انحراف عضو دیگر در جهت مخالف عضو اولی جبران شود . بنابراین ناهنجاری های وضعیتی باید از یک دید کلی نسبت به بدن مورد توجه قرار گیرند (64)
ورزشکاران در رشته های مختلف ورزشی برای رسیدن به سطوح عملکردی عالی نیازمند انجام تمرینات مستمر و تقویت عضلات خاصی از بدن می باشند و مجبورند زمان زیادی را در وضعیت بدنی غالب آن رشته ورزشی به تمرین بپردازند در نتیجه بسته به وضعیت غالب هر رشته ورزشی راستای بدنی و میزان قوس های ستون فقرات ورزشکاران ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد. همچنین گفته می شود در طول تمرینات خاص بخصوص در ورزشکاران جوان، بدن بصورت انحرافات پوسچرال خفیف که برای ورزش مناسب هستند تطابق می یابد؛ به عبارت دیگر، بدن با فعالیت و پوسچر مورد نیاز برای آن فعالیت تطابق می یابد. بنابراین ورزشکاران متناوبا پوسچری را اتخاذ می کنند که به طور معمول مربوط به رشته ورزشی ورزشکار می باشد. به همین علت است که بیان شده ورزشکاران نسبت به غیرورزشکاران بیشتر مستعد تطابقات پوسچرال منفی هستند (11.12)
لینچ و همکاران (۲۰۱۰) در تحقیقی با هدف اصلاح پوسچر شناگران به بررسی میزان سربه جلو و شانه گرد در شناگران شیوع سر به جلو و شانه به جلو را بالا گزارش کردند (9). در تحقیقی سنه (۲۰۱۰) روی سنجش قامتی ورزشکاران شرکت کننده در نخستین المپیاد ورزشی مدارس پسر (سما) گزارش کرد که بیشترین میزان ناهنجاری ها به ترتیب مربوط به شانه افتاده، گودی کمر، کف پای صاف، زانوی پرانتزی، و سر به جلو بوده است (۱۳). در مطالعه ای راچ بایور" و همکاران (۲۰۰۱) نشان دادند که ۵۰ درصد از اسکی بازان پرش با اسکی، 49 درصد اسکی بازان کوهستان، و ۳۶ درصد اسکی بازان صحرانوردی دچار ناهنجاری های ستون فقرات بدنی بوده اند (۱۰). در تحقیق که بر روی فوتبالیست های نوجوان و مقایسه آن ها با هم سالان غیر ورزشکار انجام شد، گرابارا (2008) گزارش کرد که ناهنجاری های پا در ورزشکاران بیشتر شایع بود و در بازیکنانی که سن بیشتری داشتند بیشترین ناهنجاری ناهنجاری قابل مشاهده پای پرانتزی حدود 40 % بود؛ در حالیکه در ورزشکارانی که دارای سن کمتری بودند، ناهنجاری پای ضربدری نسبت به همسالان غیر ورزشکار خود بیشتر مشاهده شد و همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که ناهنجاری شصت کج به ویژه در پای چپ (بیش از ۲۰ درصد) و واروس انگشتان ( بیش از ۹۰ درصد) در غیر ورزشکاران شیوع بیشتری داشت (8) علیزاده (1369) در بررسی وضعیت بدنی ورزشکاران تیم ملی و مقایسه آن ها با وضعیت بدنی شاخص تعدادی از ناهنجاری ها را در نواحی شانه، سر، پشت، و تنه گزارش کرد (۷). در مطالعه ای با عنوان مقایسه میزان سربه جلو، شانه به جلو و راستای زانوهای سه گانه کاران با افراد غیر ورزشکار، باقریان و همکاران (۱۳۸۹) نشان دادند که ورزشکاران سه گانه کار دارای زاویه سر به جلو و شانه به جلو بیشتری نسبت به غیر ورزشکاران بودند اما تفاوت معنی داری در خصوص راستای زانو ها در دو گروه مشاهده نکردند (۲). در خصوص کیفوز پشتی، رجبی و همکاران (۱۳۸۷) در تحقیقی بر روی ۲۶۰ دوچرخه سوار در یافتند که میزان کیفوز دوچرخه سواران به طور معنی داری بیشتر از غیر ورزشکاران بود (۱۲). همچنین رجبی و همکاران (۱۳۸۲) در تحقیق دیگری بر روی کشتی گیران نشان دادند که کشتی گیران آزادکار که در تمرینات و مسابقات بدنشان در وضعیت خمیده قرار دارد دارای میزان کیفوز بیشتری نسبت به کشتی گیران فرنگی کار که بدنشان در تمرینات و مسابقات در حالت عمود قرار دارد، هستند (11)
تنیس روی میز یکی از ورزشهای محبوبی است که از دیرباز علاقه مندان بسیاری داشته و اکنون افرادی زیادی به این ورزش می پردازند. در این رشته ورزشی نیز همچون دیگر رشته های ورزشی، ورزشکاران در تمرینات و مسابقات وضعیت بدنی ویژه این رشته ورزشی را به خود می گیرند. متاسفانه مطالعه ای یافت نشد که بررسی پوسچر ورزشکاران این رشته ورزشی بپردازند اما تحقیقات دیگری به بررسی پوسچر ورزشکاران رشته های دیگر پرداخته اند و تاثیر این ورزش ها را بر روی پوسچر بدن بررسی کرده اند. لذا هدف از این مطالعه بررسی نوع و میزان ناهنجاری های بدنی در ورزشکاران تنیس روی میز بود.
روش شناسی
جامعه آماری این تحقیق شامل 60 بازیکن تنیس روی میز (میانگین انحراف معیار، سن سال، قد سانتی متر، وزن کیلوگرم) با حداقل ۵ سال سابقه فعالیت بود. شرکت کنندگان در این تحقیق به وسیله صفحه شطرنجی و با مقایسه با مقیاس آزمون نیویورک مورد ارزیابی قرار گرفتند و اطلاعات مربوط به ناهنجاری های آنها ارزیابی و در فرم ارزشیابی ثبت شد. برای ارزیابی قد از متر نواری و برای سنجش وزن از ترازوی دیجیتال سکا ساخت ایران استفاده شد. ورزشکاران با حداقل لباس ممکن و به دور از چشم دیگران در شرایط محیطی با نور کافی ارزیابی شدند. با توجه به اینکه داده های جمع آوری شده از نوع کیفی بودند، برای آنالیز داده ها از آمار توصیفی و مجذور خی دو با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 در سطح استفاده شد.
یافته ها
در این پژوهش، تعداد ۲۹۰ ناهنجاری وضعیتی در 60 ورزشکار تنیس روی میز مورد مطالعه، مشاهده شد. به طور میانگین هر ورزشکار حدود 5 ناهنجاری داشت. با توجه به نتایج جدول شماره 1، متداول ترین نوع ناهنجاری ها مربوط به ناهنجاری كتف بالا آمده ( ۱۵.9 درصد) و بعد از آن شانه نابرابر (14.82 درصد ) سینه فرو رفته (13.8 درصد ) اسکولیوز(11.03 درصد بودند. همچنین نتایج این پژوهش، اختلاف معنی داری را بین میزان ناهنجاری های اندام فوقانی و اندام تحتانی نشان داد. به طوری که بیشتر ناهنجاری ها در بالاتنه(91.34 درصد ) روی داده بودند (شکل 1)
