بخشی از مقاله
دولت اسلامی عراق و شام
پیشینه
داعش با دیگر گروههای القاعده از جمله جبههٔ نصرت میجنگد. القاعده بارها نسبت داعش به خود را رد کردهاست.[۱۸] داعش در پی تشکیل حکومتی اسلامی در سراسر سرزمینهای اسلامی منطقه و حتی فراتر است. تخریب مسجدها و بناهای مذهبی و آرامگاهها و حسینیههای مرتبط با شیعیان از جمله کارهای داعش در منطقههای تحتتصرفش است.
فعالیت نظامی داعش نخست در سوریه آغاز شد. داعش که از گروههای تندرو جدا ش
دهبود موفق شد بخشهایی از شمال سوریه را تصرف و تقریباً سراسر استان رقه را تصاحب کند. سپس همزمان با اقدام نظامی در سوریه به عراق حمله کرد و موفق شد رمادی و فلوجه ـ مرکز استان انبار ـ را در عراق بگیرد. در سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴ میلادی) داعش با گسترش اقدام نظامی خویش توانست موصل ـ دومین شهر عراق ـرا تصرف کند و بخش زیادی از خاک عراق از جمله تکریترا نیز به دست آورد. سپس در سوریه نیز پیشروی کرد و منطقههایی که دست دیگر مخالفان نظام سوریه در استانهای دیرالزور و حسکه بود را به دست آورد. تا تیرماه (ژوئیه) حدود یک سوم خاک سوریه در تصرف داعش بودهاست و بخشهای زیادی از عراق را نیز در دست دارد. بیشتر بخشهای نفتخیز سوریه و بسیاری از نفتخیز عراق را داعش در اختیار دارد. البته فعالیتهای داعش تنها به سوریه و عراق محدود نمیشود و فعالیتهایی از او در اردن گزارش شدهاست، همچنین به دولت لبنان اعلان جنگ کردهاست.
داعش که پس از گرفتن موصل بیانیهٔ تشکیل خلافت اسلامی با خلیفگی ابوبکر بغدادی را صادر کرد و فعالیتهای حکومتی خود را که از پیش بیشتر در سوریه آغاز شدهبود گسترش داد (از جملهٔ این اقدامها چاپ اسکناس با واحد دینار داعش و گذرنامه، درست کردن پلیس، صدور نفت، راهاندازی شبکهٔ تلویزیون، برگزاری گشتهای گردشگری است)؛ نام خود را از «دولت اسلامی عراق و شام» به «دولت اسلامی» تغییر داد. دولت اسلامی در مدت کوتاهی بدلیل قانونها
ی سختگیرانه و مجازاتهای سنگین شهرت جهانی پیدا کرد.
باورها و اندیشهها
داعش در واقع ادامه تشکیلاتی یک گروه از سلفیهای جهادی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی میباشد. گروه زرقاوی جزو القاعده بود و سال ۲۰۰۶ در عراق کشته شد.
او در اعلامیههای خود همواره به فتواهای ابن تیمیه استناد میکرد. خلیفه موصل نیز خود را دنباله رو ابن تیمیه میداند. ابن تیمیه پدر معنوی همه گروهای جهادی است. افکار او روشن و صریح است او با اندیشه و عقل بکلی مخالف است مگر اینکه آن فکر و اندیشه در راستای تایید نقل و احادیث باشد. او هرگونه تعامل با کفار و مشرکین را حرام میداند. او از جمله تفکرات اسلامی شیعیان را نیز مردود و آنها را کافر میداند. گروههای جهادی برپایی حکومت دینی و اجرای شریعت اسلامی را وظیفه شرعی خود میدانند.[۱۹] داعش بخاطر تفسیر و قرائت خشن وهابیت از اسلام[۲۰] و خشونت وحشیانهاش[۲۱] برضد شیعه و مسیحیان[۲۲] معروف است و بهقدری تندرو و سختگیر است که با دیگر گروههای اسلامگرای سلفی ازجمله جبهه النصره شاخه رسمی القاعده در سوریه نیز درگیر جنگ شده و در فوریه ۲۰۱۴ ایمن الظواهری، رهبر القاعده بهطور رسمی هر گونه انتساب این گروه به القاعده را رد کردهاست.[۲۳]
داعش در شهرهای تحت سلطه خود از جمله رقه سوریه قوانین سفت و سخت مبتنی بر شریعت را اجرا میکند. دستان دزدها در ملاء عام قطع میشود، هر روز اعدا
مهای گروهی در خیابان رخ میدهد و زنها حتا اجازهٔ مراجعه به پزشک هم ندارند. داعش در سوریه بلافاصله دفاتری با عنوان «حسبه» راهاندازی کرد تا بر اجرایشریعت اسلام نظارت کند. دفاتر دیگری هم با نام «دعوا» راهاندازی شد تا ایدئولوژی داعش را تبیین و تبلیغ کند. نیروهای این گروه اسلامگرای تندرو عکسی را درشبکههای اجتماعی منتشر کردند
که نشان میداد داعش افرادی را که در مناطق تحت کنترل آنها در سوریه روزهخواری کردند، در ملاء عام شلاق زدند. نیروهای این گروه اسلامگرای تندرو هرگونه تجارت ساکنان شهرهای تحت کنترل خود به دور از اجازه و کنترل داعش را ممنوع اعلام کردند.[۲۴] در راستای مقرراتی که اینگروه برای نحوهٔ حجاب و لباس زنان وضع کردهاست، زنان موصل را تهدید کرد در صورت عدم رعایت حجاب کامل و نپوشاندن تمام صورت خود، به شدت مجازات خواهند شد. داعش در بیانیهای اعلام کرده است، شروطی که برای لباس و زینت زنان وضع کرده، تنها برای جلوگیری از فساد و خودنمائی آنان است، و این محدودیتبرای آزادی آنها محسوب نمیشود، بلکه از ابتذال ممانعت میکند. در این بیانیه همچنین آمده است هر کس این مقررات را رعایت نکند و باعث فتنه و فساد شود، بازخواست و به شدت مجازات میشود تا جامعه مسلمانان و دین حفظ شود.[۲۵]
به گفته عبدالوهاب فراتی مهمترین دلیل گرایش جوانان مسلم
ان عرب و غیر عرب به داعش به جذابیتهای ایدئولوژی آنها بر میگردد. ایدئولوژی گروه داعش بسیط، غیر پیجیده و ساده است؛ آنها خود را گرفتار گفتگوهای تئوریک نمیکنند. این ایدولوژی به شدت رادیکال است و محافظه کار نیست و سومین ویژگی این ایدئولوژی عمل گرا بودن است.[۲۶]
خرید و فروش زنان و کودکان اسیر
داعش پس از تصرف سنجار و به اسارت گرفتن زنان و دختران ایزدی و فروش آنها، از سوی مجامع بینالمللی محکوم شد این گروه سرانجام به اسارت و فروش زنان اعتراف کرد و اعلام کرد" اسارت زنان ایزدی و ازدواج با آنان مطابق شریعت اسلام بوده است. این گروه در نشریه خود اعلام کرد زنان و کودکان ایزدی که به دست این گروه افتادند میان جنگجویانی که در عملیات سنجار حضور داشتند تقسیم شدند.[نیازمند منبع]
جغرافیای حضور داعش
داعش امروزه منطقه وسیعی از سوریه و عراق را در اختیار داردو هدف آن در قدم اول تصرف تمام عراق و منطقه شامات است. اما شبه جزیره عربی و شمال آفریقا و اندلس تا خراسان بزرگ نیز در نقشه ترسیمی آنها وجود دارد. داعش نخست بار در خلال جنگ داخلی سوریه اعلام موجودیت کرد. آنان با دیگر معارضان مسلح و حتی دیگر گروههای تروریستی مانند نصرت درگیر شدند. سپس به عراق نیز وارد شد و فعالیت خود را به آنجا نیز گسترش داد. داعش در سوریه متحمل شکستهایی در مقابل جبهه النصره شدهاست اما در ژوئن ۲۰۱۴ موصل، دومین شهر بزرگ عراق را به تصرف خود درآوردهاست.[۲۷] داعش با هدف تشکیل دولت اسلامی عراق و شام علاوه بر موصل، مناطق تکریت، دهلاویه و یثرب را نیز به تصرف خود د
ر آوردهاند.[۲۸] داعش صریحاً میگوید که هدفش تشکیل یک دولت اسلامی است.
سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا، شمار شبهنظامیان تحت امر گروه دولت اسلامی در عراق و سوریه را بین ۲۰ هزار تا ۳۱ هزار و پانصد تن برآورد کرده است.[۲۹]
سوریه
هم اکنون بسیاری از بخشهای آن منجمله شهر رقه رابه تصرف در آورده است. این شهر را اکنون «قلب تپنده» گروه داعش میدانند. شهر رقه پایتخت خلافت اسلامی داعش نامیده شده است.[۳۰]
نوشتار(های) وابسته: جنگ داخلی سوریه
به گزارش خبرگزاری دویچهوله، شبهنظامیان داعش در روز جمعه ۲۰ ژوئن ۲۰۱۴، یک گذرگاه مهم مرزی عراق با سوریه را به تصرف خود درآوردند. آنها به سوی یک شهر مرزی به نام القائم پیشروی کرده و موفق شدند کنترل شهرداری این منطقه را بدست بگیرند که مرزبانان عراقی در نتیجه شنیدن این خبر، «بهسرعت پستهای خود را ترک کرده و پا به فرار گذاشتند». این گذرگاه مهم بین عراق و سوریه، از روز ۲۱ ژوئن به طور کامل در دست شبهنظامیان داعش قرار گرفته است و در نتیجه، داعش میتواند به آسانی از این گذرگاه برای منتقل کردن منابع خود بین سوریه و عراق استفاده کند.[۳۱]
با چیرگی داعش بر چندین منطقه در نزدیکی شهر دیرالزور و همچنین تسلط کامل بر این شهر استراتژیک، در (۲۷ تیر ۱۳۹۳ / ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۴) یک سوم از خاک کشور سوریه (بیشتر مناطق شمال و شرق) عملاً زیر کنترل تروریستهای جهادی داعش قرار گرفت.[۳۲][۳۳][۳۴]
محاصره و مقاومت خونین کوبانی
گروه داعش پس از فتح موصل بلافاصله در سوریه برای تصرف منطقه استراتژیک کوبانی در مرز سوریه تلاش نمود ولی تلاشهای آن بدلیل مقاومت رزمندگان کوبانی تا مدتی ناموفق بوداما در نهایت توانستند بخشهایی از این شهر را اشغال کنند.
یکی از دلایل اهمیت این منطقه برای داعش این بود که اگر بتواند این منطقه را نیز اشغال کند در واقع تمام منطقه مرزی بین سوریه و ترکیه را از آن خود کرده است.[۳۵]
حمله به مواضع داعش در خاک سوریه
در ساعات پایانی روز دوشنبه، ۳۱ شهریور و معادل ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴، نخستین حملات ایالات متحدهٔ آمریکا علیه مواضع داعش در خاک سوریه آغاز شد. این عملیات با همکاری همپیمانان آمریکا از جمله برخی از کشورهای عربی صورت گرفته است.[۳۶] ساعاتی بعد، خبرهایی از وارد آمدن خسارات سنگین بر مواضع داعش در سوریه منتشر شد. به گفتهٔ نظارت بر حقوق بشر سوریه که مقر آن در لندن است، خبرهای محلی حاکی از آن دارند که شمار قابل توجهی از اعضای این گروه کشته شده و خسارات جدی به مواضع آنها وارد شده است. دولت سوریه اعلام کرده که از پیش، در جریان این حملات قرار گرفته بود.[۳۷] عربستان سعودی شرکت در این حملات را تأیید کرده است. دبیر کل سازمان ملل متحد اظهار داشته که «من اطلاع دارم که حملات امروز به درخواست مستقیم دولت سوریه انجام نشده، اما میدانم که دولت سوریه قبلاً از این موضوع خبردار شده است».[۳۸]
عراق
داعش در نیمه دوم سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۱۴۰۰ خانه را در عراق منفجر و ویران کرد. طی این حملات، ۱۹۹۶ نفر کشته و ۳۰۲۱ نفر زخمی شدند.[۳۹]
در دی ۱۳۹۲/ ژانویه ۲۰۱۴ پس از به آتش کشیدن چادر مع
ترضین در استانهای سنینشین عراق توسط نیروهای امنیتی، و عقبنشینی ارتش از دو شهر رمادی و فلوجه، نیروهای دولت اسلامی عراق و شام از این فرصت استفاده کردند و نیمی از شهر فلوجه و قسمتی از شهر رمادی را به تصرف خود درآوردند و
در این دو شهر به ایجاد ایستگاههای ایست و بازرسی مبادرت ورزیدند. عشایر عراق، در نبودِ ارتش، به مقابله با این گروه میپردازند.[۴۰][۴۱][۴۲][۴۳][۴۴][۴۵] در نهایت، داعش توانست کنترل کامل فلوجه را در دست بگیرد.[۴۶] ولی طی نبرد، سرکرده داعش در رمادی کشته[۴۷] و کنترل این دو شهر از دست آنان خارج شد.[۴۸][۴۹] هرچند داعش برای فلوجه یک والی تعیین کرده است.[۴۹] پس از عقبنشینی داعش از این دو شهر در عملیات انتقام محمد در صحرای الانبار[۴۷][۴۹] ، نبرد میان عشایر منطقه[۴۸] ، پلیس محلی[۴۸] ، ارتش عراق[۴۷] ، نیروهای داوطلب[۵۰] از دیگر مناطق عراق از یک طرف و نیروهای داعش از طرف دیگر در استان الانبار عراق در جریان است.[۴۷]
ارتش عراق در ۱۴ دیماه اعلام کرد که پس از دو روز درگیری با اعضای داعش در رشتهکوه حمرین توانست آنان را از این منطقه بیرون براند. داعش نیز به طرف استان صلاحالدین عقبنشینی کرد.[۵۱] عناصر گروهکتروریستی داعش، پنجشنبهشب ۸ خردادماه ۱۳۹۳، ۱۵۰ دانشآموز دختر و پسر دبیرستانی کُرد ساکن منطقه عینالعرب که برای شرکت در امتحان نهایی عازم حلب بودند، ربودند. عناصر داعش، در همان روز، ۱۹۳ تن از شهروندان کُرد را نیز که ۱۷ تا ۷۰ سال سن داشتند، در منطقه قباسین واقع در حومه شهر الباب در استان حلب ربودند
و به جستجوی خانهبهخانه این منطقه پرداختند.[۵۲]
حمله به شمال عراق
نوشتارهای اصلی: حمله به شمال عراق (۲۰۱۴)، روزشمار حم
له به عراق (۲۰۱۴) و واکنشها و مواضع حمله به عراق (۲۰۱۴)
در ژوئن ۲۰۱۴، پنجهزار نفر از افراد مسلح داعش بهطور کامل شهر موصل را به تصرف درآوردند و همه شهر را در اختیار گرفتند. این در حالی است که قبل از این آمار، تنها سههزار نفر از نیروهای داعش در شهر مستقر بودند که ۲۵۰۰ نفر آنها از خارج از این استان آمدهبودند و با سرویسهای اطلاعاتی موجود در شهر موصل و پانصد نیروی دیگر موجود در این شهر توانستد شهر را به تصرف درآورند و نیروهای خود را افزایش دهند. این افراد، با حمله به زندان بادوش در نینوا، بیش از ۱۴۰۰ زندانی را آزاد کردند. افراد مسلح همچنین به زندان التسفیرات و زندان مدیریت مبارزه با تروریسم در این منطقه حمله کردند و دهها زندانی را از این دو زندان آزاد کردند. همچنین، انبارهای ذخیره مواد تسلیحاتی استان الانبار، مراکز امنیتی و نظامی و ساختمان شعبهای از بانک مرکزی در منطقه الدواسه را در دست گرفتند. افراد مسلح، با حمله به انبارهای سلاح، همه انواع سلاحهای سنگین، ازجمله بالگردها و خودروهای زرهی و تانکها را تصاحب کردند.[۵۳] شورشیان، کنسولگری ترکیه را در این شهر تصرف کردند. در برخی عکسهایی که یکی از س
ایتهای وابسته به داعش منتشر کردهاست، داعشیها شیعیان غیرنظامی عراقی را به مکانی نامعلوم انتقال داده و درحالیکه دستان آنها را بستهاند به رگبار میبندند.[۵۴][۵۵] این گروه همچنین اقدام به انتشار تصاویری کرده که اعدامهای میدانی به اجرا گذاشته شده توس
ط آن علیه نیروهای پلیس عراق را نشان میدهد. در این تصاویر نش
ان داده شده که داعش با شلیک به سر اقدام به اعدام این نیروهای عراقی کرده است.[۵۶]
پالایشگاه بیجی، پایگاه هوایی اسپایکر و سد حدیثه سه مرکز استراتژیک، حیاتی و زیربنایی است که داعش در عراق به دنبال آن است. این گروه بارها تلاش کردهاند که این اماکن را از دست نیروهای عراقی خارج کنند اما تلاشهای آنها به نتیجه نرسیده است.[۵۷]
دیگر کشورها
فعالیت در اردن
گروه دولت اسلامی عراق و شام شاخه دیگری را برای به کار گرفتن اعضای جدید در اردن تاسیس کرد که به گفته مسئولان این گروه هدف این شاخه جدید اعزام نیرو و همچنین ارسال سلاح به کشورهای همجوار است.[۵۸]
اعلان جنگ به دولت لبنان و آزادسازی زندانیان مسلمان
ابوبکر البغدادی سرکرده داعش پس از چند روز از اعلام خلافت در عراق و سوریه، با اعلام ورود به مرحله جدیدی از «جهاد»، تصمیم خود را برای فراری دادن زندانیان «اسلامگرا» از زندانهای مختلف، از جمله زندان «رومیه» در لبنان علنی کرد. یک پیام صوتی از بغدادی منتشر شد که در آن آمده است: به شما بشارت میدهیم از شروع مرحله جدیدی از نبرد که آن را با طرحی به نام «تخریب دیوارها» آغاز میکنیم. در این طرح به یکی از مهمترین اولویتها میپردازیم که همان «آزاد کردن اسرای مسلمان» در هر مکان؛ و نیز تعقیب و کشتن «جلادان» آنهاست که قضات و بازجوها در صدر این لیست قرار میگیرند... ای اسرای ما! بدانید که هرگز از شما غافل نشدیم و همیشه تصویر شما در ذهن ماست.[۵۹] پیشتر و در پی انتشار اطلاعاتی در خصوص احتمال حمله به زندان رومیه توسط گروههای تروریستی، دستگاه امنیتی لبنان تدابیر شدید امنیتی را در اطراف این زندان اتخاذ کردند.[۶۰]
تهدید ایران
داعش و قبل از آن گروه زرقاوی ایران را تهدید به عملیات انتحاری کرده بود.[نیازمند منبع] برابر گزارش تارنمای خبری دیلی بیست- در تاریخ ۱۳ مه ۲۰۱۳ خودرویی در بغداد منفجر شد که در این انفجار ۵ مهندس ایرانی و چندین تن از محافظین عراقی آنها جان خود را از دست دادند. این حمله به فاصله کمتر از ۲۴ ساعت بعد از تهدید سخنگوی داعش ابومحمد ال
عدنانی علیه ایران صورت گرفت. عدنانی در تهدید علیه ایران اظهار داشت که داعش میتواند و میخواهد که ایران را به باتلاقی از خون تبدیل کند و ایران بدترین دشمن داعش محسوب میشود. درتاریخ ۲۰ مه سال ۲۰۱۴ نیز کامیونی در نزدیکی یک پاسگاه مرزی درشهر تل عفر در عراق منفجر شد که در این انفجار ۱۳ پاسدار مرزی و شهروند ایرانی جان خود را از دست دادند. راننده این کامیون مردی ۳۰ ساله ایرانی از منطقه طالش در استان گیلان بود که توسط داعش جذب شده بود.
الزام لغو موافقتنامه سایکس–پیکو توسط داعش
داعش بر این عقیده میباشد، مرزهای کنونیِ بین کشورهای اسلامی که حاصل تجزیه امپراتوری عثمانی است، نتیجه موافقتنامه منعقدهٔ سایکس–پیکو بین فرانسه و بریتانیا است و باید برچیده گردد و مرزها باید به حالت پیش از جنگ جهانی اول باز گردد.[۶۱]
واکنش سران کشورها به داعش
بسیاری از کشورها علیه داعش موضع گرفته و گروهی از کشورهای خاورمیانه برای ائتلاف اوباماثبت نام نمودهاند.[۶۲]
اوباما رئیس جمهور آمریکا بدنبال قتل خبرنگار آمریکایی توسط داعش، طی سخنانی گفت: داعش یک غده سرطانی است وهیچ دین و مذهبی را نمایندگی نمیکند. هیچ دین و مذهبی اینگونه جنایات را ترغیب نکرده است.[۶۳][۶۴]
اوباما در سخنان دیگری گفت:داعش حاوی یک تهدید فوری برای مردم
عراق و مردم سراسر منطقه است و به همین دلیل اقدامات ارتش ما در عراق باید بخشی از یک استراتژی وسیع تر و جامع تر باشد تا از این طریق، از مردم خود حفاظت کرده و از شرکای خود که دارند با داعش میجنگند، حمایت کنیم
زیباری وزیر خارجه عراق نیز داعش را غده سرطانی خواند که اعمال وحشیانه و شیطانی انجام میدهند.
نخست وزیر انگلیس و فرانسه نیر اعمال این گروه را وحشیانه قلمداد کردند و خواستار مقابله با آن شدند.
وزیر خارجه فرانسه از کشورهای مختلف از جمله ایران خواست در جنگ با داعش در عراق متحد شوند.[۶۵][۶۶]
رهبر جمهوری اسلامی ایران داعش را ساخته انگلیس خبیث دانسته است. این سیاست استعمار و مخصوصا انگلیس خبیث است، اینها داعش و القاعده را برای مقابله با جمهوری اسلامی و بیداری اسلامی درست کردند البته امروز دامن خودشان را گرفته است. تلاش امروز آمریکا و همپیمانانش برای مقابله با داعش که واقعیت هم ندارد، بیش از آنکه تلاش برای از بین بردن نطفهٔ آن باشد برای جهت دادن و تقویت اختلافافکنیها بین مسلمانان است.[۱]
[۲]
واکنش نظام بینالملل به جایگاه داعش
گروه داعش با وجود اینکه چندین شهر را در تصرف خود داردو شهر موصل را به عنوان مقر حکومتی خلافت اسلامی یا دولت اسلامی اعلام کرده است اما در نظام حقوقی بینالمللی هیچ کشوری این پدیده را به عنوان یک دولت برسمیت نشناخته است.
سازمان ملل متحد، اسرائیل، فیلیپین، مالزی و همچنین رسانههای غربی و خاور میانهای، داعش را یک سازمان تروریستی توصیف کردهاند و آمریکا، بریتانیا، اندونزی، استرالیا، کانادا و عربستان سعودی، این سازمان را به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی قلمداد کردهاند. سازمان ملل و عفو بینالملل هم این سازمان را به نقض گستردهٔ حقوق بشر متهم کردهاند.
سازمان ملل و تعدادی از رهبران کشورهای جهان از جمله عراق، فرانس
ه، ایران، آمریکا و بریتانیا داعش را یک خطر فراتر از منطقه قلمداد کرده و درخواست کردند که این گروه در فهرست تروریستها و جنایتکاران جنگی قرار گیرد.[۶۷]همچنین آمریکا، در حمایت از دولت عراق، اعلام کرد که «همه گزینهها برای کمک به دولت عراق باز است».[۶۸]
سازمان ملل متحد ضمن محکوم کردن اقدامات دولت اسلامی (داعش سابق) اعلام کرد که این گروه میتواند در فهرست گروههای تروریستی و جنایتکاران جنگی قرار گیرد.[۶۹] روز ۲۴ مرداد ۱۳۹۳ شورای امنیت به اتفاق آراء در نشست شماره ۷۲۴۲ خودقطعنامه شماره ۲۱۷۰ راتصویب کرد این قطعنامه تحت فصل هفتم منشور سازمان، با یک مقدمه و ۲۴ بند و ۶ پیوست، از داعش به عنوان گروه تروریستی یاد و خواستار انحلال آن شد. این قطعنامه با یاد آوری قطعنامههای قبلی در مورد تروریسم از کشورهای عضو سازمان ملل می خواهدکه تصمیمهای مناسب را برای تحریم این گروه در بخشهای اقتصادی یا اعمال فشار لازم اتخاذ کند. کشورها مطابق قطعنامه شماره ۱۴۵۲ مصوب (۲۰۰۲)سازمان ملل موظفندبااین گروهها برخورد کنند و همه کشورهای عضو موظفند این گروهها را در فهرست ممنوعه کشورهای خود قرار دهند. .[۷۰] قطعنامه شورای امنیت خواستار انحلال و خلع سلاح دولت اسلامی(ISI) و همچنین جبهه النصره شده و شش نفر از حامیان آنرا در فهرست تحریم قرار داد.[۷۱]
در این میان گروهی از کشورها قبل از قطعنامه مذکوردر بخشهای ملی خود گروه داعش را در فهرست تروریستی قرار دادهاند که میتوان به اداره ضد تروریست آمریکا،[۷۲] دفتر رسمی دولتی انگلستان[۷۳] و آژانس ملی ضد تروریسم اندونزی[۷۴] اشاره نمود.
حمایت ترکیه از تروریستهای داعش
دیده بان حقوق بشر سوریه، دولت ترکیه را به حمایت از گروه تروریستی داعش در سوریه متهم کرد. رامی عبدالرحمان، مدیر مرکز دیدهبان حقوق بشر سوریه در گفتگویی مطبوعاتی گفت: ترکیه به صورت مستقیم و غیر مستقیم ورود شبه نظامیان غیر سوری را از طریق فرودگاهها و یا بنادر خود فراهم و پیوستن آنان به گروه تروریستی داعش را تسهیل میکند.
عبدالرحمان با اشاره به اینکه حمایتهای آنکارا از گروههای تروریستی موضوع تازهای نیست و از سال ۲۰۱۱ و پیش از تشکیل داعش در سوریه، ترکیه اجازه ورود صدها شبه نظامی لیبیایی را از خاک این کشور به سوی سوریه صادر میکرده گفت: روشن است که مسئولان ترکیه از ورود هزاران شبه نظامی باخبر هستند و ما امروز از صدها شبه نظامی حرف نمیزنیم بلکه صحبت از هزاران شبه نظامی و به صورت دقیق تر بیش از ۲۰ هزار تن است که
از طریق خاک ترکیه وارد سوریه شده و به داعش پیوستهاند و آخرین مورد هم مربوط به شهر کوبانی است که یکی از این شبه نظامیان وابسته به داعش با یک خودروی بمب گذاری شده از مرزهای ترکیه وارد کوبانی شد و خود را در گذرگاه مرزی منفجر کرد.
مدیر مرکز دیده بان حقوق بشر سوریه ادامه داد: اگر حمایتهای مستقیم و غیر مستقیم ترکیه نبود اعضای داعش نمیتوانستند بیش از ۳۵۰ روستای اطراف شهر کوبانی را تصرف کنند. علاوه بر اینها ترکیه شبه نظامیان خارجی را هم به مناطق مختلف سوریه گسیل داده تا آنها با گروههای کرد و گروههای دیگر درگیر شوند.[۷۵]
اعلام رسمی کاخ سفید در مورد جنگ با داعش
دولت آمریکا در راستای شفافسازی درباره سیاستهایش در قبال سوریه رسماً اعلام کرد که واشنگتن در جنگ با گروه تروریستی دولت اسلامی (داعش) قرار دارد. وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) نیز گفت: میدانیم که ما در جنگ با داعش قرار داریم؛ درست همانند جنگی که با القاعده و گروههای وابسته به آن داریم. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا نیز گفت: ما وارد عملیات ضد تروریستی مهمی شدهایم و قرار است که به یک عملیات طولانی مدت مبارزه با تروریسم تبدیل شود.[۷۶]
ائتلاف جهانی علیه داعش
وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا گفت: چهل کشور برای تشکیل ائتلاف علیه داعش اعلام موافقت کردند. هدف از این ائتلاف هماهنگی و همکاری در مورد ته
دیداتی است که داعش بوجود میآورد. این کشورها نقشهای متفاوتی خواهند داشت، البته تمامی آنها به طور مستقیم از عراق حمایت نظامی نمیکنند. ائتلاف به دنبال قطع درآمد و جلوگیری از حمایت خارجی و ایدئولوژیکی داعش است. ایران در بین این ۴۰ کشور نیست.[۷۷] ده کشور عرب، عربستان سعودی، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، عمان، قطر و امارات متحده عربی در این نشست حضور داشتند. این کشورها برای همکاری با آمریکا علیه گروه دولت اسلامی (داعش) اعلام آمادگی کردهاند. این کشورها متعهد شدهاند ه مانع از جریان تامین مالی و پیوستن پیکارجویان به دولت اسلامی شوند. آمریکا ممکن است علاوه بر حملات هوایی علیه پیکارجویان در عراق، به اقدام علیه آنان در خاک سوریه نیز بپردازد. روسیه هشدار داده است که چنین اقدامی بدون مجوز سازمان ملل به منزله تجاوز به قلمرو سوریه و نقض فاحش حقوق بینالملل است.[۷۸][۷۹][۸۰][۸۱] رهبر جمهوری اسلامی ایران هنگام مرخصی از بیمارستان در مصاحبه با خبرنگار صدا و سیما ائتلاف جهانی علیه داعش را پوچ خواند و گفت که ایران افتخار میکند جزیی از این ائتلاف جهانی که آمریکا آن را رهبری میکند نباشد. او همچنین خبر پیشنهاد آمریکا به محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای عضویت در این ائتلاف و مخالفت ظریف با آن را رسانهای کرد.[۸۲]
جنایات جنگی
بنابر گزارش دیدهبان حقوق بشر، سازمان داعش در درگیریهای نظامی خود از کودکان و نوجوانان استفاده میکند. این گزارش بر پایه اطلاعات داده شده
توسط ۲۵ نهاد تنظیم شده است. در این گزارش نه تنها داعش متهم به استفاده نظامی از کودکان شده است، بلکه گروهکها و سازمانهای دیگری از جمله جبهه النصره سازمان نزدیک به القاعده، ارتش آزاد سوریه، جبهه اسلامی سوری و نیروهای امنیتی در مناطق کردنشین هم متهم به استفاده نظامی از کودکان شدهاند.[۸۳]
بنابر گزارش روزنامه واشینگتن پست، نیروهای داعش
ساکنین چند روستای ترکمن نشین در عراق را قتلعام کردهاند که در بین آنها دو دختر خردسال هم وجود دارد. بنابر گزارش یک پلیس محلی، تعداد مقتولین ۵۵ تن اعلام شده است. دهها تن دیگر هم مفقودالاثر شدهاند.[۸۴]
در روز شنبه، ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۴، سازمان نظارت بر حقوق بشر در بریتانیا خبر از سنگسار شدن دو زن توسط داعش در مدت کمتر از ۲۴ ساعت خبر داد. ابتدا یک زن بیوه ۲۶ ساله در بازاری در منطقه دبکه سوریه سنگسار شد و تنها چند ساعت بعد، زن دیگری در شهر الرقه سنگسار شد. عکسهایی از مراسم اجرای حکم توسط حامیان داعش در شبکههای اجتماعی منتشر شده است. آنها با یک خودروی پر از سنگ به محل اجرای حکم رفته بودند.[۸۵]
ثروت داعش
افراد مسلح داعش پس از تصرف شهر موصل، دست به غارت بانکهای این شهر زدند. این گروه موفق شد حدود ۴۲۹ میلیون دلار را از بانکهای موصل، غارت کند. بدین ترتیب میتوان گفت داعش در آن زمان به ثروتمندترین گروه تروریستی در جهان تبدیل شد.[۸۶] پیش از تصرف موصل «دارایی نقدی داعش ۸۷۵ میلیون دلار» بوده است. بنا به گزارش گاردین پس از تصرف شهر موصل، داراییهای داعش احتمالاً بالغ بر چند میلیارد دلار شد. پس از غارت بانکها و مؤسسات مالی و دستیابی به تجهیزات نظامی موصل باید به داراییهای پیشین داعش مبلغی حدود یک و نیم میلیارد دلار دیگر را نیز افزود.[۸۷]
اقدامهای حکومت داعش
داعش در بیانیهای در تاریخ ۲۹ ژوئن ۲۰۱۴، رسماً اع
لام نمود که با حذف عبارت عراق و شام، نام خود را به دولت اسلامی تغییر داده است و اعضای آن با خلیفهشان، ابوبکر بغدادی، بیعت نمودهاند. آنها همچنین از آغازدوران نوین جهاد جهانی خبر دادهاند.[۱۵][۱۶][۱۷]
انتشار نخستین ویدئو از ابوبکر البغدادی
وبسایتها و حسابهای کاربری نزدیک به به دولت اسلامی (داعش)، اولین ویدئوی مربوط به وی را که مربوط به خطبههای نماز جمعه روز ۱۳ تیر ۱۳۹۳ در مسجد جامع موصل است، منتشر کردهاند. این ویدئوی ۲۱ دقیقهای، اولین ویدئوی منتش
ر شده از فردی است که تاکنون تنها دو تصویر بیکیفیت از وی منتشر شده بود. وی در این خطبه ضمن استفاده فراوان از مفاهیم دینی و فن خطابه با زبانی آمیخته به تهدید از کاربرد شمشیر برای برپایی حکومت و پیگیری اهداف خود اشاره کرده است. وی برای مشابهت با خلفای صدر اسلام نیز لباسی با رنگ سیاه پوشیده و دستاری بر سر بسته است.[۸۸][۸۹]
تخریب مساجد و آرامگاهها
گروه داعش پس از اشغال شهر تاریخی موصل در شمال عراق، اماکن مقدس به ویژه مساجد و آرامگاههای مقدس در نزد شیعیان را تخریب نمود. حداقل چهار آرامگاه مقدس در نزد اعراب سنی و صوفی توسط بولدوزرخراب گردید. همچنین شش مسجد شیعی به وسیله انفجار تخریب گردید.[۹۰][۹۱][۹۲]
صدور نفت
داعش در ۱۴ تیر ۱۳۹۳ نخستین محمولههای نفت را از میدان نفتی عجیل آغاز و آنها را از منطقه کردستان عراق صادر کرد. داعش ۱۰۰ تانکر نفت خام را به قیمت حدود ۱۲ تا ۱۴ هزار دلار در هر تانکر برای تامین مالی عملیاتهای خود به فروش رساند. شلال عبدالبابان شهردار منطقه توزخورماتو در بیانیهای گفت: افرادی که نفت را از این گروه میخرند از راههای تحت کنترل این گروه و از طریق شهرهای کِفری یا غدیرکرم به پالایشگاهها یا با هماهنگی ایستهای بازرسی از طریق شهر مخمور به منطقه کردستان میرسانند.[۹۳]
آنها همچنین در این زمان کنترل تمامی میدانهای نفتی و گازی مهم سوریه را در استان دیرالزور که هممرز عراق است، در دست داشتند.[۹۴] داعش هر بشکه نفت استان دیرالزور سوریه را به قیمت ۱۲ دلار به فروش میرساند. پیش از این، زمانی که چاههای نفت دیرالزور در دست دیگر گروههای تروریستی قرار داشت، آنها هر بشکه نفت را معاد
ل ۳۰ الی ۵۰ دلار میفروختند. یکی از منابع اصلی درآمد داعش، نفت و گازی است که از منابع زیر زمینی سوریه غارت میکنند. عمده خریداران این نفت و گاز دلالهای سوختی هستند که نفت خریداری شده را به مقصد اروپا و آمریکا روانه میکنند.[۹۵]
تبلیغات و جنگ روانی
به ادعای «انتخاب» داعش در زمان اعلام خلافت در عراق و سوریه اقدام به تولید خبر و گزارش در اینترنت، تهیه فیلمهای تبلیغاتی و حتی فروش تیشرتهایی با آرم «داعش» و تبلیغ گسترده آن در فضای مجازی در سطح دنیا کرد. استفاده و چاپ نقشه جهان، عبارات «الدولة الاسلامیة»، «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله» بر روی پیراهنها و تیشرتها یک نمونه دیگر از این کارهاست. این تیشرتها با آرم گروه تروریستی «دولت اسلامی عراق و شام، در برخی فروشگاههای ترکیه و کشورهای جنوب شرق آسیا دیده شده است.[۹۶]
در جنوب هند تحقیقات درباره پیراهنهای دارای آرم داعش که شماری از جوانان با آنها عکس انداخته و سپس در فیس بوک منتشرکردند، مشخص کرد فرد اصلی یک حامی فعال این گروه است که سعی میکرده مغز جوانان مسلمان هندی را برای جنگ در عراق شستشو دهد.[۹۷]
استفاده از اینترنت
این گروه از اینترنت به عنوان ابزاری برای تبلیغ و پیشبرد اهداف خود استفاده میکند. بر طبق گزارشها، از ۹ ژوئن که حملات نظامی این گروه شروع شده، تعدادی حساب کاربری در شبکههای اجتماعی نظیر توئیتر وفیسبوک ایجاد شده که ادعا میکنند «نماینده داعش در عراق و سوریه» هستند و به منتشر کردن اخبار، تصاویر و فیلمهای مرتبط با این گروه میپردازند که بعضاً به زبانهایی از جمله فرانسوی و انگلیسی هستند. البته این حسابها به صورت رسمی از طرف داعش تأیید نشده است. تعداد قابل توجهی از این پیامها، از کشورهایی همچون کویت، عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارسی منتشر شده است. دولت عراق برای جلوگیری از تأثیر این تبلیغات در فضای مجازی، دسترسی به این شبکههای اجتماعی را محدود کرده است.[۹۸]
به گزارش شفقنا از العالم به نقل از «سومریه نیوز» اختلافات شدید میان سران داعش درباره فتواهایی که این گروه سعی دارد آنها را بر مردم اعمال کند، منجر به درگیری میان سران داعش شده است، در پی صدور فتواهایی دال بر ممنوعیت کاربرد اینترنت، گیرندههای ماهوارهای و تلفنهای هوشمند در استان نینوا اختلافاتی بین س
ران این گروه رخ داد، و این فتواها به مذاق برخی از عناصر داعش خوش نیامدهو باعث درگیری شدهاست.[۹۹]
چاپ اسکناس و گذرنامه
گروه دولت اسلامی عراق و شام پس از اعلام خلافت و تغییر نام به «دولت اسلامی»، در مناطق تحت سیطره خود دست به ضرب سکه،[۱۰۰][۱۰۱] چاپ اسکناس و گذرنامههای جدید زد. داعش پس از اعلام تشکیل خلافت اسلامی بلافاصله پرچم جدید خود را نیز به ۲۳ زبان زنده دنیا منتشر کرد. تعدادی از رسانههای محلی از چاپ اسکناسهای ج
دید در یک، پنج و ده دیناری داعش در موصل و تکریت و برخی از مناطق استان دیالی خبر دادند. تارنمای روزنامه ترکی «ینی شفق» ترکیه پیشتر از چاپ نخستین گذرنامه رسمی داعش برای ۱۱ هزار عضو این گروه در شهر موصل عراق خبر داد.[۱۰۲]
چاپ مجله
به نوشتهٔ «انتخاب» و «شبکهٔ خبر ایران» داعش نخستین نشریه خود را به دو زبان انگلیسی و عربی در ماه رمضان در ۵۰ صفحه با نام «دابق»منتشر کرد، بر روی جلد آن عبارت «بازگشت خلیفه» خودنمایی میکند. به تیراژاین نشریه اشاره نشده است اما اعلام شده است که در دو نسخه اینترنتی و چاپی منتشر میشود. نسخه چاپی بین ساکنان مناطق تحت اشغال داعش در عراق توزیع و نسخه اینترنتی نیز از طریق ایمیل به گیرندگان ارسال شد. این نشریه با کیفیت حرفهای بالایی تولید و هدف از آن ترویج «دولت خلافت» ادعا شده است.[۱۰۳]
داعش در تیر ۱۳۹۳ اعلام نمود که شبکهٔ تلویزیونی جدیدی با نام «دابق» را در شهر موصل عراق راهاندازی کرده است. این شبکه اخبار و اطلاعاتی را در خصوص جنگها در عراق و سوریه طی دوره گذشته پخش میکند. در ۱۸ ژوئن گذشته فاش شده بود که عربستان سعودی کارشناسانی را به موصل فرستاده تا شبکه تلویزیونی وابسته به گروه داعش را راه بیندازند.[۱۰۴][۱۰۵]
ناکارآمدی در اداره دولتی شهرهای تحت اشغال
داعش تلاش میکند در شهر بزرگ موصل با ۲ میلیون نفر جمعیت، مثل یک «دولت» رفتار کند، اما بیاطلاعی و نابلدی نیروهای این گروه تروریستی از ادارهٔ شهر ب
سیار جدی است. ترافیک شدید، کمبود موادغذایی و سوخت، امور روزمرهٔ شهری و دستگاههای دولتی بلاتکلیف وضعیت مناطقی است که به دست نیروهای داعش افتاده است. داعش در شهر موصل عراق به سرعت مصرف و فروش هرگونه الکل را ممنوع کرد و روی تمام نقاشیها و تبلیغات در سطح شهر که در آن زنی دیده میشد رنگ پاشید، اما مجازاتهای بسیار سخت رقه را در موصل اجرایی نکردند. نیروهای خلافت اسلامی به ۳ نفر از سنی مذهبهای شهر موصل پیشنهاد دادند که فرمانداری نینوا را برعهده گیرند و هر ۳ نفر این پیشنهاد
را رد کردند. مردم موصل میگویند مهمترین مشکل کمبود جدی سوخت است که زندگی در موصل را سختتر از پیش کرده است. داعش در موصل خانههای مسیحیان و شیعیانی را که از ترس این گروه فرار کردند یا به دست گروه اعدام شدند، در اختیار ساکنان سنی مذهب قرار داده است. یک بحران دیگر در شهرهای تحت کنترل نیروهای داعش، بحران پرداخت دستمزدها است. در شهر رقه سوریه داعش حقوق کارمندان را پرداخت میکند و توانسته تا حدی لولههای آب شهری و برقکشی را تعمیر کند. در روزهای ماه رمضان نیز میان مردم غذا و آب تقسیم کرده است. با اینحال در موصل داعش هنوز نتوانسته دستمزد کارمندان دولتی را پرداخت کند. هرچند وعده داده که به زودی حقوق آنها پرداخت خواهد شد.[۲۴]
ختنه زنان
یکی از کارکنان سازمان ملل متحد در عراق گزارش داده است که 'دولت اسلامی عراق و شام' (داعش) دستور ختنه زنان ۱۱ تا ۴۲ سال در موصل را صادر کرده است، اما تردیدهایی درباره صحت صدور این حکم وجود دارد.[۱۰۶]
آموزش خلبانِ هواپیمای جنگنده
در ۲۵ مهر، دیدهبان حقوق بشر در سوریه گفت که خلبانهای ارتش صدام حسین که به گروه حکومت اسلامی (داعش سابق) ملحق شدند در حال آموزش دادن به اعضای این گروه برای استفاده از سه فروند جنگنده به غنیمت گرفته شده از ارتش بشار اسد هستند. دیدهبان حقوق بشر در سوریه، که مقر آن در لندن است خبر داد، این نخستین بار است که ستیزه جویان اسلامگرا جنگندهها را به پرواز در آوردهاند. خلبانها جنگندهها را بر فراز پایگاه هوایی «الجراح» در شرق شهر حلب به پرواز درآوردهاند. اعضای این گروه بارها با استفاده از هواپیماهای میگ-۲۱ و میگ-۲۳ که از ارتش سوریه به غنیمت گرفتهاند پرواز کرده و سپس به فرودگا
ه بازگشتهاند. نیروهای داعش سه جنگنده سوری را در حلب و رقعه به تصرف خود در آورده بودند. مشخص نیست که آیا جنگندهها مجهز به تسلیحات بودهاند یا اینکه خلبانها قادر به هدایت جنگندهها در مسافتهای طولانیتری هستند. هواداران گروه حکومت اسلامی پیشتر در حسابهای توییتری خود تصاویری از جنگندههای به غنیمت گرفته شده را به نمایش گذاشته بودند، اما به نظر میرسید که این هواپیماها غیرقابل استفاده باشند.[۱۰۷][۱۰۸]
ارز پولی تازه
در ۲۳ آبان ۱۳۹۳ داعش اعلام کرد قصد دارد ارز پولی خاص خود را وارد تبادلات پولی کند. ارز تازه «دینار اسلامی» نام دارد. یک سایت نزدیک به «دولت اسلامی»، نوشت که ابوبکر بغدادی، خلیفه خودخوانده دولت اسلامی دستور ضرب سکههای تازه را صادر کرده است تا «سیستم پولی استبدادی رایج» که «الگوی نظام اقتصادی غرب» است و «مسلمانها را به بردگی کشانده» تغییر کند. شورای دولت اسلامی حکم ابوبکر بغدادی را تایید کرد.[۱۰۹]
فرار ایزدیان
پس از اینکه تعدادی از شهرهای عراق که ساکنان آن پیرو مذهب اقلیت ایزدی بودند، به دست داعش تصرف شدند، ساکنان این شهرها خانههای خود را رها کرده و از این شهر گریختند.[۱۱۰]
روابط داعش و بعثیها
سران سابق حزب بعث عراق و سازمان شبهنظامی بوکو حرام هم از فعالیتهای داعش حمایت کردهاند.[۱۱۱]
به ادعای «تابناک» یکی از فرماندهان، بعثی تکریتی، که در روزهای اخیر در شمال سامرا دستگیر شده است، مطالبی را درباره «تروریستهای بعثی» فاش کرده است. وی گفته افرادی که به داعش موسوم هستند، هماکنون نقش فداییان صدام را برای فرمانده لشکرهای سابق صدام بازی میکنند.[۱۱۲]
لو رفتن اطلاعات محرمانه داعش
به نوشته روزنامه گاردین، دولت عراق حدود ۱۶۰ یواسبی استیک در اختیار سازمانهای اطلاعاتی غربی قرار دادهاست که حاوی اطلاعات بسیار مهمی درباره ا
ین گروه است که ازجمله آنها میتوان به اسامی جنگجوهای خارجی و رهبران، رمزهای محرمانه، اطلاعاتی درمورد شبکه مالی این گروه و غیره اشاره کرد. گفته میشود که دولت عراق این اطلاعات را پیش از حمله داعش به موصل بهدست آوردهاست. دو روز قبل از حمله این گروه تروریستی به موصل، دولت عراق موفق به دستگیری یکی از عوامل ارتباطیِ این گروه به نام ابوهاجر میشود که در بازجویی از این شخص، او نام رهبر خود را عبدالرحمان البیلاوی ذکر کرده و محل سکونت او را فاش میکند. چند ساعت بعد از اعتراف، البیلاو
ی در خانه خود کشته میشود، اما مأموران امنیتیِ عراق موفق میشوند اطلاعات بسیار مهمی را در خانه او کشف و ضبط کنند. گفته میشود حجم اطلاعات بهقدری بودهاست که یک افسر امنیتی بریتانیا عنوان کردهاست «ما و آمریکاییها از گستردگی این اطلاعات شگفتزده شدیم». عامل ارتباطیِ داعش، ابوهاجر، در حین دستگیری عنوان کردهبود که «بهزودی شهر موصل بدل به جهنم خواهد شد»، و دو روز بعد، شهر موصل بهدست نیروهای داعش افتاد. پس از تصرف موصل، داراییهای داعش از ۸۷۵ میلیون دلار به حدود «چند میلیارد دلار» رسیدهاست.[۱۱۳]
واکنش گروههای اسلامی به اقدامات داعش
عدنان العرعور، از علمای منتفّذ سلفی در سوریه، در واکنش به اقدامات داعش، در مصاحبهای بیان کرد:
برای ما روشن شدهاست که نیروهای داعش همه توافقات را زیر پا میگذارند و به کشتن مجاهدین راه حق مبادرت میورزند. آنها خائنانی هستند که تلاش میکنند تا با تکفیر علمای امت اسلامی را از وجود علما پاک کنند.[۱۱۴]
دکتر علی قرهداغی، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای اسلام، در پاسخ به اقدامات داعش در کشتار کردها و غیرنظامیان در سوریه، در مصاحبهای بیان کرد: «ما برخوردهای ضد راهبان مسیحی را محکوم میکنیم و با اقدامات تروریستی مخالف هستیم. اقدامات تروریستی انجامشده ازسوی دولت اسلامی عراق و شام را محکوم میکنیم. داعش قربانیان خود را بیشتر ازمیان اهل تسنن انتخاب کردهاست تا اهل تشیع. گروهی، ازروی حماقت و نفهمی
، دست به اقداماتی نابجا زدند و تصویری ناپسند و زشت از اسلام را در اذهان ترسیم کردند و ازهمینروی، در این برهه ایفای نقش عالمان مذهبی برای تغییر این تصویر، ضروری است».[۱۱۵]
آیتالله سیستانی، مرجع تقلید شیعه، از شیعیان خواسته تا «سلاح بردارند و با پیکارجویان افراطی مبارزه کنند». سخنگوی او اعلام کردهاست که «شهروندانی که قادر به حمل اسلحه هستند، وظیفه دارند که در دفاع از کشور و مردم خود و اماکن مقدس، به نیروهای امنیتی کشور بپیوندند».[۱۱۶]