بخشی از مقاله
چکیده
در گذشته، زنان روستایی در کنار همسران خود به کار کشاورزی مشغول بودند. آنها این مسئولیت را همراه با دغدغه های
خانوادگی، از جمله تربیت فرزندان، آشپزی و غیره انجام می دادند. با پیشرفت سریع تکنولوژی و در نتیجه، گردشگری در دنیا و
تمایل گردشگران به گذران تعطیلات در حومه ها و مناطق روستایی، مسئولیت های زنان روستایی رنگ دیگری به خود گرفت و
فعالیت در انواع مشاغل مربوط به گردشگری نیز، به بارهای نهاده شده بر دوش آنها اضافه شد. امروزه، آنان علاوه بر نقش خود
به عنوان همسرو مادر، در زمینه ی گردشگری نیز نقش اساسی ایفا می کنند. با این حال، در جوامع سنتی توجه چندانی به جنبه های مختلف فعالیت های زنان در این زمینه و اینکه آنان چه نقش بزرگی درتامین نیازهای خانواده و پیشبرد صنعت گردشگری دارند، نمی شود. در این بین، فعالیت های آنان در این زمینه نیز در هویت بخشی به شخصیت زنان جامعه نقش اساسی ایفا می کند.
هدف از نگارش مقاله ی حاضر، بررسی نقش برجسته اما پشت پرده ی جامعه ی زنان و بخصوص زنان روستایی در صنعت گردشگری و همچنین اهمیت گردشگری روستایی و میزان اثرگذاری این شاخه از صنعت، بر پیشرفت اقتصادی، اجتماعی و
فرهنگی جامعه می باشد. در این راستا، به معرفی شاخص های مهم این امر که گردشگری روستایی و زنان و انواع مشاغل آنها در
این زمینه هستند، پرداخته می شود و سپس موضوعاتی به منظور پیگیری این امر مهم به علاقمندان ارائه می گردد.
واژگان کلیدی: گردشگران، زنان روستایی، صنعت گردشگری، روستاها، زنان، گردشگری روستایی
-1 مقدمه
گردشگری، صنعتی است که صنایع بالادستی و پایین دستی زیادی را تحت پوشش قرار می دهد.کارشناسانی که با دید کلان به گردشگران نگاه می کنند، صنایعی مانند حمل و نقل و حتی بخشهایی از کشاورزی و باغداری را با موضوع گردشگری مرتبط می دانند، به همین دلیل آنها بر این باورند که گردشگری میتواند تا حدود 40 درصد از مشاغل دنیارا پوشش دهد(چهاربالش، .(1390
یکی از شاخه های مهم گردشگری در دنیای امروز، گردشگری روستایی می باشد.گردشگری روستایی در دهه گذشته به عنوان یک ابزار احیای اقتصادی و همچنین به عنوان راهی برای حفظ و بزرگداشت فرهنگ های محلی و منابع، طرفدارانی برای خویش
یافته است( .(Bensemann, 2009 در نگاه دقیق تر می توانیم با وجود منابع مختلف و سکونت اکثریت دنیا در روستاها به اهمیت گردشگری روستایی در صنعت گردشگری پی ببریم. از آنجا که %75 از مردم دنیا در روستاها سکونت دارند، و بخش
عظیمی از سایت های گردشگری نیز از جمله پارک های ملی، مناطق بیابانی، کوه ها، دریاچه ها، و سایت های فرهنگی در
روستاها واقع شده، از این رو توسعه گردشگری در این مناطق می تواند نقش مهمی در اقتصاد روستایی و بهبود آن در جوامع روستایی داشته باشد(.(N.Okech & P . Gumede, 2009 در این بین زنان نقش مهمی بخصوص در جوامع روستایی در توسعه گردشگری ایفا می کنند، اگرچه ممکن است این موضوع مبهم و یا حتی گاهی کمرنگ انگاشته شود. زنان در زمینه های
مختلف در این وادی فعالیت می کنند و شغل هایی نه چندان رسمی دارند. بخشی از این مشاغل، به طور مستقیم و بخشی نیز به
صورت غیرمستقیم از گردشگری تاثیر می پذیرد. به عنوان مثال در کشور ما صنایع دستی، یکی ازصنایعی است که زنان به صورت فعال در آن مشارکت دارند و با توسعه و رونق صنعت گردشگری انتظارمی رود که فرصت های بیشتری برای اشتغال زنان ایجاد شود. هم اکنون بخش مهمی از شاغلین کارگاههای قالی بافی،گلیم بافی، سوزن دوزی و صنایع مرتبط با آن را زنان تشکیل می دهند و صنعت گردشگری می تواند به بهبود شرایط زنان در این حوزه کمک کند(چهاربالش، .(1390
-2 گردشگری روستایی
نیک می دانیم که صنعت جهانگردی در دنیا به سرعت در حال پیشرفت می باشد و در حال حاضر بعد از صنعت خودروسازی در مکان دوم جای دارد. از این رو اکثر کشور ها در صدد پیشبرد این صنعت در کشور خود می باشند. در این راستا روستاها
نقش مهمی در جذب گردشگر دارند و گردشگری روستایی نیز در پی یافتن جایگاه خود در این صنعت می باشد. برآوردهای مختلف نشان می دهد که گردشگری روستایی%10 تا%20 کل فعالیتهای گردشگری را تشکیل می دهد و تحقیقی در اروپا((1998 نشان می دهد که%23 از اروپاییان، حومه ها و روستاها را هر سال به عنوان مقصد خود و مکان مورد بازدید انتخاب
می کنند(.(Roberts & Hall, 2001, 1 به طور کلی، روند بین المللی اهمیت حومه ها در گردشگری دلگرم کننده هستند. در
اوایل سال 1990 آمار سفر به حومه به طور چشمگیری افزایش یافت به طوری که از 19 میلیون نفردرسال 1991 به 28 میلیون نفر در سال 1995 رسید. این افزایش تقریبا %25 درصد است. درسال 1991، 83 میلیون نفرمردم انگلستان تعطیلات خود را در
روستاها گذراندند. در سال 1995 ، این رقم با یک افزایش 25درصدی به تقریبا 104 میلیون نفر رسید
.(Acumenia,2002,14)
گردشگری روستایی وسیله ای موثر نه تنها برای ارائه، همچنین برای محافظت از میراث طبیعی و فرهنگی، ساختمان های مشهور، مناظر، آداب و رسوم و سنت ها می باشد(.(Daugstad, 2008 علاوه بر این، گردشگری روستایی را می توان به عنوان یک
فعالیت پایدار در نظر گرفته و به عنوان پایه ای برای ترویج انرژی پایدار و تجدید پذیر در نظر گرفت(.(Chen,2011
از جنبه های مثبت ساختار صنعت جهانگردی این است که گردشگری از صنایعی است که پایه آن بر اساس کار بشری استوار
است، بنابراین دارای پتانسیل لازم برای تولید مشاغل مختلف و توسعه اقتصادی با استفاده از نیروی بشر می باشد و در واقع
اغلب به عنوان رکن اصلی در توسعه اقتصادی روستاها نیز از آن یاد می شود 3) Kirkpatrick & Mitchell, 2005,
.(Hall & پدیده گردشگری وجوه مختلف فعالیت های اقتصادی و اجتماعی را در بر می گیرد؛ و حتی در پارهای موارد،
برای توسعه مناطق کمترتوسعه یافته و کاهش فقر و بیکاری در آنها، آخرین گزینه به شمار می رود. گردشگری صنعتی کاربر
است که زمینه اشتغال افرادی با مهارت های گوناگون و در سنین مختلف را فراهم می آورد و از این رو، یکی از راه های غلبه بر
بیکاری است بنابراین، توسعه گردشگری روستایی در مکانهای مختلف زمینه های اشتغال دائم، فصلی و نیمهوقت را برای نیروی انسانی با تخصص و آموزش متوسط فراهم می سازد و از نرخ بیکاری می کاهد در توسعه گردشگری، گذشته از ایجاد اشتغال مستقیم، زمینه سایر فعالیت های مرتبط مانند کارهای ساختمانی، تعمیرات، کرایه خودرو، و دستفروشی نیز برای افراد بومی فراهم
