بخشی از مقاله
زنجيره تأمين
مقدمه
در طول دو دهه اخير مديران شاهد يك دوره تغييرات شگرف جهاني بواسطه پيشرفت تكنولوژي جهاني‌شدن بازارها و شرايط جديد اقتصادي، سياسي بوده‌اند افزايش تعداد رقباي در كلاس جهاني سازمانها مجبور شوند كه سريعاً فرايندهاي درون سازماني را براي باقي ماندن در صحنه رقابت جهاني بهبود بخشند در ابتدا سازمانها توجه خود را به افزاش رضايت مشتريان گماردند ودرصدد افزايش كيفيت محصولاتشان درآمدند سپس سازمانهاي توليدي بطور فزآينده‌اي به افزاش انعطاف‌پذيري در خط توليد بهبود محصولات جديد براي ارضاي مشتريان علاقمند شدند در دهه 1990 به موازات بهبود در توانمنديهاي توليد مديران صنايع درك كردند كه مواد و خدمات دريافتي از تأمين‌كنندگان مختلف تأثير بسزايي در افزايش توانمنديهاي
سازمان بمنظور برخورد با نيازمنديهاي مشتريان دارند در نتيجه تمركز سازمانها برروي پايگاههاي تأمين و استراتژيهاي منبع‌يابي افزايش يافت در چنين شرايطي سازمانها به اين نتيجه رسيدند كه تمركز تنها برروي تأمين‌كنندگان كافي نيست و آنها بايد در مديريت شبكه هم كارخانجات و شركتهايي كه به نوعي در وروديهاي سازمان نقش دارند و همچنين شركتهايي كه در تحول و خدمات پس از فروش محصول به مشتري درگيرند لحاظ كنند با چنين نگرشي رويكردهاي» زنجيرة تأمين« و مديريت زنجيرة تأمين پا به عرصه وجود نهاد.
زنجيره تأمين:
منظور از زنجيره تأمين فعاليتهاي مرتبط با تأمين‌كنندگام مواد اوليه و يا خدمات توليدكنندگان محصول يا خدمات و مصرف‌كنندگان يبا مشتريها مي‌باشد.
شكل 1- مدل ماده‌اي از يك زنجيره تأمين را براي يك كارخانه توليدكنند محصول نشان مي‌دهد. تأمين‌كنندگان مواد اوليه يا خدمات اوليه همانگونه كه در شكل نشان داده شده تنها در يك سطح محدود نمي‌شوند ممكن است مواد و يا خدمات از چند سطح مختلف عبور نموده و در سطح 1 باه كارخانه تحويل شوند.
بعنوان مثال دركارخانه بافندگي ممكن است نخ، به عنوان ماده اوليه در سطح 1 به كارخانه تحويل شود نخها معمولاً خروجي كارخانه ريسندگي در سطح 1 هستند كه خود پنبه يا مواد آكريليك را از كارخانجات تأمين كننده در سطح 2 تحويل گرفته‌اند و كارخانجات سطح 2 انجام دهنده عمليات پالايش و طراحي مي‌باشند، كه مواد اوليه را به صورت كل پنبه از كشاورزان سطوح 3 تأمين نموده‌‌اد. در زنجيره‌هاي تأمين علاوه بر حلقه‌هاي توليدي كه محصولات فيزيكي را تأمين مي‌نمايند حلقه‌هاي( سطوح) تأمين خدمات نقش اساسي دارند برايمثال در بين
سطوحي كه در مثال حاضر نام برده شد شدند خدمات ترابري، بيمه، حمل و نقل، ترخيصهاي گمركي، و غيره لازم خواهد بود. كارخانجات در مواد زيادي علاوه بر مواد اوليه خدمات را نيز از تأمين‌كنندگان تحويل مي گيرند. دريافت خدمات نگهداري و تعميرات، رستوران، كنترل سيستمهاي اطلاعاتي، مديريتي، و كامپيوترها نمونه‌اي از اين خصوصيات هستند كه در زنجيره تأمين به كارخانجان وارد مي‌شوند در سمت خروجي كارخانه محصول نهايي توسط شركتهاي توزيع‌كننده به مصرف‌كنندگان يا مشتريان مي‌رسند و مشتريان نيز ممكن درچند سطح مصرف‌كننده محصول باشند براي مثال بالا اگر كارخانه توليدكننده پارچه‌هاي ضخيم براي پوشش مبلمانو صندليهاي خودرو باشد مشتري سطح 1 كارخانجات سازنده مبلمان و صندلي خودرو و مصرف‌كننده نهايي در سطح بعدي خواهد بود.
زنجيره غذايي در حقيقت متشكل از سه حلقه اصلي خريد، توليد، وتوزيع مي‌باشد.
مديريت زنجيره تأمين:
مديريت زنجيره تأمين در حقيقت يك جريان قابل اطمينان در انتقال مواد يا خدمات از ابتدا تا انتها اتنهاي زنجيره تأمين ايجاد مي‌كند.
تعريف دانشگاه MIT در ارتباط با مديريت زنجيره تأمين عبارت است از:
مديريت زنجيره تأمين يكپارچه(ISCM) عبارت است يك رويكرد يكپارچه فرآيندگرا براي تأمين و توليد و توزيع محصولات و خدمات به مشتريان.
SCM در حقيقت شامل فعاليتهاي زير در طول زنجيره تأمين مي‌باشد:
برنامه‌ريزي و مديريت عرضه و تقاضا، تهيه مواد، توليد و برنامه زمان‌بندي محصول يا خدمت، انباركردن، كنترل موجودي و توزيع، تحويل و خدمت به مشتري مي‌شود مديريت زنجيره تأمين همه اين فعاليتها را طوري هماهنگ مي‌كند كه مشتريان بتوانند محصولاتي با كيفيت بالا و خدمات قابلا اطمينان درحداقل هزينه بدست آورند.
پس در حقيقت هدف SCMبه حداكثر رساندن رضايت مشتري و حداقل كردن هزينه‌هاست.
نياز ه مديريت زنجيره تأمين:
عوامل زير نياز به SCM را مهم مي‌كند:
• نياز به بهبود عمليات: در طول دو دهه گذشته بسيارياز سازمانها فعاليتهايي مانند توليد ناب و مديريت كيفيت جامعه را انجام مي‌دهند با SCM آنها قادر خواهند بود كه كيفيت بهبود يافته‌اي را كسب كنند و در عين حال مقدار زيادي از هزينه‌هاي اضافي خارج از سيستم خود را از بين ببرند.
