دانلود مقاله صنعت توریسم در اصفهان

بخشی از مقاله

صنعت توريسم در اصفهان
مقدمه :
سابقه تاريخي شهر اصفهان :
اصفهان از جمله شهرهايي است كه شايد تاريخ و سابقه آن به قدمت كشور ايران برسد و در عموم دوره هاي تاريخي از شهرهاي بزرگ ومشهور ايران بشمار مي رفته است . نويسندگان قديمي بناي اصفهان را به طهمورشاه سرزمين پادشاه پيشدادي ،نسبت داده اند . آنچه مسلم است بابراين شهر مد كه بوده ازامل علم و حكمت با كمال دانش و با مهارت بوده است و با دقت زياد و ملاحظة كيفيت خاك و خوبي آب و هوا و نزديكي آب به سطح زمين و دسترسي به رودخانه و ساير محاسن در اين محل بناي شهري را نموده و هيچ موضعي از اطراف دورر و نزديك جلگه اي كه شهر اصفهان در آن واقع شد متصف به اين صفات نيست .

از داستانهاي بسيار مشهور ، ظهور كاوه آهنگر از اماي فريدون اصفهان و قيام او عليه صخاك ستمگر است كه به ظلم و بيداد او خاتمه داد و فريدون فرشته سيرت را بجاي او به پادشاهي نشانده است . گفته شده كه پس از اين پيروزي فريدون پادشاه از كفايت كاوه و شجاعت يارانش كه از اهالي اصفهان بوده تعريف مي نمود و روزي در اثناي مذاكرات گفت اين شهر سپاهان است يعني اين شهر محل و جاي سپاه است و اماكن آن هم سپاهي و وليد و جنگي هستند و از آن روز به بعد نام اين شهر سامان و اسپهان گفتند شد و پس از استيلاي غرب و ظهور اسلام مغرب آن اصفهان ها واصفهان جايگزين نام اسپاهان گرديد.

با مراجعه به منابع و دلايل تاريخي موجود محقق است كه كلمة اسباداران بطليموس و سامان زمان پهلوي و اصفهان غرب و اصفهان امروز يك لفظ قديمي است . پس از تسلط اعراب به ايران اصفهان نيز مانند شهرهاي ديگر جنگ اعراب افتاد .مورخين نوشته اند كه در جنگ اصفهان زد و خورد و خون ريزي بين اعراب و ايرانيان اتفاق نيفتاد و پس از يك جنگ تن به تن كه بين فرماندهان واقع شد اصفهان با عقد صلح نامه تسليم قواي عرب شد ه در زمان منصور دومين خليفة‌عباسي اصفهان مورد توجه قرار گرفت و دستور داد در اطراف شهر برج و بارويي بكشند . به هرحال اصفهان در دوره هاي مختلف و سلاطين گوناگون سخت مورد توجه و مراقبت قرار مي گرفته و در دورة‌ سلجوقيان در سال 443 بدست طغرل فتح شد و در همين وقت ناصرخسرو و جهانگرد معروف از اصفهان دين كرده مي نويسد :

اصفهان شهري است برمامون نهاده ، آب و هواي خوش دارد و هرجا كه ده گز فروبروند آب سرد و خوش بيرون مي آيد. به هر حال از اين دوره نيز آثاري از پادشاهان و بزرگان اصفهان به يادگار مانده است .اصفهان نيز مانند ساير شهرهاي ايران از حمله مغولها تا تارها مصون نماند و در سال 789، هفتاد هزار نفر از مردم اصفهان به دشت تا تارها قتل عام شدند و بدين ترتيب از شركت و عظمت اصفهان كاسته شد تا قرن 11 كه شاه عباس كبير اصفهان را پايتخت خود قرار داد و دستور ساختن قصرها و مساجد و پلهاي آن را داد ومجددا اصفهان عظمت خود را بازيافت و در اين دوره آباديهاي قديم و جديد اصفهان بهم پيوست بطوري كه در اواخر دورة‌ صفويه به نهايت درجه وسعت و زيبايي رسيده است .

اگر به تاريخ بناي اصفهان بنگريم خواهيم ديد يهوديان را كه بخت النصر از كشور اصليشان بيرون كرد، آنها اين سرزمين را مساعد و مناسب جهت وطن دوم خود و اقامت هميشگي دانسته اند و در آن شروع به احداث مساكن نمودند. سلسله هاي بعد از اسلام كه در ايران روي كار آيند همواره اصفهان را يكي از ايالات مهم كشور مي دانستند و چندين سلسله هم اصفهان راحتي پايتخت خود قرار دادند كه از آن جمله مي توان آل زيار ، ديالمه سلجوقيان را نام برد

كه در اين شهر مساجد بازارها و كاروانسراها ساختند. كوچ كردن ارامنه به اصفهان كه در زمان شاه عباس كبير انجام گرفت خود عامل ديگري براي جلب سياحان مسيحي گرديد. اكنون تروكيساي وانك جلفا جنبه خليفه گيري ارامنه را در ايران بعهده دارد . چه بسيار كساني كه از سراسر ايران وجهان جهت ديدن جلفا به اصفهان مي آيند و آثار معماري و هنري اصفهان كه از ارزنده ترين صنايع دنيا بشمار مي آيند بزرگترين عامل آمدن سياحان به اين شهر است .

جاذبه هاي سياحتي شهر اصفهان :
الف – جاذبه هاي تاريخي شهر اصفهان :
شهر اصفهان با تاريخي بسيار كهن داراي آثار باستاين بيشماري است خوشبختانه براثر دور بدون از كمربند زلزله و باداشتن آب و هواي خشك محفوظ و سالم مانده ،شمارة‌ آثار باستاني پرارزش اين شهر دقيقا معلوم نيست .

از مطالعة‌ آثار باستاني شهر اصفهان بخوبي روشن مي شود كه متجاوز از نصف آثار تاريخي اين شهر متعلق به دوره صفويه است كه عبارتند از :
1- كاخ عالي قاپور:
اين كاخ از بناهاي شاه عباس است كه در قرن پانزدهم به بعد ساخته شده ومحل حل و فل امور كشور و دربار پادشاه بوده است . اين عمارت داراي هفت طبقه ساختمان است و با آنكه بعد از صفويه به تزئينات آن خرابيها و لطمات زياد وارد آمد، معذالك هنوز شاهكارهايي از گچبري و نقاشي عهد صفويه را در بردارد. جنب عمارت عالي قاپور باغي بوده است و در وسط آن تالاري با حوض مرمر و فواره هاي متعدد وجود داشته است

كه آنرا «تالار طويله » مي ناميده اند. درخيابان وسط كه مقابل عمارت بوده است از هر طرف 9 آخور بوده كه روزهاي رسمي مانند پذيرايي از سفرا ، زيباترين اسب هاي سلطنتي را با زنجيرهاي طلا مي بستند . كتابخانه سلطنتي و جامدخانه نيز در همين قسمت بوده است . ديگر از توابع اين باغ و عمارت قهوه خانه و ببرخانه براي تامين روشنايي و ميخانه بود ، است . دبيرستان سعدي اصفهان امروز در تالار طويله و يا بطوري كه بعضي ها تصور كرده اند تالار تحويل خانه قرار دارد.

2-كاخ چهلستون :
اين كاخ 67000 متر مربع مساحت دارد ، بيننده اي كه درگام نخستين پاي به ايوان كاخ مي نهد از اينكه در اين كاخ بيش از بيش ستون نمي بيند به حيرت مي افتد و شايد از خود بپرسد چرا نام اين بنا را چهل ستون گذاشته اند ؟نكته ديگر اينه خود ايوان بيش از 18 ستون ندارد منتهي با احتساب دو ستون بالاتر كه تالار آيينه قصر را نگاه مي دارد 20 ستون مي شود .

حال اگر بيننده به محوطه جلوي كاخ هاي مي نهد و در مقابل استخر زيبايي كه تصوير بنا برسطح آبهاي مواج آن بخوبي ندارد است ، بايستد ايواني مي بينند با چهلستون كه سقفي منتقش و رنگارنگ را نگه داشته است .
ساختمان لوله بنا در اواخر سلطنت شاه عباس اول آغاز شد و در زمان سطنت شاه عباس دوم پايان گرفت . بوستاني كه در اطراف كاخ به چشم مي خورد به تبعيت از نام اين كاخ چهلستون نام گرفته است . تالار بزرگ چهلستون محل پذيرايي خاص شاه عباس دوم صفويي بود كه از 1052 تا 1077 مبحري در ايران سلطنت كرده است . مينياتورهايي كه در قسمت پايين ديوارها قرار گرفته اصلي نيستند و پس از تعميرات اخير نقاشي شده اند . ولي تابلوهايي كه روي ديوارها است از آثار هنرمندان آن عصر بشمار مي رفته است .

استخر كاخ چهلستون به همين شكل و اندازه در دوران صفويه ساخته شده است . اما مجسمه هاي سنگي چهار گوشه آن كه مجموعه اي از شكلهاي انسان و شير است . در واقع بقاياي يك قصر ديگر است كه مفهوم شده و مجسمه ها به اين مكان انتقال يافته است . مجسمه ها از آثار اصلي و نمونه كارهنرمندان سنگ تراش قرن 11 هجري است .
3- مسجد جامع :
در قديمي ترين بخش اصفهان واقع است . يعني در مكاني كه در دوران فرمانروايي ساسانيان آتشكده اي به روي آن بنا شده بود و پس از استيلاي اعراب در سال 23 هجري اين آتشكده در هم كوبيده وجاي آن مسجد محقري بنا گرديد كه مي توان نمونه اي از مساجد اوليه اسلامي به سبك عربي دانست . پس از آنكه ايرانيان تدريجا به دين اسلام گردويد به شيوه معماري ملي خود كه از هنرمندان دوران ساساني به ارث برده بودند و باهمان سبكي كه با آن آتشكده و معابه خود بنا مي كردند مساجد را بنا نهادند. به همين مناسبت است

كه قديمي ترين گنبدهايي كه در شمال و جنوب اين مسجد مشاهده مي شود و در دوران ملكشاه سلجوقي بنا شده اند مردم آنرا آتشكده پنداشتند و هنوز هم كساني هستند كه وقتي براي مشاهده اين مسجد به اين محل وارد مي شوند از در بانيان سراغ آتشكده را مي گيرند . محله وسيعي كه اين مسجد در آن ساخته شده است ميدان كهنه ناميده مي شود و امروز هم همين نام را دارد . اين مسجد به همان نسبت كه خود نمونه تحولات معماري ايران در چهارده قرن دوره اسلامي بشمار مي رود و اطراف و جوانب آن شاهد بسياري از وقايع و …رويدادهاي تلخ و شيرين تاريخي هم بوده است . نكته اي كه در ساختمان اين مسجد لازم به يادآوري است چهار ايواني بودن آن است . چهار ايوان در چهار سمت شمال ، جنوب ، شرق و غرب در مقابل هم بنا شده اند و ساختمانهاي ديگر در پشت اين ايوانها و ديواره صحن قرار دارند . اين سبك چهار ايواني درساختن مساجد سبك كاملا مستقل ايراني است

كه در مساجد ديگر دنيا ديده نمي شود ، پيدايش اين سبك در ابتداي قرن 6 هجري يا اوائل قرن دوازدهم ميلادي است و به دنبال واقعه مولناك آتش سوزي اين مجدد سال 515 هجري موجود شايد پيدا كرده است . نكته ديگري كه مي توان گفت گنبدي است كه بر شبستان اول مسجد سايه انداخته واز بناهاي اصيل دوران پادشاهي سلجوقي بزرگ است

كه به شبستان اول مسجد سايه انداخته و از بناهاي اصيل دوران پادشاهي سلجوقي بزرگ است كه در اواخر قرن يازدهم ميلادي زماني كه اصفهان پايتخت ملكشاه سلجوقي بود به دستور وزير دانشمند او خواجه نظام الملك طوسي به نام پادشاه وقت بنا شده است . كتيبه اي كه دور گنبد ديده مي شود به خط كوفي با آجر نمايش داده شده و نام پادشاه ايران و وزير نامدار او را در بردارد و قسمتي از بناهاي مسجد جامع اصفهان ، بنام شبستان الحا بتو معروف است . الجابتو معروف به خدابنده از پادشاهان ايلخانان ايران بود و وزير سياستمدار او محمدساوي كه مردي دانشمند بوده است محراب عالي و نفيس آنرا كه از مهمترين تزئيني مسجد جامع اصفهان و از جمله برجسته ترين نمونه هاي هند گچبري ايران به شمار مي رود، بنام آن پادشاه بنا كرد و زينت بخش اين شبستان نموده است .

4-مسجد امام( شاه سابق ):
اين مسجد در ضلع جنوبي ميدان نقش جهان قرار دارد . ساختمان اين مسجد در سال 1020 هجري مطابق با 1612 ميلادي كه مقارن با بيست وپنجمين سال سلطنت شاه عباس بوده است . آغاز گرديد و تا هنگام مرگ او در سال 1038 هجري ادامه داشت . در دوره جانشين او شاه صفي عمليات ساختماني را ادامه دادند .

سردرمسجد از نظر معماري وتزئينات كاشي كاري آن از شاهكارهاي معماري ايراني است وهريك از صفحات كاشي كاري آن به مسئله تابلويي زيبا محسوب مي شود. در دو لنگه مسجد نيز كه فرين به اشعار دلنشين و با روپوشي از نقره و طلا و نقش و نگاري زيبا تزئين يافته يكي از شاهكارهاي هنري هنرمندان ايراني در عهد صفوي بشمار مي رود. بناهاي اطراف صحن مسجد هريك از جهات چهارگانه طرح و نقشهاي متفاوتي نظر بيننده را جلب مي كند . گنبد رفيع مسجد كه به فضاي پهناور شبستان مسجد سايه انداخته است يكي از معروف ترين گنبدهاي مساجد ايران است در اين مسجد سه گنبد در جهات شرق و غرب و جنوب ديده مي شود ولي گنبد جنوبي از نظر معماري مهمترين و زيباترين آنها است .انعكاس صدادر كانون بستان به وضوح كامل سفيد مي شود . سبز يكپارچه مسجد با 14 پله به تعداد 14 معصوم است و از نقايص كارهاي حرفه اي مسجداست .

5-مسجد شيخ لطف الله :
مسجد شيخ لطف الله در ميدان نقش جهان اصفهان يكي از آثار كم نظير صنعت معماري در قرن 11 هجري يا قرن 17 ميلادي و يكي از زيباترين مساجد دوره صفويه است كه به فرمان شاه عباس در مقابل قصر سلطنتي بناشده است بناي اين مسجد در سال 1011 ه ق مطابق با 1602 ميلادي آغاز شده و در سال 1618 ميلادي به پايان رسيده است . اين مسجد از روز نخست براي مراسم مذهبي خاندان سلطنتي و وابستگان خاص بنا شده و نام است .

در ابتدا مسجد سلطنتي بوده و بدين جهت تاحدامكان در منزوي بدون آن كوشيده اند و صحن و مناره و گلدسته را كه در مساجدعمومي مورد حاجت است براي اين مسجد ترتيب نداده اند كاشي كاري داخل خارج گنبد از نفيس ترين نوع كاشي كاري است . نظر امتيازات اين مسجد فضاي طرح و رنگهاي متنوعي است كه در كاشي كاري است تفكر امتيازات اين مسجد فضاي طرح و رنگهاي متنوعي است كه در و حتي سراسر جهان بنا شده است . در داخل محراب نفيس مسجد دور در لوحه كوچك سال 1208 ه ق است كه مطابق با 1618 ميلادي است .

پنجره هاي اطراف گنبد با كاشي معرق تزئين شده است .
6- كليساي جلفا:
نام منطقه ارمني نشين كه كليساي وانك در آن بنا شده جلفا است . اجداد اوليه ارامنه اي كه هم اكنون دراين ناحيه ساكن هستند به فرمان شاه عباس درسال 114 هجري از محل اصلي آنها جلفا در خط مرزي شمال غرب ايران به اصفهان كوچ داده شدند و به فرمان وي اراضي وسيعي دراين قسمت از ساحل جنوبي زاينده رود كه دولتي بود جهت سكني به آنها واگذار گرديد و در طي ساليان متمادي به جمعيت آن افزوده شد . در حال حاضر 13 نمازخانه و كليسا و تعدادي منازل قديمي از دوران صفويه باقي مانده است . در بين اين 13 كليسا و نمازخانه سه كليسا از بقيه مشهورتر است و از جهت معماري و نفايس هنري هم با آنان قابل مقايسه نيستند . اين سه كليسا عبارتند از كليساي مريم – وانك و كليساي بيت الحم .

كليساي مريم و بيت الحجم در ميدان جلفا به فاصله خيلي كم از اين كليسا قرار دارند . براي ساختمان اين كليسا يكي از ارامنه نيكوكار آن دوره بنام خواجه مطرس ولي جانبان سرمايه زيادي خرج كرد و تصوير او در بدنه كليسا ديده مي شود تاريخ ساختمان بناي اوليه كليساي ارامنه در جلفا سال 1605ميلادي است كه بنام كليساي هاكوپ در يكي از گوشه هاي كليساي مريم به چشم مي خورد.كليساي مريم را نيز يكي از بازرگانان در مني بنام خواجه او و يك در سال 1613 ميلادي بنا كرده است .
يكي از كليساهاي جالب و ديدني كليساي گيورك است . ارامنه جلفا آنرا كليساي غريب مي نامند و دراين كليسا قطعات جسم بزرگ سنگهاي مقدس كليساي اوچ كليسا ديده مي شود طاق كليساي وانك كه در زبان ارمني به معناي كليساي اعظم است از نظر طلاكاري سقف و سطح داخلي گنبد و نقاشي هاي تاريخي يكي از زيباترين كليساهاي جلفا است و در نوع خود بي نظير است . اين كليسا به نامهاي سن سوودواملنا پركيج كه هر دو به فرانسه به معني نجات دهنده است معروف شده است .

داخل كليسا و تمام ديوارها و اطراف و جوانب از تزئينات نقاشي رنگ روغني و آب طلا به سبك هاي ايراني و تصاويري از زندگي حضرت مسيح كه نفوذ نقاشي ايتاليايي در آن محسوس است تزئين شده است .روبروي درب اصلي اين كليسا برج ناقوس كليسا است كه مخارج ساختن اين برج ناقوس را در دوران پادشاهي شاه سلطان حسن صفوي يكي از ارامنه جلفا به نام موهابخان جامالياس پرداخته است . كتيبه تاريخي ناقوس ، نام شاه سلطان حسين و نام خليفه بزرگ و نام بناي ساختمان را در بردارد . اين كتيبه به زبان و خط ارامني است كه در سال 1702 ميلادي نوشته شده است .

7-پل خواجو:
در اين شهر به روي رودخانه اي كه بنام زاينده رود خوانده مي شود در ادوار مختلف پلهايي ساخته شده اند كه از چند صد سال پيش مورد استفاده قرار گرفته اند . پل جاب و معظمي كه بنام پل خواجو ناميده مي شود از آثار تاريخي اصفهان در دوره شاه عباس دوم صفوي است و به پل شاهي معروف بوده است . معمار قابل تا آنجا كه توانسته با ساختن سكوهاي زيرين پل و سكوهاي خارجي از دمانه به منظور نشستن مردم و تماشاي جريان آب جاهاي مناسبي بوجود آورده و زيبايي خاصي به پل بخشيده است . ديدن پل نقش يك سد را هم بازي كرده است . باتوجه به دمانه هاي زيرين پل آثار مهار كردن آب رود در قسمتهاي پايين پل ديده مي شود و با بستن اين دمانه ما بوده كه آب در قسمتهاي غربي پل انباشته مي شود و يك درياچه مصنوعي در برابر كاخ سلطنتي بوجود مي آورد.

8-پل الهورديخان :
انديشه بناي اين پل در سال 1008 ه ق و در دوازدهمين سال سلطنت شاه عباس بوجود آمده و در سال 1011 سردار مشهور و بنام اللهودينمان از طرف پادشاه مامور انجام ساختمان پل شده و به اين جهت پل سي و سه چشمه را بنام الهورديخان نيز مي نامند. اين پل را به نامهاي پل جلفا و پل چهار باغ نيز ناميده از طول پول 300 متر و عرض آن 14 متر است و تمام نماهاي آن بطري است .
9- ميدان امام (شاه ):
ميدان كنوني در زمان شاه عباس اول صفوي در سال 1021 هجري احداث گرديد . اين ميدان به شكل مربع مستطيل و طول آن 500 متر و عرض آن 160 متر است . در چهارطرف آن قريب دويست باب حجرات تحتاني و فوقاني ساخته شده و در شمال و جنوب ميدان دروازه هايي چون دورة‌صفوي باقي مانده است .

10-سودر قيصيريه و بازار شاهي :
در ضلع شمالي ميدان امام ( شاه ) سودرقصد رو به بازار شاهي واقع شده است . نقاشي روي ديوارها مناظري از جنگهاي شاه عباس اول را با ازبكان نمايش مي دهد آنچه از نقاشيهاي سو در قيصيريه در حال حاضر جالب و قابل نگهداري است نقاشي هاي جبهه غربي شد در است كه موضوع آن معرفي شكارگاه شاه عباس اول است و صحن اين نقاشي ها كه به قلم رضاي عباسي است شاه عباس اول را در حال شكار نمايش داده

، در جبه فوقاني سر در قيصريه دو پشت بغل كاشي كاري موجود است كه موضوع تزئينات آن نمايش برج قوس است . مورخين شرق زمين احداث شهر اصفهان را در برج مونس مي دانستند . بازار قيصريه يا بازار شاهي در قسمت وسط ، چهار سوي منتقش زيبايي از دوره شاه عباس دارد كه مهمترين و زيباترين چهارسوهاي اصفهان است بطوري كه مؤلف كتاب قصص الخاقاني نوشته ظاهرا در سال 105 هجري اين بازار و بازارهاي شاهي ديگر در اطراف ميدان به پايان رسيده است .

11- گردشگاه و باغهاي چهار باغ :
اصفهان در سال 1006 هجري رسما به پايتختي شاه عباس اول انتخاب شد و فكر ايجاد گردشگاهي مانند چهار باغ هم در همين سال براي پادشاه صفوي پيدا شده و دستور داده شد از محل دوازده دولت تا دامنه كوه صفحه خيابان طويل و عريضي مشجر احداث شود . در حقيقت چهارباغ بيشتر براي اينكه گردشگاهي باشد ساخته شدند

خيابان اين خيابان در حاشيه شهر طرح انداخته شده و بيشتر مخصوص خانواده سلطنتي و در باريان بوده است و در فاصله هاي معين مقابل بناهاي بسيار زيبا در وسط خيابان حوضهاي بزرگ آب به تناسب صحيح و اشكال مختلف بودن لبه ديده مي شود در چندين حوض فواره هاي بسيار زيبايي ديده مي شود و در بعضي از آنها نيز به وسيله احداث پاره اي سراشيب ها آبشارهايي كه در دنيا نظير آن به اين دلپسندي وجود ندارد ، درست كرده اند قسمت وسط خيابان و پاي ديوارها باسنگهاي كوچكي فرش شده كه براي مردم ناراحت كننده نيست لكن اين طرف و آن طرف خيابان دو نقطه اي كه خاك خوبي دارد جا گذاشته و گلهاي رنگارنگي نشانده اند . باغهاي مشهور چهار باغ عبارت بوده است از : باغ تخت به مساحت چهل جريب ، باغ كاج به مساحت سي جريب ، باغ بابا امير، باغ توبخانه ، باغ نسترن كه مادي نياصرم از ميان آن مي گذشته ،

باغ چهلستون به مساحت هفتاد جرب ، باغ بلبل يا هشت بهشت . به مساحت هشتاد و پنج جرب ، باغ فتح آبادبه مساحت شصت جريب باغ گلدسته به مساحت لي جرب كه در داخل عمارتي به همين نام بوده است . باغ طاووس خانه و باغ پهلوان به حسين كه مادي نيا صرم از آن مي گذشته است .
12-منارجنبان :
بناي تاريخي منارجنبان شامل بقعه اي است كه بر روي آرامگاه يكي از بزرگان و به قوي امام زادگان به عمو عبداله كه شيخ زاهد و پرهيزگار بوده و در سال 716 هجري در گذشته و در همين سال اين بنا ساخته شده است . اين بنا در اواخر سلطنت سلطان محمد خدابنده در اصفهان ساخته شده است و نمونه كامل سبك تزئينات ايراني در قرن 8 هجري است . در طرفين بنا ساخته شده است و نمونه كامل سبك تزئينات ايراني در قرن 8 هجري است . در طرفين بنا دو مناره آجري ديده مي شود . هنگامي كه يكي از مناره ها را به حركت در آوردند مناره ديگر هم به حركت در مي آيد و نه تنها مناره ديگر بلكه تمام ساختمان به وضوح مي لرزد . علت حركت اين مناره ها را مردم ساكن محل اعجاز و كرامات عموعبداله مي دانند و به همين علت نيز جزو اماكن متبركه محسوب مي شود .

از ديگر آثار باستاني شناخته شدة اصفهان مي توان از مسجد لبنان – پل شهرستان – مدرسه تاريخي چهار باغ ( سلطاني ) – زينبيه – بقعه با باركن الدين – مسجد شعيا- بناي تاريخي مارون ولايت و سر در تاريخي آن – بقعة‌ شاه ريند – مقصدة‌ بابا قاسم – بقعة‌ شهشهيان (آرامگاه شاه علاءالدين محمد)- درب امام – تزئينات و كتيبه هاي داخل دو گنبد درب امام – بقعه سني فاطمه –بقعة‌ الراشد بالله (خليفة‌ مقتول عباسي )نام برد.

از آثار باستاني شناخته شدة‌ اصفهان مي توان از مسجد لبنان – پل شهرستان – مدرسه تاريخي چهار باغ ( سلطاني ) –ز ينبه – بقعة‌ باباركن الدين – مسجد شعيا – بناي تاريخي هارون ولايت و سر در تاريخي آن – بقعة‌شاه رند – مقبرة‌ بابا قاسم – بقعة شهشهبان )(آرامگاه شاه علاءالدين محمد)- درب امام – تزئينات و كتيبه هاي داخل دو گنبد درب امام – بقعه سني فاطمه – بقعة‌ الراشد بالله (خليفة‌ مقتول عباسي ) نام برد.

از آثار باستاني گمنام اصفهان نيز مي توان از آثار و بناهاي باقي مانده از قلاع شاه دژ درسركومهاي معروف به تنگ كوكو- خانه هاي قديمي – حصار خانه هاي تاريخي اصفهان قلعه تاريخي گورتان – ويرانه باستاني مسجد جامع و تاريخي ورزند و پل تاريخي ورزند – دو برج تاريخي هذا رويب – قلعه محمدرضاخان – برج كبوتر معروف به برج كاه انداز – مسجد مصلي و آب انبار تاريخي آن – سراي گلشن – سراي مخلص – تيمچه ملك – مسجد جويشاه مسجدررحيم خان و مقبره پيوسته – سراي نووسراي منجم باشي – مقبره كلباسي – آسياب باغ آلقا – سراي تاريخي شيخ عليخان – سقاخانه حاجي ميرزا- مسجد مير هنري – مسجد كرماني – مسجد كمررزين – مسجد ميرزاباقر – گرمابه شاه – مدرسه ميرزا مهدي – مدرسه شيره پزها و مدرسه پوزيه – تپه اشرف – چهار برج گرگن ازجان – چهار سوق و بازار ملي قلي آقا و چند آثار ديگر نام برد.

ب – جاذبه هاي طبيعي اصفهان :
1- زاينده رود و اهميت سياحتي آن اين رودخانه بزرگترين ، رود داخلي فلات مركزي ايران است . كه از ارتفاعات زردكوه ، بختياري واقع در سلسله جبال زاگرس سرچشمه مي گيرد. زاينده رود پس از طي مساحتي حدود 360 كيلومتر به طرف شرق ادامه پيدا مي كند و به باتلاق گاوخوني مي ريزد. اسامي ديگر آن :زاينده رود- زرين رود – زرينه رود – رندك رود و زاينده رود يعني رودخانه اي كه زايش مي كند چون رودخانه اراضي بالا دست خود را زه كشي مي كند ، آب آن افزايش مي يابد. اين رودخانه باگذشتن از شهر اصفهان برزيبايي شهر افزوده است و باايجاد پاركهاي متعدد دردو طرف زاينده رود از غرب تا شرق استراحتگاهي خوب براي مسافران خسته و محل تفريح زيادي براي مردم استان و خصوصا شهر اصفهان بوجود مي آورد.

2- گاوخوني: باتلاق گاوخوني از تالاربهاي با ارزش و نادرست كه در فلات مركزي در ميان و در آستانه ورودي كوير قرار دارد. گاوخوني به معناي گاوخانه (چاه بزرگ) گورخوني هم ناميده مي شود و آن به علت وجود تعداد زيادي گورخر در گذشته بوده است. مساحت آن 476 كيلومتر مربع است و در جنوب شرقي اصفهان قرار گرفته است حداكثر عمق 80 سانتيمتر الي 5/1 متر مربع است. ارتفاع اين باتلاق 1470 متر از سطح درياهاي آزاد مي باشد. گاوخوني با آغاز فصل سرما پذيراي هزاران نوع پرنده مي باشد كه از شمال به آن ناحيه مهاجرت مي كنند و موقعيت خاصي را بوجود مي آورد. پرندگان باتلاق عبارتند از:

پرندگان مهاجر مانند كاكائي - آبچليك ها- غازها- خودكا- اردك نوكي پهن – حواصيل خاكستري و لك لك.
3- غار آهكي علويجه: مساحت اين غار 100 متر و داراي استالاكميت و استالاكيتت زيبايي است.
4- غار قهرمان: اين غار در كوه غربي چشمه لا در خميني شهر قرار دارد و در اين غار اتاقي به وسعت 3*3 از سنگ تراشيده شده و آب انبار به چشم مي خورد.
5- غار شاه شكر: اين غار در كيلومتر 30 جاده شهررضا – سميرم قراردارد.
6- غار كوكولو: غار كوكولو يا كيلي ميلي واقع در كوههاي پيربكلان در 15 كيلومتري غرب اصفهان مي باشد.
7- حيات وحش قمشلو: با مساحت 37000 هكتار واقع در غرب اصفهان كه منطقه اي كردستاني با اقليمي سرد و خشك است. اين منطقه در زمان قاجار محل شكار شاهزادگان فعل السلطان بوده و آثاري مربوط به اين دوره در اين ناحيه وجود دارد. اين ناحيه شامل دو منطقه مي شود. يكي پناهگاه حيات وحش و ديگري منطقه ممنوع اليعليف حيوانات اين منطقه شامل قوچ و ميش است. آهو در اين ناحيه نسبت به نواحي حيات وحش موته كمتر است. از پرندگان اين ناحيه مي توان كبك – تهيو – بلدرچين – هويزه – كركس – لاشخور و … را نام برد.

8- منطقه حفاظت شده موته: اين منطقه بين شهر شهرستانهاي كاشان، لنجان، محلات گلپايگان – خوانسار و ميمه قرار دارد و مساحت آن 220.000 هكتار است. حفاظت به منظور حمايت از آهو است و آهوان وحشي گاهي اوقات در جاده تهران ديده مي شوند.
9- چشم انداز دشت كوير: كوير داراي ويژگيهاي است كه مي تواند به عنوان جاذبه هاي جلب سياح و جهانگرد محسوب مي شود. آب و هواي كوير لااقل براي 5 ماه از سال قابل تحمل تر از بسياري از نقاط ايران است. آسمان پرستاره كوير براستي براي شهرنشينان شگفت انگيز تر از آن است كه به تصوير آيد.

10- قايقراني: اصفهان داراي يك هيأت قايقراني مي باشد كه در طول رودخانه و درياچه هاي مصنوعي فعاليت خود را ادامه مي دهد. قايقراني از ورزشهاي بسيار جالب و مورد علاقه ايرانگردان و جهانگردان مي باشد و مرساله هيأت قايقراني اصفهان مسابقاتي را ترتيب مي دهد. اين ورزش موقعيت خوبي را جهت جلب توجه جهانگردان مي تواند داشته باشد با توجه به موقعيت رودخانه زاينده رود و داشتن ‌آبهاي خروشان و آبهاي آرام شرايط مناسبي را جهت برگزاري انواع مسابقات قايقراني دارد.