دانلود مقاله صنعت خودروسازی

بخشی از مقاله

تاريخچه خودرودر جهان
خودرو مجهز به موتور بخار دنيس پاپن DENIS PAPON اولين كسي بوده كه قوه محركه بخار را شناخت. خودرويي كه ارتفاع استوانه آن در حدود سه متر و طول لنگر آن گاهي به 7 متر مي‌رسيد. روي كشتي بدليل وجود آب سرد فراوان و سهل الوصول بودن آن قابل تصور بود.تجهيز ارابه يا كالسكه بوسيله آن غير ممكن به نظر مي‌رسيد. يكي از افسران ارتش فرانسه به نام ژوزف كونيو (1804-1725) در سال 1763 ميلادي دستگاه نيوكومن را سبك روي ارابه‌اي نصب کرد. اولين نمونه ارابه كونيو در سال 1769 ميلادي آماده شد. اين ارابه كه كاملاً به خرج دولت ساخته شد در سال 1770 مورد آزمايش قرار گرفت. اين ارابه پايه يك توپ چهل و هشت تني در يك ساعت 8

کيلومترجابجا کرد. اين خودرو بخار توسط افرادي چون ويليام مردوك، اوليويه اوانس و ريچارد تره ويتيك تكميل‌تر شد .
خودرومجهزبه‌موتوراحتراق‌داخلي
در سال 1885 ميلادي كارل فريد ريش بنز اولين موتور با سوخت فسيلي روي نوعي كالسكه نصب کرد. اين اولين خودرو مجهز به موتور احتراق داخلي جهان بود كه داراي سيستم جرقه‌زني و ديفرانسيل بود. كارل بنز نام اين خودرو را موتور واگن ناميد و در اواخر سال 1885 ميلادي آنرا به ثبت رساند .

سه چرخ كارل بنز، اولين اتومبيل مجهز به موتور احتراق داخلي در جهان ساخته شده در سال 1885 ميلادي اين خودرو داراي سه چرخ و 250 كيلوگرم وزن بود و با سرعتي بين 13 تا 16 كيلومتر کار مي‌كرد. اولين راننده اين خودرو همسر كارل بنز (برتابنز) بود. اكثريت مردم از آن وحشت داشتند و آن را اختراعي خطرناك و مهلك مي‌پنداشتند.تدريج با رفع نقايص كالسكه آتشين عده بيشتري براي استفاده از آن اشتياق نشان دادند.روند تكامل ادامه يافت تا سري سازي به عنوان نقطه عطفي از سوي هنري فورد مطرح گرديد.

خودروهاي‌متحدالشكل‌ونسبتاً‌ارزان‌قيمتي‌را‌به‌جهان‌عرضه‌كرد. كارل بنز، گوتليب دايملر، ويلهم ميباخ، برادران دوسينبرگ، برادران دوريا، برادران رابرت بوش، ايتوره بوگاني، ديويد دانبربيوك، رنه پنهارد، فردنياندپورشه، جان و هوريس دوج جان بويد دنلپ، رودلف كريستين كارل ديزلف سرهنري رولز و صدها مخترع ديگردر تکميل وحرکتهای بعدی نقش داشتند.

خودروهاي اوليه
سرعت متوسط آنها (20KM/h) بود. ترمزهاي مطمئني نداشتند ولذا تصادفهاي خطرناكي را بوجود مي‌آوردند. حركت آنها فقط به سمت جلو بود . چراغهاي نفتي حركت در شب را مشكل ميکرد. راه انداختن اين خودروهاي هندلي بود. پس از جنگ جهاني اول خودرو تقريباً شكل امروزي خود را به دست آورده بود .
در اين مقطع ساخت و توليد خودروهاي متنوع فرانسوي كه عموماً با موتورهاي دايملر عرضه مي‌گشت .

اولين اتومبيلي كه به تعداد زيادي ساخته شده )الدزمبيل(
علاقه مردم و جاذبه‌هاي مسابقات اتوموبيلراني، صنعت خودروسازي را در مدت كوتاهي متحول كرد اولين مسابقه اتومبيلراني فرانسه در سال 1894 انجام شد.
مسابقه اتومبيل راني پاريس – بوردو – پاريس در سال 1895 ميلادي

با ايجاد دو خط در دو سوي اقيانوس اطلس در سال 1896 بعنوان يك صنعت اعلام موجوديت كرد. در سال 1913 نيز با ابداع خط مونتاژ توسط هنري فورد و توليد حدود 350 هزار دستگاه خودرو مدل T و فروش هر دستگاه به قيمت 500 دلار، عظيم‌ترين صنعت جهان به وجود آمد.
صنعت خودرو پس از جنگ جهاني اول :
هنري فورد و آلفرد اسون مدير جنرال موتورز، محصولات را از فرآيند توليد دستي که اروپايي ها رواج داده بودند خارج نموده و به فرآيند توليد انبوه كشاندند .
دهه 20 قرن بيستم
خودروهاي سواري بزرگ نظير سانبيم، واكسال، بنتلي، آلفارومئو، بوگاتي و مرسدس با بنز ادغام شدند خودروهاي آستين 7 و تريومف از استقبال چشمگيري در ميان مردم جهان برخوردار گشتند. سيستم تعليق مستقل جلو وينچز و لانچيا اختراع گرديد.

مالكم لاكهيد سيستم ترمز هيدروليكي را ابداع كرد. كمپاني بنز در به كارگيري موتورهاي سوپر شارژ پيشگام گرديد.
نوعي خودرو خانوادگي توليد شد كه بر بالاي سر راننده سقفي وجود نداشت. برادران دوسنبرگ كمپاني خود را در ابتداي اين دهه تاسيس كردند . بوق بادي توسط كمپاني آمريكايي به نام كلاكسون اختراع گرديد و در اين زمان خودروهاي 6 سيلندر در رده بهترين و لوكس‌ترين خودروها بودند.
دهه 30 قرن بيستم
پيشرفت‌هاي خودروسازي به حداقل رسيد. در آمريكا موتورهاي هشت سيلندر V شكل را به روي خودروهاي خود نصب كردند. در اروپا به علت بالا بودن هزينه توليد مجبور بودند همان خودروهاي كوچك و جمع و جور را بسازند.

صنعت خودرو پس از جنگ جهاني دوم
با شروع جنگ جهاني دوم صنايع خودروسازي در خدمت جنگ قرار گرفت. توليد انبوه خودروهاي جنگي آغاز شد.

در سال 1943 ميلادي كارخانجات خودروسازي آمريكا فقط براي مصارف جنگي خودرو مي‌ساختند. فقط 139 دستگاه خودرو سواري در اين كشور ساخته شد. بعد از جنگ دوم صنايع خودروسازي، با انجام تغييرات اندكي در ظاهر خودروهاي كه قبل از جنگ مي‌ساختند، توليدات خود را از سر گرفتند.
اما پس از چند سال به تدريج طرح‌هاي نو و جالبي در بازار فروش مشاهده شد. طرح شاسي و بدنه مجزا با طرح ساختمان سرهم كه زمينه صرفه‌جويي مواد را فراهم مي‌كرد تعليق مستقل جلو كه قبل از جنگ اختراع شده بود در خودروها مورد استفاده قرار گرفت. حذف اكسل يكپارچه قديمي جلو، كاهش ارتفاع سقف ده‌ها تغيير ديگر كه در نتيجه راحتي سرنشينان را در بر داشت .د

ر 11 نوامبر 1940 ميلادي كارخانه خودروسازي ويليز در آمريكا نوعي خودرو سبك جديد براي مصارف نظامي ساخت كه جيپ ناميده شد. كلمه جيپ از تلفظ پي در پي دو حرف اول واژه تركيبي General purpose ساخته شده است. اين خودرو ساده بسيار پرقدرت و مقاوم بودارتش آمريكا از دهه 1920 ميلادي ساخت ان رابه مناقصه گذاشته بودكارخانه مناقصه رابرد ومدل پيشنهادي ان جيپ نام گرفت. بدين ترتيب اولين خودرو دو ديفرانسيل جهان به بازار عرضه شد. در حال حاضر خودروهاي دو ديفرانسيل در جهان طرفداران بيشماري را به خود اختصاص داده است.
تاريخچه صنعت خودروسازي در ايران

اولين ماشين وارد شده به ايران فورد بود که بوسيله مظفرالدين شاه قاجار از کشور بلژيک خريداري شده بود. اين ماشين که در موقع حرکت دود زيادي از خود ميکرد توسط مردم به ماشين دودي يا ارابه دودي تغيير نام داده شد. با شروع شهرسازي بصورت مدرن در سال 1300، واردات ماشين به ايران افزايش يافت. بيشترين اتومبيلها در آن سالها از کشورهاي آمريکا و انگلستان به ايران وارد مي شد. اولين کارخانه اتومبيل سازي در ايران شرکت سهامي ايران ناسيونال بود که به توليد ماشينهاي پيکان، با مجوز از شرکت تالبوت انگلستان، اولين توليدات خود را در سال 1346 روانه بازار کرد. بعداً شرکت ايران ناسيونال به توليد وانت، ميني بوس و اتوبوس دست زد.

در همين سال دو مدل از ماشينهاي آمريکايي بنام " آريا " و " شاهين " توسط کارخانه پارس خودرو روانه بازار شد؛ و يکسال بعد در سال 1347 يک مدل از ماشين فرانسوي سيتروئن بنام " ژيان " توسط شرکت سايپا به بازار عرضه شد.
در سال 1351، شرکت پارس خودرو نام خود را به شرکت " جنرال موتورز ايران " تغيير داد و شروع به ساخت دو مدل از ماشينهاي شرولت ( اپل ) 2500cc، 2800cc و همينطور سه مدل ديگر با مجوز از کارخانه آمريکايي جنرال موتورز بنام: بيوک، کاديلاک، شولت نوا. توليدات اين ماشينها تا سال 1360 ادامه داشت. توليد ماشينهاي ژيان که متعلق به کارخانه سايپا بود در سال 1359 متوقف شد. ولي توليد ماشينهاي رنو 5 که در سال 1354 آغاز شده بود ادامه يافت.

چهاردهم مهرماه سال 1338، كارخانه جيپ به عنوان اولين واحد مونتاژ خودرو در ايران فعاليت خود را آغاز كرد.پيش از آن كه دهه 1330 به پايان برسد، شركتهای ديگری نيز به توليد و مونتاژ خودرو، در ايران روی آورده بودند.از جمله می توان از روترز، ليلاند، روور و امريكن موتور، دايملر- بنز، سيتروئن، ولوو، و ميتسوبيشی نام برد.
در آغاز دهه 1340، كارخانه ايران ناسيونال برای مونتاژ اتوبوس و مينی بوس تاسيس شد.در سال 1346، اين شرکت خط توليد پيكان را با همکاری يک شرکت خودروسازی بريتانيايی راه اندازی كرد. پشتيبانی دولت از صنعت خودرو در دهه پنجاه تمايل شركت های بزرگ خودروسازی جهان برای حضور در بازار ايران را افزايش داد.شركتهای فيات، مزدا و جنرال موتورز از جمله شركتهايی بودند كه در آن سال ها وارد بازار مونتاژ خودرو در ايران شدند.افزايش ناگهانی در آمدهای حاصل از صدور

نفت از 2/6 ميليارد دلار در سال 1352 به 21 ميليارد دلار در سال 1353 تغييرات عمده ای را در صنايع خودرو سازی به همراه آورد.در اين دوره، دولت شعار "يك پيكان برای هر ايراني" را در برنامه قرار داده بود و هر ساله بر ميزان توليد داخلی خودرو افزوده می شد.در سال 1356، توليد خودرو در ايران به حدود 180 هزار دستگاه و واردات نيز به 91 هزار دستگاه رسيد.
توقف توليد
با وقوع انقلاب و در پی آن، جنگ با عراق، بسياری از شركت های فروش خودرو نمايندگی های خود را در ايران تعطيل كردند.شركت های بزرگی چون ايران خودرو ملی شدند و واردات خودرو متوقف شد. با آغاز جنگ، تمام امكانات كشور در خدمت جنگ در آمد و از جمله، توليد خودرو به شدت كاهش يافت.در سال های جنگ، دولت به صورت محدود امكاناتی را برای ساخت اتوبوس و خودروهای سنگين فراهم كرد.از جمله، در سال 1364، شركت ژاپني نيسان، با همكاری شرکت پارس خودرو، توليد پاترول را در ايران آغاز كرد. تا سال 1367، به جز چند مدل خودرو خارجی وارداتی، كه عمدتا به وسيله دانشجويان ايرانی از خارج وارد می شد، خودروی ديگری در ايران توليد و عرضه نشد.

راه اندازی
در اوايل دهه 1370، تغييراتی در بخش خودرو بروز کرد و شركت های ايران خودرو و سايپا به مونتاژ مدل پژو ساخت فرانسه و پرايد ساخت كره جنوبی پرداختند.در همين زمان، دولت برای تشويق سرمايه گذاران بخش خصوصی، به شركتها اجازه داد 5 تا 10 هزار دستگاه خودرو به صورت قطعات بزرگ وارد و در داخل مونتاژ كنند و بعد از آن به توليد همان خودروها بپردازند. اين تلاش دولت برای جلب همكاری بخش خصوصی ناكام ماند.تنها شركتی كه از اين راه وارد عرصه خودرو سازی كشور شد، شركت كرمان خودرو بود.در اواسط دهه 70 دولت، چاره ديگری انديشيد و زمينه توليد قطعات

خودرو را در داخل بنياد نهاد.سايپا شركت سازه گستر را پي نهاد و ايران خودرو به ايجاد ساپكو مبادرت ورزيد. اين دو شركت هزاران قطعه ساز را گرد هم آورند تا بتوانند آنچه را در سر دارند عملی كنند.حمايت دولت در اين عرصه كارگر افتاد و در فاصله يك دهه، ساخت بخش عمده ای از قطعات مصرفی خودروها در داخل صورت گرفته است.

توليد داخلی
اكنون بيش از 90 درصد قطعات خودروهای ايرانی در داخل توليد می شود. البته برخي از اين قطعات هنوز از كيفيت مطلوبی برخوردار نيست و مشتريان از آنها ناراضی هستند.در اين سال ها، اكثر كارشناسان بر دولت خرده گرفته اند كه بيش از حد لازم از خودروسازان
داخلی حمايت می كند و به همين جهت، اين طفل چهل ساله هنوز كه هنوز است نتوانسته
بر پای خويش بايستد. به نظر کارشناسان، اين طفل به دليل حمايت دولت دوام آورده و اگر روزی حمايت دولت برداشته شود، به سرعت زمين خواهد خورد!!

داود ميرخانی رشتی، دبير انجمن خودروسازان، می گويد "برخی افراد به جای عذرخواهی از سياست های نادرست تصميم گيران اقتصادی و صنعتی طی 40 سال گذشته، از توليد كنندگان طلبكار هستند و برای آنها خط و نشان می كشند. آنها فراموش كرده اند كه در سايه آن سياست ها بوده است كه اقتصاد كشور پيشرفت چندانی نداشته است."همزمان، افزايش تقاضای داخلی باعث بالا رفتن قيمت توليدات عرضه شده در بازار داخلی شده است.

جديد و قديم
طی سال های گذشته، تقاضای زياد در بازار برای خريد خودرو باعث شده است شركت های خودروسازی در صدد تنوع بخشيدن به توليدات خود برآيند.شرکت های خودروسازی دولتی، با همكاری شركت های كره ای، ژاپنی و فرانسوی، توانسته اند به بخشی از نياز بازار پاسخ گويند.شركت ايران خودرو بعد از سال ها، در سالهای گذشته، خودروی سمند را به عنوان خودرو ملی به بازار فرستاد.

از بعد از انقلاب ايران صنايع اتومبيل سازي پيشرفت مهمي نکرده اند و همان اتومبيلهاي گذشته و بعضي از اتومبيلهاي جديد اروپايي مانند پژو و کيا را مونتاژ کرده اند؛ تا چند سال پيش که کارخانجات اتومبيل سازي شروع به طراحي اتومبيلهاي جديد کرده اند

نوع شغل:
همانگونه كه از نام اين صنعت برمي آيد صنعت خودروسازي يك شغل توليدي است.اين توليدات طيف وسيعي را شامل مي شود.توليداتي با قيمتهاي مختلف كه اين تفاوت نرخ قيمتها دستخوش عواملي سياسي، اقتصادي نيز هست.
مثلأ كشور ما كشوري است كه قيمت خودرو در آن بخاطر سياست هاي بعضأ نادرست با قيمت سرسام آوري بدست مشتريان مي رسد بالاخص ماشينهاي لوكي وارداتي اما در كشوري مثل غربستان ماشينهاي مختلف به قيمتهاي خيلي ارزان عرضه به بازار مي شوند

.
عمده فروشي يا خرده فروشي:
يك كارخانه خودروسازي هميشه محصولات توليدي خود را بطور انبوه توليد مي نمايد سپس توليدات باربندي مي شوند و از كارخانه به مكانهاي فروش انتقال مي يابند.در اين مراكز مشترياني كه بصورت دولتي ثبت نام كرده اند مي توانند ماشينها مورد نظر خود را يا بطور نقد يا بطور قسط دريافت نمايند.تعدادي از اين ماشينها هم به اتوگالري هاي درخواست كننده ماشين صفر منتقل مشوند و در آنجا بفروش مي رسند.

توليدات
نوع و ميزان توليدات صنعت خودروسازي در ايران
1- در ده ماهه اول 84 شاهد رشد 3/9 درصدي توليدات خودرو نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده ايم.
2- در ده ماهه اول 84 ميزان انحراف از برنامه توليد خودرو حدود 5- درصد بوده است.
3- درصد بكارگيري ظرفيت توليد خودرو در ده ماهه اول 84 حدود 79 درصد بوده است.
4- در ده ماهه اول 84 حدود

5/96 درصد از سهم توليد خودرو در كشور به خودروهاي سبك اختصاص داشته است.
سهم توليد
5- گروه صنعتي ايران خودرو و سايپا بترتيب با سهم توليد تعدادي 9/52 و 8/43 درصد در ده ماهه اول84 اولين و دومين خودروساز بزرگ كشور بوده اند .
6- در ده ماهه اول 84 خودروهاي سواري با 9/83 درصد بيشترين و ون و آمبولانس با حدود 1/0 درصد كمترين سهم از توليد خودروي كشور را به خود اختصاص داده اند .
7- درطي ده ماهه اول 84 رهبري توليد دربخش خودروهاي سواري و وانت با گروه صنعتي ايران خودرو بوده است.

8- در ده ماهه اول 84 سهم توليد تعدادي ايران خودرو در بخش سواري از 7/61 درصد دردوره مشابه سال قبل به رقم 9/53 وسهم توليد سايپـــا درهمين دوره از2/37 درصد به رقم 3/44 درصد رسيد درحـــاليكه سهم سايرخودروسازان از1/1 به 8/1 درصد افزايش يافته است.)
9- سهم ارزشي گروه صنعتي ايران خودرو و سايپا از توليد سواري و سواري دوديفرانسيل در ده ماهه اول 84 نسبت به مدت مشابه سال قبل بترتيب از حدود 4/64 و4/33 به حدود3/60 و2/36 درصد رسيده است.

10- در ده ماهه اول 84 نسبت به دوره مشابه سال قبل سهم توليد تعدادي ايران خودرو در بخش وانت از3/34 به 4/50 درصد و سهم توليد سايپا نيز درطي همين دوره از4/50 به 3/39 درصد كاهش يافته سهم گروه توليدي بهمن از4/15 به 3/10 درصد كاهش يافته است.
متوسط رشد توليد در طي يك دهه گذشته حدود 25 درصد بوده است . صنعت خودروسازي كشور در سال83 معادل 900671 دستگاه انواع خودرو توليد كردكه نسبت به سال قبل حدود 8/19 درصد رشد داشت . پيش بيني مي شود كه در سال 84 صنعت خودروسازي كشور بيش از يك ميليون دستگاه انواع خودرو توليد كند كه نسبت به سال 83 از رشدي بيش از 11 درصد برخوردار خواهد شد .

توليد 807128 دستگاه خودرو طي ده ماهه اول 84 با رشد 3/9 درصدي نس

بت به دوره مشابه سال قبل از انحراف 5- درصدي نسبت به برنامه توليد برخوردار گشته و79 درصد از ظرفيتهاي موجود را نيز بكار گرفته كه درصد بكارگيري در بخش خودروهاي سبك 81 درصد و در بخش خودروهاي سنگين 42 درصد بوده است.
سهم تيراژي انواع خودرو از توليدات خودرو داخلي در ده ماهه اول 84
در ده ماهه اول 84 حدود 5/96 درصد از سهم توليد خودرو در كشور به خودروهاي سبك اختصاص داشته است.

سهم خودروهاي سبك و سنگين از توليد در ده ماهه اول 84
سهم گروههاي خودرو ساز از توليد ( سهم توليد تعدادي )
در ده ماهه اول 84 از مجموع 807128 دستگاه خودروي توليد شده گروه ايران خودرو با حدود 9/52 درصد در صدر قرارداشته و گــــروه سايپا با حدود 8/43 درصد در رده دوم قرار گرفته است .

سهم گروههاي خودرو ساز از توليد خودرو در ده ماهه اول 84
كاهش سهم توليد گروه ايران خودرو بدليل توقف توليد پيكان از 4/58 به 9/52 درصد در مقايسه با افزايش سهم توليد گروه سايپا از8/38 به8/43 درصد در ده ماهه اول 84 نسبت به دوره مشابه سال قبل قابل تامل مي باشد .
روند تجمعي سهم بازار تعدادي گروههاي خودرو ساز در دوره 2 ساله منتهي به دي 84
سهم گروههاي خودرو ساز از توليد سواري و سواري دو ديفرانسيل ( سهم توليد ارزشي )

ا

ارزش بازاري خودروهاي سواري توليد داخل بين سالهاي 76 تا 83 مجموعاً بيش از 7/23 هزار ميليارد تومان بوده كه از اين ميزان بطور متوسط 64 درصد سهم گروه ايران خودرو و حدود 32 درصد سهم گروه سايپا و حدود 4 درصد سهم ساير خودروسازان بوده است .

ارزش بازاري خودروهاي سواري و سواري دو ديفرانسيل توليد داخل طي ده ماهه اول 84 حدود 6339 ميليارد تومان برآورد مي شود كه نسبت به سال قبل از رشد 8/12 درصدي برخوردار شده كه از اين ميزان ارزش ، سهم گروه ايران خودرو حدود 3/60 درصد و سهم گروه سايپا 2/36 درصد و مابقي سهم ساير خودروسازان بوده است . مقايسه سهم ارزشي گروههاي خودرو ساز از بازار سواري و سواري دو ديفرانسيل در ده ماهه اول 83 و 84 روند تجمعي سهم ارزشي گروههاي خودرو ساز از بازارسواري و سواري دوديفرانسيل در دوره 2 ساله منتهي به دي 84

سهم گروههاي خودروساز از توليد سواري ( سهم توليد تعدادي )
در ده ماهه اول 84 بالغ بر 677538 دستگاه خودروي سواري در كشور توليد شد كه حدود 9/83 درصد از سهم توليد خودرو را به خود اختصاص داده كه نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود 5/5 درصد رشد نشان مي دهد. در طي اين مدت سهم گروه

صنعتي ايران خودرو از 7/61 درصد در ده ماهه اول 83 به 9/53 درصد كاهش و سهم گروه صنعتي سايپا از2/37 درصد به 3/44 درصد افزايش يافته، در مقابل سهم گروه كرمان خودرو از 39/0 درصد به 14/1 درصد افزايش و سهم گروه توليدي بهمن نيزاز6/0درصد به 46/0درصد