بخشی از مقاله
چکیده
کشور الجزایر به عنوان بزرگترین کشور در میان کشورهای مغرب اسلامی (لیبی، تونس، الجزایر، مراکش) از دیرباز به عنوان یکی از مراکز فرهنگی شمال آفریقا به شمار میآمده است. مسلمانان این سرزمین را در قرن اول هجری فتح نمودند و از طریق آن راهی غرب آفریقا و اندلس شدند. اگر چه در طول تاریخ، الجزایر مرکز علما و اندیشمندان مسلمان بوده است، آن چه امروزه از ایشان و آثارشان برجای مانده، بسیار اندک شمار است
کتابخانه ملی الجزایر (المکتبه الوطنیه الجزایریه) به سال 1835 میلادی در دورانی که کشور فرانسه این سرزمین را استعمار میکرد، راه اندازی شد و میتوان آن را قدیمترین کتابخانه ملی در میان کشورهای عربی و آفریقایی به شمار آورد. متأسفانه استعمارگران فرانسوی علاوه بر غارت منابع مادی الجزایر در طی دوران حضورشان در این کشور، بسیاری از منابع ارزشمند این کتابخانه را نیز به فرانسه منتقل نمودهاند.
امروزه در کتابخانه ملی الجزایر حدود 4000 نسخه خطی وجود دارد که هنوز فهرست کاملی از تمام این مخطوطات تهیه نشده است. در میان نسخههای خطی کتابخانه ملی الجزایر، 9 نسخه به زبان فارسی وجود دارد که فهرست نویسی نشده بود که ضمن بررسی و مطالعه هر یک از نسخهها، مشخصات آن جمع آوری گردید و فهرست نویسی انجام شد.
کلید واژه: ادبیات فارسی، الجزایر، کتابخانه ملی الجزایر، نسخههای خطی فارسی، فهرست نویسی.
.1 استادیار دانشگاه علامه طباطبایی (استاد اعزامی وزارت علوم، دانشگاه مرکزی الجزایر) mr_hajibabai@yahoo.com
1
-1 عین الحیوه
نام نویسنده: محمد باقر بن محمد تقی (علامه مجلسی) نام کاتب: -- تاریخ کتابت: --
ابعاد نسخه: 17×28 cm
طول کادر نوشتار : 11×21 cm تعداد سطر در هر صفحه: 23 سطر تعداد صفحات: صفحه 718
نوع و رنگ خط کتاب: خط نسخ به رنگ مشکی. شماره ثبت کتاب: 3172 آغاز متن:
بسم االله الرحمن الرحیم و به نستعین. لآلی حمد و جواهر ثنا تحفه بارگاه جلال کبریا حکیمی که الواح ارواح قابله نوع بشر را که مظهر غرایب صنع قضا و قدر است بصیقل مواضع دلپذیر و حکمتهای بینظیر جلا داده عکس پذیر صفات کمال و چهره گشای نعوت جلال خویش گردانیده.
پایان متن:
ختم میکنم کتاب عین الحیوه را و الطاف عمیمهی واهب العطایا امیدوارم که این بحر فیوض ربانی و این سرچشمه آب زندگانی موجب حیوه جاودانی برادران ایمانی و فیض بخش اقامی و ادانی گردد تا روز جزائ فیض طالبان ربّانی و تشنه لبان زلال معرفت سبحانی از این چشمه سلسبیل و عین زنجبیل منقطع نگردد و شاید که باین وسیله این غریق بحر خطایا و گناهان و پایمال نفس و هوا و شیطان از لوث معاصی پاک گردد و چون پیوسته خاک راه اهل اینمان و خادم اصحاب علم و عرفان بوده باشد که در روز حساب پایشان ملحق گردد و ملتمس از برادران ایمانی ات که چون از این خوان نعمتهای روحانی بهرهمند و از شراب طهور حقایق و معانی جرعه برگیرند و در حیوه و مماهاین حقیر و ذرّهی بیمقدار از دعا طلب مغفرت سیئات و رفع درجات محروم نکرده اللهم اغفرلی بحقک و ]یک کلمه ناخوانا[ و لاحوالنا بحق محمد و عترته و آله
الاحمد.
توضیحات:
-1 صفحه قبل از متن متن وقف نامهای است که بر طبق آن حاج ملامحمد نوری به تاریخ ربیع الاول سال 1251 کتاب را بر اولاد ذکور خود و برای استفاده علمای امامیه شهر تهران وقف کرده است.
-2 بالای صفحه اول کتاب تذهیب کاری وجود دارد.
-3 در متن کتاب مینیاتورهایی دیده میشود که جنبه تزیینی دارد و ارتباطی با متن کتاب ندارد. -4 بالای صفحه دو کتاب نقش مهر ناخوانایی به ابعاد 3×3 وجود دارد.
-5 موضوع کتاب بیان مواعظ دین و احادیث اخلاق و حکایت مذهبی است. -6 نسخه سالم است.
