بخشی از مقاله
افزایش فرهنگ اجتماعی مردم باعث بروز نیازهاي ارتباطی میشود که براي برطرف کردن آن استفاده از دولت الکترونیک و دولت همراه با کاربرد فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) براي پاسخگو کردن و در دسترس بودن دولتها از روشهاي بسیار کارآمد میباشد. میتوان گفت دولت الکترونیک و دولت همراه زمینهساز همگرایی فرهنگ و اقتصاد و حتی سیاست در کشورها است در پیادهسازي دولت الکترونیک و دولت همراه باید دقت کرد که مردم برخی از نقاط یک کشور به علت دارا بودن وضعیت معیشتی بهتر امکان استفاده از فناوري هاي جدید را دارند ولی در بسیاري از مناطق یک کشور مردم در مقابل تغییر فناوري مقاومت میکنند ، از طرفی در بسیاري از مواقع استفاده از دولت الکترونیک و دولت همراه نیازمند داشتن دانش فنی و اطلاعاتی توسط استفادهکنندگان این سرویس است و همین امر منجر به این خواهد شد که در صورت عدم زمینهسازي مناسب در جهت افزایش اطلاعات فرهنگی و اجتماعی مردم این سرویس ها با استقبال مردم مواجه نشوند.
از اوایل سال 2006 با پیشرفت فناوري ارتباطی و اطلاعاتی مفهوم جدیدي در حوزه دولت الکترونیک به نام دولت همراه مطرح گردید اما از آنجایی که اقتصاد جهانی در اواخر سال 2008 با رکود گستردهاي روبرو شد ، که این امر خود مانع توسعه یافتن پایه هاي صنعت مخابرات و شبکه و پیاده سازي سریع دولت همراه گردید. اگر چه هنوز رشد اقتصادي به جایگاه اول خود بازنگشته است، اما با این وجود معرفی
سرویسهاي دولت همراه بستر توسعه گستردهاي را براي صنعت مخابرات ، بویژه موبایل آماده نموده است. با اثبات سودبخشی و قابلیت تداوم سرمایهگذاري در نسل سوم شبکههاي موبایل (Third-Generation (3G)) توسط ارائه دهندگان تکنولوژيهاي مخابرات بیسیم،قاعدتاً بازارشبکههايNext Generation mobile رشد سریعی را در سطح جهانی تجربه خواهد نمود.
شکل 1 جایگاه دولت همراه
همانطور که در شکل 1 مشخص است براي داشتن دولت همراه باید ابتدا دولت الکترونیک بطور کامل پیاده سازي شود به عبارتی می توان گفت که دولت الکترونیک پیش نیاز داشتن دولت همراه است و با توجه به این موضوع براي داشتن دولت الکترونیک نیازمند داشتن زیر ساخت هاي مناسب در حوزه ICT بوده و بر همین اساس می توان گفت که آشکارا NGN بهترین ساختار ارئه شده براي پیاده سازي کامل دولت الکترونیک و در نتیجه دولت همراه با توجه به دارا بودن زیر ساخت هاي قوي و تکنولوژي مناسب می باشد .
روش هاي گوناگونی به منظور پیاده سازي دولت همراه وجود دارد این روش ها میتوانند بر مبناي در نظر گیري وضعیت کوتاه مدت و بلند مدت بازار، وضعیت شبکه کنونی ( چه ثابت و چه سیار) و مهمتر از آن اهداف اپراتورها باشد . اما از آنجایی که ایجاد دولت همراه در یک تحول سریع و دفعی هزینههاي قابل توجهی را به دنبال دارد پس باید به دنبال راه هاي بهینه تري براي پیاده سازي دولت همراه بود که بر اساس مطالعات انجام شده پیاده سازي دولت همراه از طریق NGN یکی از بهترین و کم هزینه ترین روش هاي ممکن می باشد ،امااساساً هرگاه سخن از حالت مطلوب در ارتباطات است، براي رسیدن به آن حالت مطلوب هزینه هایی وجود دارد که تحقق عاجل آن را غیر ممکن میسازد.
شکل 2 سرویس هاي دولت همراه
شکل3 سرویس هاي NGN
همانطوري که می توان از مقایسه شکل ٢ با ٣ فهمید در صورت پیاده سازي مناسب NGN سرویس هاي ارائه شده در NGN نه تنها تمامی سرویس هاي دولت همراه را می پوشانند بلکه چیزي فراتر از آن را نیز ارائه می کنند به عبارتی دیگر بر پایه سرویس هاي NGN می توان هم سرویس هاي مورد نیاز دولت همراه در حال حاضر را تامین کرد و هم می توان نیاز هاي آتی مشترکین را در عرصه هاي مختلف جوابگو بود .
دو وجــه مهــم و کلیــدي NGN کــه بــراي پیــاده ســازي دولــت همــراه مهــم و ضــروري مــی باشــداولاً جداســازي کنتــرل ســرویس و تدارك آن از شبکه حامل زیرین ثانیاًو توسعه کنترل سرویس براي تلفن و مالتیمدیا (چندرسانهاي) میباشد.
سکوهاي ارائه سرویس موردنیاز در NGN براي پیاده سازي دولت همراه باید اینترفیسهاي باز را با استفاده از API ها (مثل آنچه در Parlay Group وجود دارد) و یا سرورهاي Proxy براي استفاده فراهمکنندگان سرویس third-party را ایجاد کنند. سرویسهاي نتیجه شده دولت همراه باید براي کاربران انتهایی که بین شبکه هاي نقل مکان میکنند (roaming) در دسترسپذیر باشند وطبعاً
سرویسهاي انتها به انتها باید بین کاربران متصل به شبکههاي مختلف که از فراهمکنندگان سرویس مختلفی استفاده میکنند فراهم باشد.
نن
شکل : 4 لایه سرویس درنNGNننن
از نقطهنظر سکوهاي سرویس در دولت همراه 1NGN موارد زیر را دربرمیگیرد:
• تعریف معماريهاي کنترل سرویس که هم موارد مربوط به APIهاي 2OSA و هم Proxy را در دولت همراه پوشش دهند.
• بهبود و توسعه مکانیزمهایی که بتوانند تدارك سرویسها را روي چند شبکه مختلف براي دولت همراه پشتیبانی کنند و roaming و interconnectivity سرویسها را نیز پوشش دهند.
• پیادهسازي مکانیزمهایی که از کنترل کاربران روي سفارشی کردن سرویسها و پروفایلها در دولت همراه پشتیبانی کنند.
• تأثیر قابلیت حرکت مشترکین روي سکوهاي ارائه سرویس
براي این منظور SDPهاي اولیه مدتی است که توسط اپراتورهاي موبایل پیادهسازي و استفاده میشوند با این رویکرد که در نیازهاي آینده از جمله دولت همراه به فراهمکنندگان محتوا، جعبهابزار (toolkit) و فناوري ظهور سرویس در شبکه را ارائه کنند. بدین صورت
فراهمکنندگان محتوا میتوانند سرویسهاي محتوایی براي شبکه هاي موبایل ایجاد نمایند که این امر جز ضروریات پیاده سازي دولت همراه است .
اما در حال حاضر صنعت نقش بسیار وسیع تري براي SDP در نظر گرفته است نقشی کهجگگ با همگرایی IT و دنیاي مخابرات عجین شده است همان چیزي که از آن ما در دولت همراه انتظار داریم . این نقش جدید SDPها را به قلب کسب و کار یک اپراتور وارد میکند و قابلیت بالقوه آن تغییر مدل تجاري و توان تولید منافع اپراتور میباشد.
اینکه SDPها براي پیاده سازي دولت همراه در NGN کجا و چگونه پیادهسازي میشوند در واقع تعیینکننده موفقیت یا شکست کل یا زنجیره ارزشی (Value Chain) مخابراتی است از اپراتورهاي شبکه گرفته تا فراهمکنندگان سرویس و کاربران انتهایی.
SDP بخشی استراتژیک از فناوري هاي محیط NGN است. بزرگترین یکپارچهسازهاي سیستمهاي نرمافزاري دنیا مثل IBM، HP، Alcatel و Ericsson و تولیدکنندگان نرم افزار مثل Microsoft و Oracle تلاش میکنند تا نظراتشان در مورد اینکه SDP چیست و چگونه باید پیاده سازي شود را به دیگران القاء کنند. مفهوم SDP تخصصهایی را در حوزههاي ویژه میطلبد از جعبه ابزارهاي (toolkit) آداپتورهاي شبکه و گیتوي ها که سرویسهاي سطح شبکه را براي ایجادکنندگان سرویس فراهم میکنند گرفته تا ابزار Repository تجهیزات، rendering و download که تضمینکننده ارائه محتوا با فرمت مناسب به کاربران انتهایی میباشند. تمام این فناوريها نیازمند اتصال به SDP هستند و SDP نیز باید به سیستمهاي تجاري و عملیاتی اپراتور متصل شود. تولیدکننده نرمافزاري (vendor) که SDP یک شرکت مخابراتی را کنترل میکند نفوذ عظیمی بر مدل تجاري و OSS/BSS آن در سالهاي آتی خواهد داشت.
در محیط نسل جدید، سرویسها میدان مبارزهاي هستند که در آن بر سر تصاحب مشترکین و بودجه آنها مبارزه میشود. هرچه
سرویسهاي بیشتري ارائه شود منابع بیشتري را نصیب فراهمکننده سرویس خواهد کرد. فراهمکنندگان سرویس نیازمند جذب بیشترین تعداد سازندگان سرویس (Service Developers) میباشند و باید براي آنها ایجاد سرویس هاي ابداعی قابل اجرا روي چند نوع شبکه مختلف، تلفیق سرویسهاي صوتی، دیتا و ویدئویی و همچنین انواع سرویسهاي نوظهور (مثل Presence و سرویسهاي وابسته به مکان
((Location) را ساده کنند.
مزایاي زیر براي پیاده سازي دولت همراه از طریق NGN متصور است :
داشتن واسطهاي مشترك با application servers با هدف اجراي:
• Accounting
• Security
• Subscription data
• service control
1. Service Delivery Platform (SDP) ن 2. Open Service Access نOperation Support System فش Billing Support System فح
کنترل و هماهنگ نمودن QOS مورد نیاز سرویسها
هماهنگ نمودن accounting و charging در بین لایههاي service وtransport
این قابلیتها NGN را بسیار متفاوت با شبکه Internet و موبایل کنونی میسازد، در واقع NGN بر مبناي مدلی طراحی شده که در آن اپراتور شبکه و service provider به ترتیب هر یک کنترل دسترسی به شبکه و کنترل دسترسی سرویس هاي آن را براي کاربران به عهده دارند که این امر کمک
شایانی به پیاده سازي دولت همراه از طریق NGN می کند.
امروزه دولت ها در پیاده سازي دولت همراه با دو چالش در عرصه تکنولوژي مواجهند:
چالش اول: هم پوشانی بسیاري از سرویس هاي مخابراتی مبتنی بر IP که قابل ارائه در شبکه NGN هستند با سرویس ها و خدماتی است که در آینده نه چندان دور در دولت همراه ارائه خواهند شد .
چالش دوم: مشکل بودن توسعه تکنولوژي است که از یک جهت تصمیم گیري در سرمایه گذاري زیر بنایی را مشکل می سازد و از جهت دیگر رقابت را در جهت کاهش هزینه پیاده سازي دولت همراه تشدید می کند . دولت ها به هر حال سعی در پیاده سازي یک روش مطمئن جهت ارائه خدمات الکترونیک به مردم هستند .
پیاده سازي دولت همراه با هدف ارائه خدمات دولت الکترونیک بر روي موبایل شکل گرفت و پیاده سازي دولت همراه از طریق NGN
خود می تواند باعث بهبود CAPEX (capital expenditure) و OPEX(operational expenditure) در شبکه شود ، باید توجه داشت که حرکت به سمت دولت همراه باید در موازات سرویس هاي کنونی اپراتورها صورت گیرد، که این امر باعث بهینه بودن هزینه حرکت براي اپراتورهاخواهد شد، بنابراین هزینه ها به بزرگی آنچه که پیش بینی شده است نخواهند بود. با توجه به این امر میتوان ادعا نمود که شبکههاي موبایل نسل آینده با توجه به استاندارد سازي دقیقی که بر روي آنها از نقطه نظر قابلیت ارائه سرویسهاي جدید و تقابل با شبکههاي قدیمی صورت گرفته است میتوانند به راحتی تمامی سرویس هاي مورد انتظار در دولت همراه را فراهم کند .
NGN بعنوان یک راه حل مطمئن براي ارائه خدمات و سرویس هاي ارزش افزوده در دولت همراه است شبکه نسل بعدي با پتانسیلی فراتر از آنچه که امروزه تصور می کنیم با شبکه کردن هر چیز و هر کس بر روي زمین و زیر سطح دریاها و در فضا امکان بهبود کیفیت زندگی و ارائه تجربه هاي جدید را براي مردم پیشنهاد می کند.
در دهـه هـاي اخیـر صـنعت مخـابرات وارد دوره جدیـدي شـده اسـت. سـطح پیشـرفت تکنولـوزي از سـطح خواسـته مشـتري فراتـر رفتـه است و همانگونه که در شکل 5 نشان داده شده است، اختلاف بین این دو به سرعت در حال افزایش است.
شکل .5 پیشرفت تکنولوژي در مقایسه با خواسته مشتري
جهش اخیر تکنولوژي، محدوده عمل اپراتورهاي مخابراتی را گسترش می دهد. اما اغلب، سرمایه گذاري زیربنایی را بسیار پیچیده می کند.
چگونگی پیاده سازي دولت همراه با حفظ مشتریان با سرمایه گذاري مناسب تبدیل به سوال اصلی اپراتورها شده است که باید پاسخ داده شود.
بعبارت دیگر براي بقا در راس این بازار رقابتی فزاینده نیاز به تغییر در طرح عملیاتی که با استفاده از یک تکنولوزي براي یک مدل عملیاتی منطبق بر نیاز مشتري شده است، می باشد. همانگونه که در شکل 5 قبل از نقطه چین نشان داده شده است(زمانیکه خواسته هاي مشتري فراتر از پیشرفت هاي تکنولوژي و تکنیکی است). در این وضعیت، یک تکنولوژي پیشرفته جدید مانند NGN می تواند نیازهاي عملی مشتریان را برآورده ساخته و می تواند به سرعت (حتی بدون تحریک بازار) اتخاذ گردد. یک مثال رایج، دولت همراه است. جایی که ویژگی تحرك نیاز کاربري مشتري عمومی را رفع می کند.
NGN بعنوان راه حلی براي اپراتورهاي طراحی شده بود تا چالش هاي رقابتی و تکنیکی را در دست بگیرند و آنرا با پتانسیلی فراتر از آنچه
که امروزه می توانیم تصور کنیم، پایان دهند.
براي پیاده سازي دولت همراه از طریق NGN دو بخش متمایز core و access در شبکه خود دارا می باشیم. بدین صورت که در آن یک یا چندین شبکه radio access براي دریافت سرویس هاي مختلف دولت الکترونیک به یک شبکه core متصل شدهاند (شکل.(6 شبکه radio access ارتباطات را بین ترمینالها و سرویسهاي فراهم شده در core برقرار میسازد. اجزاء تشکیل دهنده core شامل یک سري SIP proxies و SIP server میباشند که در تقابل با یکدیگر امکان دریافت سرویسهاي گوناگون دولت الکترونیک را براي کاربر صرفنظر از نوع access بکار رفته ،فراهم میسازند.