دانلود مقاله َ کاربرد ها و مزایای تهیه ی صورت ارزش افزوده و روش های تهیه ی آن

بخشی از مقاله

كاربرد ها و مزاياي تهيه ي صورت ارزش افزوده و روش هاي تهيه ي آن

چكيده :
استفاده كننگان از اطلاعات مالي طيفي نسبتا وسيع را در بر مي گيرند. استفاده كنندگان از گزارش های مالی همواره در پی تامین نیاز های اطلاعاتیشان از محل صورت هاي مالي هستند .
سيستم حسابداري نيز از طریق گزارشگري مالي همواره تلاش میکند در جهت پاسخگویی به نیازهای استفاده کنندگان از اطلاعات مالی متوسل به روش هایی گردد که واقعیت ها را ثبت و گزارش نماید .
امروزه در كشور هاي پيشرفته همچون آلمان ، انگلستان ، ژاپن ، فرانسه و ... در كنار صورت هاي مالي صورتي تحت عنوان صورت ارزش افزوده تهيه مي شود كه اطلاعاتي بسيار ارزشمند را در اختيار استفاده كنندگان قرار مي دهد . در اين مقاله سعي نموده ايم در كنار اشاره به كاربرد ها و مزاياي صورت مذكور ‌، روش هاي تهيه ي آن مطرح نماييم .

كلمات كليدي :
ارزش افزوده ، صورت ارزش افزوده ، حسابهاي ملي ،هزينه فروش
مقدمه :
هر جا سخن از مديريت باشد اولين نكته اي كه به ذهن خطور مي كند بحث تصميم گيري خواهد بود. يعني انتخاب راه حلي از ميان راه حل هاي متعدد ، انتخاب راه حلي كه سر نوشت مدير و واحد تحت مديريتش را تحت تاثير قرار خواهد داد. بي شك مقدم بر تجربه مديران عامل تاثير گذار بر بهينه بودن تصميم گيري دسترسي به اطلاعات و داشتن علم كافي براي استفاده از آن اطلاعات است .
با ايجاد باور سودمندي اطلاعات در تصميم گيري توسط مديران لاجرم علاقه به اطلاعات مالي هم افزايش يافته و هر روز پر رنگ تر مي شود .
صورت هاي مالي بعنوان ستاده ي نهايي سيستم اطلاعاتي حسابداري ، بعنوان جزئي از سيستم اطلاعاتي مديريت وظيفه ارئه اطلاعات به مديريت با هدف تسهيل اخذ تصميمات مفيد ،را بر عهده دارد . با ايجاد تغيير درنياز متقاضي ، عرضه كننده چاره جز تغيير و بر آورده كردن نياز متقاضي را ندارد.
در سالهاي وجود نقصان اطلاعاتي در اطلاعات محصول از صورت هاي مالي موجبات تهيه ي صورت جديد تحت عنوان صورت ارزش افزوده را فراهم آورده است.
صورت ارزش افزوده صورتي است كه از صورت سود و زيان اقتباس مي شود .اين صورت نمايان گر محاسبه ارزش افزوده ، همچنين چگونگي توزيع آن بين ايجاد كنندگان است .از اهداف اساسي تهيه اين صورت مي توان به ، توجه به نيروي كار شركت وتامين كنندگان سرمايه آن، اشاره كرد. يعني در آمد مؤسسه حاصل تلاش نيروي كار تواّم با مصرف دارايي ها و اموال داخلي مؤسسه به علاوه مواد و خدمات خريداري شده خارج از واحد تجاري است.
برخی از مزایای مهم گزارشگری ارزش افزوده به قرار زیر است:
صورت ارزش افزوده مي تواند نيازهاي دولت جمهوري اسلامي ايران را در زمينه ايجاد اشتغال ، ايجاد امكانات رفاهي ،كمك به حفظ محيط زيست و ... بر اورده كند :
1- با شفاف سازي گزارش تامين اشتغال اجتماعي از جهت مشخص شدن تعداد افراد مشغول بكار شده و ايجاد حقوق و مزايا براي آنها.
2- با نشان دادن امكانات رفاهي ايجاد شده در رابطه با پرداخت حق بيمه به سازمان هاي خير خواهانه.
3- كمك به حفظ محيط زيست از طريق مشخص شدن خروجي با ارزش تر و كار كردن در اكو سيستم طبيعي.
4- واضح و قابل درك بودن اطلاعات صورت ارزش افزوده
5- حاكم نبودن مفروضات ذهني در تهيه اين گزارش مالي
6- ديدگاه اجتماعي حاكم بر تهيه اين صورت مالي است، يعني منافع همه در نظر گرفته مي شود .
7- كمك به تصميمات سرمايه گذاري سهام داران و اعتبار دهندگان از طريق گزارشگري شفاف مالي.

حال می توان گفت که ارزش افزوده روشی برای طبقه بندی درآمدها و هزینه های یک مؤسسه است. ارزش افزوده دربرگیرنده تمام اقلام صورتحساب سود و زیان است اما در محاسبه ارزش افزوده ترتیب قرار گرفتن اقلام فرق می کند . در روش های سنتی حسابداری ، حقوق و دستمزد به عنوان کاهنده سود سهامداران تلقی می شود. این رویکرد که براساس یک روش مدیریتی منفی استوار است باعث بروز تفكر تضاد منافع بین سهامداران و کارکنان مي شود وکاهش بهره وری و در نتیجه کاهش سود را بهمراه دارد .
در حسابداری سنتی ارزش کارکنان به عنوان یکی از منابع شرکت نشان داده نمی شود. چرا که تنها از دید سهام داران به شرکت نگاه می شود. حسابداری سنتی شرکت را به عنوان دارایی سهامداران در نظر گرفته و بدون در نظر گرفتن ارزش مالی مهارت های کارکنان، تنها دارایی های مالی واحد تجاری را در محاسبات و گزارش ها وارد مي كند.در صورتیکه صورتحساب ارزش افزوده ارزش کارکنان را در قالب آنچه شرکت برای بهره گیری از مهارت های کارکنان می پردازد (حقوق و دستمزد) نشان می دهد.
بنظر می رسد صورتحساب ارزش افزوده بعنوان ابزار تصمیم گیری جهت رسیدن به اهداف واحد تجاری است که منفعت کارکنان را نيز بهمراه دارد. در این استراتژی افزايش بهره وری موجبات افزایش تواْم سود و دستمزدها می شود که منافع سهامداران، اعتباردهندگان و کارکنان دولت را موجب مي شود. صورتحساب ارزش افزوده ابزار محاسبه ثروت ایجاد شده توسط سازمان و نحوه توزیع آن بین ذینفعان مي باشد.
در صورتحساب ارزش افزوده با سرمایه گذاران، کارکنان و دولت به عنوان مشارکت کنندگان در سازمان برخورد مي شود. با توجه به این نکته ضروري جلوه مي كند که ((سرمایه گذاران)) هم شامل سهامداران و هم شامل سایر منابع سرمایه نظیر بانکها در تلقي شوند. از اين رو بايستي با بهره وامها نیز مشابه سود، و به عنوان بازدهی استفاده از پول رفتار شود. اين در شرايطي است كه در صورت خلاصه سود وزیان برعکس عمل شده و بهره وامها به عنوان یک هزینه یا كاهنده سود سهامداران به حساب مي آيد .
همچنين مالیاتی را که دولت از سازمان دریافت می کند تحت عنوان مشارکت و سهم سازمان در جامعه و یا زیر ساخت های تدارک دیده شده توسط دولت (آموزش، بهداشت،...) به حساب می آید.
سود بعلاوه بهره را EBIT (سود قبل از کسر بهره و مالیات) ناميده مي شود. در برخی از نسبت های عملکرد نیز از EBIT استفاده می شود. EBIT کل بازدهی حاصل از کل سرمایه سهامداران وقرض دهندگان می باشد. صورت ارزش افزوده نسبت به صورتحساب سود و زیان بین اقلام تمایز خاصی قائل مي شود.
از دیدگاه صورتحساب ارزش افزوده سازمان به عنوان یک سیستم شناخته می شود برخلاف دیدگاه سنتی که سازمان را سرمايه سهامداران می داند.
روابط 1و2 محاسبه ارزش افزوده را نشان مي دهد:
(1) (استهلاک + خدمات + مواد) – تعدیلات موجودی ها + فروش = ارزش افزوده
(2) بهره بدهي ها + سود خالص + مالیات + حقوق و دستمزدها = ارزش افزوده
این ديدگاه می تواند موجب افزايش انگیزه به فعليت در آوردن توان کارکنان شود و به تبع آن افزايش بهره وری و رشد اقتصادي را كه حاصل افزايش سود و دستمزدها ست به بار مي آورد. بدین ترتیب مطلوبیت مناسب برای هر یک از عناصر سیستم مذكور حاصل مي شود و سهامداران و سرمایه گذران با دیدگاهی مثبت مشارکت دولت و کارکنان را در ثروت ایجاد شده طی دوره خواهند پذيرفت.
تاثيرات اقتصادی مالیات بر ارزش افزوده:
قطعا بکارگيری هر سیستم مالیاتی بي تاثير بر اقتصاد کشور نيست. مي توان با بررسی و نتیجه گیری از تجربیات کشورهای مختلف اين تاثيرات شناسایی و از نتایج آن استفاده كرد.
1)اثر مالیات بر ارزش افزوده روي تورم
در ارتباط با اثر مالیات بر ارزش افزوده بر قیمت ها را تئوري هاي متناقضي وجود داردمثلا کشورهايي مثل ايالات متحده آمریکا، یکی از دلایل عمده در عدم بکارگیری مالیات بر ارزش افزوده را نگرانی در مورد اثر افزايشي این مالیات بر قیمت ها و افزایش نرخ تورم عنوان کرده اند. در حالی که تجربه بسیاری در کشورهای استفاده کننده از آن بي اساس بودن این نگرانی را نشان داده است. مطالعات تجربیات کشورهای انگلیس و آلمان نیز حکایت از کمترین اثر مالیات بر ارزش افزوده بر قیمت ها را دارد. (تایت،آلن،ص.ص22-23)

2)تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر توزیع درآمد
همواره خاصیت تنازلی بودن مالیات بر ارزش افزوده، در جامعه موجب ايجاد عيب و خرده گرفتن برماليات بر ارزش افزوده شده است. تنازلی بودن يعني اين که گروه های با درآمد کم و متوسط نسبت به گروه های با درآمد بالا بايد سهم بیشتری از درآمدشان را بابت مالیات می پردازند. لیکن سنخیت این امر بستگی به معافیت های نرخ صفر و برنامه های جبرانی دولت خواهد داشت.
2-1) مالیات بر ارزش افزوده در بسیاری از کشورها جایگزین مالیات بر درآمد شده است اما عملا تنازلی تراز مالیات بر ارزش افزوده شدند. مانند مالیات بر سود شرکت ها که در واقع به مصرف کنندگان منتقل می شود.
2-2) مالیات بر ارزش افزوده با ایجا درآمدهای مالیاتی هنگفت زمینه را برای اجرای بسیاری از برنامه های جبرانی فراهم می سازد.
2-3) معافیت ها و نرخ های صفر برای بسیاری از کالاها و خدمات نظیر غذا، مسکن، پوشاک، آموزش و تغییر برنامه های جبرانی پرداخت های انتقالی، اثر تنازلی بودن مالیات بر ارزش افزوده را کاهش می دهد.
3- تأثیرمالیات بر ارزش افزوده بر کارایی اقتصاد :
اگرنرخ مالیات بر ارزش افزوده براي همه کالاها و خدمات نرخ واحدي باشد، کارایی اقتصادی حفظ خواهد شد و در صورتی که به منظور اجتناب از ویژگی تنازلی بودن معافیت ها نرخ های جداگانه اعمال شود کارایی اقتصادی تضعیف می شود.

4- اثر مالیات بر ارزش افزوده بر پس انداز و سرمایه گذاری :
مالیات بر ارزش افزوده درموجب ايجاد تغيير نمي شود همچنین به دلیل لحاظ نمودن اعتبار مالیاتی بابت مالیات پرداختی برای خرید کالاهای سرمایه ای رفتار سرمایه گذار را در انتخاب سرمایه یا کار نیز منحرف نمي كند .
اثر خالص مالیات بر ارزش افزوده بر پس انداز و سرمایه گذاری وابسته به نحوه جایگزینی مالیات است . مالیات بر ارزش افزوده ای که درآمد را افزایش می دهد، در کل در خلاف جهت تورم رفتار مي كند. چرا که مصرف را کاهش داده (و احتمالاً قابلیت سوددهی سرمایه گذاری آتی را کاهش می دهدو) در عین حال، افزایش درآمدهای مالیاتی می تواند منجر به کاهش کسری بودجه شود . در نتيجه بخش عمومی نیازي به استقراض نخواهد داشت . کاهش استقراض بخش عمومی، موجب كاهش نرخ مؤثر بهره و هزینه سرمایه می شود، که این امر باعث افزايش انگیزه سرمایه گذاری خواهد شد . به طور کلی در صورتی که مالیات بر ارزش افزوده جایگزین مالیات ها شود، ، دفاتر پس انداز و سرمایه گذاری اصلاح می شود و کارایی اقتصاد بهبود می یابد. (تایت،آلن،ص.ص22-23)

روش های محاسبه ارزش افزوده :
ساده ترین تعریف که می توان برای ارزش افزوده ارائه کرد :" ارزش افزوده مابه التفاوت درآمد حاصل از فروش و بهای تمام شده کالا و خدمات خریداری شده است."

يعني :
*ارزش افزوده = هزينه صرف شده براي خريد مواد يا خدمات - درآمد حاصل از فروش كالا يا خدمات
(*در قالب حقوق و دستمزد ،مزاياي بازنشستگي (داده ) ( ستاده )
ماليات ، بهره وام ها و سود سهام توزيع ميشود
يا ،بعنوان ذخاير براي سرمايه گذاري انباشته ميشود)

باتوجه به تعریف ارائه شده می توان دو روش براي محاسبه ارزش افزوده، پيشنهادداد(خاکی،غلامرضا،1376،ص145)
1- روش تفریق
2- روش جمع

روش تفریق:
در این روش اقلام هزینه معین از فروش خالص کسر می شوند که مواد و سوخت خریداری شده و خریدهای دیگر از خارج، اعم از هزینه ها است. اگر شرکت تولیدی باشد تغییر در موجودی کار در جریان ساخت و کالای ساخته شده به تفریق بالا اضافه می شود.
ارزش افزوده =درآمد فروش+كالاي ساخته شده+كالاي در جريان ساخت-موادوسوخت خريداري شده-ساير خريدهاي خارج از مؤسسه

برای شرکت های تولیدی، فروش خالص در واقع ازجمع تولیدات فروخته شده به مشتریان در یک دوره زمانی بدست مي آيد. مواد به مواد مستقیم و اصلی استفاده شده در عملیات واحد تجاری تقسیم می شود. سوخت شامل مواد سوختنی، روشنایی، آب و ... می باشد. سایر خریدها از خارج شامل ملزومات کارخانه، دفتر خدمات، نگهبانی، ایمنی، تعمیر و نگهداری، بیمه و هزینه آگهی، مشاورین، متخصصین و غیره است .
برای شرکت های غیر تولیدی، کل درآمد مالیاتی مربوط به درآمد خدمات اجاره شده به مشتریان است.( اجاره تجهیزات، خدمات بیماران سرپایی برای بیمارستان ها و...) و خرید شامل سوخت و ملزومات و سایر کالاها و خدمات خواهد بود.
روش جمع:
در این روش اقلام هزینه با هم جمع می شوند:
ارزش افزوده= سودخالص+هزينه هاي مالي+هزينه هاي اجاره+هزينه استهلاك+ماليات ها+هزينه هاي پرسنلي*+ساير هزينه هاي غ ع

* هزينه هاي پرسنلي ، شامل كليه پرداخت هاي به كاركنان ( مانند حقوق و مزايا ، پاداش وفوق العاده ها و ... ) است.

هزینه های مالی شامل بهره وام است .هزینه اجاره مربوط به اجاره استفاده از زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات و اجاره تجهیزات جهت تحویل و حمل و نقل تجهیزات و دارایی های ثابت می شود.
هزینه های استهلاک برای دارایی ها ثابت تحصيل شده در نظر گرفته می شود. مالیات ها شامل موارد مرتبط با عملیات می شود مانند تعرفه ها، مالیات غیر مستقیم، مالیات کالاهای وارداتی به غیر از مالیات بر درآمد.
درآمد خالص قبل از کسر مالیات، همان درآمد خالص قبل از مالیات بر درآمد می باشد که از طریق كسر هزینه هایی همچون بهره، هزینه بانکی، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول و بدهی از درآمد عملیاتی بدست می آید.
ساير درآمدها در محاسبه ارزش افزوده نمي آيد چرا كه رابطه اي با عملیات نداشته و در واقع آنچه از عملیات نشاُت می گیرد، مورد ارزیابی واقع می شود.
در محاسبه ارزش افزوده آنچه مورد تأکید است الزام تهيه است. نتیجه بدست آمده از هر دو روش جمع و تفريق يكي است.

روش هاي تهيه صورت ارزش افزوده:
برنارد كوكس سه روش براي تهيه صورت ارزش افزوده ومحاسبه مواد و خدمات خريداري شده پيشنهاد مي دهد(كوكس،برنارد،1979،ص 31)
1- روش از بالا به پايين
2- روش هزينه فروش
3- روش حسابهاي ملي

1- روش از بالا به پايين :
در روش ازبالا به پايين ابتدا قسمت انتهايي صورت ارزش افزوده تهيه شده و بعد قسمت بالايي آن تكميل مي شود .قسمت انتهايي نشان دهنده چگونگي توزيع ثروت ايجاد شده است و قسمت بالايي چگونگي ايجاد ثروت را نشان مي دهد .
ارزش مواد و خدمات خريداري شده در اين روش مابه التفاوت بين فروش و ارزش افزوده است .در اين روش خريد طي دوره از طريق تغييرات موجودي ها تعديل مي شود .

2-روش هزينه فروش :
ارزش افزوده از ديدگاه انستيتوي حسابداري صنعتي و مديريت انگلستان بصورت زير تعريف شده است:
"افزايش در ارزش بازار از تغيير شكل ، مكان يا توانايي در توليد يا خدمت ناشي مي شود به استثناي بهاي تمام شده مواد و خدماتي كه از خارج از سازمان تهيه شده است" . (عباس زاده محمد رضا، 1373 ،ص111 )
اين تعريف بيان مي دارد بهاي تمام شده مواد مصرفي پيش تر در فروش ها به انجام رسيده است.پس قسمتي از ارزش افزوده در جايي قابل مشاهده است كه مي بايست محتواي موجودي ها و كالاي در جريان ساخت از نظر مواد وخدمات خريداري شده هم مورد تجزيه و تحليل قرار بگيرند .
در اين روش صورت ارزش افزوده در ارتباط با اقلامي كه فروش آنها در دوره جاري تحقق يافته ، تهيه مي شود و تغييرات موجودي طي دوره مالي مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد و اقلام ارزش افزوده آن تفكيك مي شود .
3 – روش حسابهاي ملي :
در روش حسابهاي ملي خروجي ناخالص در بر دارنده موارد زير است :
الف) فروش
ب)ارزش سرمايه اي كليه اقلامي كه به منظور كسب در آمد ايجاد شده اند .
ج)سود نهايي براي موجودي كالاي ساخته شده و كالاي در جريان ساخت.
د) ارزش كالاهاي سرمايه اي ساخته شده براي استفاده داخل مؤسسه .

حتي اگر شركت مفروض اقدام به توليد با هدف كسب سود نكرده و تنها اقدام به توليد با هدف كاربري واستفاده ي داخلي نمايد ، باز هم ارزش افزوده ايجاد شده و همان نحوه برخورد برقرار است .
گرو های عمده استفاده کننده از صورت ارزش افزوده:
گروه های اصلی استفاده کننده از صورت ارزش افزوده را می توان در دسته بندی زیر جای داد:
دولت .
مدیریت .
سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل .
اعتباردهندگان .
کارگران و اتحادیه های صنفی .
تقاضا کنندگان و عرضه کنندگان (خریداران و فروشندگان) .

دولت به عنوان عمده ترین استفاده کننده از صورت ارزش افزوده است :
نمی توان گفت این صورت تمامی اطلاعات مورد نیاز دولت را افشا می کند ولی دولت می تواند با استفاده از ارزش افزوده، پتانسیل واقعی پیمانکاران و مدیران را در ایجاد انحصار سنجیده و کنترل کند علاوه برآن ارزش افزوده ملاک و معیار مناسبی برای انتخاب و تصمیم گیری در مورد طرح های سرمایه گذاری است.
از آنجا که از اساسی ترین اهداف توسعه ی ملی ارتقای سطح زندگی اجتماعی است لذا تخصیص سرمایه به طرح هایی که رشد اقتصادی بیشتری را بدنبال دارد باید به حجم بیشتری صورت پذیرد.
همچنین با استفاده از این صورت مالی می توان درآمد ملی را محاسبه کرد و در ایجاد چارچوبی مدون گام برداشت، منافع حاصل از این روش افزایش آگاهی از کاربرد اقتصادی اطلاعات دقیق در خصوص اقتصاد کلان و آگاهی مناسب تر از کارآیی ابزار سیاست گذاری اقتصادی می باشد با توجه به اینکه درآمد ملی تنها منبع و شاخصی است که افزایش پس انداز ويا مصرف را نشان می دهد بدین ترتیب می توان آن را به عنوان شاخصی کمی و کامل برای نشان دادن نرخ ارتقای رفاه جامعه مطرح کرد.
ارزش افزوده ی یک طرح سرمایه گذاری و نقش آن در افزایش درآمد ملی، می تواند معیار مناسبی برای تصمیم گیری در مورد طرح های سرمایه گذاری باشد.
ارزش افزوده را می توان تشکیل شده از 2 جزء حقوق و دستمزد و مازاد اجتماعی در نظر گرفت. از ديدگاه تولیدات مبحث حقوق و دستمزد یک هزینه مطرح ميشود اما از نقطه نظر ملی حقوق و دستمزد بخشی از درآمد ملی را تشکیل می دهد که در فرایند توزیع ملی به صورت درآمد نقدی مشخص طرح شده است.
بالا بودن میزان حقوق و دستمزد بیانگر سطح بالایی از اشتغال و یا بالا بودن سطح درآمد شاغلین و یا هر دو مورد همزمان است که درهر حال شاخصی از قدرت خرید بالا و مصرف بیشتر مردم یعنی سطح بالایی از رفاه اجتماعی است.
تأثیر محتوی اطلاعاتی صورت ارزش افزوده برتصمیم گیری دولت :
محتوی اطلاعات صورت ارزش افزوده تاثیر قابل توجهي در تصمیم گیری های دولت جهت تخصیص ارز، پرداخت سوبسید ، کمک به صادرات ، تعیین مأخذ مالیاتی ، ایجاد فرصت های شغلی و اندازه گیری بهره- -وری داشته باشد که در زير به هریک از موارد فوق اشاره مي شود .
تخصیص ارز:
محتوی اطلاعاتی صورت ارزش افزوده می تواند بر تصمیمات دولت جهت تخصیص ارز تأثیرگذار باشد. به بیانی دیگر دولت با استفاده از صورت ارزش افزوده می تواند از لحاظ مالی از صنایع حمایت کند و عملکرد شرکت ها را جهت تخصيص ارز مورد ارزیابی قرار دهد، با تخصیص ارز از شرکت هایی که ارزش افزوده بالایی دارند جهت ایجاد اشتغال و کمک به افزایش صادرات آنها حمایت کند و همچنین از شرکت هایی که ارزش افزوده پایینی دارند از طریق تخصیص ارز سوبسید دار حمایت نماید.
پرداخت یارانه:
صورت ارزش افزوده می تواند مبنایی جهت پرداخت یارانه به شرکت ها باشد به نحوی که از طریق پرداخت یارانه به شرکت هایی که ارزش افزوده بالاتر دارند به ایجاد اشتغال و افزایش شرکت ها کمک نماید.
کمک به صادرات:
صورت ارزش افزوده می تواند مبنایی جهت تشویق های صادراتی، اعطای وام های مختلف، لغو محدودیت ها و قوانین دست و پا گیر برای صادرات شرکت هایی که ارزش افزوده بالاتری دارند همچنین مبنایی جهت ایجاد محدودیت ها برای پرداخت وام، تعیین نرخ بهره وام و مبنایی برای ارزیابی عملکرد شرکت های صادر کننده باشد.

تعیین مأخذ مالیاتی:
محتوی اطلاعاتی صورت ارزش افزوده می تواند بر تصمیمات دولت جهت تعیین مأخذ مالیاتی تأثیر گذار باشد. همچنین می تواند مبنایی جهت معافیت های مالیاتی به منظود کمک به اشتغال و صادرات شرکت ها، اخذ مالیات بیشتر از صنایعی که ارزش افزوده بالاتری دارند، باشد.

ایجاد فرصت های شغلی :
دولت می تواند از صورت ارزش افزوده به عنوان مبنایی جهت لغو محدودیت ها در اعطای وام، اعطای تسهیلات مختلف قانونی، تعیین نرخ بهره پایین تر تسهیلات به منظور ایجاد فرصت های شغلی استفاده نماید.
سنجش میزان بهره وری:
صورت ارزش افزوده می تواند مبنایی جهت سنجش میزان بهره وری شرکت ها، تخصیص ارز و یارانه برای افزایش بهره وری شرکت ها ، تعیین پاداش مدیریت مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده از ارزش افزوده در پرداخت مالیات(مالیات بر ارزش افزوده):
در ایران مالیات بر مبنای ارزش افزوده پرداخت نمی شود. این مالیات که در واقع نوعی مالیات فروش است امروزه در بسیاری از کشورهای جهان معمول است و از این رو در اکثر صورتهای مالی منتشر شده خارجی مالیات بر ارزش افزوده (VAT) قابل مشاهده است. همانطور که گفته شد مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات فروش است که آخرین خریدار، بار مالیاتی آن را تحمل می کند.

مدیریت
اساسی ترین وظيفه مدیریت واحد تجاری تصمیم گیری می باشد و صورت های مالی اساسی و گزارش های درون سازمانی از ابزارهای مفید درجهت تصمیم گیری صحيح است. امروزه در كنار صورت های مالی اساسی صورت ارزش افزوده در کشورهای توسعه یافته تهیه و ارائه مي شود که می تواند برای مدیران و تصمیم گیرندگان ارشد درون سازمانی در جهت نيل به هدف مذكور مفید باشد.
هرجا بحث از تصميم است به ناچار صحبت از انتخاب به ميان مي آيد . انتخاب در شرايط محدوديت منابع و دشواري اختصاص منابع به بخش ها همواره مديران را با مشكل مواجه ساخته است .
مدیریت با استفاده از صورت ارزش افزوده و تعیین اولویت های بخش های مختلف تولیدی می تواند واحدهای با ارزش افزوده بالاتر را شناسایی نماید تا بتواند از امکانات محدود واحد تجاری استفاده کرده و حداکثر منافع را به ذینفعان برساند.
از طرف دیگر مدیریت می تواند صورت ارزش افزوده را مبنایی برای پرداخت پاداش کارکنان قرار داده و با ایجاد انگیزه باعث افزایش کارآیی کارکنان و در نتیجه ایجاد ارزش افزوده بالاتر در واحدهای مختلف سازمان گردد.
در مجموع می توان گفت عملکرد مدیران شرکت های با ارزش افزوده بالاتر مطلوب تر ارزیابی می شود.
سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل:
گزارش هایی كه سهامداران معمولاً به صورت ادواري دریافت می کنند اطلاعاتي در زمينه عملكرد واحد تجاري طي دوره مالي را در اختيار آنها قرار مي دهد. صورت سود و زيان صورتي است كه نشان دهنده منافع سهامداران ( منافع حاصل از عملكرد مذكور ) است . این صورت مالی نتایج عملیات را بر اساس فرض تعهدی گزارش می کند. در این حال هزینه هایی نشان داده می شود که بر اساس براورد بوده و در واقع هنوز رخ نداده اند درک چنین مواردی برای استفاده کنندگان از صورت های مالی دشوار است . صورت ارزش افزوده می تواند تا حدودی این مشکل را بر طرف نماید .
این صورت به منظور مرتفع نمودن برخی نیاز های اطلاعاتی مشخص طرح ریزی شده است. از آنجا که صورت ارزش افزوده نشان دهنده منافع یک گروه کاری بزرگ می باشد ممکن است به نسبت صورت حساب سود و زیان برای سهامداران مطلوبیت نداشته باشد ولی بنظر می رسد این صورت اطلاعات مفید قابل توجهی را برای كمك به سهامداران بالقوه و بالفعل در دراز مدت در ارتباط با صنایع و شرکت ها به جهت اخذ تصميمات صحيح در امر سرمايه گذاري افشا می نماید.
سرمایه گذاران می توانند با توجه به ارزش افزوده یک شرکت، منابع انسانی در حال افزایش و سهم آن در ارزش افزوده را ملاحظه كرده و در خصوص مخارج سرمایه گذاری مجدد تصمیم گیری كنند.
برخی از سرمایه گذاران ممکن است به سبد سهام سهامداران فعلی توجه داشته و ترکیب پرداخت ها را در صورت ارزش افزوده جستجو نمایند. درهر حال توجه به تخصیص ارزش افزوده به سود سهام و در جهت مقابل انباشته شدن آن، جهت توسعه آتی مفید خواهد بود. این امر هم برای سرمایه گذاری که ممکن است به توزیع سود توجه داشته باشد (از قبیل موسساتی که از پرداخت مالیات معاف هستند) و هم برای اشخاصی که خواهان ابقاء نسبی توزیع سود می باشند (مانند موسساتی که مشمول نرخ مالیات بر درآمد کل می باشند) مطلوبیت دارد.
تاثیر محتوی اطلاعاتی صورت ارزش افزوده بر تصمیم گیری سرمایه گذاران :
با توجه اهمیت تأمین سرمایه های واحدهای تجاری از محل سرمایه های افراد، محتوی اطلاعاتی صورت ارزش افزوده می تواند تأثیر بسزایی بر تصمیم گیری های سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل جهت انجام مخارج سرمایه گذاری مجدد داشته باشد. سرمایه گذاران می توانند با بررسی صورت ارزش افزوده و توجه به نیروی انسانی بکار گرفته شده توسط واحد تجاری و ارزش افزوده ایجاد شده و سهم نیروی انسانی از ثروت ایجاد شده در خصوص مخارج سرمایه گذاری مجدد تصمیم گیری نماید.

اعتبار دهندگان:
نكته حايز اهميت اعتبار دهندگان در تصميم گيري ، انعطاف پذيري مؤسسه در شرايط بحراني و توان بازپرداخت تعهدات باتوجه به توانایی موسسه در ایجاد جریانات نقدی آتی ، به نحوی که این جریانات نقدی بتواند پرداخت های بهره آتی و اصل وام های اعطایی را تقبل كند . نيل به اين هدف به كمك ترازنامه و صورت جریانهاي نقدی مقدور نخواهد بود.
اما بهره اي كه اين گروه از استفاده كنندگان از صورت ارزش افزوده خواهند برد احتمالاً لغو محدودیت ها در اعطای وام با توجه به سودهای گزارش شده و روند توزیع آن بین افرادی مانند سهامداران و گروه هایی که در ارزش افزوده سهیم هستند خواهد بود.
کارکنان و اتحادیه های صنفی:
با توجه به شرايط فعلي كه شاغلين و كاركنان مؤسسات توان محاسبه تفاوت بین سود و ارزش افزوده را ندارند برای نشان دادن منافع خود با مشكل مواجه هستند . لاجرم محاسبه و تحليل بعهده سهامداران خواهد بود. همچنين تعداد معدودي از سهام داران توان و علم، تجزيه و تحليل صورتهاي مالي را دارند ، لذا منافعشان به دلیل اندک بودنشان محفوظ می ماند.
نمایندگان اتحادیه های صنفی می توانند با آموزش اصول پایه ای حسابداری از صورت ارزش افزوده و اطلاعات منعکس شده در آن بهره ببرند. اگر همه کارکنان در صنایع اتحادیه داشته باشند، این اتحادیه ها می توانند نسبت دستمزد به ارزش افزوده هر صنعت را با یکدیگر مقایسه کرده و سهم بیشتری برای اعضای اتحادیه درخواست نمایند.
در مذاکرات سهیم کردن نیروی کار در ارزش افزوده می توان ترکیب دستمزد، مزایای غیر نقدی به کارکنان را مورد بررسی قرار داد. به طور کلی مجامع کاری و اتحادیه های صنفی از پرداخت مزایا به کارکنان، بیشتر از افزایش دستمزدها از سوی کارفرمایان حمایت می کنند.
همچنین صورت ارزش افزوده می تواند به نسبت صورت سود و زیان منعکس در آن برای بیکاری های اجتماعی آتی هشدار بهتری باشد.

عرضه کنندگان و مشتریان:
عرضه کننده از چگونگي فروش خود به مشتري آگاه است و اگر بخش بزرگی از مواد و کالاهای واسطه ای در صورت ارزش افزوده افشا گردد می توان به قدرت انحصاری عرضه کننده پی برد و در حالت عکس آن ممکن است عرضه کننده این واقعیت را دریابد که تمام فروش آنها به یک مشتری است در حالی که این فروش بخش کوچکی از خریدهای مشتری را تشکیل می دهد.
یک مشتری همچنین قادر خواهد بود صورت ارزش افزوده را تجزیه و تحلیل نموده و با سنجش مقدار کالای خریداری شده از هر فروشنده میزان آسیب پذیری خود را به طریق مناسبی دریابد و امکان جایگزینی را بررسی نماید.
ارزش افزوده ، شاخص مطلوبتر و نماياننده ي قوي تري از درآمد فروش برای نشان دادن تفاوت تولید کنندگان واقعی و آنهایی که تنها با خرید و مونتاژ کردن تولید وتجارت می کنند، می باشد.

نسبت های مبتنی بر ارزش افزوده در تجزیه و تحلیل مالی :
نسبت های مبتنی بر ارزش افزوده شاخص های سودمندی در تحلیل های مالی می باشند، تاکنون تجزیه و تحلیل های مالی براساس نسبت های حسابداری سنتی یعنی نسبت های سودآوری، نقدینگی، اهرم و فعالیت انجام شده است. استفاده از نسبت های مربوط به ارزش افزوده در کنار نسبت های سنتی در تجزیه و تحلیل وضعیت مالی و عملکرد شرکت بسیار جالب و سودمند خواهد بود. در اینجا به معرفی و تشریح نسبت های حاصل از ارزش افزوده می پردازیم.
1- نسبت های مربوط به ادغام عمودی
این نسبت ها برای ارزیابی سطح ادغام عمودی بکار می روند، چنین شاخص هایی را می توان برای اندازه گیری کارایی اقتصادی شرکت استفاده نمود. نسبت های مربوط به ادغام عمودی شامل دو نسبت زیر است:
و
نسبت های فوق همواره بین صفر و یک متغیر است . نسبت نزدیک به یک بيانگر موفقيت شرکت در جهت رسیدن به اهداف ادغام عمودی است يعني تقاضا جهت تامین مواد اولیه به شرکت های خارج از گروه پایین است. در مثال زیر شرکت ((الف)) نسبت به شرکت ((ب)) بیشتر از آنچه که انتظار می رفت در ادغام عمودی موفق بوده است در حالیکه شرکت ((ب)) خدمات خارج از گروه مثلاً شرکت های پیمانکاری حداکثر استفاده را نموده است. برعکس نسبت های نزدیک به صفر نشان می دهد که شرکت جهت ساخت محصولات خود از خدمات پیمانکاران استفاده می نماید بنابراین احتمال وجود دارد که شرکت محصولات خود را با تأخیر تحویل مشتریان دهد.

شرکت الفا شرکت ببتا
فروش 1000 1000
کسرشود:مصرف کالاها و خدمات اشخاص خارج گروه 300 600
ارزش افزوده 700 400
70% 40%

2- نسبت های ساختار اقتصادی:
نسبت های مربوط به ساختار اقتصادی شرکت برای ارزیابی عناصر مختلف عوامل تولید استفاده می شود. نسبت های مذکور تراکم نسبی عوامل تولید مختلف شرکت را نشان می دهند. براساس تجزیه و تحلیل این نسبت ها می توان نشان داد که شرکت، بیشتر از همه به کدامیک از عوامل تولید وابستگی بیشتری دارد. این نوع تجزیه و تحلیل بیشتر در فرانسه رایج است.
نسبت ها عامل تولید
کار
سرمایه گذاری
سرمایه و مدیریت