بخشی از مقاله
پرورش شتر مرغ
مزيت هاي رقابتي صنعت پرورش شتر مرغ در ايران
تنوع شرايط اقليمي حاكم و موقعيت استراتژيك در ارتباط با شرايط منطقه اي
مقاومت در مقابل نوسانات دمايي و تحمل دامنه حرارت 15 تا 50+ درجه سانتي گراد
مقاومت زياد در مقابل شرايط اقليمي و سارگاري با شرايط نامساعد بياباني
تنوع مواد تغذيه اي – گياهي
ويژگيهاي تغذيه اي و ضريب تبديل غذايي نسبتاً مناسب با ميانگين (4،1)
وابستگي بسيار كم صنعت شتر مرغ به منابع وارداتي خارجي
مصرف ناچيز آب به علت خصوصيات ويژه
تأمين بخشي از پروتئين مورد نياز كشور
كيفيت منحصر به فرد محصولات آن از جمله گوشت شتر مرغ
يكي از كم چربي ترين و سالم ترين نمونه هاي گوشت قرمز
قابليت استفاده گوشت آن براي بيماران محروم از گوشت قرمز
كلسترول پايين (حدود 600 ميلي گرم در هر كيلوگرم)
چربي پايين (كمتر از 1/1 درصد در فيله يا استيك)
پروتئين بالا (بيش ار 20%)
نرمي و تردي استثنايي و واكنش مطلوب نسبت به ادويه جات
دارا بودن عمر طولاني 50 تا 80 سال و توليد اقتصادي 40 ساله
توليد با ارزش ترين و لوكس ترين نوع چرم
كيفيت كاملاً منحصر به فرد پرهاي شتر مرغ
كاربرد چربي زير شكم شتر مرغ در تركيب كرمهاي آرايشي، پمادهاي سوختگي، شامپو ها و دارو
كاربرد ژلاتين استخوان شتر مرغ در جداره كپسولهاي دارويي
سرعت و تيراژ بالا در توليد مثل
نسبت بسيار پايين جايگزيني گله (حدود 5/2%)
احتمال كاربرد قرنيه شترمرغ در پيوند قرنيه انسان
احتمال كاربرد تاندوم پاي شتر مرغ براي پيوند به پاي انسان
احتمال كاربرد مغز كوچك شتر مرغ در درمان آلزايمر
وجود نيروي كار ارزان در كشور
استفاده از ظرفيت هاي بالقوه و غير استفاده در كشور
اشتغالزايي
جذب توريست و برقراري مسابقات شتر مرغ ها
ويژگي هاي شتر مرغ آفريقايي نژادهاي گردن سياه، گردن آبي و گردن قرمز
قد: 1/2 تا 5/2 متر
وزن: 110 تا 130 كيلوگرم (درسن 10 الي 13 ماهگي)
سرعت: 60 كيلومتر در ساعت با تداوم 30-15 دقيقه اي
سن بلوغ نر: 18 تا 30 ماه
نسبت تركيب ماده تا 24 ماه
نسبت تركيب شترمرغ ها: 1به2(دو ماده يك نر)، 1به3،1به4 و كلني(چند نر،چند ماده)
تخمگذاري: 40 تا 70 عدد (در سال با آب و هواي ايران از اسفند تا آذر)
وزن تخم: 2/1 تا 5/2 كيلوگرم
گوشت شترمرغ: قرمز، چربي كم، كلسترول كم، سديم كم، آهن زياد
مقاومت: بدون بيماري شايع با ريسك بالا در مقايسه با ديگردامها و طيور
چرم: 3/1 تا 5/1 مترمربع، كشش قوي و زيبايي منحصر به فرد
پر: مد، تزئينات و خواص گردگيري، تزئين كلاه هاي تعزيه خواني
تعداد پر: 46 تا 50 پر
محل پرورش: اكثر نقاط جهان
تعداد جوجه در سال: 25 تا 45 جوجه تا زمان كشتار (10 الي 13 ماهگي)
زمان تفريح: 38 تا 45 روز (به طور ميانگين 42 روز)
رشد: 25 تا 30 سانتي متر در ماه
بهترين زمان كشتار 10 الي 13 ماهگي
مقدار گوشت: 35 تا 40 كيلوگرم
زمان پخت تخم: 5/1 تا 2 ساعت
زمين
بايد بررسي كنيد كه چگونه از زميني كه در اختيار داريد استفاده كنيد. بسته به اينكه چه گزينه هايي را در شروع كار در نظر گرفته ايد بايد تصميم بگيريد كه چه مقدار زمين براي جفت گيري، نگهداري جوجه ها، پرورش پرنده ها تا سن كشتار و تجهيزات جوجه كشي اختصاص دهيد. ممكن است فضاهاي ديگري را براي ساختمان هاي اداري، فروشگاه يا محل استراحت كارگران در نظر بگيريد.
گروه بندي معمول شتر مرغ ها به صورت دسته هاي سه تايي يعني يك نر و ماده است، اما شما ممكن است نگهدار جفتي (يك نر و يك ماده)، يا دسته هاي چهار تايي (يك نر و سه ماده) و يا نگهداري دسته جمعي (دو يا چند نر با دو يا چند ماده) در نظر بگيريد. ما نگهداري جفتي و يا سه تايي را توصيه مي كنيم، چون كنترل عملكرد هر پرنده امكان پذير است.
فضاي مورد نياز براي پرورش دسته سه تايي 30 متر (32 يارد) در 50 متر (55 يارد) و در مجموع 1500 متر مربع است. البته اين اندازه بدون هيچ گونه عواقب جدي تقريباً به نصف قابل تقليل است. اگر چه گردشگاه هاي بزرگتر با مكان هاي دويدن وسيع مطلوبتر بوده و به همين علت گردشگاه ها به صورت مستطيل در مي آيد تا مربع.
جوجه ها طي چهار هفته اول زندگي به فضاي كمي نياز دارند. فضاي 2 متر (2 يارد) در 10 متر (11 يارد) براي 20 جوجه كافي است، ليكن جوجه ها سرعت رشد چشمگيري دارند، با رشد جوجه ها نياز به فضاي پرورشي به سرعت افزايش مي يابد.
بسته به شرايط آب و هوايي، جوجه ها هنگام سب به سالن نياز دارند. در صورت وجود منبع گرمايي، همه جوجه ها بايد به اين منبع گرمايي دسترسي داشته باشند. بر اساس احتياجات بدنشان جوجه ها بايد دور از حرارت بنشينند. وقتي جوجه ها در طول روز مستقيماً از هچر به زير سايه بان منتقل مي شوند، در دو هفته اول به يك لامپ حرارتي در طول شب نياز دارند. سايه بان حتي به شكل سايه درخت عامل مهمي براي شترمرغ ها در هر سني است. در مواقعي كه در
نظر داريد تجهيزات جوجه كشي مورد نياز را خودتان داشته باشيد بايد ابعاد اتاق مورد نياز را در نشر داشته باشيد كه بستگي به انكوباتور و هچر خريداري شده دارد. به يك اتاق براي انكوباتور، يك اتاق براي هچر، محلي براي تميز كردن تخم ها و محلي اختياري براي ذخيره تخمها قبل از قراردادن در انكوباتور نياز داريد.
كارگر
پرندگان بالغ بايد دو بار در روز تغذيه شوند يك بار در اوايل روز و يك بار در وسط يا پايان عصر، جوجه ها بايد حداقل پنج بار در روز سركشي شوند، وقتي تخم ها هفته اي يك بار گذاشته شوند جوجه كشي به طور روزانه و جوجه درآوري بايد روزي دو بار بررسي شود. همه اين كارها به نيروي كار انساني نياز دارد. عمل ديگري كه نياز شديدي به نيروي كار دارد تميز كردن لانه جوجه ها است تا جوجه ها از خوردن مدفوع باز داشته شوند. (بسته به تراكم، سطح و سن جوجه ها) به طور مشابه، چيدن تخم ها در انكوباتور و نظافت هچر به زمان زيادي نياز دارد. پس از اعمال مربوط به كارگران مزرعه، قسمت اعظم كار پرورش، نظارت است. پيشگيري بهتر از درمان است و برطرف كردن نواقص، پيش از بروز مشكل موجب صرفه جويي در وقت و هزينه مي شود.
نظارت مداوم موثر است اما بهترين حالت اين است كه مولدها غير از زمان خوراك دادن و جمع آوري تخم شتر مرغ به حال خود رها شوند، انجام امور با يك شخص امكان پذير است ولي استفاده از دو يا چند نفر آسان تر بوده و استرس كمتري به همراه دارد. بايد در نظر داشته باشيد كه آيا وقت كافي داريد؟ از پرداخت هزينه كارگر يا كارگران مزرعه بر مي آيد؟
آب
پرندگان در طول شبانه روز به آب نياز دارند. اين موضوع را بايد در طراحي لانه ها در نظر داشته باشيد كه احتمالاً تامين آب هزينه اي را به شما تحميل خواهد كرد. در آب و هواي سرد، ممكن است نياز به نصب آبگرمكن هايي باشد تا دماي آب را براي همه
پرنده ها در 20 درجه سانتي گراد ثابت نگه دارد و صرفاً يخ نزدن آب كافي نيست.
شترمرغ ها علاقه به نوشيدن آب در حين غذاخوردن دارند كه اين عمل موجب كثيف شدن سريع آب مي شود و بنابراين بايد به طور منظم آب تميز در اختيارشان قرار گيرد. پرنده ها نياز مداوم به آب دارند و همين بر مصرف غذاي خشك تأثير مي گذارد. آب بسيار سرد يا گرم مصرف آب را تحت تأثير قرار داده و اغلب موجب كاهش مصرف غذا مي شود.
مجوز
براي اين كه بدانيد اخذ چه نوع مجوزهايي براي احداث مزرعه شتر مرغ لازم است بايد با مراكز مرتبط از جمله معاونت امور وزارت جهاد كشاورزي، سازمان دامپزشكي و يا معاونت هاي امور دام بخش طيور غير مرسوم و سازمان هاي مرتبط با پرورش شتر مرغ منطقه مشورت كنيد. در كشور ما با توجه به قوانين فعلي در زمينه هاي زير و با داشتن شرايط مربوطه مي توانيد اقدام به اخذ مجوز نماييد.
موافقت اصولي شتر مرغ مادر (شامل گله مادر و جوجه كشي)
موافقت اصولي شتر مرغ مادر با گله پرورشي (شامل گله توليدي و پرورشي)
موافقت اصولي شتر مرغ پرواري (شامل نگهداري جوجه تا سن كشتار (يك سالگي)
صدور مجوز پروانه شتر مرغ تا سقف 100 قطعه اي پرواري به طور مستقيم توسط كميسيون صدور پروانه استان انجام مي شود و صدور مجوز بيش از 100 قطعه مادر پس از اعلام نظريه كميسيون استاني توسط كميسيون مركزي بلامانع است.
فضاي مسقف و سايبان و گردشگاه به ازاي هر قطعه شتر مرغ متفاوت است. مثلاً از تولد تا سه ماهگي به ازاي هر قطعه حداقل يك متر مربع مسقف و پنج متر مربع گردشگاه و تا سن كشتار 5 مترمربع فضاي مسقف و 20 متر مربع گردشگاه در نظر گرفته شود يا به ازاي هر قطعه مولد (نر و ماده) حداقل 8 متر مربع فضاي مسقف و 250 متر مربع گردشگاه در نظر گرفته شود، كل زمين مورد نياز به ازاي هر قطعه مادر حدود 800 متر مربع مي باشد.
توضيح اينكه پرورش دهندگان شتر مرغ مادر موظف هستند كه نسبت ب
ه تشكيل شناسنامه انفرادي و ثبت شجره نامه اقدام نمايند.
در برخي كشورها نظير آلمان بايد دوره اي را در زمينه پرورش شتر مرغ گذراند. خوشبختانه كشورهاي ديگر تا اين حد سختگير نيستند و پرورش شتر مرغ را همچون ديگر فعاليتهاي مرزعه اي تلقي مي كنند. نكات زير را بايد روشن كنيد:
مجوز براي مالكيت پرندگان
مجوز براي حمل و نقل پرندگان
احداث چاه تلفات براي دفن پرنده هاي مرده
بازرسي هاي دامپزشكي
معيارهاي امنيت زيستي نظير حوضچه ورودي وسايل نقليه تا وسايل نقليه هنگام ورود به مزرعه از داخل مواد ضد عفوني عبور كنند.
سوالات و موارد مهم را يادداشت كرده با كسي كه در منطقه شما پرورش شتر مرغ دارد صحبت كنيد، آنها منبع باارزشي براي كمك هستند.
مسائل اقتصادي و سرمايه گذاري
براي راه اندازي نياز به سرمايه داريد. همچنين احتمالاً ايده هايي در زمينه اينكه چه مقدار توانايي مالي براي اين كار داريد، خواهيد داشت. توصيه اين است كه دايره فعاليت را نصف كنيد. در هر صورت از كسي وام نگيريد.
تنها وقتي فروش محصولات را آغاز مي كنيد كه درك روشني خواهيد داشت كه فعاليتان سودآور بوده است يا خير، اغلب اوقات مزرعه داران جديد بدون برنامه مقدار زيادي پول براي فراهم كردن شيك ترين تجهيزات صرف مي كنند.
مزرعه هايي شبيه به هتل هاي كوچك و كاملاً غير كاربردي مشاهده شده اند كه وقتي به مراحل مهمي مي رسند كه عملاً بايد محصولاتشان را بازاريابي كنند بودجه شان به پايان رسيده است چون توليد به اندازه مورد انتظار نبوده است. توصيه اين است كه كار را ساده آغاز كنيد. از امكانات موجود استفاده كنيد. از قفس هايي كه داريد، ساختمان هايي را كه قبلاً احداث شده اند استفاده كنيد.
آنچه ضروري است سرمايه گذاري در تهيه انكوباتور مناسب است . يك انكوباتور خوب نتايج خوبي يه همراه خواهد داشت كه انكوباتور بد ندارد.
ركوردگيري
در ركوردگيري بايد قادر باشيد براي هر لانه به سوالات زير پاسخ دهيد.
مولدها چه تعداد تخم گذاشته اند؟
هزينه تغذيه مولدها در يك سال چقدر شده است؟
ميزان جوجه درآوري عملا چقدر بوده است؟
چه تعداد از جوجه ها به سن كشتار رسيده اند؟
هزينه تغذيه هر جوجه تا سن كشتار چقدر است؟
هزينه توليد هر تخم چقدر است؟
هزينه توليد جوجه يك روزه چقدر است؟
هزينه پروار پرنده ها تا رسيدن به وزن مشخص چقدر است؟
هزينه ها را با درآمدها مقايسه كنيد.
