بخشی از مقاله
کارآفرینی پرورش شتر مرغ
نام طرح :
پروژه کار آفرینی ، راه اندازی مجتمع پرورش شتر مرغ
تاریخ : 1/2/1388
نام سرمایه گذار اصلی : موسی صابری
محل طرح : شهرستان شاهرود
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه 1
تاریخچه 2
اقليم 3
تغذيه 3
مشخصات ظاهري 4
خصوصیات رفتار های فردی شترمرغ 5
محصولات شترمرغ 6
سیستم های مدیریتی 7
فضاهای مورد نیاز 9
حصار کشی 10
بيماري ها 11
شتر مرغ و جاذبه های توریستی 13
بهره وری 14
هزينه هاي ثابت 15
درآمد 16
در آمد یکساله 16
هزينه هاي زمين 17
حقوق ودستمزد پرسنل 18
برآورد هزينه سوخت و انرژی 18
محوطه سازي 18
مواد غذايي مورد نياز 19
هزینه غذایی جوجه های 3 ماهه 19
وسايل نقليه مورد نياز 19
مجموع هزينه هاي جاري سالانه طرح 20
ساختمانهاي مورد نياز 20
هزینه تعمیر و نگهداری و استهلاک 21
هزینه های ثابت و متغیر 21
تعیین نقطه سر به سر 21
منابع و مواخذ 22
طرح توجیهی پرورش شتر مرغ در شهرستان شاهرود
مجری طرح موسی صابری
ظرفیت اسمی 36 پرنده مولد
تعداد جوجه در هر سال 336 جوجه سه ماهه
سرمایه اولیه طرح 820000000
سود سالیانه 0000000(در سال اول)
صفحه تقدیر
از تمامی کسانی که در این مقطع تحصیلی و همچنین در تمامی مقاطع یار و همراه من بوده اند تقدیر و تشکر می کنم.همچنین از زحمات بی دریغ پدر و مادر خودم کمال تشکر و قدر دانی را دارم. و همچنین از کسانی که مرا در این پروژه یاری نمودند کمال تشکر را دارم.
مقدمه:
يكي از اساسی ترین مسائل بشری از بدو خلقت تا به امروز تامین نیاز های تغذیه ای انسان بوده است که با افزایش جمعیت فزونی یافته به طوری که انگیزه نخستین فعالیت های کشاورزی و دامپروری را قبل از انجام هر فعالیتی ، نزد انسان های نخستین ، ناشی از این نیاز مهم او بوده است که با گذشت زمان تکامل یافته است.آدمی با استفاده از ابزار های ساده تا به امروز و با کمک فن آوری جدید ، از حیوانات وحشی و اهلی برای تامین نیازهای خود بهره برده است. اهلی
نمودن حیوانات و پرورش آنها جهت استفاده از محصولات متنوع شان دیرینه چندین هزار ساله دارد. دانشمندان و پژوهشگران دنیا در حال مطالعه مستمر و یافتن شیوه های استفاده بهینه از دامها و افزایش کمی و کیفی محصولات آنها می باشند.از حدود صد سال پیش پرورش شتر مرغ با هدف بهره گیری از فراورده های آن و به دلیل ویژگی های خاص این پرنده ،به ویژه در قاره آفریقا به طور قابل توجهی مطرح بوده است.خصوصیاتی همچون مقاومت زیاد در برابر شرایط اقلیمی متفاوت ،
ویژگی های تغذیه ای و کیفیت منحصر به فرد فراورده های آن مثل گوشت ، چرم و پر سبب شد تا از ابتدای دهه حاضر استقبال شایانی از تولید کنندگان در کشور های توسعه یافته ودر حال توسعه جهت پرورش و تکثیر شتر مرغ در سطح انبوه و به شکل صنعتی به وجود آید ، به طوری که در این زمان کوتاه مطالعات و فعالیت های گسترده ای در زمینه پرورش ، تغذیه ،اصلاح نژاد و بهداشت و بیماری های این پرنده صورت پذیرفته است.کشور ما نیز از این قافله مستثنا نبوده و در سال های اخیر از تولید کنندگان آن پشتیبانی های فراوانی صورت گرفته است.
تاریخچه :
بیش از 20 میلیون سال پیش ، پیش اسلاف شتر مرغ های امروزی در کمربند وسیعی که از اسپانیا در غرب آغاز و در طول کرانه های شمالی دریای مدیترنه امتداد یافته و به چین در شرق ختم می شد ، ساکن بوده اند . تنها یک میلیون سال از زمانی که شتر مرغ ها به آفریقا مهاجرت کرده و در شمال ، شرق ،جنوب این قاره اقامت گزیدند، می گذرد.توجه انسان به شتر مرغ و محصولات آن تقریباً به 7500 سال پیش بر می گردد ، اولین اثر که حاکی از وجود شتر مرغ در صحرا بوده است سنگ منقوشی می باشد که شکار شتر مرغی توسط پلنگ یا یوز پلنگ به تصویر کشیده است .
مصریان باستان از پرهای متقارن شتر مرغ به عنوان سمبل عدالت و از تخمهایشان برای مصارف دارویی استفاده می کرند .فرعون ازبادبزن ساخته شده از پرهای شتر مرغ در سفر هایشان به سرزمین های دور استفاده می کردند.
در تاریخ اساطیری یونان نیز شتر مرغ ها قبل از پیدایش ارابه جایگاه خاصی را به عنوان حیوانات باربر به خود اختصاص می دهند.
بیشه نشین ها از تخم های خالی شتر مرغ برای حمل و نگهداری آب استفاده می کردند.
در سال های نه چندان دور سلحشوران انگلیسی مجبور به استفاده از پرهای شتر مرغ جهت تزیین کلاه های خود شدند.
اقليم :
شترمرغ ها در كليه اقليم ها قابل زيست و نگهداري اند، از اقليم هاي بسيار سرد مانند آلاسكا تا گرم و خشك مانند صحراي افريقا. اما هرچه به سمت اقليم گرم و خشك پيش برويم كيفيت و كميت محصولات توليدي بهتر خواهد شد. تنها اقليمي كه براي پرورش شترمرغ توصيه نمي شود ( علي رغم آنكه در اين اقليم نيز توليد خود را ادامه مي دهد) اقليم گرم و مرطوب ( مناطق شرجي ) است زيرا تأثير منفي بر توليد آن مي گذارد
تغذيه:
گردن بلند و چشمان تیز بین ، شتر مرغ را قادر به یافتن بی مهرگان کو چکی نمو ده است که جیره غذایی اش را تکمیل می نماید. شتر مرغ ها همه چیز خوار بوده و غذاهای با کیفیت بالا را را انتخاب و سریعاً جهت رشد و سوخت و ساز نموده و مقداری را نیز برای مواقع خشکسالی ذخیره می نماید.شتر مرغ زمان زیادی از روز را جهت یافتن غذای خود صرف می کند . به همین دلیل در دوران پیش از کرچی ، یک شتر مرغ بالغ حدود 33 درصد از روز را جهت یافتن غذا صرف می
نماید.خوراك مصرفي شترمرغ بايد حاوي گروه هاي مواد مغذي ضروري زير براي تامين نيازهايشان باشد:آب،پروتئين ،كربوهيدرات،چربي،مواد معدني و ويتامين ها خوراكي كه به شترمرغ داده مي شود معمولا به صورت پلت مي باشد كه بسته به سن، نياز و امكانات مزرعه از مواد مختلف با درصد متغير تشكيل شده است و مي تواند شامل پودر يونجه،ذرت،سويا،پودرماهي و كنجاله دانه هاي روغني باشد. اندازه پلت بسته به سن شترمرغ تغيير مي كند. از آنجاييكه خوراك در سنگدان شترمرغ آسياب و تكه تكه مي شود،لذا وجود سنگريزه كه با فراهم كردن سطوح سخت و صاف كه ذرات خوراك مابين آنها شكسته شود،در خوراك شترمرغ لازم است. اندازه و خواص فيزيكي سنگريزه ها نيز بسيار مهم مي باشد.
مشخصات ظاهري شترمرغ
شترمرغ بزرگترين پرنده زنده است.متوسط ارتفاع آنها 5/2-1/ 2 متر و وزن آنها 160 -100 كيلوگرم مي باشد. بدن تخم مرغ شكل آنها از پرهاي نرم پوشيده شده است. جوجه ها،چه نر و چه ماده،پرهاي قهوه اي دارند. به تدريج نر ها كه بالغ ميشوند،پرهاي بدنشان سياه و پرهاي بالشان ،سفيد مي شود. پرهاي بدن ماده ها،خاكستري-قهوه اي و نوك پرهاي بال آنها،قهوه اي يا سياه مي شود. شترمرغ ها گردني بلند و بسيار انعطاف پذير دارند كه بوسيله آن قادرند روي زمين بچرند و در عين حال از برگ درختان تغذيه كنند. شترمرغ علاوه بر ديد و شنوايي بسيار دقيق،مي تواند در هنگام خطر با سرعتي بيش از 40 مايل در ساعت(64 كيلومتر در ساعت) بدود. اين پرنده 70-60 سال عمر مي كند
خصوصیات رفتار های فردی شتر مرغ
شتر مرغ ها عموماً از زندگی در بیشه زار ها خودداری نموده و به زندگی در دشت های باز تمایل دارند .اکثریت شتر مرغ ها در دشت های باز که با علف های کوتاه فرش شده زندگی می کنند. در این مناطق شتر مرغ ها به طور ایده آل برای بقا تجهیز شده اند. پرهای شتر مرغ او را در برابر
صدمات ناشی از آفتاب محافظت کرده و در شبهای سرد بیابان دمای بدنش را کنترل می نماید .شتر مرغ در درجه حرارت های بالاتر دمای بدن را با عمل بال زدن تنظیم می نماید. در هوای بسیار گرم عمل نفس نفس زدن نیز مشاهده گردیده است . این خصوصیات نیز سازگاری شتر مرغ را در موقعیت های طبیعی مختلف نشان می دهد. همچنین بالهای شتر مرغ نقش اساسی را در هنگام اظهار تمایل به جفت و نیز موقع ترساندن دشمن ایفا می کند. حرکت مخصوص بال نه تنها تمایل جفت گیری پرنده نر را به جنس ماده نشان می دهد بلکه در مقابله با رقیب نیز به کار می رود. در مدت کوتاهی قبل از حمله یا جفت گیری ، پرنده نر هر دو بالش را به طرف بالا می برد.رفتار خاضعانه ای که پرنده ماده متمایل به پرنده نر نشان می دهد و نیز رفتار پرنده
نری که قصد نشان دادن آشیانه را به پرنده ماده دارد به این صورت است که هر دو بال را باز نموده ، پایین می اندازد و متناوباً تکان می دهد و سر را نیز پایین نگه می دارد.در حالت تهاجم شتر مرغ نر سر و گردنش را بالا نگه داشته و نیمه جلو بدنش را بالا می کشد و پر های دمش را راست می کند و دو بالش را به سمت بالا نگه می دارد . بالعکس یک پرنده تسلیم شده سر ، گردن ، دم و بالهایش را آویزان می کند .
محصولات شتر مرغ:
شتر مرغها پرندگانی هستند که کاربردهای زیادی دارند. در زمینه تولید مصنوعات چربی با کیفیت بالا و در ساخت کیف و کفش های تجملاتی ، پوست شتر مرغ خواستاران زیادی دارد. پرهای منحصربه فرد شتر مرغ در البسه شود. کیفیت عالی گوشت شتر مرغ با فیله ی گاو قابل مقایسه بوده و جهت تهیه غذاهای لذیذ و استیک های ترد مناسب می باشد. گوشت این حیوان به دلیل داشتن خواص ویژه در رتبه ی بالا یی قرار گرفته و نظر غذا شناسان خبره را به خود جلب کرده است.
تخم های شتر مرغ برا مصارف غیر از جوجه کشی نیز به کار می رود.تخم شتر مرغ از نظر طعم و خصوصیات کاملاً معادل تخم مرغ بوده و به همان روشهای متداول طپخ می شود . پوسته تخم مرغ نیز با توجه به ضخامت و شباهت های آن با جنس چینی به وسیله نقاشی یا حکاکی برر روی آن قابل تبدیل به اشیاء هنری است.
1)گوشت
گوشت شترمرغ،گوشت قرمز است . طعم، بافت و رنگ گوشت شترمرغ شبيه به گوشت گاو بوده اما ميزان چربي،كالري و كلسترول آن كمتر است. به علاوه گوشت شترمرغ ميزان بالايي از عناصر كم نياز مانند روي و منيزيم را نيز داراست همچنين ميزان گوشت بدست آمده از هر شترمرغ نيز بسيار قابل توجه است.يك شترمرغ 12 ماهه با وزن زنده 100 كيلوگرم، لاشه اي با وزن 60 كيلوگرم توليد خواهد كرد. از اين 60 كيلوگرم،21 كيلوگرم گوشت درجه يك (استيك و فيله) و 14 كيلو گرم گوشت درجه دو(گوشت لخم) و مابقي استخوان و چربي خواهد بود.اين مقادير بسته به سن،جنس و روشهاي مديريتي تغيير مي كند.
2) پوست
شترمرغ يكي از مرغوب ترين چرم ها محسوب مي شود كه گاه آنرا از لحاظ كيفيت همرديف پوست كروكوديل و مار قرار مي دهند. اين چرم را مي توان از روي طرح
برجسته فوليكولهاي شاهپرها و زمينه خط دار جذاب آن تشخيص داد.به دليل اينكه پوست شترمرغ محتوي روغن بيشتري مي باشد،چرم آن نسبت به ترك خوردن،سفتي و خشكي مقاوم تر است.از هر شترمرغ،چرمي معادل 15 فوت مربع(4/1 مترمربع) بدست مي آيد كه عموما براي كيف دستي،كمربند،ساك هاي مسافرتي،كفش،چكمه،روكش ميزهاي اداري و پوشش مبل استفاده مي شود .
3)پر
بهترين محصول شترمرغ،پرآن است.كيفيت پرهاي شترمرغ كاملا منحصر به فرد است. حتي پيشرفته ترين فن آوري قادر به تقليد زيبايي،لطافت و مواجي طبيعي پر شترمرغ نيست. همچنين هيچ ابزاري به واسطه خاصيت توليد الكتريسيته ساكن مانند پر شترمرغ،كارايي لازم براي نظافت را ندارد.از پرهاي با كيفيت عالي در ساخت لوازم تزييني،كلاه و لباس استفاده مي شود.سايرانواع پرها براي تميز كردن ماشين آلات و تجهيزات ظريف و گردگيري مورد استفاده قرار مي گيرند. بهترين پرها از مناطق خشك تر جهان بدست مي آيد و با كيفيت ترين آنها، پرهاي توليدي در آفريقاي جنوبي است.
ساير محصولات شترمرغ:
روغن پوست شترمرغ در محصولات دارويي و آرايشي بكار مي رود. اين روغن غني از اسيدهاي چرب ضروري بوده كه مرطوب كننده و حالت دهنده پوست مي باشد.از تخم هاي غير بارور به صورت تزيين شده به عنوان زير سيگاري،لامپ و يا تزيينات دكوري استفاده مي شود. تحقيقات نشان داده است كه در آينده مي توان از تاندون ها و قرنيه چشم شترمرغ براي پيوند زدن به انسان استفاده كرد.
سیستم های مدیریتی
سه سیستم مدیریت به شرح زیر وجود دارد .
1. بسته یا متمرکز
2. نیمه بسته یا نیمه متمرکز
3. باز یا غیر متمرکز
در سیستم بسته شتر مرغ ها در یک فضای محدود نگه داری شده و با غذای آماده تغذیه می شوند. در سیستم باز پرندگان در مناطق وسیع مرتعی آزاد هستند. و سیستم نیمه باز تلفیقی از دو سیستم فوق می باشد.در هر سه سیستم هدف ، تولید گوشت و چرم بوده و پرندگان در سن 10تا14 ماهگی بسته به نژاد آنها کشتار می شوند .تعدادی نیز به عنوان پرنده مولد حفظ شده و تعدادی نیز به فروش می رسند.انتخاب نوع سیستم بستگی به شرایط محلی به ویژه آب و هوا و فضای قابل دسترس دارد. حتی ممکن است برای استفاده بهینه از کلیه امکانات موجود هر سه سیستم با هم تلفیق شوند. در آفریقا ، استرالیا، و مناطق وسیعی از آمریکا که دارای مناطق وسیع با پوشش گیاهی ضعیف هستند از سیستم باز استفاده می شود. در اروپا سیستم مدیریتی به دلیل محدودیت زمین بسته است . درسیستم بسته تخم ها از لانه جمع آوری شده و جوجه کشی به صورت مصنوعی صورت گرفته و جوجه ها در فضای بسته نگه داری می شوند. پرندگان جوان و بالغین در ماههای سبز از مرتع استفاده کرده و در عین حال بسته به عملکرد آن
ها غذای دستی آماده و ویتامین ها و مواد معدنی اضافی به آنها داده میشود. با جمع آوری تخم ها و جوجه کشی مصنوعی از یک شتر مرغ ماده در سال بیشتر از 20 جوجه گرفته می شود. این سیستم مدیریتی تماس نزدیک با پرندگان و مشاهدات مداوم به خصوص در مورد جوجه ها را می طلبد. چنین مراقبت متمر کزی باعث رام شدن پرنده و نیز مهار آسان آن می گردد.نزدیکی زیاد پرندگان در سیستم بسته خطر ابتلا به بیماری را بالا می بردو لذا لازم است علاوه بر مراقبت دقیق یک برنامه بهداشتی قرص و محکم و واکسیناسیون منظم پیاده گردد.
سن (ماه) حد اقل فضای مورد نیاز برای هر پرنده(متر مربع)
به ازای هر پرنده حداقل فضای متعلقه
مسقف گردشگاه مسقف گردشگاه
2-0 1-25/. 5-1 5 25
6-3 2 30-10 10 100
14-6 4-2 50 10 800
14< 5 250 10 800
فضاهای مورد نیاز :
اعداد ارائه شده در جدول زیر حداقل فضای مورد نیاز برای هر پرنده جهت تغذیه و دویدن می باشد. ضمناً سن پرنده و زمان نیز در براورد فضای لازم واجد اهمیت می باشند، یعنی هر چه سن پرنده بیشتر باشدو مدت زمان حضور در محوطه آزاد طولانی تر باشد حد بالا تر اعداد جدول در نظر گرفته می شود. در هنگام تصمیم گیری در مورد اندازه محوطه باید به این نکته توجه داشت که شتر مرغ پرنده ای است که ذاتاً به فضای بیشتری نسبت به سایر ماکیان نیاز دارد و دویدن در محوطه
سلامت پرنده را تضمین می کند . همچنین بایستی در محاسبه فضا حداقل مسافت لازم جهت دویدن و پریدن شتر مرغ ،40 متر در نظر گرفته شود. در صورتی که پرندگان صرفاً به وسیله چرای آزادنگهداری می شوند یک هکتار یونجه یا شبدر قرمز برای هر8 تا 12 پرنده بالغ در نظر گرفته شود. از طریق تقسیم بندی چراگاه وتناوب چراگاه وتناوب چرا می توان در دوره اصلی رشدعلوفه آنها را درو یا سیلو نمود.
