بخشی از مقاله
چکیده
دانه ذرت یکی از منابع اصلی تامین کننده انرژی در تغذیه طیور است. جایگزینی دانه ذرت با غلات دیگر به منظور کاهش هزینه تولید بسیار حائزاهمیت است. تریتیکاله یکی از گیاهان مقاومت به خشکی است که میتوان آن را در شرایط نامساعد آب و هوایی کشت نموده و از آن در تغذیه طیور استفاده نمود. به منظور بررسی تاثیر استفاده از تریتیکاله در جیره مرغهای تخم گذار بومی فارس، دانه تریتیکاله در سه سطح 15، 30 و 45 درصد جایگزین دانه ذرت در جیره شد و کیفیت محتویات تخم مرغ و همچنین رنگ زرده در مدت 8 هفته مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج نشان دادکه در پایان هفته چهارم، میانگین وزن تخم مرغ در تیمار %45 - 3 تریتیکاله - به طور معنی داری کمتر از شاهد بود و بقیه تیمارها از این لحاظ با شاهد تفاوت معنی داری نداشتند. ولی در پایان هفته چهارم و هشتم نسبت وزن زرده، سفیده و پوسته به وزن تخممرغ در تیمارهای آزمایشی تفاوت معنیداری با شاهد نداشت - P>0.05 -
رنگ زرده در تیمار 3 به طور معنیداری - P<0.05 - درهفته چهارم از شاهد کمتر بود در حالیکه در پایان هفته هشتم رنگ زرده در تیمار %30 - 2 تریتیکاله - و 3 به طور معنی داری کمتر از شاهد بود. نتایج این پژوهش نشان داد که جایگزینی تریتیکاله به میزان %45 با دانه ذرت در جیره مرغهای تخم گذار بومی فارس، در مدت 8 هفته باعث کاهش رنگ زرده شد ولی تاثیری بر وزن تخم مرغ نداشت.
مقدمه
امروزه ذرت در بین غلات به دلیل ارزش غذایی بالا اهمیت بسیار زیادی در تغذیه طیور دارد ولی با توجه به محدودیت کشت آن جز کالاهای وارداتی محسوب میشود بنابراین یافتن جایگزینی مناسب برای کاهش هزینههای پرورش طیور از اهمیت ویژهای برخوردار است. تریتیکاله اولین غله ساخت دست بشربوده و در نتیجه تلاقی گندم و چاودار بهوجود آمده است و برتری قابل ملاحظهای در عملکرد با سایر محصولات در اراضی خشک، شور و فقیر دارد
تغذیه تریتیکاله، گندم و سورگوم به مرغها نشان داد که میزان تولید تخم مرغ در مرغهایی که تریتیکاله مصرف کردند در مقایسه با مرغهایی که گندم و سورگوم مصرف کردند تفاوت معنی داری نداشت . - Weber et al., 1972 - در پژوهشی دیگر جایگزینی بخشی از ذرت جیره به وسیله تریتیکاله در مرغهای تخمگذار، تاثیری بر مصرف خوراک، میزان تخمگذاری و افزایش وزن روزانه مرغها نداشت.اما میانگین وزن تخممرغ با افزایش سطوح تریتیکاله در جیره افزایش یافت و باعث کاهش رنگ زرده نیز شد
جایگزینی سطوح 25، 50، 75 و 100 درصدی دانه تریتیکاله در جیره مرغان تخمگذار نشان داد که میانگین وزن تخممرغ در جیرههای حاوی 25 و 50 درصد تریتیکاله تفاوتی با جیره شاهد نداشت اما با افزایش میزان
تریتیکاله میانگین وزن تخممرغ کاهش یافت . - Shivazad et al., 2005 - استفاده از تریتیکاله در جیره مرغان تخمگذار به تنهایی یا همراه با گندم و ذرت نشان داد که در جیرهای که تریتیکاله با آنزیم مکمل شده بود رنگ زرده از بقیه جیره ها بهتر بود
با توجه به اهمیت توسعه برنامه های اصلاح نژادی دام و طیور بومی ضرورت تحقیق در زمینه تاثیرغلات قابل کشت در آب و هوای ایران نظیر تریتیکاله نیز بسیار ضرروری به نظر می رسد بنابراین پژوهش حاضر در راستای این اهداف طراحی و اجرا شد.
مواد و روشها
برای انجام این پژوهش از 192 قطعه مرغ تخمگذار بومی استان فارس متعلق به مرکز مطالعات مرغ بومی فارس، با سن 44 هفته و میانگین وزنی 2 کیلوگرم استفاده شد. در این آزمایش مرغها در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار آزمایشی - هر تیمار 6 تکرار و هر تکرار 8 قطعه مرغ - با سطوح صفر، 15، 30، و 45 درصد تریتیکاله به جای ذرت در جیره مورد تغذیه قرار گرفتند.
مرغها در طول آزمایش تحت تاثیر برنامه نوری طبیعی 16 - ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی - قرار داشتند و مدت دروه آزمایش نیز 8 هفته بود. پس از جمعآوری تخم مرغها میانگین وزن تخم مرغ، درصد وزن سفیده زرده و پوسته به وزن تخم مرغ و همچنین رنگ زرده در پایان هفته چهارم و هشتم اندازه گیری شد. برای اندازهگیری رنگ زرده از الگوی فان رش - - Fan roch استفاده شد. در این روش طیف مشخصی از رنگهای زرد تا نارنجی روی الگو با اعداد 1 تا 15 شماره گذاری شده است ورنگ زرده با رنگ موجود در الگو مطابقت داده شد و سپس عدد آن ثبت شده و میانگین اعداد ثبت شده برای تکرار های هر تیمار گزارش شد. دادهها با نرم افزار SAS با رویه GLM آنالیز و میانگینها با آزمون دانکن در سطح 5 درصد مقایسه شدند.
نتایج و بحث
جدول -1 کیفیت تخم-مرغ مرغ های مادر تخمگذار بومی فارس در هفته چهارم و هشتم.
نتایج جدول 1 نشان میدهد که در پایان هفته چهارم، میانگین وزن تخم مرغ در تیمار %45 - 3 تریتیکاله - به طور معنی داری کمتر از شاهد بود و بقیه تیمارها از این لحاظ با شاهد تفاوت معنی داری نداشتند. به نظر میرسد کاهش وزن تخم مرغ در تیمار3 به علت عدم سازگاری مرغها با جیره حاوی %45 تریتیکاله باشد به طوری در پایان هفته هشتم وزن تخم مرغ تیمارهای آزمایشی تفاوتی با شاهد نداشتند. که از این لحاظ مشابه نتایج تحقیقات پیشین در این زمینه است. در هر دو نوبت نمونه برداری نیز نسبت وزن زرده، سفیده و پوسته به وزن تخممرغ در تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری با شاهد نداشت . - P>0.05 -
جدول -2 میانگین شاخص رنگ زرده تخم مرغ مرغ بومی فارس در هفته چهارم و هشتم.
