بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سربار پیش بینی شده
اطلاعات واقعی سربار نظیر هزینه های آب و برق مصرفی ،... و یا سرباری که از دوایر دیگر تخصیص می یابد ، معمولاً با تأخیر در دسترس قرار می گیرد. همچنین برخی از هزینه های سربار مانند هزینه تعمیر ماشین آلات ممکن است در یک مقطع زمانی خاص از یک دوره مالی اتفاق بیفتد که در صورت استفاده از سربار واقعی ، بهای تمام شده محصول در آن مقطع زمانی خاص افزایش خواهد یافت ، در نتیجه بهای تمام شده کالای ساخته شده کالای ساخته شده در مقاطع زمانی مختلف ، متفاوت خواهد بود . بدین لحاظ برای منظور نمودن هزینه های سربار ساخت به حساب کالای در جریان ساخت ، تنها راه ممکن که بتواند در اسرع وقت نیازهای مدیریت را برآورده ساخته و نوسانات غیر منطقی و غیر قابل کنترل را متعادل سازد، استفاده از نرخ از پیش تعیین شده سربار(نرخ جذب سربار) می باشد. نرخ جذب سربار هم در سیستم هزینه یابی سفارش کار و هم در سیستم هزینه یابی مرحله ای مورد استفاده قرار می گیرد. این نرخ حاصل تقسیم هزینه های سربار ساخت برآوردی(سربار پیش بینی شده) در یک دوره معیّن بر مبنای جذب سربار برای همان دوره می باشد.
اسلاید 2 :
مبانی جذب هزینه های سربار ساخت
مناسبی برای جذب سربار خواهد بود.
در محاسبه نرخ جذب سربار ، انتخاب مبنای جذب سربار از اهمیت زیادی برخوردار است و باید یک ارتبات منطقی (رابطه علت و معلولی) بین مبنای جذب سربار و هزینه های سربار وجود داشته باشد . به عنوان مثال، در صنایع کاربَر که هزینه سربار ساخت تحت تأثیر نیروی انسانی است، هزینه دستمزد مستقیم و ساعات کار مستقیم مبنای مناسبی برای جذب سربار خواهد بود، اما در صنایع سرمایه بَر که هزینه سربار ساخت وابستگی زیادی به کارکرد ماشین آلات دارد، مناسبترین مبنا برای جذب سربار ، ساعت کار ماشین آلات خوهد بود و چنانچه اقلام هزینه سربار به مواد مصرفی وابستگی داشته باشد، هزینه مواد مستقیم مبنای
اسلاید 3 :
به طورکلی مبانی جذب سربار عبارتند از:
تعداد تولید- نرخ جذب سربار بر مبنای تعداد تولید، ساده ترین روش جذب هزینه های سربار بوده و به شرح زیر محاسبه می شود :
برآورد هزینه های سربار ساخت = نرخ جذب سربار بر مبنای تعداد تولید
برآورد تعداد تولید
جذب هزینه های سربار بر مبنای تعداد تولید، تنها در شرایطی مطلوب است که شرکت ، تولید کننده یک نوع محصول باشد، چرا که کلیه هزینه ها به یک محصول تخصیص می یابد.
هزینه مواد مستقیم- این مبنا زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که رابطه ای منطقی بین هزینه های سربار و هزینه مواد مستقیم وجود داشته باشد . در این مبنا نرخ جذب سربار به شرح زیر محاسبه می شود :
برآورد هزینه های سربارساخت = نرخ جذب سربار بر مبنای هزینه مواد مستقیم
برآورد هزینه مواد مستقیم مصرفی
از آنجایی که بین هزینه مواد مستقیم مصرفی و هزینه های سربار، معمولاً رابطه ای منطقی وجود ندارد، به ندرت از این مبنا استفاده می شود.
اسلاید 4 :
-هزینه دستمزد مستیم- نرخ جذب سربار بر اساس هزینه دستمزد مستقیم ، متداولترین روش جذب هزینه های سربار ساخت بوده و به شرح زیر محاسبه می شود:
برآورد هزینه های سربار ساخت = نرخ جذب سربار بر مبنای هزینه دستمزد مستقیم
برآورد هزینه دستمزد مستقیم
استفاده از این مبنا به ویژه در مواردی مناسب است که یک رابطه منطقی بین هزینه دستمزد مستقیم و هزینه های سربار ساخت وجود داشته و نرخهای دستمزد هر ساعت کار برای کارهای مشابه، تقریباً یکسان باشد.
ساعت کار مستقیم- هنگامی که نیروی کار عامل اصلی ساخت باشد، روش ساعت کار مستقیم بهترین روش جذب سربار ساخت تلقی می شود. این مبنا به ویژه در دوایری که کاربَر هستند، نتایج مناسبتری را به همراه خواهد داشت. در این مبنا نرخ جذب سربار به شرح زیر محاسبه می شود:
برآورد هزینه های سربار ساخت = نرخ جذب سربار بر مبنای ساعت کار مستقیم
برآورد ساعت کار مستقیم
استفاده از این مبنا در مواردی مناسب است که یک رابطه منطقی بین ساعت کار مستقیم و هزینه های سربار ساخت وجود داشته و نرخهای دستمزد هر ساعت کار برای کارهای مشابه، متفاوت باشد.
اسلاید 5 :
ساعت کار ماشین آلات- هنگامی که ماشین آلات نقش اساسی در ساخت محصولات داشته و بخش عمده هزینه های سربار ساخت را هزینه های مرتبط با ماشین آلات(از قبیل تعمیر و نگهداری ماشین آلات، استهلاک ماشین آلات و...)تشکیل می دهد، مناسبترین روش جذب سربار ساخت، ساعت کار ماشین آلات می باشد که به شرح زیرمحاسبه می شود:
برآورد هزینه های سربار ساخت = نرخ جذب سربار بر مبنای ساعت کار ماشین آلات
برآورد ساعت کار ماشین آلات
6- فعالیت- برخی از هزینه های سربار ساخت ممکن است هیچ ارتباطی با تعداد تولید و عملیات نداشته باشد. در چنین شرایطی،استفاده از مبنای فعالیت برای جذب هزینه های سربار ساخت، نتایج مناسبتری را به همراه خواهد داشت. رویکرد مبتنی بر فعالیت برای تخصیص هزینه های سربارساخت اصطلاحاً هزینه یابی بر مبنای فعالیت نامیده می شود که در فصول بعد به تفضیل مورد بحث قرار خواهد گرفت.
اسلاید 6 :
مثال1-3- شرکت فرفره سربار دوره مالی آتی خود را به مبلغ 750000ریال برآورد نموده است. پیش بینی می شود که در دوره آتی 10000واحد محصول تولید شود. مزبور مستلزم 1000000ریال مواد و 25000ساعت کار مستقیم با هزینه ای معادل 1500000ریال می باشد. ساعت کار ماشین تقریباً 50000ریال خواهد بود.
مطلوبست: محاسبه نرخ جذب سربار بر اساس هریک از مبانی زیر:
1) تعداد تولید
2) هزینه مواد مستقیم
3) هزینه دستمزد مستقیم
4) ساعت کار مستقیم
5) ساعت کار ماشین
حل:
75= 750000 = نرخ جذب سربار بر مبنای تعداد تولید(1
10000
75% = 750000= نرخ جذب سربار بر مبنای هزینه مواد مستقیم(1
1000000
50% = 750000= نرخ جذب سربار بر مبنای هزینه دستمزدمستقیم(3
1500000
750000 =نرخ جذب سربار بر مبنای ساعت کار مستقیم(4
25000
15=750000 = نرخ جذب سربار بر مبنای ساعت کار ماشین(5
50000
اسلاید 7 :
سطوح فعالیت
در محاسبه نرخ جذب سربار ، سطح فعالیت انتخاب شده نیز همانند مبنای جذب سربار از اهمیت زیادی برخوردار است. سطح فعالیتی که برای محاسبه نرخ جذب سربار انتخاب می شود ، بر نرخ جذب سربار و به تبع آن بر سربار جذب شده اثر می گذارد. سطوح مختلف فعالیت که مبنای محاسبه نرخ جذب سربار قرار می گیرد به شرح زیر است:
ظرفیت اسمی- ظرفیت تولیدی کامل بدون در نظر گرفتن تعطیلات، اوقات بیکاری، زمان صرف شده برای تعمیر ماشین آلات و ... است. ظرفیت اسمی که ظرفیت ایده آل یا ظرفیت تئوری یا حداکثر ظرفیت نیز نامیده می شود، غیر واقع بینانه بوده و دستیابی به آن در عمل غیر ممکن می باشد، به همین دلیل نمی تواند مبنای قابل قبولی برای تعیین نرخ جذب سربار قرار گیرد.
اسلاید 8 :
ظرفیت عملی- حداکثر سطحی از تولید است که با تولید کاراقابل دستیابی است. در محاسبه ظرفیت عملی، اوقات بیکاری و تعطیلات در نظر گرفته می شود، اما اوقات تلف شده به واسطه عدم تقاضای کافی برای فروش منظور نمی شود. سطح ظرفیت عملی در شرکتهای مختلف، متفاوت است، اما معمولاً 75% تا 90% ظرفیت اسمی است. دستیابی به ظرفیت عملی نیز مشکلاست، اما معقولتر از ظرفیت اسمی است.
ظرفیت عادی- میانگین ظرفیتهای مورد انتظار در طول چند سال می باشدو کلیه نوسانات فصلی و دوره ای در آن لحاظ می گردد. در ظرفیت عادی هم اوقات بیکاری و تعطیلات و زمان صرف شده برای تعمیرماشین آلات و ... . هم اوقات تلف شده به خاطر محدودیتهای فروش در نظر گرفته می شود. به همین دلیل، در اغلب موارد، ظرفیت عادی مبنای مناسبی برای جذب هزینه های سربار است. نرخ سرباری که در سطح ظرفیت عادی تعیین می شود، باتغییر در تولید واقعی تغییر نمی کند و در نتیجه بهای تمام شده هر واحد به مراتب مناسبتر خواهد بود.
اسلاید 9 :
.1ظرفیت واقعی مورد انتظار- سطح تولید پیش بینی شده برای دوره آتی می باشد. در صورت بکارگیری این سطح از فعالیت، نرخ جذب سربار در دوره های متفاوت، در نتیجه افزایش یا کاهش در برآورد هزینه های سربار و میزان تولید، متفاوت خواهد بود. این واقعیت که گاهی اوقات سربار جذب شده در تولید در سطح ظرفیت واقعی مورد انتظار تقریباً برابر با سربار واقعی می باشد، اغلب موجب می گردد که استفاده از نرخ جذب سربار در سطح ظرفیت واقعی مورد انتظار، منطقی و قابل قبول به نظر برسد.
اسلاید 10 :
سربار جذب شده
در طول دوره، به محض فراهم آمدن اطلاعات مرتبط با مبنای جذب سربار، هزینه های سربار ساخت جذب تولید می شود. سربار جذب شده از رابطه زیر بدست می آید:
نرخ جذب سربار* اطلاعات واقعی مرتبط با مبنای جذب سربار = سربار جذب شده
سربار واقعی ساخت
برآورد هزینه های سربار ساخت، انتخاب مبنا، تعیین سطح فعالیت مورد نظر و محاسبه نرخ جذب سربار، همگی قبل از شروع دوره مالی انجام می گیرد، اما هزینه های واقعی سربار ساخت، به شکل روزانه و پس از وقوع، در حسابها انعکاس می یابد. هزینه های واقعی سربار ساخت، هزینه های غیر مستقیم ساخت است که در طول دوره واقعاً رخ داده است. هدف از گردآوری هزینه های سربار واقعی، جمع آوری اطلاعات برای مقاصد کنترل می باشد.
