بخشی از مقاله
بررسي پارامترهاي فيزيکي شيميايي، مواد مغذي و فلزات سنگين در آبهاي خليج فارس (منطقه عسلويه )
چکيده
موقعيت منطقه عسلويه در سواحل خليج فارس و وجود صنايع آلاينده در آن که افزايش آلودگي خليج فارس را سبب ميشود علت انتخاب اين منطقه براي انجام اين تحقيق است . در اين مطالعه هشت ايستگاه بر اساس موقعيت خروجي پساب صنايع ،براي اندازه گيري آلاينده ها مشخص شد. . نمونه برداري ها بر اساس استاندارد متد در سه مرحله در فروردين ١٣٨٨ صورت پذيرفت .در ايستگاه پرک غلظت فنل و سيليس (mg.L ١١,٤, mg.L ٤,٥ )بيشترين در بين ايستگاه هاو همچنين غلظت BOD و mg.L( COD ٤٤٥ ،mg.L ٨٥٨ )و نسبتا بالا ميباشد.در ايستگاه نايبند mg.L( DO ٧,٤) بالاترين ميزان و غلظت BOD وmg.L( COD ٢٧٧ ،mg.L ٥٦٠ ) نسبتا پايين است .
درنتيجه ميزان آلودگي در ايستگاه هايي که پساب بدان تخليه مي شود و از خليج نايبند به ايستگاه پرک در حال افزايش است .
گلمات کليدي کليدي
پساب ، صنايع ، آلاينده ها ، فلزات سنگين ، عسلويه ،خليج فارس
١-مقدمه
بخش اعظمي از کره زمين را آب تشکيل مي دهد که مايه حيات است بنابر اين حفاظت از اين منبع لازم بوده و بايد از آلوده کردن آن جلوگيري کرد. حفاظت از محيط زيست که نسل امروز و نسل هاي آينده بايد در آن حيات اجتماعي رو به رشد داشته باشد يک وظيفه عمومي تلقي مي گردد[٩]. امروزه به علت رشد صنعتي اکثر کارخانجات ، نيرو گاهها و پالايشگاهها با آب سر و کار دارند که نتيجه آن آلودگي آب است . به همين خاطر بايد نسبت به سيستم هاي آبي، انواع منابع آلوده کننده، اثرات آلودگي ، روش هاي دفع آلودگي و روش هاي پيش گيري از آلودگي اطلاع کافي داشته باشيم [٢].با توجه به اهميت خليج فارس ازنظر اقتصادي ، صيد و صيادي و همچنين آلوده شدن آن توسط صنايع مختلفي که در کشورهاي حاشيه آن فعاليت دارند تحقيقات وسيعي توسط ROPME در آب درياي خليج فارس و همچنين ساحل کشور هاي حاشيه آن ازجمله ايران ، قطر ، بحرين ، کويت و عمان صورت گرفته شده است .که اين تحقيقات در زمينه فلزات سنگين و هيدرو کربن هاي نفتي انجام پذيرفته است است .
نظر به اهميت منطقه عسلويه ، بويژه آبهاي ساحلي آن، جنگل هاي حرا، و غناي زيستي خليج ناي بند که ، از طرف سازمان حفاظت محيط زيست به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام گشته است ، اين منطقه در زمره يکي ازحساس ترين نقاط خليج فارس محسوب و زيستگاه بسيار مناسبي براي انواع آبزيان تجاري (نظير ماهي ها، نرم تنان ، ر جانها و ... غيره )است [٥]. و با توجه به فعاليت صنايع مختلف نفت ،گاز و پتروشيمي در منطقه عسلويه و گسترش آنها در آينده نه چندان دور، ضرورت ايجاب مي نمايد تا تحقيقات و بررسي هاي جامعي در خصوص روند آلاينده هاي مختلف فيزيکي ، شيميايي ، نفتي و بيولوژيکي در حين بهره برداري از فاز هاي مختلف در منطقه عسلويه انجام ، تا کيفيت آب از نظر فاکتور هاي مذکور مشخص گردد [٤].
منطقه مورد مطالعه از شمال به کوهها و از جنوب به خليج فارس منتهي مي شود و گستره آن حدود ١٤٠٠٠ هکتار ميباشد [٧]. اين منطقه داراي شرايط آب و هواي گرم و خشک و داراي زمستانهاي معتدل و تابستانهاي بسيار گرم است . درجه حرارت هواي منطقه بين ٥ تا بيش از ٥٠ درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي هوا بين ٦٠ تا ٨٨ درصد تغيير مي کند. ميانگين ريزشهاي آسماني اين منطقه حدود ١٨٠ ميليمتر در سال برآورد مي گردد که بيشتر در ماههاي زمستان و اوايل بهار مي بارد. رطوبت نسبي هوا در زمستان حدود ٦٠ درصد مي باشد که در تابستان به بيش از ٨٠ درصد افزايش مي يابد [٨].
در حال حاضر برنامه ريزي اجراي عمليات ١٤ فاز فرآوري گاز در منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس پيش بيني شده است که با توجه به ظرفيت مخزن و مطالعات مهندسي مخزن تا ٢٤ فاز و حتي بيشتر قابل توسعه است . به علاوه ، طرح بندر پتروشيمي و تعداد ٧ مجتمع عظيم پتروشيمي در فاز اول و تعداد ٢٩ طرح پتروشيمي در فاز دوم پيش بيني شده است و همچنين طيف وسيعي از صنايع پايين دستي پتروشيمي ، صنايع مختلف مرتبط ، صنايع نيمه سنگين ، صنايع دريايي و کاربري هاي خدماتي در اين منطقه پيش بيني شده است . مجتمع هاي پتروشيمي مستقر در فاز اول عمدتا به بهره برداري رسيده اند ليکن مجتمع هاي فاز دوم در مرحله ساخت و ساز يا آماده سازي زمين مي باشند [٣].
٢-مواد و روش ها
قابل ذکر است که پس از شناسايي تمامي خروجي هاي پساب مربوط به تمامي صنايع مستقر در منطقه مورد مطالعه ٨ ايستگاه جهت نمونه برداري آب در نظر گرفته شده که محل و مختصات جغرافيايي آن در جدول ١-٢- ذکر شده است .
نمونه برداري درفروردين ماه ١٣٨٨، در فواصل يک هفته اي و در سه مرحله ، انجام گرفته است . کليه مراحل نمونه برداري بر اساس دستور العمل هاي استاندارد متد بوده است . دستگاه نمونه گيري يا شيشه نمونه برداري را در نقطه مورد نظر تا عمق تعيين شده، داخل آب برده و نمونه برداري انجام شد. نمونه ها درون ظروف پيرکس ريخته شده و به کمک يخدان، در دماي کمتر از ٤ درجه سانتيگراد، به آزمايشگاه انتقال يافته شد. در جدول ١-١- روشهاي استاندارد وهمچنين دستگاه هاي مورد استفاده براي اندازه گيري ساير پارامترها مشخص شده است .
