بخشی از مقاله
*** این فایل شامل تعدادی فرمول می باشد و در سایت قابل نمایش نیست ***
بررسی روغن هسته انار
چکیده
با توجه به توان تولید انار در داخل کشور که 801707 تن در سال می باشد، سالانه در کشور مقادیر زیادي انار تولید می گردد که در صنایع مختلفی نظیر آبمیوه استفاده می شود. هسته هاي انار پسماند به دست آمده از کارخانه عصاره گیري انار هستند کهعملاً دور ریخته می شوند. در حالی که این دانه ها داراي مواد با ارزشی نظیر ترکیبات آنتی اکسیدانی هستند. استخراج روغن از هسته انار می تواند به عنوان منبعی جدید در کنار سایر دانه هاي روغنی براي تولید روغن نباتی کشور، مطرح باشد. در این پژوهش روغن هسته انار را استخراج نموده، ویسکوزیته، شاخص هاي اسیدي و پراکسید با استاندارد AOAC و یدي با استاندارد AOCS و نیز ترکیب اسید هاي چرب بادستگاه GC مورد بررسی قرار گرفت. بررسی و شناسایی ترکیب هاي روغن هسته انار یکی از تنها منابع گیاهی است که شامل اسید هاي چرب مزدوج سه تایی می باشد. اسید چرب مزدوج 18 کربنه با سه باند مضاعف که به صورت عمده در روغن انار یافت می شود، اسید پونیسیک است که تقریبا 80 درصد اسید هاي چرب موجود در روغن هسته انار را این اسید تشکیل می دهد.
کلمات کلیدي: هسته انار، استخراج روغن، ترکیب اسید هاي چرب
-1 مقدمه
در یک انار متوسط نزدیک به 800 حبه وجود دارد، داخل حبه ها مایع اصلی میوه انار با طعم ترش، شیرین و یا ملس قرار دارد در مرکز حبه انار، هسته سختی وجود دارد که داراي روغن گران قیمتی است، این روغن حاوي اسید منحصر بفردي با خواص درمانی ضد سرطانی می باشد. هسته ي انار به طور سنتی در دامداري ها و بضاًع مرغداري ها مصرف دارد و اخیرا در کشور، گرفتن روغن از هسته ي انار مطرح است. بذر انار که در وسط حبه هاي خوراکی انار قرار دارد، بر حسب نوع واریته انار، در حدود 40 تا 100 گرم بر کیلوگرم وزن کل میوه را تشکیل می دهد. انار شامل 14% هسته می باشد. هسته ي انار داراي یک پوشش خارجی سلولزي است و مغز آن از سلول هاي ذخیره اي حاوي قطرات چربی تشکیل شده است و به طور متوسط داراي 25% چربی می باشد، هسته ي انار حاوي اسید هاي چرب لازم براي بدن است و مثل هسته ي تمام میوه ها سرشار از کلسیم و منیزیم می باشد. روغن هسته ي انار به وفور داراي پونیسیک اسید تقریباً( 60 درصد) می باشد، گذشته از این، بیشتر از سی صد میلی گرم تا صد گرم روغن توکوفرول نیز در آن یافت می شود.
-2 مواد وروش ها
در این پژوهش استخراج روغن هسته انار با روش غوطه وري انجام گرفت و شاخص هاي پراکسید و اسید با استاندارد AOAC و شاخص یدي با استاندارد AOCS اندازه گیري شدند.
-1-2 شاخص پراکسید
شاخص پراکسید مطابق استاندارد AOAC به شماره استاندارد 965/33 اندازه گیري شد. براي این منظور 5 گرم نمونه در یک ارلن 250میلی لیتر، سه میلی لیتر از محلول اسید استیک کلروفرمی (دو حجم اسید استیک گلاسیال و یک حجم کلروفرم) به محتویات ارلن اضافه شد. سپس 0/5 میلی لیتر یدور پتاسیم اشباع افزوده و به مدت یک دقیقه در تاریکی گذاشته و در طی این مدت چند بار تکان داده شد. سپس 30 میلی لیتر آب به آن اضافه شده وفوراً ید آزاد شده را با محلول تیوسولفات سدیم دسی نرمال تیتر کردیم تا رنگ زرد لیمویی مشاهده گردد سپس حدود 0/5 میلی لیتر محلول نشاسته یک درصد به آن اضافه و عمل تیتر را ادامه می دهیم تا تمامی ید از طبقه کلروفرمی آزاد شود و رنگ آبی ظاهر گردد آزمایش شاهد شرایط یکسان بوده و فقط نمونه وجود ندارد. :A میلی لیتر تیوسولفات سدیم در تیتراسیون شاهد :B میلی لیتر تیوسولفات مصرفی توسط نمونه :M وزن نمونه
-2-2 شاخص یدي
شاخص یدي مطابق استاندارد AOCS به شماره استاندارد Cd 1c -85 بر طبق تعریف و عدد ید، مقدار ید جذب شده (برحسب گرم) توسط 100 گرم چربی است. براي این منظور 0/5 گرم نمونه روغن را در ارلن درب دار500 میلی لیتر توزین گردید و 10 میلی لیتر کلروفرم و 25 میلی لیتر ید هانوس به آن اضافه، درب ارلن را بسته و محلول بهم زده شد و نیم ساعت در تاریکی نگهداري می شود سپس 10 میلی لیتر محلول یدید پتاسیم %15،متعاقباً 100 میلی لیتر آب مقطر اضافه شده سپس با افزودن 1-0/5 میلی لیتر محلول نشاسته یک درصد، محتویات ارلن با تیوسولفات سدیم 0/1 نرمال تیتر گردد. :A میلی لیتر تیوسولفات سدیم در تیتراسیون شاهد :B میلی لیتر تیوسولفات مصرفی توسط نمونه :M وزن نمونه :N نرمالیته تیوسولفات سدیم
رابطه (2)
-3-2 شاخص اسیدي
شاخص اسیدي مطابق استاندارد AOAC به شماره9 /12840 اندازه گیري شد. عدد اسیدي عبارت است از میلی گرم پتاس مورد نیاز جهت خنثی کردن اسید هاي چرب آزاد موجود در یک گرم نمونه آزمایش. براي این منظور 3/5 گرم روغن در ارلن 250 میلی لیتر توزین گردید. حدود 75 میلی لیتر مخلوط اتانول-کلروفرم 1:1)، حجمی حجمی) به ارلن اضافه به خوبی هم زده شده به نحوي که نمونه روغنکاملاً در آن حل شد، پس از اضافه کردن شش قطره معرف فنل فتالئین محتویات ارلن با محلول هیدروکسید سدیم 0/01 نرمال استاندارد شده تیتر گردید. شاخص اسیدي به صورت میلی گرم هیدروکسید سدیم در گرم روغن بیان شده :N نرمالیته هیدروکسید سدیم :M وزن نمونه برحسب گرم
رابطه (3)
-4-2 اندازه گیري ویسکوزیته براي روغن هسته انار در این پژوهش
ویسکوزیته مطلق بر حسب سانتی پواز CP برابر با mPa.s در واحد SI گزارش می شود. این روشعموماً به روش Brookfield معروف است. در این پژوهش ویسکوزیته با دستگاه ویسکومتر Brookfieldبا سرعت rpm 42 انجام گرفت.
-3 نتایج و بحث
-1-3آماده سازي دانه ها براي استخراج
دانه ها را پودرکرده تا با روش غوطه وري، روغن موجود در دانه را استخراج کنیم. از 13 کیلو پودر دانه انار 1253میلی لیتر روغن به دست آمد. بعد از استخراج روغن و قبل از بوبري شاخص هاي اسیدي، یدي و
