بخشی از مقاله
چکیده:
در این مطالعه، تأثیر استفاده از روغن هسته انگور بجای روغن ماهی بر میزان فعالیت آنزیم های گوارشی پپسین، تریپسین و آمیلاز از معده و روده ماهی قزل آلای رنگینکمان - Oncorhynchus mykiss - طی یک دوره ًّ روزه بررسی شد. جیرههای غذایی مورد استفاده شامل جیره شاهد - A - حاویًًٌ% روغن ماهی و جیرههای حاوی ٍِ - B - ،ًِ - C - ، ِْ - D - وًًٌ% - E - روغن هسته انگور بجای روغن ماهی بودند . نتایج سنجش فعالیت آنزیمها نشان داد میزان فعالیت آنزیم پپسین در ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی C بطور معنیداری بالاتر از سایر جیره های غذایی بود - ًِ/ً - P< ، در حالیکه بین سایر جیرههای غذایی اختلاف معنیداری مشاهده نگردید - ًِ/ً. - P> بیشترین میزان فعالیت آنزیم تریپسین روده در ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی C مشاهده شد که در مقایسه با جیره غذایی D اختلاف معنی داری مشاهده نشد - ًِ/ً - P>، ولی با سایر جیرههای غذایی اختلاف معنیداری داشت - ًِ/ً. - P< بیشترین میزان فعالیت آنزیم آمیلاز در جیره غذایی A مشاهده شد بطوریکه میزان فعالیت آن با سایر جیره غذایی اختلاف معنیداری را نشان داد - ًِ/ً. - P< با استفاده از روغن هسته انگور بجای روغن ماهی در سطوح بالا، میزان فعالیت آنزیم آمیلاز بطور معنیداری کاهش یافت - ًِ/ً. - P< بر اساس نتایج حاصل از فعالیت آنزیمهای گوارشی جیره غذایی حاوی ًِ درصد روغن هسته انگور میتواند برای رشد ماهی قزل آلای رنگین کمان مناسب باشد.
کلمات کلیدی: هسته انگور، آنزیم، قزلآلای رنگین کمان
ٌ. مقدمه
صنعت آبزیپروری در سالهای اخیر از رشد قابل ملاحظهای برخوردار بوده و تمایل پرورشدهندگان به پرورش متراکم آبزیان میزان وابستگی این صنعت به غذای دستی را افزایش داده است . - Jalili et al., 2013 - بر اساس گزارش فائو - سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد - پیش بینی می شود که در سال ًًٍَ تقاضای بازارهای جهانی برای مصرف فرآورده های شیلاتی ًٌِ تا ًٌّ میلیون تن بیش از عرضه آنها باشد و سرانه مصرف آبزیان ٌُ تا ًٍ کیلوگرم برآورد میکند . - Mathisen, 2010 - ماهی قزل آلای رنگین کمان - Oncorhynchus mykiss - یکی از مهمترین گونه های پرورشی ماهیان سردابی از خانواده آزادماهیان - Salmonidae - در ایران است که میزان تولید آن در سال ٌََُ حدود ًًًٌٍْ تن بوده است - سالنامه آماری سازمان شیلات ایران، ٌٍَُ - . یکی از مشکلات عمده صنعت آبزی پروری وابستگی زیاد آن به استفاده از روغن ماهی بعنوان منبع چربی در جیره غذایی ماهیان است که از گونههای ماهیان پلاژیک مثل ساردین، آنچوی و غیره بدست می آید و بعنوان بهترین منبع تامین کننده اسیدهای چرب PUFA مطرح است.
تولید سالانه روغن ماهی طی ٍِ سال گذشته یک روند نزولی داشته و بنابراین، توسعه صنعت آبزی پروری در آینده با تکیه بر ذخایر ماهیان دریایی جهت تولید روغن ماهی غیرممکن به نظر میرسد - . - Murat et al., 2012 بنابراین در این راستا تمرکز بیشتری برای کاهش وابستگی صنعت آبزی پروری به این منبع آغاز شده است و در مراکز تحقیقاتی منابع جایگزین برای روغن ماهی مورد مطالعه قرار گرفته است - . - Olsen, 2011 تنها جایگزین مناسب برای روغن ماهی در جیره غذایی آبزیان روغن های گیاهی هستند که غنی از اسیدهای چرب PUFA همانند آلفا لینولنیک اسید - C18:3n-3 - و لینولئیک اسید - C18:2n-6 - میباشند و حاوی مقادیر زیادی از اسیدهای چرب پیش ساز امگا- َ و امگا- ّ بوده و بنابراین قابلیت هضم بالایی دارند . - Huang et al., 2007 - جایگزینی موفقیت آمیز روغن ماهی با منابع گیاهی علاوه بر کاهش وابستگی کامل به روغن ماهی میتواند سبب کاهش احتمالی هزینههای مرتبط با تامین جیره های غذایی در صنعت آبزی پروری گردد . - Turchini et al, 2009 - مطالعات نشان میدهند جایگزینی روغن ماهی با روغنهای گیاهی در جیره غذایی ماهیان باعث بروز تغییراتی در ساختار بافت دستگاه گوارش شده و بر فرایند گوارش و جذب از جمله فعالیت آنزیمهای گوارشی أتثیر میگذارد . - Bowyer et al., 2012; Castro et al., 2016 - علاوه بر این، درجه غیر اشباعیت چربیها می تواند بر ترکیب غشاء انتروسیت بافت ماهیان تأثیر گذاشته و باعث تجمع قطرات کوچک چربی در غشاء انتروسیت ضمائم پیلوریک و روده شود . - Fountoulaki et al, 2009 - یکی از منابع روغن های گیاهی، روغن هسته انگور است که از مزایای مهم آن میتوان به خواص آنتی اکسیدانی، ضدمیکروبی، ضد التهاب و ضد سرطانی آن اشاره نمود . - Shi et al., 2014 - هدف از انجام این تحقیق بررسی تاثیر جایگزینی روغن هسته انگور به جای روغن ماهی در جیره غذایی ماهی قزلآلای رنگینکمان بر میزان فعالیت آنزیم های گوارشی در ماهیان تحت آزمایش میباشد.
ٍمواد و روش ها
پرورش ماهیان
تهیه جیره آزمایشی
جهت بررسی اثرات جایگزینی روغن هسته انگور در جیره غذایی ماهی قزلآلای رنگینکمان، آزمایش در ِ جیره غذایی شامل جیره شاهد - A - - حاویًًٌ% روغن ماهی؛ صفر % روغن هسته انگور - ، جیره B - حاوی ِْ% روغن ماهی؛ ٍِ% روغن هسته انگور - ، جیره C - حاوی ًِ % روغن ماهی؛ ًِ % روغن هسته انگور - ، جیره D - حاوی ٍِ% روغن ماهی؛ ِْ% روغن هسته انگور - و جیره E - حاوی صفر % روغن ماهی؛ ًًٌ% روغن هسته انگور - مورد مطالعه قرار گرفت. جیره آزمایشی طبق احتیاجات غذایی ماهی قزل آلای رنگین کمان - NRC 1993 - و به کمک نرم افزار جیره نویسی Aquafeed تهیه گردید. اجزای جیره پس از غربال و آسیاب شدن با یکدیگر مخلوط شده و سپس به وسیله چرخ گوشت بصورت پلت هایی با قطر ِ/ٍ میلی متر درآمدند. پلت ها با استفاده از آون در دمای C ُِ برای مدت ْ ساعت خشک شده و تا زمان مصرف در یخچال C - ُ - نگهداری شدند. غذادهی ماهیان بر اساس َ % وزن بدن و در َ نوبت بصورت روزانه و به مدت ًّ روز انجام گرفت. اجزاء و ترکیب تقریبی هر یک از جیره های آزمایشی در جدول ٌ ارائه شده است.
ٍ-َ- سنجش فعالیت آنزیم های گوارشی
برای این منظور، ابتدا ماهیان با استفاده از سوزن قطع نخاع شده و بر روی ظرف حاوی یخ قرار گرفته و کالبد شکافی جهت جداسازی اندامهای حاوی آنزیم انجام شد. برای تعیین فعالیت آنزیم پپسین از معده و برای تعیین فعالیت آنزیم تریپسین و آمیلاز از روده استفاده گردید. بعد از جداسازی، وزن نمونه معده و روده تعیین شده و بطور جداگانه با بافر ًِ میلی مولار تریس- HCl، ً/َ pH - حاویًٌمیلی مولار CaCl2 و ِ/ً مولار - NaCl با نسبت ٌ به ًٍ ترکیب شده و با استفاده از هموژنایزر - مدل Hand Held - WT130 عمل همگن سازی به مدت ٌ دقیقه با دور rpmًًًٌٌ در حضور یخ انجام شد. مخلوط حاصله برای مدت ًَ دقیقه در دمای œCُ در gًًًًٌ سانتریفیوژ گردید و محلول رویی بعنوان نمونه آنزیمی برای سنجش فعالیت آنزیم انتخاب گردید - Nayak et . - al., 2003 فعالیت آنزیمی پپسین با استفاده از سوبسترای هموگلوبین و با روش - 1938 - Anson در طول موج nmًٍَ، فعالیت آنزیم تریپسین با استفاده از سوبسترای BAPNA و با روش Erlanger و همکاران - 1961 - در طول موج nm ًٌُ و برای تعیین فعالیت آنزیم آمیلاز از روش - 1951 - Bernfeld با استفاده از سوبسترای نشاسته و در طول موج nmًُِ سنجش گردیدند. در نمونه شاهد نیز بجای نمونه آنزیمی از آب مقطر استفاده شد. جهت تعیین فعالیت اختصاصی آنزیم، میزان پروتئین محلول در معده و روده با روش Lowry و همکاران - 1951 - سنجش گردید. در این روش از آلبومین سرم گاوی با غلظت mg / ml ٌ بعنوان استاندارد استفاده گردید
