بخشی از مقاله
چکیده
انار یکی از قدیمی ترین درختان میوه ایران است. تشکیل میوه تجاري در درختان میوه از اهمیت بالایی برخوردار است. درخت انار چندین هفته نیاز سرمایی لازم دارد تا از فاز رویشی به زایشی وارد شود. در مناطق گرمسیري عدم تامین نیاز سرمایی یکی از محدودیت هاي تولید در مناطق گرمسیري است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات مواد تامین کننده نیاز سرمایی - درمکس، سالیسیلیک اسید و روغن ولک - در غلظت هاي مختلف بر زمان شکفتن جوانه و کیفیت میوه انار واریته رباب در جنوب ایران است. تمام تیمارها در 23 فبریه 2012-13 باعث شکفتن زودتر جوانه ها نسیت یه کنترل گردید. اما در تیمار دورمکس %4 در مقایسه با سایر تیمار ها و کنترل، شکفتن جوانه ها زودتر صورت گرفت و با عث افزایش عملکرد، پوست و دانه در مقایسه با سایر تیمارها و کنترل گردید.
مقدمه
انار یکی از قدیمی ترین میوه شناخته شده براي انسان و همچنین از مهمترین گیاهان باغبانی بومی ایران است - Norouzi et al., - 2012، - Mustafa et al., 2009 - و . - Fadavi et al., 2005 - همیشه این نگرانی وجود دارد که در بعضی از مناطق نیاز سرمایی به طور کامل تامین نمی شود و باعث مشکلاتی از قبیل تاخیر در رشد و کاهش گل و میوه ودر نتیجه عملکرد کاهش می یابد . - Rahemi and Asghari, 2004 - تحت چنین شرایطی توسعه رویشی و زایشی ضعیف و تشکیل برگ به تاخیر می افتد و توسعه شکوفه و شاخ و برگ کاهش می یابد. براي غلبه بر این مشکلات در مناطقی که سرماي کافی براي تامین نیاز سرمایی وجود ندارد استفاده از مواد تامین کننده نیاز سرمایی یراي تولید تجاري ضروري است - Williams, 1979 - و . - Byers et al., 1990 - بسیاري از مواد شیمیایی که باعث شکیتن خواب در درختان میوه می شوند مانند ترکیبات دي نیترو، روغن ها، سیانیمید هیدروژن، نیترات پتاسیم ، تیواوره و تنظیم کننده هاي رشد آزمایش شده ، اما تعداد کمی از آنها براي درمان درست و موثر در باغات تجاري استفاده گردیده است - Erez, 1987 - ، - Samish, 1954 - و . - Erez , 2000 - در میان این مواد تنها دورمکس با فرمول H2CN2 موثرترین عامل جهت شکیتن خواب بوده است . - Zelleke and Kliewer, 1989 - دورمکس در زردالو و هلو باعث باز شدن یکنواخت جوانه ها - Son, 2005 - و همچنین در انگور و یسته باعث شکیتن خواب گردیده است - Eshghi et al., 2010 - و - Rahemi and . - Asghari, 2004 روغن هاي معدنی نیز با موفقیت در درختان سیب مانند گرانی اسمیت براي تامین نیاز سرمایی استفاده شده است اما در سیب هایی مانند گلدن دلشیز که نیاز سرمایی بالایی دارند رضایت بخش نبوده است - . - Costa et al., 2004 هدف از این مطالعه بررسی اثر دورمکس، روغن ولک و سالیسیلیک اسید بر زمان شکوفایی و بهبود کیفیت میوه انار رقم رباب در شرایط گرمسیري می باشد.
مواد و روشها
این آزمایش در کازرون با ارتفاع 800 متر از سطح دریا در جنوب فارس انجام شد. تیمار ها شامل دورمکس در سه سطح 2، 4 و 6 درصد، روغن ولک در سه سطح 2، 4 و 6 درصد و سالیسیلیک اسید در سه سطح 1، 2 و 3 درصد با 4 تکرار در دو نوبت 7 فبریه 2012و2013 و 23 فبریه 2012 و 2013 در قالب طرح بلوك کاملا تصادفی صورت گرفت . یاداشت برداري با باز شدن اولین جوانه رویشی شروع شد. 5 میوه از هر تیمار انتخاب وخصوصیات میوه - طول میوه، عرض میوه، وزن پوست ، وزن دانه وعملکرد - بررسی گردید و آنالیز داده ها با نرم افزار آماريSAS صورت گرفت.
نتایج و بحث
تیمار درمکس 4 درصد در تاریخ 7 و 23 فبریه به طور معنی دار باعث شکفتن زودتر جوانه ها نسبت به کنترل گردید و در تیمار درمکس 4 درصد در 23 فبریه یک هفته زودتر جوانه ها ي رویشی شکفتند - جدول . - 1 باز شدن شکوفه ها در 23 فبریه با تیمار درمکس، به طور مستقیم به زمان باز شدن جوانه ها در زمان استفاده از تیمار که هوا در آن زمان گرمتر است بر می گردد - Rahemi and Asghari, 2004 - و . - Eshghi et al., 2010 - هرچند که میزان شکفتن جوانه بستگی به مقدار نیاز سرمایی تامین شده در فصل جاري و غلظت درمکس استفاده شده دارد. *میانگین هایی که داراي حروف مشابه - حروف کوچک مربوط به برهمکنش، حروف بزرگ مربوط به میانگین ستون ها و ردیف ها - هستند، در سطح 5درصد آزمون LSD داراي تفاوت معنی داري نیستند.
اندازه میوه یکی از صفات مهم تجاري در درختان میوه است. نتایج نشان دادند که تیمار به وسیله درمکس 4 درصد در 23فبریه باعث افزایش قطر میوه و طول میوه نسبت به شاهد و دیگر تیمارها گردید - شکل . - 2 وزن آریل و وزن پوست هم با تیمار درمکس 4 درصد در زمان 7 و 23 فبریه نسیت به سایر تیمارها و شاهد افزایش داشت. تمامی تیمارها 1 تا 6 روز زودتر باعث شکفتن جوانه نسبت به شاهد گردیدند و تیمار درمکس 4 درصد یک هفته زودتر باعث شکفتن جوانه گردید و بر خصوصیات کیفی میوه تاثیر به سزایی داشت. جوانه زنی ضعیف در صورت عدم تامین نیاز سرمایی باعث کاهش عملکرد و تشکیل میوه می گردد - . - Erez, 2000 هرچند که نیاز به آزمایشهاي دیگر جهت، زمان و غلظت مناسب مواد تامین کننده نیاز سرمایی باید صورت گیرد.
