مقاله بهداشت الکترونیک و مزایای آن در نظام سلامت اجتماعی

بخشی از مقاله

بهداشت الکترونيک و مزاياي آن در نظام سلامت اجتماعي
چکيده
در اين مقاله ما به بررسي تأثير بهداشت الکترونيک بر سلامت اجتماعي جامعه پرداخته و مزيت هاي بهداشت الکترونيک (کاهش ترافيک ، کاهش بوروکراسي ادراي کاغذ بازي، کاهش مصرف سوخت ، ايجادسهولت بيشتر براي شهروندان جهت دسترسي به پزشک در هر مکان و زمان ، بهبود کيفيت ارائه خدمات با تصميم سازي و سياست گذاري بهتر در زمينه بهداشت اجتماعي به وسيله سيستم هاي بزرگ اطلاعاتي و ابزارهاي قوي ارتباطي ) را تشريح مي کنيم .
واژگان کليدي: بهداشت الکترونيک، پزشک الکترونيک، بيمار الکترونيک، نسخه الکترونيک

مقدمه :
واژه بهداشت الکترونيک در دهه ٩٠ ميلادي يک کلمه عمومي بود که به کليه مسائل مشترک بين کامپيوتر و پزشکي اطلاق مي شد. اين کلمه در ابتدا بيشتر توسط بخش صنعت و تجارت مورد استفاده قرارمي گرفت و کاربرد علمي آن کم بود. در آن زمان ، تمام خدماتي که اينترنت براي سلامت جامعه مي توانست ارائه دهد، در اين حوزه قرار مي گرفت . مثلاً شرکت اينتل از بهداشت الکترونيک به عنوان ( تلاشي مشترک از سوي مسئولين بهداشت عمومي و صنايع فناوري هاي نوين هايتک با هدف به نمايش درآوردن فوايد موجود در همکاري بين اين دو بخش ) ياد مي کند. اين تلاش منجر به تحقق سه هدف ذيل گرديد:
* افزايش توانايي مصرف کنندگان خدمات بهداشتي درماني براي کسب اطلاعات ازخدمت دهندگان ( پزشکان ، متخصصين ، بيمارستان ها و )
* ايجاد امکان تبادل اطلاعات بين مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتي درماني
* ايجاد امکان تبادل اطلاعات بين مصرف کنندگان خدمات بهداشتي درماني با هدف انتقال تجربيات و فرهنگ سازي عمومي.[٣,٤]
خدمات مراقبت پزشکي به طور يکپارچه مورد توجه قرار گرفتند تا به عنوان بزرگترين خدمت صنعتي شوند. انها داراي حق تقدم بالايي در سرمايه گذاري هاي بسيار بزرگ هستند و در يک گام سريع در بيشتر کشور هاي توسعه يافته در حال رشد هستند.
بهداشت الکترونيک که اساسا به وسيله استفاده از تکنولوژي هاي اطلاعات و ارتباطات در خدمات پزشکي حرکت داده ميشوند؛ عامل بالقوه اي دارند تا صنعت مراقبت پزشکي سراسر جهان را در بخش هايي از زير ساختها؛ هزينه ها وکيفيت خدماتشان ؛ تغيير دهند [٢]
توسعه فناوري اطلاعات زير ساخت هاي حوزه اي جديد براي بهداشت الکترونيک ميباشد که به تعاملات جزيي بين اموزنده طب وبيمار استفاده مي کند.پيشرفت ها وتوسعه هاي جديد در فناوري اطلاعات يک تاثير مهم روي سازمان و تجربه مراقبت پزشکي خواهد گذاشت . [١]
١- تعريف بهداشت الکترونيک

در ابتدا، گروهي از متخصصين با ورود اين واژه به لغات علمي و دانشگاهي مخالف بودند، ولي بر اثر توسعه دامنه کاربرد، مجوز اين ورود صادر شد.امروزه در بانک اطلاعاتي پزشکي بيش از صدها مقاله علمي با واژگان فوق را مي توان يافت . حال لازم بود که تعريف واضح و پويايي براي اين کلمه ارائه شود. در کتاب ها و مراجع مختلف تعاريف گويا و متفاوتي تاکنون بيان شده است . يکي از بهترين اين تعاريف به اين شرح است بهداشت الکترونيک يک حوزه برآمده از اشتراک بخش هاي اطلاعات پزشکي، بهداشت عمومي و تجارت است که اشاره مستقيم آن به خدمات بهداشتي يا اطلاعات پزشکي به وسيله اينترنت و تکنولوژي هاي وابسته به آن ارائه شده و يا تسهيل مي گردند. در يک نگاه وسيع تر، اين حوزه نه تنها يک توسعه فني در اين زمينه ها را مورد نظر قرار مي دهد، بلکه در پي ايجاد يک نگرش ، يک شيوه جديد تفکر و بالاخره يک تعهد جهاني براي ارتقاي خدمات بهداشتي و درماني در سطح منطقه اي و جهاني با استفاده از فناوري هاي نوين اطلاعاتي و ارتباطاتي است .
هدف
از اين تعريف ، ايجاد يک محيط پويا براي استفاده هرچه بيشتر از رايانه و اينترنت در حوزه سلامت جامعه است .[١]
بااين همه حتي تا سال ١٩٩٩ مفهوم بهداشت الکترونيک به عنوان شبکه قابل کاربرد در بهداشت بندرت ظهور پيدا مي کرد بلکه بطور مجازي به عنوان هر چيز در ارتباط با کامپيوترودرمان اطلاق مي شد. اين روند با کلمات الکترونيکي همانند تجارت الکترونيکي ، کاريابي الکترونيکي ، اقتصاد الکترونيکي ، يادگيري الکترونيکي ، اداره الکترونيکي ، استراتژي هاي الکترونيکي آغاز گرديد. از بين اين ها اينترنت بر مبناي فناوري اطلاعات و ارتباطات تغييرات سريعي را در تامين سلامتي ، برنامه هاي بهداشتي ، سازمان ها، وپرداخت کنندگان ،تنظيم کنندگان ، با دردسترس قراردادن اطلاعات ايجاد نمود[١,٢].
پيشرفت در فناوري اطلاعات و ارتباطات و فرايند انتشار داده ها بصورت يک شبکه ، يک محـيط جهـاني جديـدي از اطلاعات وارتباطات جهاني وکاريابي وخدمات را در دسترس قرار داد. در بخش بهداشت اين روند بوسيله رشد پايدار، با ترکيب سودمندي ارتباط الکترونيکي وفن آوري اطلاعات براي انتقـال ، ذخيـره و بـاز يـابي ديجيتـالي داده هـا ي باليني ،اموزشي واهداف مديريتي هم در سطح عمومي وهم درسطح محلي سيماي خود رانشان داد[٢]
بنابراين جوهره بهداشت الکترونيک فراهم آوردن شرايط تبادل سريع و پايدار، در محيطي که مردم درگير هستند، و فرايند ها و زير ساخت هايي که متمرکز بر بيمار يا سلامتي شهروندان مي باشد، است . در کشور هاي توسعه يافته بهداشت الکترونيک به سرعت پديدار گشت ، و در راستاي شبکه حرفه اي، انسجام وتلفيق فرايند مديريت مراقبت باليني ، وشبکه برپايه اطلاعات بهداشت ومراقبت بيمار ظهوروتوسعه پيداکرد[٣,٤] . پس بطور کلي اصطلاح بهداشت الکترونيک براي توصيف فعاليت هاي متنوعي بکار مي رود شامل تقريباً هر تبادل الکترونيکي داده هاي مرتبط با بهداشت ، به صورت سمعي يا بصري .[٥]
٢- اجزا و عناصر بهداشت الکترونيک
بهداشت الکترو نيکي به عنوان يک فعاليت مجازي مـي توانـد بـه طـور خلاصـه در٤ طبقـه اصـلي و مهـم متصـور شود؛يعني ابزار و وسايل پزشکي ,بيمه سلامت ,واسطه ها و خدمات باليني .[١]
٢-١- پرونده الکترونيک سلامت
ثبت اطلاعات مربوط به سلامت يک فرد در طول زندگي که ممکن است در مکانهاي متعددي باشد و دسترسي کامل و سريع به آن امکان پذير است .
٢-٢- مزاياي پرونده الکترونيک
* دسترسي همزمان به محتويات از مکانهاي مختلف (مشاوران ،پزشکان و پرستاران ...)
* دسترسي همزمان به محتويات از مکانهاي مختلف
* شفافيت محتويات
* جلوه هاي مختلف اطلاعات (فرمتهاي مختلف )
* پشتيباني ورود اطلاعات ساخت يافته
* پشتيباني تصميم گيري
* تبادل الکترونيک اطلاعات و مشارکت در مراقبت طبي
* پشتيباني ساير تحليلهاي اطلاعات ، تحقيقات پزشکي ، بررسيهاي اپيدميولوژيک
* سيستم هاي اطلاعاتي بيمارستاني ؛ که شامل اطلاعات اداري و مالي جهت مديريت منـابع گونـاگون و ارائـه انواع خدمات اطلاعاتي است .
* سيستم هاي اطلاع رساني مراقبت پزشکي ; در زمينـه اطلاعـات پزشـکي بيمارسـتاني همچـون پارامترهـاي حياتي اشخاص ،تصاويرپزشکي ، اصوات پزشکي و... مي باشد.
* سيستم اطلاع رساني بهداشت ؛
* حيطه اين اطلاعات بسيار گسترده شده و در زمينه پيشگيري بسياري از امراض و مشکلات سلامتي اجتماع کاربرد دارد.
* پروندة الکترونيکي بيمار شامل بايگاني چند رسانه اي پرونده هـاي پزشـکي از قبيـل مـدارک فنـي ، تصـاوير راديولوژي، اندوسکپي ، صداي قلب ، نماي سونوگرافي و ... مي باشد.
٢-٣- نسخه الکترونيک
بخشي از نظام پرونده الکترونيک سلامت که تبادل نسخه بين پزشک ، بيمار، داروخانه و مراجع ذيـربط را در بـر مـي گيرد.
٣-دورا پزشکي
دورا پزشکي شامل مشاوره از راه دور، جراحـي از راه دور، عکـس بـرداري از راه دور و ... مـي باشـدزيربناي ارائـه ايـن خدمات ، امکان تبادل داده هاي الکترونيکي بين نرم افزارها و تجهيزات پزشکي است .
اهداف دورا پزشکي :
• بهبود مراقبت از بيمار
• بهبود دسترسي مراقبت پزشکي براي نواحي روستايي و محروم
• دسترسي بهتر به پزشکان براي مشاوره
• در دسترس قرار دادن امکانات براي پزشکان جهت هدايت معاينات خودکار
• کاهش هزينه هاي مراقبت پزشکي
• ايجاد خدمات مراقبت پزشکي (در سطح جغرافيايي وسيع و جمعيتها)
• کاهش نقل و انتقالات بيماران و مراکز مراقبت
• ايجاد فضاي مراقبت مديريت شده در بيمارستان و ادارات مراقبت پزشکي
مراقبت سلامت از راه دور
انجام مراقبتهاي بهداشتي و درماني ،از جمله مشاوره باليني از راه دور، نظارت و کنترل از راه دور و نوبـت دهـي از راه دور... مي باشد.
[7]
٤- مدل هاي بهداشت الکترونيک
داروخانه الکترونيک اغاز پيدايش داروخانه الکترونيکي در ميانه سال ١٩٩٨ بود؛ با تاسيس ٣ شرکت که موسسان ان معتقد بودند؛ اينترنت مي توانست يک ارزش و وسعت جديدي را براي خدمات پزشکي عرضه کنند.
داروخانه مجازي خدمات پستي را به کار ميگيرد و تجويزات ودستورات پزشکي را به خوبي و مانند ديگر ايتم ها ونيـز محصولات وابسته مراقبت پزشکي را پخش مي کند.
مدل کسب و کار داروخانه ان لاين اساساً يک مدل کسب و کار مجازي اسـت کـه بـه وسـيله ان درامـد هـا بـه طـور مستقيم از فروش دارو هاي تجويزي اقتباس ميشود.[١]
٥- پزشک الکترونيک
سرويس مشورت پزشکي ان لاين در جولاي ١٩٩٩ به وسيله ٣ دکتر خانگي به وجود امد.
کلينيک بهداشت الکترونيک در ابتدا بر روي خدمت کردن به عنوان يک خدمت واسطه تکيـه داشـت تـا بيمـاران بـا پزشکان با استفاده از پست الکترونيکي يا اينترنت ارتباط بر قرار کند. بيماران اگر دکتر شـان خـدمات را ثبـت کـرده باشد و يا اجازه بدهد تا يک پزشک را براي خود اتخاب کنند؛ مي توانند طبيب بهتري را انتخاب کنند. [١]
٦- اهداف استفاده از فناوري اطلاعات در پزشکي
هدف استفاده از فناوري اطلاعات در پزشکي امکان در دسترس قرار دادن مراقبت پزشکي از طريق فناوريهاي نوين ارتباطي و اطلاعاتي با هزينه کمتر و سهولت بيشتر، کاهش هزينه ها و بهبود کيفيت ارائه خدمات با تصميم سازي و سياست گذاري بهتر در زمينه بهداشت اجتماع به وسيله سيستم هاي بزرگ اطلاعاتي و ابزارهاي قوي ارتباطي ، تنوع آموزشي با توجه به موقعيت و زمان آموزش و براي اقشار مختلف اجتماع از طريق ابزارهاي ارتباطي وکمک آموزشي ، ايجاد زمينه هايي براي مشارکت متخصصان پزشکي و محققان و هدايت تحقيقات پزشکي امروزه فوايد بي شماري از اين تحولات پديدار شده است . اين تحولات به نحوي است که توسعه و گسترش خدمات بهداشتي درماني بدون استفاده از کامپيوتر و تکنولوژي غيرممکن شده است ، بنابراين کاربرد اين عرصه ازعلم دربهداشت عمومي در٤ حوزه
قابل بررسي است که عبارتند از:
کارآيي :خصوصياتي مانند حافظه ، سرعت در پردازش و تحليل و توانايي انجام حجم زيـادي از عمليـات باعـث شـده است که مديريت خدمات بهداشتي درماني با استفاده از رايانه ، قدم هاي بزرگي در راه توسعه و پيشرفت بردارد. بـراي تصميم سازي و تصميم گيري در عرصه ارائه خدمات سلامتي اصل اول جمع آوري اطلاعات مناسـب اسـت . گـزارش يک مورد بيماري جديد که درگذشته زمان زيادي را به خود اختصاص مي داد، امروزه به عنوان يک اقدام فوري و آني به شمار مي رود. بنابراين انتخاب بهترين روش مداخله براي مبارزه با آن اعم از واکسيناسيون ، درمان يا توانبخشي در کوتاه ترين زمان ، امکان پذير شده است بنابراين بيماري هاي جديد، قبل از اينکه بتوانند صدمات جاني و مالي زيادي بر جوامع بگذارند، قابل مهار و کنترل خواهند بود. يکي از دلايل افزايش کارآيي، کاهش هزينه ها در فضاي ديجيتـال است . براي تشخيص يک بيماري در يک فرد، مداخلات تشخيصي و درماني متعددي پيشنهاد مي شـود کـه گـاهي از اوقات تکراري نيز است .
افزايش کيفيت خدمات سلامتي: خصوصيت ثبت و نگهداري در حافظه رايانه باعث مـي شـود کـه مقايسـه بـين ارائه کنندگان خدمات بهداشتي درماني به سهولت امکان پذير باشد. زماني که اين مقايسه صـورت پـذيرفت ، جريـان مشتريان خدمات به سمتي هدايت مي شود که خدمات با کيفيت بالاتري همراه باشد. نوبت دهـي بـراي مراجعـه بـه مراکز پر ازدحام ، اعلام نتايج آزمايشگاهي از طريق اينترنت و امکان بحث و بررسي برروي راه هاي درماني از طريق به اشتراک گذاردن نتايج آزمون هاي تشخيصي مثال هاي واقعـي از تـاثير اسـتفاده از رايانـه در کيفيـت ارائـه خـدمات سلامتي است . در اين سيستم ، چون سابقه سلامتي بيمار به راحتي دردسترس است ، اقدامات تشخيصي و درماني بـه صورت متناسب با وضعيت فرد پيشنهاد مي شود. کنترل صحت و دقت آزمايشات انجام شـده نيـز از فوايـد سـودمند استفاده از رايانه ها است .
قابل استناد بودن : مداخلات در محيط بهداشت الکترونيک مي بايست مبتني بر مستندات صـورت پـذيرد بـه ايـن معني که اگر براي بيمار روش تشخيصي خاصي پيشنهاد مي گردد، اين روش بايد با يافته هـاي علمـي روز مطابقـت داشته باشد. همچنين پيش بيني يک روش درماني نيز براساس آخرين اطلاعات و دانش روز پزشـکي ميسـر خواهـد شد. البته در اين زمينه نياز به کار زيادي وجود دارد تا زمينه فرهنگي آن نيز مهيا شود. بـا اسـتفاده از ايـن امکانـات ، بسياري از اختلاف نظرهاي پيش آمده بين پزشک و بيمار، قابل حل خواهـد بـود و مـردم را از مراجعـه و پيگيـري از طريق مراجع قضايي بي نياز مي نمايد.
توانمندسازي : به وسيله دردسترس قراردادن اطلاعـات و دانـش پايـه و مـورد نيـاز پزشـکي و بهداشـتي از طريـق شبکه هاي اطلاعاتي براي عموم مردم و بيماران ، راه هاي جديدي به سمت درمان بيمـار - محـور در جامعـه ايجـاد مي شود. مردم جامعه اي که اطلاعات صحيح و کافي را نسبت به مراقبت از سلامت خود دارند، کمتر دچـار بيمـاري مي شوند. در صورت ابتلا به بيماري نيز آنها به خوبي مي دانند که در چه زمان به چه نوع متخصص بايد رجوع کـرد.
بدين ترتيب از مراجعات مکرر آنها به مراکز غيرمرتبط به نوع بيماري آنها پيشگيري مـي شـود. همچنـين ايـن افـراد براي کنار آمدن با عوارض بيماري خود، آزمون هاي مـورد نيـاز و بـه روز را از شـبکه هـاي اطـلاع رسـاني دريافـت کرده اند. امروزه تشکيل شبکه هاي بيماران ديـابتي، سـرطاني و... از بهتـرين روش هـا بـراي بـه اشـتراک گذاشـتن اطلاعات و تجربيات توسط مبتلايان است . اين نوع ارتباط باعث مي شود مبتلايان بيماري هـاي لاعـلاج نيـز خـود را تنها احساس نکرده وبا کمک گروه هاي همسان خود با مشکلات مبارزه نمايند. به جز گروه درمـان شـوندگان ، گـروه درمان گران نيز از طريق اين ارتباط توانمندتر و قوي تر مي شوند. برگزاري دوره هاي بازآموزي براي پزشکان مناطق محروم از طريق شبکه اطلاع رساني، ارائه آخرين اطلاعات در زمينه اپيدميولوژي بيماري ها، موارد کـاربردي از ايـن خصوصيت در کشورها هستند.
افزايش دسترسي به خدمات و تامين عدالت در استفاده از خدمات بهداشـت الکترونيـک باعـث مـي شـود کـه افـراد خدمات و سرويس هاي سلامتي را از تامين کنندگان آن در هر نقطه از دنيا بتواننـد دريافـت نماينـد. ايـن خـدمات مي تواند از مشاوره هاي ساده و ابتدايي تا مداخلات پيچيده تري مانند روش هاي درماني خـاص و ترکيبـات دارويـي متفاوت را شامل شود. به اين ترتيب فردي که تنها محل مراجعه اش ، نزديک ترين مرکز درماني به محل زندگي اش بوده است ، امروزه قادر بـه اسـتفاده از خـدمات سـلامتي در يـک گسـتره جغرافيـايي وسـيع اسـت . افـرادي کـه در دورافتاده ترين نقاط کشور، دسترسي مناسب به خدمات را يک آرزوي بزرگ براي خود مي دانند، اين تکنيـک را بـه عنوان نقطه اميدي براي امکان دسترسي به خدمات برمي شـمارند. ايـن دسترسـي وسـيع ، تـامين عـدالت در حـوزه بهداشت و درمان را نويد مي دهد. البته نگراني خاصي که در اين زمينه وجود دارد، اين است که فاصـله بـين افـرادي که پول ، مهارت و دسترسي به کامپيوتر دارند با افرادي که داراي اين امکانات نيستند، بيشتر و عميق تر شـود. بـراي برطرف نمودن اين نگراني نيز، بهترين راهکار گسترش زيرساخت هاي شبکه هاي اطلاع رساني و گسترش فرهنـگ و امکان استفاده از کامپيوتر در کشورها است . يک نمونه بسيار جالب از فوايد کاربرد بهداشت الکترونيـک در خصـوص بيماري سارز( سارس ) بود. اين بيماري باعث کاربرد قابل توجهي از بهداشت الکترونيک در حوزه کنتـرل بيمـاري هـا شد. نخستين استفاده ، گزارش موارد هر بيماري با قابليت انتشار بين المللي، به صورت فوري و بدون پرده پوشي بـود.
به صراحت تائيد شده است که تقويت فراگير نظام هاي هشدار و واکنش نسبت به همه گيري هاي ناگهـاني، تنهـا راه منطقي جهت دفاع از امنيت سلامت عمومي نه تنها عليه سارز بلکه عليه تمام تهديـدهاي آتـي ناشـي از بيمـاري هـا است .استفاده دوم اين بود که هشدارهاي جهاني به موقع بـه ويـژه زمـاني کـه توسـط ارتباطـات الکترونيکـي تقويـت مي گردد، به خوبي مي تواند با افزايش آگاهي و آمادگي جامعه بشـري در حـد مناسـب ، از تبـديل مـوارد وارده يـک عفونت نوظهور و واگير به يک همه گيري ناگهاني کاملاً جدي پيشگيري به عمل آورد. استفاده سوم با همکاري بـين المللي از طريق شبکه هاي الکترونيک فراهم شد. در اين بيماري، بهترين دانشمندان ، پزشـکان و متخصصـان بخـش سلامت عمومي توانستند با کمک شبکه گسترده الکترونيک با يکديگر همکاري نموده و به سرعت پايه عملي اقدامات کنترلي را فراهم سازند. امروزه سعي برآن است که از تمام خصوصيات بهداشت الکترونيک بـراي پيشـگيري و مبـارزه با انواع بيماري ها استفاده شود.[٧]
٧- ضرورت توسعة فناوري اطلاعات در حوزة پزشکي
* تنوع بيماري در مناطق محروم و تمرکز امکانات در شهرهاي بزرگ
* تاثير شگرف اطلاع رساني در ارتقاء سلامت و کاهش بيماري
* ضرورت دسترسي سريع به سوابق بيمار توسط پزشک
* نياز به اطلاعات و آمار بيماريها در تحقيقات پزشکي
* همکاري پزشکي ؛ شرط لازم براي هم افزايي
* نياز به مشاورة با متخصص بدون مراجعة حضوري بيمار
* ضرورت افزايش بهره وري درمان
* در اختيار قرار دادن ابزارهاي لازم در اختيار پزشک
* تکريم بيمار و ارائه بهترين خدمات با کمترين نگراني بيمار و همراهان
٨- نظام اطلاعات سلامت عمومي الکترونيکي
ياسنوف وهمکاران (٢٠٠١) اطلاعات سلامت عمومي را کاربرد نظامند اطلاعات وعلوم کامپيوتر، براي عملکرد سـلامت عمومي ،تحقيق ويادگيري، توسعه وتکامل اين عرصه وانتشاردانش اينفورماتيک ومهـارت حرفـه اي سـلامت عمـومي تعريف مي کنند ،که کليدي براي گشايش پتانسيل نظام هاي اطلاعاتي با هدف اصلاح عقايد بهداشتي است [٨] مـي گويند : ما تصور مي کنيم در بستري که سيستم الکترونيکي سلامت و محيط در گير است ، مشارکت تمام متوليـان شامل کارکنان حرفه اي و کارکنان غير حرفه اي سلامت عمومي ، مـردم ، پزشـکان بيمارسـتان هـا فيزيـوتراپ هـا
،رهبران دولتي ،وسازمان هاي دولتي ، متوليان بهداشتي ، مسئولين اوليه شرايط اورژانسي ( مانند پليس ، کارکنان آتـش نشاني ) ، سياست گذاران ومحققين دانشگاهي درمجموع - براي گسترش عرصه اطلاعات الکترونيکي سلامت عمـومي ضروري هستند..به عبارت ديگر نظام اطلاعات سلامت عمومي الکترونيکي کاربرد منظم فناوري اطلاعات و ارتباطات و تکنولوژي هاي الکترونيکي به عنوان ابزارهاي حمـايتي يـک شـبکه وسـيع از ارتباطـات درراسـتاي اهـداف حمـايتي واعتلاي بهداشت وسلامت عموم است . [٨] اگر چه مطالعات اندکي تجارب افراد باليني وبهداشـتي را از کـاربرد ايـن سيستم ها توصيف کرده اند واينکه آنها چه معنايي براي کاربرد شان و مراقبت بيمار مي دهند وچگونه اطلاعات خـود را مديريت مي کنندکاملاً واضح وروشن نيست بطوري که يک مطالعه کيفي نشان مـي دهـد کـه آنهـا معتقدنـد کـه کامپيوتري کردن نه عملکرد باليني آنها را افزايش مي دهد ونه مراقبت از بيمار را و نه نتايج بهبود بيمار را اصلاح مي کند [٥]سلامت عمومي تنها به معني پيشگيري از بيماري وآسيب وناتواني نمي باشد.بلکه به معنـي اصـلاح سـلامت جامعه ،وضعيت سلامتي ، واقدام برعليه خطرات وفائق آمدن بر جنبه هاي بهداشتي مواجهه در جامعه است .يک نظـام اطلاعات سلامت عمومي الکترونيکي ، بايد در حد وسيع حمايت کننده ي دستورات اصلاح بهداشت عمومي ، وشرايط بهداشتي جامعه ، وجمعيت عمومي باشد .نظام اطلاعاتي بايد سلامت عمومي را در مقابل تعيـين کننـده هـاي بـالقوه سلامتي پايش نمايد . به عنوان مثال بررسي وشناخت سلامت جامعه نيازمند جمع آوري داده ها واطلاعـات ، تجزيـه وتحليل ، تفسير وارتباط آمارهـاي کليـدي بهداشـتي مـي باشـد.اطلاعـات انتزاعـي نظـام اطلاعـات سـلامت عمـومي الکترونيکي ، بايد بطور وسيع جامع ودر برگيرنده نگاه استراتژيکي جامعه يا وضعيت سلامت عمومي باشد.اين سيستم ها بايد عملي وقابل تحمل باشند.داده ها بايد از منابع موجود ويا از طريق سرشماري از نقاط مختلف جامعه به همراه معرف هاي جغرافيايي براي نشان دادن جنبه هاي متغير منطقه اي جمع اوري شوند.داده هاي متنـوع بايـد بـر پايـه پزشکي وغير پزشکي براي اطلاعات ضروري با هم تلفيق گردنديکي ديگر ازشيوه هايي که در نظام اطلاعات سـلامت عمومي الکترونيکي در يک دهه اخير رونق پيدا کرد فن آوري مراقبت با ارتباط تلفني به عنـوان يـک گزينـه مکمـل براي دفاتر بازديد از بيماران وارائه مراقبت سياربراي پايش بيماران مزمن ومشاوره در رفتار هاي مهم بهداشـتي وارائـه اطلاعات وحمايت از مراقبت کنندگان بيماران در منزل که دچارناتواني هستند مي باشد . کارکنان بهداشـتي بوسـيله تلفن با بيماران در منزل با کنترل کامپيوتر هاي ديجيتالي صحبت ميکنند وبيماران از صفحه کليد تلفـن خـود بـراي ارتباط استفاده مي کنند اين عمل بصورت هفتگي انجام مي شـود . هـدف از مراقبـت بـا تکنولـوژي ارتبـاط تلفنـي ، کاهش ملاقات بيماران در دفاتر کار پزشکان بود تا مشکلات بيماران زودتر برطرف گردد. آمـار نشـان مـي دهـد کـه درسال ١٩٩١ بالغ بر ٦٥٠ميليون بيمار در دفاتر پزشکان ويزيت شده اند وامروزه هنوز بر بهبـود ايـن شـيوه مراقبـت تاکيد ويژه است [٥]
٩- جايگاه وموقعيت نظام اطلاعات سلامت عمومي الکترونيکي
در ١٠تا ٢٠سال آيند تلاش هاي متمرکز برخي از رشته ها احتمالاً روي وحدت بيشـتر علـم اسـت يـک انعکاسـي از وحدت جهان طبيعي اين مباني منجر به ترکيب سينرژيک حوزه هاي علم وفن̂Hوري خواهد شد که يکي از اين حـوزه ها فن̂Hوري اطلاعات شامل محاسبات پيشرفته کامپيوتري وارتباطات است وديگري بيوتکنولـوژي و بيوپزشـکي شـامل مهندسي ژنتيک است [١٠]در اين راستا شش حوزه عملکرد اجتماعي وانساني مطرح است که بايـد هـر چـه بيشـتر
بهبود يابندکه عبارتند از:
توسعه شناخت انسان وارتباطات ،اصلاح بهداشت انسان وظرفيت هاي فيزيکي ،افزايش دستاورد هاي گروهي واجتماعي ، تقويت امنيت اجتماعي ، اتحاد علم وآموزش ، اصلاح شکل کسب وکار وسازمانها [١٠]
و نظام اطلاعات سلامت عمومي الکترونيکي برخوردار از تلفيق اين حوزه ها مي باشد بطور کلي مـي تـوان گفـت کـه بهداشت يا سلامت الکترونيکي تقريبا يک معنايي را براي مشارکت همکارانه دولت ، سازمانها وحرفه ها ترسيم مـي کند به طريقي که قبلا ممکن نبود.وگروه هاي متعددي شامل مشتريان ، باليني ها، مديران وسياستمداران بطور فعـال در ابداع بهداشت الکترونيکي در گير هستند [٥]. تا چند سال قبل ، تنها تعداد بسيار معدودي ازنظـام هـاي اطلاعـات بهداشت عمومي الکترونيکي موفق وجود داشته است . واين در جاي خود ناشي از فقدان منابع ، فقر آموزش بهداشت عمومي ، حمايت ناکافي از برنامه هاي بهداشت عمومي جمعيت محور، سطح پايين کاربرد پيشرفت هاي تکنولـوژي الکترونيکي وپيچيدگي مديريت مشکلات اطلاعات بهداشت عمومي مي باشد .همينطورمسـير تکامـل کـامپيوتر هـاي پايه و زير ساخت هاي ضروري ارتباط از راه دور، براي اجراي موثر نظام هاي اطلاعات بهداشت عمومي الکترونيکـي ، آهسته بوده است .زيرا نظام داده ها نه تنها مستلزم يک سرمايه گزاري قبل و بعد است بلکه روند تصميم گيري هاي جديدوايجاد تغييرات سريع ، مشکل مي باشد. مشکل ديگري که توسعه زير ساخت هاي فن̂Hوري اينترنـت وارتباطـات سلامت عمومي الکترونيکي را به تعويق مي اندازد اين است که مقامات رسمي بهداشت عمومي به طور نمونه آموزش و تجربه ضروري را ندارند و يا آگـاهي راجـع بـه اجـراي مـوثر سيسـتم اطلاعـات سـلامت عمـومي الکترونيکـي بـه منظورتصميم گيري و سرمايه گذاري راجع به ICT ندارند.در تحقيق توبي ليپمن که روي کامپيوتري کردن راهبرد شواهد محوربراي بيماران ( مراجعه کننده به ) پزشکان عمومي انجام شد چنين نتيجه گيري شـده اسـت کـه تعـداد کمي از پزشکان در اين زمينه مهارت دارند درحالي که اگر پزشکان درک بيشتري از اين راهبرد داشته باشـند منجـر به تصميم گيري آگاهانه آنها براي بيمارا نشان مي شود[٥].بهداشت عمومي نيازبه استراتژي هاي طولاني مـدت دارد
.بنابراين شاخص هاي اندازه گيري شده و پايش شده بايد هم شامل فرايند وهم دستاورد باشـد.شـاخص هـاي مجـزا ومرتبط با خدمات بهداشت عمومي موجود بايد عملاٌ با هم ديگـر تلفيـق گردنـد. شـاخص هـاي کمـي کـه نـيم رخ بهداشت جامعه را تشکيل مي دهند بايد ويژه گي هاي متنوع جامعه نگاري ، وضعيت بهداشتي وکيفيت زندگي ماننـد شاخص هاي ابتلا را توصيف کنند .بطور اختصاصي ، در يک نظام آماري الکترونيکي سـلامت عمـومي بـراي ارزيـابي وضعيت بهداشتي يک منطقه ، ما بايد قادر باشيم بطور کلي اميدبه زندگي وميزان مرگ ومير نوزادان را کـه بـا متغيـر هايي مانند جنس ،سن ،نژاد ومحل زندگي در ارتباط است براي ساکنان آن شهر وحومه هاي مختلف آن بيان کنـيم .