بخشی از مقاله
چکیده
افسردگی بهعنوان عوامل سلامتروانی، مشکلات متعددی برای بیمارانقلبیوعروقی ایجاد میکند. هدف این پژوهش تعیین تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر کاهش نشانههای افسردگی بیماران قلبی و عروقی بود. پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه گواه بود. برای دستیابی به هدف مذکور، 46 بیماران قلبی و عروقیمرد با روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و پرسشنامهافسردگی روی تمامی آنها اجرا گردید. بعد از اجرای پرسشنامه از افرادی که نمره بالا را در پرسشنامه کسب کرده بودند، تعداد 30 نفر بهصورت تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش، آموزش تنظیم هیجان دریافت کردند ولی به گروه گواه آموزشی داده نشد. آموزش بهصورت گروهی در 8 جلسه - هفتهای دو جلسه 90 دقیقهای - بر روی گروه آزمایش انجام شد. دادهها با استفاده از پرسشنامه اضطراب، استرس و افسردگیٌٍ؛DASSگردآوری شد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از روشهای آماری توصیفی و تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد که نمرات افسردگی بیماران قلبی و عروقیشرکتکننده در گروه آزمایش تنظیم هیجان نسبت به گروه کنترل در پسآزمون کاهشیافته است. . - 3 0/001 - نتیجهگیری: آموزش تنظیم هیجان نشانههای افسردگی را بهطور معناداری کاهش میدهد. این نتایج تلویحات مهمی در زمینه ارتقاء سلامت بیماران قلبی و عروقیدارد؟
کلیدواژهها:تنظیم هیجان، افسردگی
مقدمه
بیماریهای قلب و عروق از شایعترین بیماریها در کشورهای پیشرفته میباشند - احمدی و همکاران ،2014؛ به نقل از یوسفی، . - 1395 پژوهشها نشان داده اند که اختلالهای خلقی، هیجانهای منفی و انزوای اجتماعی زمینه ابتلا به انواع بیماری جسمی را در افراد پدید میآورد. از آنجا که بیماری قلبی و عروقی روان تنی محسوب میشوند در بررسی عوامل موثر در پ یدایش آن با ید به ترکیبی از عوا مل زیستی و روانی تو جه داشت - زینعلی و هم کاران،2011؛ به ن قل از یوسفی و همکاران، . - 1395پژوهشهای متعدد ن شان داده اند که عوامل روان شناختی هم در زمینه سازی ابتلا به بیماری قلبی و هم در تشدید آن نقش دارند و این عوامل طیفی از مکانیسمهای دفاعی و روشهای مقابله ناسازگار، اختلالات خلقی و ارتباطی، پرخاشگری، اختلال اضطراب تعمیم یافته، خصومت بین فردی، افکار و رفتارهای وسواسی و ترسهای مرضی انواع آسیبهای روانشناختی اضطراب، افسردگی و استرس را شامل میشوند - محمدپور و همکاران،. - 2014
از آنجایی که افسردگیاز عوامل ایجاد کننده و تشدید کننده بیماریهای قلبیعروقی است باید زمینه مقابله با آن را مهیا کرد در این زمینه میتوان به ارتباط رویدادهای تنش زا باناراحتیهای قلبی، دستگاه ایمنی و... اشاره داشت. افزایش فشارخون میتواند موجب بروز حمله قلبی و سکته مغزی و اف سردگی شود. »اف سردگی م سئله شماره 1 دنیا ا ست و بقدری تو سعه پیدا کرده است که آنرا سرماخوردگی اختلالات دماغی نامیده اند - برنز،. - 1377مطالعات اخیر نشان داده است که نشانههای افسردگی با افزایش خطر بیماری قلبی مرتبط ا ست. به گونه ای که وجود ن شانههای اف سردگی بعد از سکته قلبی با افزایش خطر حمله قلبی بعدی و مرگ در بیماران قلبی همراه است و خطر نسبی مرگ با افزایش افسردگی بیشتر میشود - تومیس وهمکاران،2006؛ به نقل از مح سنی،. - 1392 مطالعات ن شان میدهد که اف سردگی و مخ صو صا اف سردگی شدید میتواند بروز بیماری قلبی و تشدید پیش آگاهی در بیماران را پیش بینی نماید - فنی و همکاران،1391؛ به نقل از محسنی،. - 1392 بروز بالای اف سردگیدر بیماران قلبی و عروقی میتواند همراه با عوارض جدی در بهبودی، افزایش مرگ و میر و پیامدهای قلبی م ضر باشد - مرادیان و همکاران،1392؛ به نقل از محسنی، - 1392 همان گونه که در مطالب بالاذکر شد استرس و افسردگی میتوانند منجر به بروز وت شدید بیماریهای قلبی وعروقی شود. امروزه در درمان اف سردگی بیماران قلبی روشهای دارویی به کار میرود که گرچه سبب کاهش افسردگی میشوند اما با بروز عوارض جانبی فراوانی ازجمله ایجاد حملات قلبی نیز همراه هستند. استفاده از روشهای غیر دارویی میتواند در کاهش میزان نیاز دارویی و پیشگیری از حملات قلبی موثر باشد - واندربوم،2007؛ به نقل از محسنی،. - 1392 باتوجه به موارد یاد شده، کاهشافسردگی بیماران قلبی از طریق روشهای غیر دارویی دارای اهمیت فراوان است احتمالاً یکی از این روشها تنظیم هیجانات توسط خود بیماران است.
پاسخهای هیجانی، اطلاعات مهمی درباره ی تجربه فرد در ارتباط با دیگران فراهم میکند. با این اطلاعات، انسانها یاد میگیرند که در مواجهه با هیجانها چگونه رفتار کنند، چگونه تجارب هیجانی را به صورت کلامی بیان کنند، چه راهکارهایی را در پاسخ به هیجانها بکار برند و در زمینه ی هیجانهای خاص، چگونه با دیگران رفتار کنند. بررسی متون و مطالعات روان شناختی، ن شان میدهد که تنظیم هیجان، عامل مهمی در تعیین سلامتی و دا شتن عملکرد موفق در تعاملات اجتماعی ا ست - اسماعیلی و همکاران،1376؛ به نقل از صالحی و همکاران،. - 1390
گروس - 2007 - ،الگویفرایندیتنظیمهیجانراپیشنهادکردهاست.برطبقالگویگروستنظیمهیجانشاملهمهراهبردهای آگاهانهوغیرآگاهانهمی شودکهبرایافزایش،حفظوکاه شمؤلفههای هیجانی،رفتاریو شناختییکپا سخهیجانیبهکاربردهمی شود. پاسخهای هیجانی،اطلاعاتمهمیدربارهتجربهفرددرارتباطبادیگرانفراهم میکند. باایناطلاعات،انسانهایاد میگیرندکهدرمواجههباهیجاناتچگونهرفتارکنند،چگونهتجاربهیجانیرابهصورتکلامیبیانکنند،چهراهکارهاییرادرپاسخبههیجانها بهکاربرندودرزمینههیجانهایخاص،چگونهبادیگرانرفتارکنند - گروس، . - 2007از آنجا که تنظیم هیجان بخش مهمی از زندگی هر فرد را به خود اختصاص میدهد توانایی فرد در کنترل هیجان هایش، یکی از مهمترین قابلیت هاست که باید آموخته شود، زیرا هرگونه اشکال و نقص در تنظیم هیجانها میتواند فرد را در برابر اختلالات روانی چون اضطراب و افسردگی آسیب پذیر سازد.
بنابراین با توجه به اندک بودن پژوهش در زمینهی بررسی آموزش تنظیم هیجان، بر افسردگی این بیماران و برجسته نشدن نقش آموزش تنظیم هیجان بر میزانافسردگی این بیماران خاص انجام این پژوهش ضروری به نظر میرسد؛ بنابراین پژوهش حاضر در راستای تحقیقات و پژوهشهای انجام شدهی قبلی به دنبال این سوال است: که آیا آموزش تنظیم هیجان بر کاهش علائمافسردگی در بیماران قلبی و عروقی تأثیر دارد؟
روش پژوهش
روش پژوهش از لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات تجربی از نوع شبه آزمای شی و با طرح پیش آزمون/پسآزمون با گروه گواه میبا شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه بیماران قلبی- عروقی مراجعه کننده به بیمار ستان مدرس در سال 1396 میبا شد. در این تحقیق از نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شد؛ که پرسشنامهها پژوهش روی این داوطلبها اجرا و افرادی که در پر س شنامهDASS-21نمرات بالاتری ن سبت به سایر افراد دا شتند انتخاب شدند.حجم نمونهبا توجه به اینکه حجم نمونه در پژوه شهای آزمای شی 15 نفر تو صیه شده ا ست - دلاور، - 1389 ؛ لذا بنا به ماهیت تحقیق که از نوع شبه آزمای شی ا ست حجم نمونه مناسب 30 نفر در نظر گرفته شد سپس آزمودنیها به روشی کاملا تصادفی در دو گروه 15 نفره آزمایشی و گواه تقسیم شدند و افراد گروه در صورتی که بیش از 3 جلسه غیبت یا انصراف داشتند از گروه حذف شدند.
ابزار اندازه گیری پرسشنامه DASS-21
مقیاس اف سردگی، ا ضطراب، ا سترس ؛ لاویبوند - 1995 - ، مجموعه ای از سه مقیاس خود گزارش دهی برای ارزیابی حالات عاطفه منفی درافسردگی، اضطراب واسترس است. تعداد سوالها 21 میباشد. کاربرد مهم این مقیاس اندازهگیری شدت نشانههای اصلی افسردگی، اضطراب و استرس است. برای تکمیل پرسشنامه فرد باید وضعیت یک نشانه را در طول هفته گذشته مشخص کند. از آنجا که این مقیاس میتواند مقایسه ای از شدت علایم در طول هفتههای مختلف فراهم کند، میتوان از آن برای ارزیابی پیشرفت درمان در طول زمان استفاده کرد.
نمره گذاری و تفسیر نمرات
هر یک از خرده مقیاس های DASS شامل 7 سوال است که نمره نهایی هر کدام از طریق مجموع نمرات سوال های مربوط به آن به د ست میآید - جدول . - 1 هر سوال از صفر - ا صلا در مورد من صدق نمی کند - تا 3 - کاملا در مورد من صدق میکند - نمره گذاری می شود از آنجا که DASS-21 فرم کوتاه شده مقیاس ا صلی 42 - سوالی - ا ست، نمره نهایی هر یک از این خرده مقیاسها باید 2 برابر شود. سپس با مراجعه به جدول شماره 1 میتوان شدت علایم را مشخص کرد - لاویبوند، - 1995
اعتبار و روایی
آنتونیو همکاران 1998 - - ، مقیاس مذکور را مورد تحلیل عاملی قرار دادند که نتایج پژوهش آنان نیز حاکی از وجود سه عامل افسردگی، اضطراب و استرس بود. واریانس کل مقیاس، توسط این سه عامل مورد سنجش قرار گرفت. ارزش ویژه عوامل ا سترس، اف سردگی و ا ضطراب در پژوهش فی ضه، به ترتیب، برابر 9/07، 2/89 و 1/23 ا ست و ضریب آلفا برای این عوامل به ترتیب ./97، /92؛ و . /95 محاسبه شود. روایی و اعتبار این پرسشنامه در ایران، توسط سامانی و جوکار - 1386 - ، مورد بررسی قرار گرفت. اعتبار باز آزمایی برای مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس به ترتیب برابر ./80، /76؛ و . /77 محاسبه گردید. آلفای کرونباخ نیز برای مقیاس اف سردگی، ا ضطراب و ا سترس، به ترتیب برابر با ./81، /74؛ و ./78 گزارش شد. در برر سی روایی این
