بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر ، تبیین رابطه متغیرهای تنظیم شناختی هیجان و افسردگی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری بود. بدین منظور 360 نفر 197 - زن و 163 مرد - از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز به شیوه نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای انتخاب و از نظر تنظیم شناختی هیجان و افسردگی - مقیاس DASS-21 - مورد آزمون قرار گرفتند. مدل اندازه گیری داده ها دارای برازش مناسبی بود. مدل ساختاری متغیرها دارای برازش مناسبی بود .بین راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان با افسردگی رابطه منفی و معنادار وجود داشت. همچنین بین راهبردهای منفی تنظیم شناختی هیجان با افسردگی رابطه مثبت و معنا دار وجود داشت .
مقدمه:
یکی از گسترههای اصلی فعالیت هیجانها1، انگیختگی و تنظیم آنها در پاسخ به عوامل استرسزا است. در این گستره راهبردهای تنظیم هیجان به مثابه راهبردهای مقابله2 با استرس در نظر گرفته شدهاند - گارنفسکی و کرایچ3، 2006 ؛ لازاروس و فالکمن4، . - 1984 افراد به هنگام رخدادهای تهدید کننده یا تنشزای زندگی، قبل از انجام هر کاری به لحاظ شناختی از راهبردهایی برای تنظیم هیجانات خود استفاده میکنند - گارنفسکی، کرایچ و اسپین هاون5، . - 2001 واضح است که پاسخ به رویدادهای استرسزا را میتوان با استفاده از راهبردهای مقابلهای شناختی تنظیم نمود - فالکمن و موسکوویتز6، . - 2004 استراتژیهای تنظیم شناختی هیجان7 کنشهایی هستند که نشانگر راههای کنار آمدن فرد با شرایط استرسزا و یا اتفاقات ناگوار است.
به طور خاص تنظیم شناختی هیجان، مدیریت روانی احساسات ناراحت کننده است - گارنفسکی و کرایچ، . - 2009 استراتژی های تنظیم شناختی هیجان پاسخ های شناختی هیجانات به رویدادها هستند که به صورت هشیار یا ناهشیار تلاش افراد برای تغییر تجربه هیجانی رویدادی که تجربه می کنند را بر می انگیزد. - کمبل سیلز و بارلو8، . - 2007 سالها پژوهش به نقش مهم تنظیم هیجان9 در سازش با وقایع تنیدگیزای زندگی وضوح بخشیده است - گارنفسکی و کرایچ ،2006 - .
هر گونه اشکال و نقص در تنظیم هیجانات میتواند فرد را در برابر مشکلات هیجانی چون افسردگی، اضطراب و فشار روانی آسیبپذیر سازد - اهرینگ ، فیشر، اشنول ،بوسترلینگ ، توشن . - 2008 10 شیوع بالای افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات هیجانی و تأثیر این مشکلات روی عملکرد فرد موجب شده تا برخی محققین، عوامل مرتبط با این مشکلات را مورد توجه قرار دهند. از جمله این عوامل وجود نوعی اختلال در نظم هیجانی ذکر شده است - گروس11، - 2007 و به قول متخصصین پیشبینی کننده آسیب روانی فرد در آینده - ساندلر،تین، وست12، 1994؛ آبوت13، - 2005 و عامل کلیدی مهم در پیدایش افسردگی و اضطراب است.
از آنجا که مطابق با پژوهشهای انجام شده تنظیم شناختی هیجان میتواند پیشبینی کننده آسیب روانی فرد در آینده باشد، وهمچنین جایگاهی ویژه در فعالیتهای تشخیصی و درمانی در حوزه روانشناسی بالینی دارد، امید است نتایج این پژوهش بتواند درحوزه بالینی سودمند باشد. وبه علاوه در اغلب مطالعات برای تحلیل رابطه بین متغیر های مورد نظر، از روشهایی غیر از روش مدلیابی معادلات ساختاری1 استفاده شده است، به همین دلیل پژوهش حاضر قصد دارد با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری روابط موجود بین متغیرهای تنظیم شناختی هیجان، افسردگی، اضطراب و استرس را بررسی کند. به این منظور برای بررسی روابط بین متغیرهای مزبور، براساس نتایج پژوهشهای پیشین مدلی ارائه می شود که در آن تنظیم شناختی هیجان به صورت سازگارانه و ناسازگارانه میتواند اختلالات روانی افسردگی، اضطراب و استرس را پیشبینی کند.
روش پژوهش:
آزمودنی ها: گروه نمونه حاضر ، شامل 360 نفر - 197 زن، 163 مرد - دانشجوی دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد بودند که با استفاده از روش نمونه برداری خوشه ای یک مرحله ای از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز انتخاب شدند. دانشکده های گروه نمونه عبارت بودند از دانشکده های روانشناسی و علوم اجتماعی، ادبیات ، علوم سیاسی و تربیت بدنی. دامنه سنی آزمودنی ها بین 18 تا 50 و میانگین سنی برای زنان 25,86 و برای مردان 28,63 بوده است.
ابزار پژوهش: ابزارهای این تحقیق دو پرسشنامه بود که در ذیل در مورد هرکدام توضیحاتی ارائه می شود.
- 1 پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس DASS
- 2 پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان: در سال 89 توسط سامانی و صادقی اعتبار یابی شده است. این پرسشنامه دارای دو بعد تنظیم شناختی هیجان مثبت یا سازگار و تنظیم شناختی هیجان منفی یا ناسازگار می باشد. بعد مثبت تنظیم شناختی هیجان شامل 2 راهبرد : تمرکز مجدد /برنامه ریزی2 و ارزیابی مثبت / دیدگاه وسیعتر3 است. و بعد منفی تنظیم شناختی هیجان شامل 5 راهبرد: سرزنش دیگران4 ، سرزنش خود5، نشخوار فکری6 ، فاجعه آمیز کردن 7 و پذیرش 8 می باشد. این پرسشنامه در پژوهش سامانی و صادقی دارای ضریب اعتبار آلفای 0/62 تا 0/92 می باشد. این پرسشنامه در جمعیت بالینی و بهنجار از 12 سال به بالا قابل اجرا میباشد.شیوه نمره گذاری بصورت لیکرت پنج درجهای از همیشه5 تا هرگز1 میباشد.
