بخشی از مقاله
چکیده
زمینه وهدف : در مورد تأثیر تعاملی تمرین با تجهیزات ورزشی پارک ها و مصرف مکمل گیاه چای سبز بر عوامل خطرزای قلبی عروقی اطلاعات بسیار اندکی وجود دارد که در این تحقیق بررسی شد. روش بررسی: 30مرد دارای اضافه وزن 50 تا 60 ساله به صورت تصادفی در سه گروه 10 نفری شامل تمرین، کنترل - دارونما - و تمرین همراه با مصرف مکمل گیاه چای سبز - ترکیبی - ، جایگزین شدند. تمرین شامل سه جلسه در هفته با تجهیزات ورزشی پارک ها به مدت 4 هفته بود. مکمل گیاه چای سبز به مقدار 9 گرم در روز و در سه وعده مساوی مصرف شد. نمونه های خونی ناشتا قبل و بعد از مداخله اخذ
شدند. از تحلیل واریانس یک راهه، اندازه گیری مکرر و آزمون تی همبسته برای تحلیل دادهها استفاده شد. یافتهها: کلسترولتام، تریگلیسرید و LDL در هر دو گروه ترکیبی و تمرین کاهش یافت . - P<0/05 - بااینحال، وزن بدن و BMI فقط در گروه ترکیبی کاهش یافت، درحالیکه فیبرینوژن و HDL خون آنها افزایش یافت . - P<0/05 - نتیجهگیری: تمرین با تجهیزات ورزشی پارکها به تنهایی تغییرات مطلوبی در نیمرخ لیپیدی و ترکیب بدنی ایجاد میکند، ولی همراه با مصرف مکمل گیاه چای سبز اثرگذاری آن بر عوامل خطرزای قلبی عروقی افزایش مییابد.
واژه های کلیدی: تمرین ترکیبی،گیاه چای سبز ، خطر بیماری قلبی عروقی، چاقی
مقدمه
امروزه متخصصین پزشکی، روشهای غیر دارویی ازجمله ورزش وفعالیت بدنی را برای کاهش وزن و پیشگیری از بسیاری بیماریها توصیه میکنند. فعالیت ورزشی یک راه مؤثر برای پیشگیری و درمان عوامل خطرزای قلبی عروقی است . - 1 - ایجاد فضاهای ورزشی در محلات باعث میشود که به آسانی قابل دسترس برای همه شهروندان باشد وحق استفاده از ورزش همگانی برای همه فراهم شود و شهروندان بتوانند در نزدیکترین مکان به محل سکونت خود ورزش کنند. علت استقبال مردم از ورزش در پارکها شاید به دلیل نصب وسایل وتجهیزات ورزشی است که افراد بدون پرداخت هزینه ای می توانند از آنها استفاده کنند[.1]از طرف دیگر اخیراً استفاده ازمکمل ها، غذاها وداروهای گیاهی در درمان بیماری ها و اختلالات متابولیکی در بین عموم مردم گسترش یافته است.[2]تحقیقات نشان داده اند که گیاه چای سبز به طور چشمگیری با کاهش اکسیداسیون 4 LDL ، مهار تکثیر سلولهای عضله صاف عروقی 5 ، جذب کلسترول وکلسترول سرم و کاهش فشار خون سیستولی و دیاستولی منجر به از بین بردن کلی عوامل خطرزای مربوط به آترو اسکلروزیس و پرفشار خونی میشود5]،.[3
مطالعات پیشین نشان داده اند که مصرف مکمل چای سبز توام باورزش، سبب کاهش چربی شکمی، تری گلیسرید سرم و همچنین نسبت تبادل تنفسی میگردد.[6] این نتایج باعث شد تا دیدگاه های جدیدی نسبت به اثرات مکمل گیاه چای سبز بر وزن بدن و برجسته کردن فواید بالقوه آن در پیشگیری یا درمان چاقی و سندرم متابولیک و مکانیسمهای مرتبط با آن پیشنهاد شود.[7]
با توجه به اینکه تحقیقی در زمینه تاثیر همزمان تمرین با دستگاه های ورزشی موجود در پارک ها و مصرف چای سبز بر عوامل خطر زای قلبی عروقی صورت نگرفته لذا این تحقیق در پی یافتن این سوال است که یک دوره تمرین با تجهیزات ورزشی موجود در پارک ها و مصرف چای سبز چه تاثیری بر عوامل خطر زای قلبی عروقی در مردان میانسال دارای اضافه وزن دارد؟
روش شناسی
جامعه آماری این پژوهش را تمام مردان دارای اضافه وزن 50 تا 60 ساله شهر تبریز تشکیل می دادند. 30 نفر از افرادی که دارای نمایه توده بدنی بین 25 تا 30 کیلوگرم بر متر مربع و در محدوده سنی 50 تا60 سال قرار داشتند؛ به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. آزمودنی ها به شکل تصادفی به 3 گروه 10 نفری شامل: گروه تجربی :1 مصرف مکمل گیاه چای سبز - چای سبز - به همراه تمرین با تجهیزات ورزشی پارک ها، گروه تجربی : 2 تمرین با تجهیزات ورزشی پارک ها و گروه کنترل تقسیم شدند .آزمودنی های گروه تجربی1 و 2 به مدت چهار هفته و تناوب سه جلسه در هفته و هر جلسه به مدت 50 الی 60 دقیقه به تمرین با تجهیزات ورزشی پارک ها پرداختند. تمرینات شامل 3 جلسه تمرین در هفته با دستگاه های موجود در پارک انجام گردید که این دستگاه ها شامل : دستگاه پرس پا، دستگاه زیر بغل، گام زن چپ و راست، گام زن جلو و عقب، مسگری، چرخش پهلو دو فرمان، توسن، بارفیکس چرخشی، اسکی فضایی و دستگاه پاندولی بود. آزمودنی ها در هر جلسه از هر کدام از دستگاه ها به مدت 5 دقیقه استفاده می کردند.
برای بررسی متغیرهای بیو شیمیایی، خونگیری بعد از 12 تا 14 ساعت ناشتایی در دو مرحله - پیش از شروع تمرینات و بعد از 4 هفته تمرین - صورت گرفت .از سیاهرگ دست راست هر آزمودنی در وضعیت نشسته و در حالت استراحت 10 میلی لیتر خون گرفته شد و مقادیر کلسترول، HDL، LDL، تری گلیسرید و فیبرینوژن اندازه گیری شد . نسبت دور کمر به باسن - WHR - در نقطه بالاتر از خاجی، و دور باسن در حجیم ترین قسمت آن به وسیله متر نواری اندازه گیری گردید. BMI نیز با تقسیم وزن بر مجذور قد به دست آمد.
برای تشخیص همسانی وطبیعی بودن داده ها از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف استفاده شد .برای مقایسه 3 گروه در متغیرهای وابسته از آزمون آماری تحلیل واریانس دوسویه با اندازه گیریهای مکرر ]تغییرات عوامل بین گروهی و درون گروهی 3 - گروه 2 × زمان - [ و آزمون تعقیبی شفه برای مقایسه معنی داری جفت گروهها استفاده شد .همچنین از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه جهت بررسی تغییرات بین گروهی و آزمون تی همبسته جهت بررسی تغییرات درون گروهی استفاده شد. سطح معنی داری نیز - - P<0/05 در نظر گرفته شد. تمام عملیات آماری از طریق نرم افزار SPSS نسخه 15 انجام گرفت.
نتایج
باتوجه به نتایج آزمون آنالیز واریانس یکطرفه مشخص شد که آزمودنیهای هر 3 گروه در ابتدای پژوهش، از لحاظ سن، قد، وزن و BMI تفاوت معنی داری نداشتند.
وزن بدن و BMI در گروه مکمل چای سبزدر پس آزمون نسبت به پیش آزمون به صورت معنی داری تغییر کرد - P=0/046 - اما تغییر قابل ملاحظه ای در گروه تمرین مشاهده نشد . - P=0/39 - همچنین نسبت دور کمر به دور باسن در هر دو گروه بدون تغییر باقی ماند . - P=0/63 -
مقادیر کلسترول تام، تری گلیسرید و LDL در هر دو گروه مکمل چای سبز و تمرین مقاومتی در پس آزمون نسبت به پیش آزمون به صورت معنی داری تغییر کرد . - P<0/05 - سطوح فیبرینوژن در هر دو گروه مکمل چای سبز و تمرین کاهش و سطوح HDL در هر دو گروه افزایش یافت؛ اما این تغییرات تنها در گروه مکمل معنی دار بود.
در پس آزمون تفاوت معنی داری - تفاوت بین گروهی در کلسترول - P=0/014 - ، فیبرینوژن - P=0/047 - و - P=0/03 - HDL در گروه مکمل نسبت به گروه تمرین مقاومتی مشاهده شد؛ اما در فاکتورهای دیگر اختلاف معنی داری بین گروه ها دیده نشد. تغییرات گروه کنترل درهیچ کدام از شاخص های آنتروپومتریکی و بیوشیمیایی معنی دار نبود.
بحث
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر 4 هفته تمرین با تجهیزات ورزشی پارک ها و مصرف مکمل گیاه چای سبز بر برخی عوامل خطرزای قلبی عروقی در مردان چاق 50 تا 60 ساله انجام شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، ترکیب مکمل گیاه چای سبز و تمرین سبب کاهش وزن بدن و BMI و تری گلیسرید و کلسترول تام می شود. در همین راستا کاهش معنی دار وزن و شاخص توده بدنی را در اثر مصرف 8 هفته مکمل گیاه چای سبز در زنان و مردان چاق نشان داده شده است[7] که با تحقیق حاضر همسو می باشد. اما علت اینکه در مقدار WHR تغییر معنی داری دیده نشد، شاید این است که در گروه مکمل گیاه چای سبز کاهش محیط دور کمر و محیط دور لگن همزمان اتفاق افتاده و این موضوع باعث شده که نسبت محیط دور کمر به دور لگن تفاوت چندانی نداشته باشد. محققین نشان دادند که بهبود ترکیب بدناحتمالاً ناشی از افزایش انرژی مصرفی، افزایش برداشت گلوکز توسط عضله، کاهش برداشت گلوکز به وسیله ی بافت چربی و همچنین کاهش در جذب غذا می باشد.[8] با توجه به یافته های تحقیق حاضر مشخص شد، سطوح HDL در هر دو گروه مکمل وتمرین افزایش یافت؛ اما این مقادیر تنها در گروه مکمل معنی دار بود. بنابراین می توان گفت که مکمل گیاه چای سبزدر افزایش HDL نقش به سزایی داشته است. مقادیر تری گلیسرید، کلسترول تام و LDL در هر دو گروه مکمل چای سبز و تمرین به صورت معنی داری کاهش یافت. همچنین کاهش سطوح تری گلیسرید در گروه مکمل چای سبز 18/1 - درصد - نسبت به گروه تمرین 10/2 - درصد - به صورت معنی داری بیشتر بود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که مکمل گیاه چای سبزاثر مضاعفی داشته و باعث کاهش بیشتر تری گلیسرید در گروه مکمل نسبت به گروه تمرین شده است. تحقیقات نشان داده اه 24 هفته مصرف مکمل گیاه چای سبز در بچه های دارای اضافه وزن ژاپنی سبب کاهش معنی دار LDL شد.[9] در همین راستا طی تحقیقی، کاهش LDL و کلسترول تام و افزایش HDL را در اثر مصرف 8 هفته مکمل گیاه چای سبزدر زنان و مردان چاق نشان دادند[10] که موافق با تحقیق حاضر می باشد. همچنین در تحقیق دیگری نشان داده شد که اپی کاتچین موجود در چای سبز باعث مهار جذب توده ای کلسترول، افزایش دفع کلسترول و لیپید[11 ] می شود. در یک مقاله متا آنالیز نشان دادند که مصرف مکمل گیاه چای سبز سبب کاهش معنی دار تری گلیسرید و LDL سرم می شود؛ اما تأثیری بر HDL نداشت.[10] همچنین طی تحقیقی، کاهش کلسترول تام و LDL و افزایش HDL را بعد از مصرف 3 ماه مکمل چای سبز در بیماران چاق دارای فشار خون نشان دادند[12] که نتایج تحقیق حاضر در راستای تحقیقات قبلی می باشد. یکی از مکانسیم ها به دلیل کاتچین موجود در چای سبزمی باشد که موجب مهار اکسیداسیون LDL توسط CuSO4 و همچنین با تأثیر بر آنزیم محدود کننده بیوسنتز کلسترول، سبب مهار سنتز کلسترول می شود. مکانیسم احتمالی دیگر کاهش LDL، به دخالت میسل هایی از کلسترول در سیستم هاضمه مربوط می شود که با تشکیل کلسترول نامحلول سبب دفع کلسترول از
