بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی تاثیر اختلاف کاتیون-آنیون جیرهاي - DCAD - بر ماده خشک مصرفی و ترکیبات و مواد معدنی خون گاوهاي شیري انجام شد. براي انجام این تحقیق از 9 راس گاو شیري هلشتاین 21±3 روز بعد از زایش با میانگین وزن 570±40 کیلوگرم در فصل پاییز در سه تیمار و سه تکرار، استفاده شد. تیمارهاي آزمایشی براساس سطح DCAD شامل 20 - 1 - میلی اکی والان در 100 گرم مادهي خشک، - 2 - به ترتیب 35 میلی اکی والان در 100 گرم مادهي خشک و 55 - 3 - میلی اکی والان در 100 گرم مادهي خشک بودند. نتایج این آزمایش نشان داد اختلاف کاتیون-آنیون جیرهاي توانست ماده خشک مصرفی بین تیمارها را به طور معنیداري تحت تاثیر قرار دهد . - P<0/05 - همچنین اختلاف کاتیون–آنیون جیرهاي نتوانست به صورت معنی-داري مواد معدنی سرم خون - کلر، فسفر و منیزیم - را تحت تاثیر قرار دهد . - P<0/05 - نتیجه کلی این تحقیق نشان داد که افزایش سطح کاتیون-آنیون جیرهاي - سطح 35 میلی اکی والان - به طور معنیداري سبب بهبود مصرف خوراك شد و همچنین روي برخی از مواد معدنی خون، اثر معنیداري داشت.
واژگان کلیدي: تفاوت کاتیون-آنیون، ماده خشک مصرفی، مواد معدنی خون، گاو شیري
مقدمه
به طور کلی تعادل کاتیون- آنیون از اجزاي مهم در آنالیز کل جیره میباشد. تنظیم تعادل کاتیون- آنیون جیره در بهبود عملکرد حیوان نقش مهمی را ایفا میکند. در بخش مفهوم تعادل کاتیون-آنیون یک تئوري پیشنهاد میکند، جریان ورود هر ماده معدنی کاتیون یا آنیون به سمت بدن اختلالی را در وضعیت اسید و باز حیوان ایجاد میکند، که رسیدن به این اختلال به مقدار یونی که وارد بدن میشود، بستگی دارد. بنابراین تفاوت در مقدار کاتیون و آنیون قابل دسترس در جیره وضعیت متابولیکی اسید و باز حیوان را نشان میدهد . - 11 - اختلاف کاتیون-آنیون جیرهاي بر حسب میلی اکی والان به ازاي هر 100 گرم ماده خشک مصرفی تعریف میشود - - . افزایش اختلاف کاتیون- آنیون جیره اي منجر به افزایش ماده ي خشک مصرفی می شود که نشان دهنده ي وضعیت اسید- باز بدن است که توسط افزایش pH و بیکربنات خون نشان داده میشود . - 5 - نتیجه مطالعات نشان داد مقدار مناسب DCAD در مراحل مختلف شیردهی تغییر میکند، طوري که در اوایل و اواسط دوره شیردهی ماده خشک مصرفی با افزایش DCAD افزایش مییابد . - 4 - همچنین نتایج برخی پژوهشها روي گاوهاي شیري نشان دهنده تغییرات معنیداري برخی مواد معدنی خون در اثر تغییرات تعادل کاتیون- آنیون جیره است 1 - و. - 9 بنابراین براي بررسی غلظت برخی از مواد معدنی در سرم خون و تغییرات ماده خشک مصرفی با استفاده از سطوح مختلف اختلاف کاتیون-آنیون جیرهاي در گاو هاي شیري در اوایل دوره شیردهی و تعیین بهترین سطح اختلاف کاتیون-آنیون جیرهاي در دماي خنثی حرارتی، این تحقیق انجام شد.
مواد و روشها
این پژوهش در فصل پاییز سال 1394در گاوداري شرکت شیر و گوشت مهدشت ساري واقع در استان مازندران انجام شد. از 9 راس گاو شیري هولشتاین زایش دوم و سوم 21+3 روز بعد از زایش با میانگین وزن 570+40 کیلوگرم و میانگین تولید شیر روزانه 42+1/5 لیتر در روز در سه تیمار و سه تکرار استفاده شد. تیمارهاي آزمایشی شامل، تیمار حاوي جیرهاي با +20 DCAD میلی اکی والان در 100 گرم ماده ي خشک، - تیمار حاوي جیرهاي با +35 DCAD میلی اکی والان در 100 گرم ماده ي خشک و -3 تیمار حاوي جیرهاي با +55 DCAD میلی اکی والان در 100 گرم ماده ي خشک بودند. حیوانات مورد آزمایش در جایگاهی نیمه باز داراي آبشخور و آخور مجزا براي هر تیمار نگهداري شدند. دام هاي مورد آزمایش در هر سه تیمار داراي شرایط دمایی و محیطی یکسان بودند. جیره هر تیمار بر اساس سطح تولید و احتیاجات دام در اوایل دوره ي شیردهی با استفاده از نرم افزار - 2001 - CNCPS متعادل شدند. پس از اندازه گیري دقیق میزان سدیم، پتاسیم، کلر و گوگرد خوراك میزان اختلاف کاتیون-آنیون جیره اي خوراك بر اساس فرمول:
100 - = - % Na /% 0/023 + K /0/039 - – - %Cl / 0/035 + % S / 0/0166 - گرم ماده ي خشک مصرفی/ میلی اکی والان - DCAD
محاسبه شد و به منظور رسیدن به DCAD هاي 20 و 35 و 55 میلی اکی والان در 100 گرم ماده ي خشک، از مقدار مناسبی از نمکهاي بیکربنات سدیم و کربنات پتاسیم براي جیرهاي با +55 DCAD میلی اکی والان در 100 گرم ماده ي خشک مصرفی و از نمک کلرید کلسیم براي جیره اي با +20 DCAD میلی اکی والان در 100 گرم ماده ي خشک استفاده شد. خونگیري با استفاده از سرنگ 5 میلی لیتري بدون ماده ضد انعقاد براي بررسی مواد معدنی خون انجام شد. خون گیري از دام در ساعت 15 بعد از ظهر از محل سیاهرگ زیردمی انجام شد. پس از انجام خون گیري سر سوزنی را از سرنگ برداشته، خون را به آرامی وارد لوله آزمایش کرده، سپس لوله آزمایش را به سرعت به فلاسک سیار حاوي کیسههاي یخ خشک - در دماي -4 درجه سانتیگراد - منتقل کرده و جداسازي سرم خون با استفاده از سانترفیوژ یخچال دار با دور 3000 در مدت 15 دقیقه انجام گرفت. سپس سرم خون جدا شده را، درون میکروتیوبهاي 1/5 میلیلیتر به آرامی ریخته شد و تا زمان اندازه گیري فراسنجههاي خونی و مواد معدنی خون در دماي -20 درجه سانتیگراد در فریزر نگهداري شد. به منظور نمونه گیري از ادرار دام، یک ظرف نیم لیتري تهیه شد و دامهاي مورد آزمایش در داكهاي گاوداري قرار داده شد. در زمان 15 تا 16 بعد از ظهر کمتر از نیم لیتر از ادرار دام را گرفته و به صورت کامل مخلوط شد. 50 میلی لیتر ادرار در ظرف نمونه گیري ریخته شد. براي اندازه گیري مقدار سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم، کراتین و اوره در دماي -20 درجه سانتیگراد در فریزر نگهداري شد. سپس در زمان مناسب مقدار سدیم، پتاسیم و کلر به روش الکترود آنالایزي به وسیله دستگاه Caretium و میزان کلسیم و اوره به روش الکترو فتومتري توسط دستگاه کوباس اندازهگیري شد. آنالیز دادهها توسط نرم افزار آماري SAS - نسخه 8 - /1در قالب طرح کاملاً تصادفی همراه با آنالیز کواریانس انجام شد - 10 - که دادههاي روز اول آزمایش که دامها تیمار شاهد را دریافت کردند در برابر سایر دادهها به عنوان کوواریت استفاده شد. همچنین دادهها توسط رویه GLIMMIX نرم افزار SAS - نسخه - 8/1 آنالیز شدند. فرمول ریاضی طرح مورد استفاده به صورت زیر است. در این مدل :Yij فاکتورهاي اندازهگیري شده، :µ میانگین کل مشاهدات، : Ti اثر تیمار و :e ij خطاي آزمایش بودند.
جدول .1 ترکیب و اجزاي جیره غذایی گاوهاي شیري در اوایل دوره شیردهی
اجزاي جیره غذاییIngredient درصد در ماده خشک
نتایج و بحث
نتایج جدول - 2 - نشان داد که اختلاف کاتیون-آنیون جیرهاي توانست ماده خشک مصرفی بین تیمارها را تحت تاثیر قرار دهد. بیشینه ماده خشک مصرفی بین تیمارها براي 35 DCAD میلی اکی والان در 100 گرم ماده خشک بوده است . - P <0/001 - نتایج یک تحقیق که با بررسی 12 پژوهش روي تأثیر DCAD بر ماده خشک مصرفی انجام شد، دریافتند بیشترین مقدار ماده
