بخشی از مقاله
چکیده
تحقیق حاضر با هدف از این مطالعه شناسایی کردن رابطه موجود در بین اعتماد و امنیت می باشد و با تحلیل تحقیق فعلی می توان مؤلفه های اعتماد و امنیت را شناسایی کرد. این مؤلفه ها مبنایی برای تعریف طبیعت رابطه بین دو ساختار شکل می دهند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی بوده و از حیث روش کار توصیفی و از جهت گردآوری داده ها از نوع پیمایشی، و پژوهش از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه مشتریان شعبات بانک صادرات در شهر کرمانشاه می باشد که در شش ماه اول سال 1392 حداقل یکبار از خدمات الکترونیکی استفاده کرده اند. جامعه از نوع نامحدود بوده و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای می باشد و حجم نمونه 196 نفر می باشد. جهت گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت. روایی پرسشنامه توسط تنی چند 6 - نفر - از متخصصین حوزه مدیریت مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز توسط آلفای کرونباخ 84 درصد محاسبه گردید. برای تست مدل با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای در دسترس 220 پرسشنامه بین مشتریان شعبات بانک صادرات در شهر کرمانشاه توزیع شده است که در نهایت 196 پرسشنامه قابل استفاده بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها ابتدا برای اطمینان از نرمال بودن جامعه، آزمون کولموگروف-اسمیرنوف انجام گرفت و بعد از اطمینان از نرمال بودن داده ها، با استفاده از نرم افزارSPSS و تکنیک معادلات ساختاریافته و از روش لیزرل به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. با توجه به نتایج آزمون فرضیه ها، بین امنیت ادراک شده و اعتماد در بانکداری الکترونیکی ارتباط معنی دار و مستقیم وجود دارد و اعتماد در بانکداری الکترونیکی تحت تأثیر مستقیم ابعاد رازداری، صداقت، دسترسی، تأیید، مجازبودن، کذب نبودن و حفظ حریم خصوصی است.
واژگان کلیدی: بانکداری الکترونیکی، امنیت، اعتماد، سیستم پرداخت الکترونیک.
مقدمه
بانکداری الکترونیکی مانند سایر برنامههای تجارت الکترونیک وسایل یا بصورت رسانه ای با کاربرد آسان و مطوف را برای انجام تجارت معاملات تجاری در اختیار افراد قرار میدهد - آتو و چیونگ1، . - 2000 هاتچینسون و وارن - 2003 - 2، ذکر کردند که بانکداری الکترونیکی بیش از 50 درصد تمام معاملات تجاری را انجام میدهند. این معاملات شامل تمام معاملات این معاملات شامل تمام معاملات انجام شده با وسایل و رسانههای الکترونیکی مانند سیستم خودپردازها، تلفن و اینترنت میباشند. طبق گفته آپلیگر - 1999 - 3مخصوصاً، اینترنت تجارت الکترونیک را دچار تحول کرده است. بانکداری الکترونیک در سالهای اخیر محبوبیت یافته است چرا که این روش قابل دسترس، آسان، سریعتر و کم هزینه ای را برای افراد فراهم میکند تا فعالیتهای بانکی خود را از طریق شبکه - فصل مشترک وب - انجام دهند - کلاسنز و دیگران4،. - 2002
فعالیتهایی که یک کاربر میتواند از طریق بانکداری الکترونیکی انجام دهد عبارت از: احیاءاطلاعات گزارشی مانند تارطخچه و تراز معاملات،انتقال پول در بین حسابهای مختلف، پرداخت صورتحسابها، قبض ها و مواردی از این قبیل - هرتزوم و دیگران 5،. - 2002 اما پذیرفتن اینترنت بعنوان ابزاری برای بانکداری بنا به دلایل متعددی با مشکل مواجه است. بدلیل تفاوتهای رفتاری افراد در آموختن روشهای استفاده از تکنولوژیهای تجارت الکترونیکی و نحوه اعتماد به این تکنولوژیها، جذب مشتریان در محیط آنلاین - برخط - بسیار سخت تر از جذب مشتری در محیط تجاری سنتی است - زو ودیگران6، . - 2007 یکی از بزرگترین چالشهایی که این صنعت مانند سایر صنایع تجارت الکترونیک با آن مواجه است عدم اعتماد در بین مشتریان آن می باشد - نیلسون و دیگران7، . - 2005 مکانیسمهای امنیت بکار رفته توسط وب سایتها بعنوان یکی از مهمترین ویژگیهای مؤثر بر اعتماد مشتریان ذکر میشوند - پاتون8، . - 2004
در محیط اینترنت، اعتماد نقش مهمی دارد. همچنین برای داشتن عملکردی موفقیتآمیز در محیطها ی محاسبه گر، وجود اعتماد امری ضروری است. اعتماد را میتوان بعنوان یک رابطه جهت دار بین دو گروه ضامن و اعتماد کننده در نظر گرفت - کو9،. - 2010 اغلب اوقات امنیت اطلاعات بعنوان مهمترین نگرانی برای شرکتهای تجاری و مشتریان در تجارت الکترونیک و فعالیتهای مرتبط با آن ذکر میشوند - هاتچینسون و وارن،. - 2003
پذیرش اینترنت بعنوان یک روش بانکداری اغلب با توجه به نگرانیهای کاربران اخیر و احتمالی تا حد زیادی ممانعت میشود - یوسفزای و دیگران 10، . - 2005 شبکه یا همان اینترنت بعنوان یک وسیله غیر ایمن در نظر گرفته شده و کاربردهای مبتنی بر آن تحط تأثیر نقاط ضعف امنیتی هستند - سا و هان11،. - .2003 پاتون توضیح میدهد که استفاده از اینترنت برای تجارت منجر به تشکیل شبکه ای آزاد در انعطاف پذیری میشود که میتوان از طریق آن کارهای زیادی برای مشتریان انجام داد اما این شبکه میزان آسیب پذیریها را افزایش داده و منجر به کاهش امنیت در چنین سیستمهایی میشود.
رشد سریع تکنولوژیهای الکترونیکی روش معاملات تجاری را تغییر داده است. کاربرد تجارت الکترونیک مانند بانکداری الکترونیک،رهگیری - پیگیری - الکترونیکی و... گسترش یافته است. چرا که در رسانههای الکترونیکی مانند اینترنت با وسایل دیگر همچون تلفن همراه در فعالیتهای روزمره افراد ادغام شدهاند بانکداری الکترونیکی مانند سایر برنامههای کاربردی تجارت الکترونیک و وسایل رسانه ای با کاربرد آسان و معطوف را برای انجام معاملات تجاری در اختیار افراد قرار میدهند - اوتو و چیونگ،2000، هاتچینسون و وارن،. - 2003
از نظر اغلب محققان اعتماد بعنوان یک ساختار چند بعدی تصور میشود. برای تعریف کامل و جامع اعتماد باید هر کدام از این ابعاد را شناسایی کرد. محققان تعاریف مختلفی از این ابعاد ارایه میکنند. مک نایت و همکارانش اعتماد را اینگونه تعریف میکنند که از چهار بعد یعنی تمایل به اعتماد، اعتماد مبتنی بر سازمان، باور اعتماد و نیت اعتماد کردن تشکیل میشود. اگر چه ابعاد دیگری توسط محققانی مانند کی و ناکس و پاتون ارایه میشود اما این چهار بعد در ادبیات اعتماد بعنوان مبنایی برای تعریف آن دارای بیشترین کاربرد میباشند. اقدامات گسترده ای که برای شناسایی عوامل مؤثر بر اعتماد انجام شده اند نشان میدهند که امنیت نقش مهمی را در رشد آن ایفاء میکند. یکی از بزرگترین چالشهایی که این صنعت مانند سایر صنایع تجارت الکترونیک با آن مواجه است عدم اعتماد در بین مشتریان آن میباشد - نیلسون و دیگران، 2005، هرمان و دیگران12،. - 2004
هرمان در طی دو مطالعه پی برد که اعتماد یکی از مؤلفههای مهم برای سرعت بخشیدن به رشد کاربردهای آنلاین میباشد. مشخصه معاملات مبتنی بر اینترنت عدم قطعیت و ناشناختگی میباشد و فرصت هایی را برای عده ای از افراد فراهم میکند تا استفادههای نابجایی از این سیستم داشته باشند. ارتباطات از طریق ویژگیهای شبکه بعنوان واسطه ای برای توسعه امنیت ادراک شده شناسایی میشود. اما تأثیر همین ویژگیها بر ادراک کاربران از امنیت و اعتماد بطور گسترده ای مورد بررسی قرار نگرفته است - سا و هان،2003،یوسفزای و دیگران،. - 2005
احساس خطر در محیط آنلاین بیشتر از سایر محیطهای الکترونیکی مانند موبایل میباشد - سا و هان،. - 2003 شناخت طبیعت اعتماد مشتریان و عوامل مؤثر بر آن عوامل کلیدی ضروری برای رشد آن را فراهم میکنند. در رابطه با وب سایت ویژگیهای متعددی وجود دارد که برای ایجاد اعتماد کاربرد دارند وشامل طراحی، جهت یابی محتوی، امنیت قابلیت کاربرد و. ..می باشند. مکانیسمهای امنیت به کار رفته توسط وب سایتها بعنوان یکی از مهمترین ویژگیهای مؤثر بر اعتماد مشتریان ذکر می شوند - پاتون،. - 2004 یوسفزای و همکارانش پی بردند که اعتماد به سناریوی بانکداری فیزیکی - واقعی- حضوری - تا حد زیادی به امنیت و حریم مشتری بستگی دارد. بنابراین بانکداری مجازی، نقش امنیت و حریم خصوصی برای ایجاد اعتماد بسیار اساسی میباشد. امنیت اطلاعات مشتری یکی دیگر از چالشهای مهمی است که صنعت تجارت الکترونیک با آن مواجه میباشد - سا و هان،. - 2003 الی و تولمان ذکر میکنند که هنگام بررسی خدمات مجازی مشتریان بیشتر از توجه به قابلیت کاربردی عملیاتی بودن و سایر عوامل، در واقع مسایل و نگرانیهای مرتبط با امنیت را مطرح میکنند.
اغلب اوقات امنیت اطلاعات بعنوان مهم ترین نگرانی برای شرکتهای تجاری و مشتریان در تجارت الکترونیکی و فعالیتهای مرتبط با آن ذکر میشود - هاتچینسون و وارن، . - 2003 پذیرش اینترنت بعنوان یک روش بانکداری اغلب با توجه به نگرانیهای کاربران اخیر و احتمالی تا حد زیادی ممانعت میشود - یوسفزای و دیگران،. - 2005 شبکه یا اینترنت بعنوان یک وسیله ای غیر ایمن در نظر گرفته شده و کاربردهای مبتنی بر آن تحت تأثیرنقاط ضعف امنیتی هستند - سا و هان،. - 2003 پاتون توضیح می دهد که استفاده از اینترنت برای تجارت منجر به تشکیل شبکه ای آزاد و انعطاف پذیر میشود که میتوان از طریق آن کارهای زیادی برای مشتریان انجام داد. اما این شبکه میزان آسیب پذیریها را افزایش داده و منجر به کاهش امنیت در این چنین سیستمهایی میشود. بانکداری اینترنتی بر مبنای شبکههای همگانی باعث میشود که این کار بیشتر مستعد سوءاستفادههای امنیتی باشد. مشتریان و شبکههای نسبتاً جدیدتری مانند شبکههای موبایل علیرغم امنیت ضعیف تر آنها در مقایسه با اینترنت اعتماد و ایمان بیشتری دارند.
از سوی دیگر توجه روز افزون بانک ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به ارائه خدمات بانکی از طریق ابزارهای الکترونیکی با هدف تسهیل فرآیند خدمات رسانی به مردم و کاهش هزینههای بانکداری، رقابت فشرده ای را در صنعت بانکداری الکترونیکی ایجاد و اکثر بانکها را به بهرهگیری از فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی وادار کرده است - گیلانی نیا،. - 1389
