بخشی از مقاله
خلاصه
این تحقیق به بررسی تأثیر بحران نقدینگی بر حساسیت جریان نقدی در شرکتهای بورسی اوراق بهادار تهران برای دوره 1390 لغایت 1395 می پردازد.این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ استنتاج پس رویدادی می باشد. تعداد 180 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید که به وسیله رگرسیون ارتباط بین متغیر ها بررسی گردید. نتایج نشان می دهد که اندازه گیری سنتی اصطکاک بازار سرمایه ، حساسیت جریان های نقدی بین شرکت های مالی ضعیف و سالم متفاوت نیست. اصطکاک بازار سرمایه با شدت بحران نقدینگی رابطه ندارد. بحران نقدینگی متوسط بر فعالیت های تامین مالی بنگاه ها در شرکت های ضعیف و سالم اثر دارد. بحران نقدینگی بر سرمایه گذاری و تصمیم گیری های مالی شرکت های ضعیف و سالم اثر دارد. بین حساسیت جریان نقدی سرمایه گذاری و محدودیت های مالی رابطه ای وجود دارد.
کلمات کلیدی: بحران نقدینگی ، حساسیت جریان نقدی ، پانل دیتا
.1 مقدمه
بحران نقدینگی ناشی از کاهش شدید در ارزش اسمی پول داخلی کشور، ممکن است باعث کاهش تولید، افزایش بیکاری، و حتی فروپاشی بانک ها شود. در سه دهه گذشته، تعداد و شدت بحران های نقدینگی در جهان افزایش قابل ملاحظه ای داشته است.تقریباً همه تحقیقاتی که در خصوص بحران پولی صورت گرفته، افزایش در نرخ ارز را مبنای تعریف بحران پولی در نظر گرفته اند. با این حال در محاسبه و اندازه گیری شاخص تعریف بحران تفاوت هایی در آنها دیده می شود. [1] در ادبیات مربوط به بحران های پولی، کلیه تحقیقات انجام شده در این زمینه در سه نسل طبقه بندی شده اند. الگوهای نسل اول با کار کروگمن - - 1979 مطرح شدند و بر عدم تطابق شرایط داخلی کشور با رژیم نرخ ارز ثابت تأکید دارند. تحت شرایط نرخ ارز ثابت، دولت از ذخایر خارجی برای نگه داشتن نرخ ارز استفاده می کند. در الگوی کروگمن، کسری بودجه دولت یا از طریق انتشار پول جدید تأمین مالی می شود و یا از طریق کاهش حجم ذخایر خارجی موجود در بانک مرکزی. بنابراین بر اساس الگوی کروگمن ، علت بروز بحران نقدینگی، وجود نقص و استمرار آن در اقدامات بنیادین اقتصاد کلان مانن اجرای سیاست های پولی استراتژی د راین تحقیق بر روی تغییرات شرکت در نگهداری پول نقد و دیگر سرمایه های پولی از طریق تعدیل هزینه و دیگر سرمایه های جاری و پولی می باشد که این امکان را می دهد تا بفهمیم چرا برخی شرکت ها در طول بحران ایجاد نقدینگی را زودتر انجام می دهند . در حقیقت با این منطق شروع می شود که شرکت های ضعیف و سالم پول نقد و دیگر سرمایه های پولی را به عنوان بخشی از استراتژی کلی خود نگه می دارند تا بحران نقدینگی را مدیریت کنند و نشان داده می شود که شرکت هایی که در معرض این بحران نقدینگی بودند نگهداری سرمایه های نقد خود را افزایش دادند . در شرایط بحران مالی ، برای حفظ پایداری و ثبات ، نقدینگی اهمیت فزاینده ای پیدا می کند . موقعیت کنونی جهان و بحران مالی موجود انگیزه ای شد تا وضعیت شرکت ها در شرایط بحران مورد بررسی قرار گیرد. [2]
اختلاف نظرها در بازار کلان، از طریق ایجاد انحراف در تصمیمات اقتصادی شرکت ها - مثلا در قالب مسائل سرمایه گذاری کم تر از حد - ، برای آن ها هزینه می تراشد. معیارهای مرسوم برای تشخیص محدودیت های بازار کلان تنها میزان عدم بهینگی شرکت های ضعیف نسبت به شرکت های سالم را نشان می دهد. اگر حساسیت های جریان نقدی مربوط به شرکت های ضعیف و همینطور سالم حین بحران نقدینگی افزایش یابد، اما فاصله میان حساسیت های جریان نقدی ثابت باقی بماند، معیارهای مرسوم در مورد محدودیت های اقتصادی هیچ تغییری در اختلاف نظرها نشان نمی دهند.
.2 پیشینه تحقیق
دروبیتز و همکاران - 2017 - 2 به تأثیر بحرانهای نقدینگی بر حساسیت جریانهای نقدی پرداختند. یافتههای آن نشان میدهد که شکاف بین حساسیت جریانهای نقدی بنگاههای پردرآمد و کمدرآمد و حساسیت جریان نقدی خود بنگاههای پردرآمد و کمدرآمد همبستگی مثبتی با شدت بحرانهای نقدینگی دارد. با استفاده از مدل چندمعادلهای حساسیت جریانهای نقدی به این نتیجه رسیدند که بحرانهای نقدینگی متوسط عمدتاً بر فعالیتهای تأمین مالی بنگاهها تأثیر میگذارند. بحران مالی اخیر برای بنگاههای کمدرآمد بسیار شدید بود و تصمیمات سرمایهگذاری و تأمین مالی آنها را با محدودیت مواجه کرد. بنگاههای پردرآمد با حفظ انعطافپذیری مالی توانستند از سرمایهگذاریهای خود محافظت کنند. [2]
ماکلین و همکاران - 2014 - 3 بدین نتیجه رسیدند که حساسیت جریان نقدی سرمایه گذاری همزمان با بهبود شرایط اقتصادی تقلیل می یابد - و در این صورت بودجه خارجی کم هزینه تر خواهد بود - . آن ها رابطه میان جریان های نقدی و متغیرهای بودجه را به طور مستقیم بررسی نمودند، و به این پی بردند که حساسیت های ارائه وام و سهام به جریان های نقدی همزمان با بهبود شرایط اقتصادی بیش تر مشخص می شوند.[3]
باو و همکاران - 2014 - 4 به مطالعه حساسیت جریان نقدی نامتقارن ، محدودیت مالی و نظارت خارجی پرداختند . نتایج تحقیق نشان میدهد که حساسیت جریان نقدی وجه نقد هنگام مواجهه شرکت با فضای مثبت جریان نقدی، منفی و موید
نتایج ریدیک و وایتد - 2009 - است، اما هنگام مواجهه شرکت با جریان های نقدی منفی، حساسیت جریان نقدی پول نقد آن مثبت خواهد بود. علاوه بر آن آنها شرکت ها را از نظر مالی به دو دسته محدود و نامحدود تقسیم کرده اند و دریافتند که حساسیت جریان نقدی ناتقارن پول نقد در هر دو گروه همچنان به همان صورت برقرار است. هنگامی که از دارایی نهادی به عنوان کنترلی برای مشکلات بنگاه استفاده می شود، مشاهده می کنند که شرکت های دارای نظارت بیرونی بهتر برای کسب فرصت های سرمایه گذاری اقدام به سرمایه زدایی می کنند.[4]
در ایران ، تحقیقاتی زیادی صورت گرفته ، حیدری ، هادی - 1392 - به بررسی حساسیت جریان نقدی نامتقارن به وجه نقد نگهداری شده پرداخت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که تأثیر تغییر در وجه نقد نگهداری شده به جریان نقدی مثبت و منفی متفاوت است. بر اساس معیارهای وایتد وو و اندازه شرکت، شرکتهایی با محدودیت مالی، حساسیت جریان نقدی نامتقارن به وجه نقد کمتری داشتند. همچنین، میزان حساسیت جریان نقدی به وجه نقد برای شرکتهایی که نظارت بیرونی قویتری دارند، بیشتر است.[5]
سماکوش ، سینا - 1392 - به بررسی تاثیر حساسیت جریان نقدی نامتقارن بر نگهداشت وجه نقد - شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران - پرداخت. نتایج نشان داد، که حساسیت جریان نقدی نامتقارن وجه نقد، کماکان در هر دو گروه وجود دارد و شرکت هایی که دارای محدودیت مالی هستند، با افزایش جریان های نقدی؛ در یک محیط مثبت ومنفی از جریان نقدی به ترتیب، اقدام به نگهداری وجه نقد بیش تر و کمتری کرده اند. همچنین موقعی که از سهامداران نهادی به عنوان یک متغیر کنترلی برای مشکلات نمایندگی استفاده شد، نتایج نشان داد که، شرکت های با نظارت خارجی بهتر فرصت های سرمایه گذاری خوبی را پیدا می کنند و با افزایش جریان نقدی، اقدام به نگهداشت وجه نقد کمتری کرده اند[6]
جوکار ، و دیگران - - 1393 به مطالعه تحلیل حساسیت تاثیر جریان نقدی بر محدودیت مالی بر اساس مدل بائو پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که الگوی حساسیت جریان نقدی - وجه نقد در شرکت های با جریان نقد منفی، به نسبت سایر شرکت ها، دارای تفاوت است. نتایج دیگر تحقیق همچنین بیانگر این موضوع بود که اهمیت حساسیت جریان نقدی وجه نقد در شرکتهای با محدودیت مالی بالا کمتر از شرکت های با محدودیت مالی پایین است. همچنین نتایج نشان داد که نظارت خارجی می تواند بر ارزش حساسیت جریان نقدی وجه نقد تاثیرگذار باشد، زیرا نتایج تحقیق نشان داد که در شرکت های با نظارت خارجی بالا، حساسیت جریان نقدی وجه نقد از اهمیت بیشتری برخوردار است.[7]
کاشانی پور و نقی نژاد - 1388 - ، در پژوهشی با عنوان" بررسی اثر محدودیت مالی بر حساسیت جریان نقدی وجه نقد" به مقایسه حساسیت سرمایه گذاری- جریان نقدی و حساسیت جریان نقدی وجه نقد به عنوان معیار های محدودیت مالی پرداختند. نمونه مورد استفاده 78شرکت برای دوره 85-80 تشکیل شده بود.آنها با آزمون معنی دار بودن ضرایب معادله ذخایر نقدی بهینه، نتیجه گرفتند که حساسیت جریان نقدی سرمایه گذاری نسبت به حساسیت جریان نقدی وجه نقد، معیار مناسبی برای تعیین محدودیت های مالی است، با وجود این، آنها از معادله ذخایرنقدی بهینه برای طبقه بندی شرکت ها استفاده نکردند.[8]
.3 فرضیه های تحقیق
