بخشی از مقاله
چکیده
بررسی مورفولوژي ساختارهاي شکلگرفته در سطح زمین نشان میدهد، که در مقیاس ناحیهاي مورفولوژي آنها میتواند، توسط شکل هندسی پیسنگی که حوضه رسوبی روي آن نهشته شده، کنترل شود. علیرغم اینکه، شکل حوضه ایجادشده متأثر از فضاي خالی موجود در پیسنگ می باشد. ولی در اینجا نیروهاي تکتونیکی و شکل پیسنگ در حین تأثیر متقابل مورد بررسی قرارگرفته است. کوهستانهاي شکلگرفته با راستاهاي متمایل نسبت به همگرایی صفحات تکتونیکی بهطور رایج به تغییرات راستاي حاشیهي قارهها نسبت داده میشود، که این نتیجهگیري در مقیاس کوچکتر نیز میتواند صدق کند. تغییرات راستاي حاشیه پیسنگ و هندسه حاشیه پیسنگ که در اثر نیروهاي کششی هنگام شکلگیري حوضهها شکلگرفته اند، کنترلکننده تغییرات راستاي کوهستانها و ساختارها هنگام بسته شدن حوضهها، علیرغم ثابت بودن جهت نیروهاي تکتونیکی در منطقه می باشد. با توجه به اینکه نیروهاي تکتونیکی از نیروهاي درونی منشأ گرفتهاند و به صورت نیروهاي بیرونی در سطح عمل میکنند، بنابراین این نیروها قبل از رسیدن به رسوبات از پیسنگ گذر کرده است. بر این اساس در مدلسازيها شکل گسترش و قرارگیري پیسنگ از اهمیت خاصی برخوردار است. چراکه نیروهاي درونی وارده بعد از وارد شدن به پیسنگ به رسوبات وارد میشوند. بنابراین با الگوي هندسی که در شکل خوددارند الگوهاي ساختاري رسوبات را شکل میدهند.
مقدمه:
در این پژوهش، از یک مدل تجربی و برخی از مدلهاي آنالوگ که در سایر تحقیقات مشابه بادید نقش پیسنگ در تکتونیک تجربی وجود دارد، استفادهشده است. نتیجهگیري کلی از این آزمایش مدلسازي و مدلسازيهایی که از مقالههاي دیگر میتواند ما را در تائید این نتیجه که شکل کوهستانها و حجم فضایی که به صورت ساختارهاي زمینشناسی مختلف بالاتر از سطح دریا در سطح زمین رخنمون پیداکردهاند، در تهیه بازسازي پیسنگ زیرین کمک کند. در پژوهشی با موضوع تأثیر کشش بر تقارن دوطرفه ساختارها آمده است - شکل . - 1- محدودهي بین ساختارهاي کششی به خاطر تقارن تقریبی دوطرفه ساختارها میتواند نمایندهي یک نازك شدگی در پیسنگ، زیر ساختارهاي کششی باشد طویل بودن ساختار کششی و طولموج زیاد ساختارها مستلزم یک سطح ویسکوز زیر ساختارها می باشد - ٢٠٠٢ . - Bahroudi,A et al, بر این اساس در مدلسازيها، شکل گسترش و قرارگیري پیسنگ از اهمیت خاصی برخوردار است. در برخی از مدلها به مطالعه جدایش پیسنگ سخت و شکنا پرداختهشده است که چگونگی شکلگیري و حتی تشکیل حوضه رسوبگذاري را نشان میدهد. محدودهي بین ساختارهاي فشارشی و ترافشارشی با پییشروي ساختارها ازیک طرف1 میتواند نماینده تغییر ضخامت پیسنگ یا کاهش ضخامت پیسنگ زیرین در جهت پیشروي ساختارهاي فشارشی باشد، که این تغییر ضخامت قاعده، حوضه رسوبی رویی را در اثر نیروهاي فشارشی به شکل پانهاي به سمت بیرون میراند که مرکز سطحی پانه محل تغییر ضخامت پیسنگ هست. - Laurent Michon et
مفهوم مدلسازي و بحث:
ما در این آزمایش عواملی که شکل ساختارهاي سطحی و تغییرات آن ها را در سطح زمین کنترل میکنند، را می خواهیم شناسایی کنیم. باتوجه به مدل سازي هاي انجام شده شکل هندسی پی سنگ یا ساختارهاي اولیه شکل گرفته زیر حوضه هاي رسوبی یکی ازعوامل کنترل کننده تغییرات راستا و مقدار پیشروي ساختارها2 که به تشریح این موضوع در مدل سازي انجام شده می پردازیم.. با آزمایشی که یکی از دیواره هاي جانبی آن را بر داشته ایم به توضیح این عامل می پردازیم. مفهوم دیگري که ما در این جا به دنبال آن هستیم پی بردن به نازك پوست وضخیم پوست بودن ساختارها یا به تعبیري دیگر عمق ساختارهاي شکل گرفته با توجه به تکرار ساختارهاي کششی یا فشارشی در یک فاصله معین می باشد به طوري که تکرار زیاد ساختارها در یک فاصله کوتاه نشان از نازك پوست بودن ساختارها وتکرار کم ساختار ها در فاصله زیاد نشان از ضخیم پوست بودن و در واقع عمق زیاد ساختار هاست که شمال شرق ایران را در ارتباط با این موضوع بررسی خواهیم کرد.
اجزاي تشکیل دهنده، مواد و ساختمان مدل :
آزمایش اول: ما تاثیر تغییرات هندسی شکل پی سنگ بر تغییرات روند و راستاي ساختارهاي سطحی پوشاننده پی سنگ را بررسی می کنیم. براي این منظور از دو نوع پی سنگ استفاده کرده ایم. نوع اول به این صورت می باشد، که ضخامت پی سنگ راثابت درنظرگرفته ولی با تغییرات هندسی شکل پی سنگ و ایجاد نیرو هاي فشارشی بر روي رسوبات پوشاننده پی سنگ تغییرات ساختاري مشاهده شده را اندازه گیري کرده ایم. در این آزمایش ما براي مدل سازي پی سنگ با ضخامت یکسان از دوتخته چوبی به ابعاد 60*25 سانتی متر به شکل ذوذنقه که زاویه حاده داخلی آن 45 درجه می باشد، استفاده کرده ایم. براي مدل سازي رسوبات رویی پوشاننده پی سنگ از سیمان پرتلند که اندازه دانه هاي آن در حد ماسه ریز می باشد با رنگهاي مختلف استفاده کرده ایم. ابعاد دستگاه مدل سازي آنالوگ را در زیر - شکل- - 2 آورده ایم این دستگاه از یک دیواره متحرك و یک دیواره ثابت تشکیل شده است. سرعت حرکت دیواه متحرك 4 میلی متر درساعت می باشد.
