بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی تأثیر فعالیت دگرآسیبی شکرتیغال تحت تیمارهای اندام، نوع عصاره و غلظت عصارهها بر درصد طول ریشه دانه جو پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. فاکتورهای مورد مورد مطالعه شامل اندام - زمینی و هوایی - ، غلظت - صفر، 0/5 و 1 درصد - و عصارهها - استنی، الکلی و آبی - بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر غلظت عصاره بر درصد طول ریشه دانه جو معنیدار بود، اما در اثر اندام، نوع عصاره و اثرات متقابل اندام با غلظت، نوع عصاره با غلظت، نوع عصاره با اندام و همچنین اثر سه فاکتوره اندام با نوع عصاره و غلظت بر درصد رویش دانه تأثیر معنیداری رؤیت نگردید. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین درصد طول ریشه دانه به مقدار 76/33 درصد در غلظت صفر عصاره حاصل شد، همینطور بین سطوح 0/5 و 1 درصد غلظت عصاره اختلاف معنیداری از نظر آماری مشاهده نشد.
.1 مقدمه
آللوپاتی از دیر باز توس زارعین شناخته شده و مشاهده گردیده که بسیاری از گونههای گیاهی دارای اثرات شیمیایی بر روی خود و سایر گونههای گیاهی میباشند .[3] آللوپاتی عبارت از تاثیر بازدارندگی و یا تحریک مستقیم یا غیر مستقیم یک گیاه بر روی گیاه دیگر است که از طریق تولید ترکیبات شیمیایی توس گیاهان و آزاد شدن آنها در محی اعمال میگردد .[9] این پدیده در اکوسیستمهای گیاهی وجود دارد و به طور گسترده در اجتماعات گیاهی طبیعی اتفاق میافتد .[8] تحقیقات اصغری و تواری [1] بیانگر کاهش رشد گیاهچه خردل وحشی تحت تاثیر عصاره آبی جو بود. در همین حال تحقیقات لبافی حسین آبادی و همکاران [2] نشان داد که رشد گیاهچه یولاف وحشی و ماشک گل خوشهای تحت تاثیر بذر گندم در حال جوانهزنی کاهش یافت. در برر سی ا ثر آللو پاتی ا سپند بر یولاف و پی چک و دینام یک تجزیه مواد آللوکمیکال اسپند در خاک، نتیجه گرفتند که درصد کاهش وزن و طول گیاهچههای گیاه پیچک از گیاه یولاف در اثر مواد بازدارنده گیاه اسپند بیشتر است و تجزیه مواد فنولیکی بلافاصله بعد از تجزیه کاهش مییابد .[13] به گزارش محققان [15] با افزایش غلظت عصاره آبی اندامهای خردل سیاه، درصد جوانهزنی، طول هیپوکوتیل و وزن گیاهچههای عدس کاهش مییابد. تحقیقات نشان داده است که عصاره برگهای مرغ به طور معنیداری درصد جوانهزنی، طول ریشهچه و بخش هوایی گندم را کاهش داد .[4] عصاره آبی بخش هوایی و ریشه پیچک صحرایی، جوانهزنی بذور، استقرار گیاهچهها، رشد گیاه و تولید متابولیتهای گونههای مختلف گندم را کاهش داد .[5] محققان دریافتند که عصاره آبی کلزا درصد جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه گیاهچه گندم را نسبت به شاهد آب مقطر کاهش میدهد و با افزایش غلظت عصاره این اثر تشدید میشود .[10] عصاره آبی بقایای در حال تجزیه و ترشحات ریشه پیچک بر فعالیتهای جوانهزنی و رشدی گندم اثر متوقف کنندگی داشت .[7] هدف از ان جام ا ین پژوهش برر سی تأثیر فعال یت آللو پاتی شکرتیغال تحت تیمارهای اندام، نوع عصاره و غلظت عصارهها بر درصد رشد طول ریشه جو بود.
.2 مواد و روشها
این پژوهش به صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار در سال 1392-1393 در آزمایشگاه بیوشیمی دان شگاه آزاد ا سلامی وا حد ساوه ان جام ان جام شد. فاکتور های آزمای شی شامل فاکتور ا ندام - زمی نی و هوایی - ، غل ظت - صفر، 0/5 و 1 درصد - و عصارهها - استنی، الکلی و آبی - بود. 10 گرم پودر خشک اندامهای گیاه - هوایی و زمینی - را به طور جداگانه با 50 میلیلیتر استن مخلوط و به مدت 20 دقیقه در بن ماری 60 در جه سانتی گراد قرار داده تا کاملاً هم ب خورد با کاغذ صافی صاف و سپس تفالهها ر با 25 میلیلیتر استن دیگر شستشو داده بعد عصارههای استنی را در جای تاریک خشک کرده و تفالهها را نیز خشک کرده که در حین خشک شدن استن حذف گردید، سپس تفاله خشک شده را با 50 میلیلیتر اتانول 90 درصد مخلوط و بعد از 20 دقیقه در بن ماری با کاغذ صافی جدا و مجددا با 25 میلیلیتر اتانول تفاله را شستشو داده و ع صاره الک لی را در جای تار یک گذا شته تا خ شک و تفا له خ شک شده آن را، با 50 میلیلیتر آب مقطر مخلوط و سپس صاف و در جای تاریک عصاره آبی خشک گردید. بعد از خشک شدن عصارههای استنی، الکلی و آبی هر کدام را با 15 میلیلیتر حلال خود مخ لوط، به سه ق سمت تق سیم و دا خل 3 پ تری د یش که کف آن یک کاغذ صافی قرار داده شده، 5 میلیلیتر از هر کدام از عصاره-های حل شده با آب ریخ ته شد. ب عد در هر پ تری 10 دا نه جو قرار داده شد و در جای تاریک قرار گرفت تا دانههای جو جوانه بزنند. بعد از 5 روز درصد طول ریشه جو اندازهگیری گردید. نتایج با استفاده از نرم افزار Minitab-14 مورد آنالیز قرار گرفت و مقایسه میانگینها با روش توکی در سطح 0.05 انجام شد.
.3 نتایج و بحث
نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس - جدول - 1 نشان داد که اثر غلظت عصاره بر درصد طول ریشه دانه جو معنیدار بود، اما در ا ثر ا ندام، نوع ع صاره و ا ثرات متقا بل ا ندام با غل ظت، نوع ع صاره با غل ظت، نوع ع صاره با ا ندام و همچ نین ا ثر سه فاکتوره ا ندام با نوع ع صاره و غل ظت بر در صد رو یش دا نه
تأثیر معنیداری مشاهده نشد.
جدول -1 تجزیه واریانس تأثیر فعالیت دگرآسیبی شکرتیغال تحت تیمارهای اندام، نوع عصاره و غلظت عصارهها بر درصد طول ریشه دانه جو
نتایج مقای سه م یانگین در صد طول ری شه دا نه جو ت حت تأثیر غلظت عصاره حاکی از آن بود که با افزایش غل ظت عصاره درصد طول ریشه دانه جو کاهش پیدا کرد، همینطور بین سطوح 0/5 و 1 درصد غلظت عصاره تفاوت معنیداری وجود نداشت، بیشترین درصد طول ری شه دا نه به م قدار 76/33 در صد در غل ظت صفر م شاهده گردید
نمودار -1 مقایسه میانگینهای اثر غلظتهای گیاه شکرتیغال بر درصد طول ریشه دانه جو
