بخشی از مقاله
خلاصه
هدف این تحقیق بررسی تأثیر فناوری اطلاعات بر کارایی و بهره وری صنعت بانکداری در ایران است که تأثیر فناوری اطلاعات بر کارایی و بهره وری بانک های خصوصی مورد ارزیابی قرار گرفت و تأثیر فناوری اطلاعات بر کارایی و بهره وری بانک های خصوصی که غالبا نوظهور هستند بر صنعت بانکداری تایید شد. شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات که ترکیبی از سه ایتم تعداد دستگاه های POS، تعداد دستگاه ATM و کارت های الکترونیکی صادره تشکیل شده است تاثیر مثبت و معنی داری بر کارایی و بهره وری صنعت بانکداری در ایران است.
1. مقدمه
جهان از نیمه دوم قرن بیستم وارد عصر تازهای شد. تحولات پر شتاب علمی و فناوری در زمینه ترانزیستورها، موتور محرک این تحول بوده است. ابتدا با ورود رایانه به بازار و در ادامه با تحول در حوزه اطلاعات و ارتباطات، رایانهها به فناوریهای ارتباطی- تلفن و تلویزیون- پیوستند و انقلاب »فناوری اطلاعات و ارتباطات« به وقوع پیوست.اجزاء انقلاب اخیر همانند انقلابهای فناوری قبلی، دستگاههای فیزیکی نبودند بلکه در عوض »بیتها« بودند. اجزای فاوا ، ایده ها، مشخصات استاندارد، پروتکل، زبانهای برنامه نویسی و نرم افزارها، صفحات وب، اتاقهای گفتگو ، نامه وب، فایلهای MP3، حراجها و معاملات بر خط ، پول الکترونیکی،دولت الکترونیکی و... از این قبیل هستند. نکته مهم این است که تمام این مورد از چند ابزار و پروتکل اصلی بوجود میآیند که غایت آنها نوآوری ترکیبی »اینترنت« میباشد.
.2 بیان مسئله
بانکها یکی از اصلیترین منابع و حلقههای زنجیره سیستم مالی در ارتقای رشد ملی در اقتصاد ایران بهحساب میآیند؛ زیرا بانکها بهعنوان واسطه منابع پولی در کنار بورس و بیمه از ارکان اصلی بازارهای مالی شمرده میشوند. بانکداری در اقتصاد ایران از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرابه دلیل عدم توسعه لازم بازار سرمایه، در عمل این بانکها هستند که عهدهدار تأمین مالی بلندمدت نیز میباشند، همچنین در فرآیند آزادسازی بازارهای مالی و پیوند بازارهای جهانی، کارایی، شرط لازم است اهمیت و ضرورت انجام تحقیق شامل اختلافنظرهای و خلأهای تحقیقاتی موجود، میزان نیاز به موضوع ، فواید احتمالی نظری و عملی آن و همچنین مواد، روش و یا فرآیند تحقیقیاحتمالاً جدیدی که در این تحقیق مورداستفاده قرار میگیرد: در این پژوهش به تأثیر IT در صنعت بانکداری و برخی از جنبههای بررسی نشده آن میپردازیم. در پژوهش حاضر جهت تحلیل میزان تأثیرگذاری فناوری اطلاعات بر کارایی صنعت بانکداری، اطلاعات ده بانک خصوصی - ملت، تجارت، پارسیان، پاسارگاد، اقتصاد نوین، سرمایه، سامان، سینا، کارآفرین و صادرات - را مورد تجزیه وتحلیل قرار میدهیم. در دسترس بودن اطلاعات بانک های خصوصی از دلایل انتخاب این بانک ها است. پاسخ به سوال اصلی این تحقیق"آیا استفاده از فناوری اطلاعات برافزایش کارایی و بهره وری صنعت بانکداری مؤثر است؟" هدف محوری پژوهش جاری است.
3. ادبیات موضوع
سابقه فعالیتهای بانکداری الکترونیک در ایران به سال 1350 برمیگردد. در آن موقع بانک تهران با در اختیار گرفتن بین 7 تا 10 دستگاه خودپرداز در شعبههای خود نخستین تجربه پرداخت اتوماتیک پول را تنها در همان شعبه نصب شده بر عهده داشتند. اواخر دهه 1360 بانکهای کشور با توجه به کاربرد کامپیوتر شخصی و احساس نیاز به اتوماسیون عملیات بانکی به رایانهای کردن عملیات بانکی پرداختند. طرح جامع اتوماسیون بانکی پس از مطالعه و بررسیهای گوناگون در قالب پیشنهادی برای تحولی جامع در برنامهریزی فعالیتهای انفورماتیکی بانکها به مسئولان شبکه بانکی ارائه شد که با مصوبه مجمع عمومی بانکها در سال 72 طرح جامع اتوماسیون سیستم بانکی شکلی رسمی به خود گرفت. در همان سال بانک مرکزی، شرکت خدمات انفورماتیک را بهعنوان سازمان اجرایی طرح جامع انفورماتیک سیستم بانکی تأسیس کرد. طی سالهای 72 و 73 جرقههای ایجاد سوییچ ملی جهت بانکداری الکترونیکی زده شد و در همان راستا شبکه ارتباطی بین بانک ملی و فروشگاههای شهروند ایجاد شد. در خرداد 1381 مجموعه مقررات حاکم بر مرکز شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی موسوم به شتاب به تصویب رسید. بدینسان اداره شتاب بانک مرکزی در 1/4/1381 تأسیس و با هدف فراهم کردن زیرساخت بانکداری الکترونیکی آغاز به کار کرد. شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاههای خودپرداز سه بانکرسماً متولد شد - بانکهای کشاورزی، توسعه صادرات و صادرات ایران در پایلوت اولیه این طرح حضور داشتند و بانکهای خصوصی سامان و کارآفرین نیز درخواست کردند که در آزمایشهای اولیه شتاب حضورداشته باشند - . در حال حاضر بیشتر بانکهای ایران بهطور مستقیم طرحهای بانکداری الکترونیکی خود را پیش میبرند. بانک ملی با طرح سیبا، بانک تجارت با طرح - SGB - ، بانک صادرات با طرح سپهر، بانک رفاه با طرح جاری همراه، بانک کشاورزی با طرح مهر، بانک ملت با طرح جام و بانکهای خصوصی با طرح بانکداری 24 ساعته و بهصورت مجزا و منفرد، بانکداری الکترونیکی را در حوزه تحت پوشش خود تجربه میکنند - همان - .
کارایی:
چارچوب نظری کارایی در واقع مبتنی بر بهینه سازی رفتار تولید کننده و یا به عبارتی همان نظریه تولید اقتصاد خرد است. مفهوم کارایی و شیوه های محاسبه آن را از منظرهای مختلف نظریه تولید، می توان تجزیه و تحلیل و درک نمود. فرایند بهینه سازی یک بنگاه تولیدی، از دو جهت قابل بررسی است، یکی از طریق دنبال کردن سود و دیگری بر مبنای فرایند حداقل کردن هزینه است. کارایی از هر دو دیدگاه قابل اندازه گیری و بررسی است. در نظریه تولید، رفتار بهینه یک بنگاه بر پایه یک سری فروض اولیه مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد و با توجه به همین فروض نیز نظریه هایی در خصوص رفتار تولید کننده آزمون می گردد. در اکثر شواهد تجربی موجود، تولید کننده همیشه در حال بهینه سازی خود کاملأ موفق نبوده و به لحاظ کارایی بهره مند نیستند. علاوه بر این فرض اگر از کارایی فنی هم برخوردار باشد، این دلیلی نخواهد بود که از ابعاد دیگر کارایی به طور کامل بهره مند باشد بر اساس مفهوم کارایی در زیر هر یک از انواع کارایی ها توضیح داده شده اند.
