بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق بررسی اثر استفاده از مکمل های مواد مغذی حاوی ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه و سوربیتول روی رفتارهای جنسی وعملکرد تولیدمثلی در گوسفندقزل می باشد. تعداد 28 راس میش3/5 ساله با وزن 50 3 - کیلوگرم - باسابقه دو شکم زایش و چهار راس قوچ سه ساله با وزن - 90 3/5 کیلوگرم - مورد استفاده قرار گرفتند. میش ها در دو گروه 14 راسی - گروهA دریافت کننده مکمل، وگروهB کنترل - قرار گرفتند. میش های گروه دریافت کننده مکمل ، 7 روز قبل و 7 روز بعد از جفت گیری، روزانه 30 گرم از مکمل مواد مغذی دریافت کردند. میش های دریافت کننده مکمل های مواد مغذی نسبت به گروه کنترل، زودتر رفتار فحلی نشان داده و طول رفتار فحلی نیز در گروه تیمار کمتر از گروه شاهد بود؛ همچنین نرخ بره زایی در گروه تیمار بیشر از گروه کنترل بود . - P<0/05 - قدرت پذیرندگی - تعداد اجازه پرش موفقیت آمیز - و وزن تولد برهها تفاوت معنی داری نداشتند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دادن مکملهای مواد مغذی باعث بهبود سلامت دام و رفتار جنسی شده وهمچنین روی نرخ بره زایی اثر مثبت دارد.
مقدمه
تولیدمثل و باروری یکی از صفات بسیار مهم اقتصادی در دامپروری بوده و مهمترین عامل تعیین کننده بازده پرورش دام، بقای گونهها و پیشرفت ژنتیکی است. مطالعه در رفتارهای جنسی حیوانات اهلی بیشتر بر روی گاو، بز و عمدتا گوسفند انجام شده است. رفتارجنسی عمدتا مربوط به قدرت جذب کنندگی و پذیرندگی حیوان ماده می باشد - 1 - که فاکتورهای محیطی وفیزیولوژیکی می تواند آن را در هر دو جنس نر و ماده متاثر سازد . - 7 - جذب کنندگی حیوان ماده مربوط به قدرت جذب و تحریک کردن حیوان نر بوسیله حیوان ماده می باشد و پذیرندگی حیوان ماده نیز مربوط به اجازه دادن حیوان ماده به حیوان نر برای پرش و انزال به داخل واژن میباشد . - 11 - هورمونهای تولیدمثلی هر دو جنس باعث تحریک رفتارهای جنسی شده و در نتیجه باعث میشود هر دو جنس در کنار یکدیگر قرار گرفته و عمل جفتگیری را انجام دهند . - 8 - در بیشتر پستانداران رفتار جنسی جنس ماده در یک زمان محدود و در نزدیکی زمان تخمکریزی رخ میدهد که از دوره غیر فعال جنسی کاملا مجزا می باشد 2 - و. - 10 در رفتار جنسی جذابیت و پذیرندگی دو فاکتور مهم برای یک جفت گیری موفقیتآمیز میباشند. تحقیقات زیادی نشان میدهند که مواد مغذی زیادی در عملکرد تولیدمثلی نقش دارند 4 - ، 9 و. - 11 بسیاری از مواد مغذی از قبیل کبالت، سلنیوم، منگنز، روی و بتا- کاروتن با متاثرساختن سنتز استروئیدهای تخمدانی نقش بزرگی روی رفتار جنسی بازی می کنند
مواد و روشها
تحقیق حاضر در فاصله زمانی مرداد تا مهر ماه 1390 در ایستگاه تحقیقاتی و اصلاح نژاد گوسفند قزل واقع در شهرستان میاندوآبانجام شد. برای این مطالعه 28 راس گوسفند ماده 3/5 ساله با سابقه دو شکم زایش، وزن 50 3 کیلوگرم، وضعیت نمره بدنی تقریبا 3 با شرایط محیطی یکسان و در 2 گروه 14 راسی مورد استفاده قرار گرفتند. گوسفندان هر گروه روزانه 4 مرتبه و به میزان 1/3 کیلوگرم ماده خشک به ازای هر حیوان؛ جیره کاملا مخلوط - TMR - دریافت میکردند. میش های گروهA روزانه 30 گرم ازمکمل مواد مغذی باترکیبات عنوان شده در جدول-1 همراه با جیره پایه دریافت می کردند در حالیکه میشهای گروهB - شاهد - فقط جیره پایه را دریافت میکردند. جیرهها بر اساس پیشنهادات جدول - 1985 - NRC فرموله شده بودند. گوسفندان به مدت 14 روز با سیدر - CIDR - همزمان سازی فحلی شده و 48 ساعت پس از سیدربرداری، قوچ اندازی در گله صورت گرفت. آزمایش در محدوده یک هفته قبل از تلقیح و تا یک هفته بعد از تلقیح انجام شد. زمان مشاهده بروز اولین رفتار فحلی در اولین حیوان تا زمانی که آخرین رفتار فحلی نشان داده شد و بازه زمانی بین این دو در دو گروه به دقت ثبت گردید. همچنین در صد بره زایی و
وزن تولد در زمان زایش نیز اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار SAS و رویه Freq و GLM استفاده شده و مقایسه میانگینها با آزمون دانکن انجام گرفت.
نتایج و بحث نتایج آزمایش نشان میدهد که استفاده از ترکیب مواد مغذی در زمان قبل از فحلی میتواند باعث بهبود بروز رفتار فحلی گردد. چنانچه نتایج این تحقیق نشان می دهد استفاده از این مکملها باعث شد که حیوانات دریافت کننده نسبت به گروه کنترل زودتر رفتار فحلی را نشان دهند - P<0/05 - که می تواند احتمالا ناشی از رشد و توسعه سریع فولیکولی و همچنین افزایش بموقع سطح هورمونهای مرتبط بخصوص استروژن باشد؛ زیرا هورمونهای استروئیدی نقش مهمی در کنترل رفتارهای جنسی دارد - . - 10 افزایش غلظت استرادیول باعث بروز رفتار فحلی در مدت 1 الی 2 روز می شود - . - 1 از آنجائیکه ویتامینها و مواد معدنی روی سنتز استروئید اثر میگذارند فرض ما بر این است که این مکمل ها از طریق اثر روی سنتز استروئیدها می توانند روی رفتار جنسی موثر باشند. همچنین مدت زمان فحلی در گروهA نسبت به کنترل کمتر بود - P<0/05 - که این هم به نوبه خود می تواند باعث افزایش شانس لقاح و در نتیجه بالا رفتن نرخ آبستنی گردد - جدول-. - 2 نتایج دیگر تحقیق نشان میدهد تغذیه با ترکیب مواد مغذی می-تواند باعث افزایش نرخ بره زایی شود - P<0/01 - ؛ این میتواند ناشی از افزایش تعداد فولیکولهای رشد و تخمک ریزی کرده باشد. با این حال نتایج این تحقیق نشان میدهد که تغذیه مکمل مواد مغذی در این دوره روی قدرت پذیرندگی میشها و وزن تولد تاثیر معنی داری ندارد که در راستای این تحقیق چاغداش کارا و همکاران - 2010 - گزارش کردند که دادن ترکیب مواد مغذی 5 روز قبل از جفت گیری و 5 روز در ماه آخر آبستنی باعث افزایش وزن تولد برهها میشود.
جدول -1 ترکیبات مکمل مواد مغذی مورد استفاده - بر حسب - as fed
جدول-2 تاثیر مکمل موادمغذی روی رفتار وعملکردتولیدمثلی
